Breudwyt Maxen Wledic. Урок чтения по средневаллийской повести

[Alexandra A]

A thrannoeth y bore yd erchis y uorwyn y hagwedi am y chaffel yn uorwyn; ac yntev a erchis idi nodi y hagwedi.
A thrannoeth y bore yr archodd y forwyn ei hagweddi am ei chael yn forwyn; ac yntau a archodd iddi nodi ei hagweddi.
И завтра утром что запросила дева её приданое за её получение [взятие] девой; и он который запросил [у] неё назначение её приданого.

A hitheu a nodes Ynys Prydein y'w that o Vor Rud hyt ym Mor Jwerdon, a'r teir racynys, y dala dan Amherodres Ruuein, a gwneuthur teir prif gaer idi hitheu yn y lle y dewissei yn Ynys Prydein.
A hithau a nododd Ynys Prydain i'w thad o Fôr Rhudd [y Gogledd] hyd ym Môr Iwerddon, a'r tair rhagynys, i ddal dan Ymerodres Rhufain, ac wneuthur tair prif gaer iddi hithau yn y lle a ddewisai yn Ynys Prydain.
И она которая назначила Остров Британия для её отца от Моря Красного [Северного] до Моря Ирландии, и три прилегающих острова, чтобы держать под Императрицей Рима, и делание трёх больших крепостей для неё самой в месте которое выбрала бы [она] на Острове Британия.

Ac yna y dewissawd gwneuthur y gaer uchaf yn Arfon idi; ac y ducpwyt egweryt Ruuein yno hyt pann uei iachussach y'r Amherawdyr y gyscu ac y eisted ac y ymdeith.
Ac yna y dewisodd wneuthur y gaer uchaf yn Arfon iddi; ac y ducpwyd gweryd Rhufain yno hyd pan fai iachusach i'r Ymerawdwr i gysgu ac i eistedd ac i ymdaith.
И потом что выбрала [она] делание крепости самой высокой в Арвоне для неё; и что принеслась [была привезена] земля Рима туда до [такой степени] когда было бы здоровее для Императора для спания и для сидения и для гуляния.

Odyna y gwnaethpwyt y dwy gaer ereill idi, nyt amgen Kaer Llion a Chaer Vyrdin.
Oddi yna y gwnaethpwyd y dwy gaer eraill iddi, nid amgen Caerllion a Chaerfyrddin.
Оттуда [после этого] что сделались [построились] две крепости другие лдя неё; не другие [чем] Карлеон [Монмутшир] и Кармартен [Кармартеншир].

[Alexandra A]

A diwarnawt yd aeth yr Amherawdyr y hela y Gaer Vyrdin, ac yd aeth hyt ympenn y Vrevi Vawr, a thynnv pebyll a wnaeth yr Amherawdyr yno. A Chadeir Vaxen y gelwir y pebyllua honno yr hyt hediw. O achaws ynteu gwneuthur y gaer o vyrd o wyr y gelwit Kaer Vyrdin.

[Alexandra A]

A diwarnawt yd aeth yr Amherawdyr y hela y Gaer Vyrdin, ac yd aeth hyt ympenn y Vrevi Vawr, a thynnv pebyll a wnaeth yr Amherawdyr yno.
A diwrnod yr aeth yr Ymerawdwr i hela i Gaer Fyrddin, ac yr aeth hyd ym mhen y Frenni Fawr, a thynnu pebyll a wnaeth yr Ymerawdwr yno.
И [одним] днём что пошёл Император к охоте к Кармартену, и что пошёл до вершины Вренни Ваур [Горы Пресели, Пембрукшир], и вытаскивание палаток которое сделал Император там.

A Chadeir Vaxen y gelwir y pebyllua honno yr hyt hediw.
A Chadair Facsen y gelwir y pebyllfa honno yr hyd heddiw.
И Кадайр Ваксен [Трон Максена] что называется привал тот длиной [до] сегодня.

O achaws ynteu gwneuthur y gaer o vyrd o wyr y gelwit Kaer Vyrdin.
O achos yntau gwneuthur y gaer o fyrdd o wŷr y gelwid Caerfyrddin.
От причины той же делания [постройки] крепости мириадой мужей что назвалась Кармартен [Кайрварддин – fyrddin < myrddin < myrdd = мириада].

[Alexandra A]

Odyna y meddylywys Elen gwneuthur prif ffyrd o bob kaer hyt y gilyd ar traws Ynys Prydein. Ac y gwnaethpwyt y ffyrd. Ac o achaws hynny y gelwir wynt Ffyrd Elen Luydawc, wrth y hanuot hi o Ynys Prydein, ac na wnaei wyr Ynys Prydein y lluydeu mawr hynny y neb namyn idi hi.

[Alexandra A]

Odyna y meddylywys Elen gwneuthur prif ffyrd o bob kaer hyt y gilyd ar traws Ynys Prydein.
Oddi yna y meddyliodd Elen wneuthur prif ffyrdd o bob caer hyd ei gilydd ar draws Ynys Prydain.
Оттуда [после этого] что подумала Елена делание [постройку] больших дорог из каждой крепости  до её товарища [другой крепости] через Остров Британия.

Ac y gwnaethpwyt y ffyrd.
Ac y gwnaethpwyd y ffyrdd.
И что сделались [построились] дороги.

Ac o achaws hynny y gelwir wynt Ffyrd Elen Luydawc, wrth y hanuot hi o Ynys Prydein, ac na wnaei wyr Ynys Prydein y lluydeu mawr hynny y neb namyn idi hi.
Ac o achos hynny y gelwir hwynt Ffyrdd Elen Luyddog, wrth ei hanfod hi o Ynys Prydain, ac na gwnâi [gwnelai] gwŷr Ynys Prydain y lluyddau mawr hynny i neb namyn iddi hi.
И от причины той что называются они Дороги Елены Лиддог [Воинской],  из-за её происхождения её от Острова Британия, и что не сделали [бы] мужи Острова Британия воинские сооружения большие те никому кроме ей самой.

[Alexandra A]

t173v-c703-ll22
Seith mlyned y bu yr Amherawdyr yn yr Ynys honn. Sef oed deuawt gwyr Ruuein yn yr amser hwnnw, pa amherawdyr bynnac a drickyei yg gwladoed ereill yn kynnydu seith mlyned, trickyei ar y orescyn, ac ny chaffei dyuot y Ruvein dracheuyn. Ac yna a gwnaethant wynteu Amherawdyr new. Ac yna y gwnaeth hwnnw lythyr bygwth ar Vaxen. Nyt oed hagen o lythyr namyn:

O DEUY DI. AC O DEUY DI BYTH Y RUUEIN.

Ac hyt yg Kaer Llion y doeth y llythyr hwnnw ar Uaxenn a'r chwedleu. Ac odyna yd anuones ynteu lythyr ar y gwr a dywedei y uot yn Amherawdyr yn Ruuein. Nyt oed yn y llythyr hwnnw heuyt dim namyn:

OT AF YNHEU Y RUUEIN, AC OT AF.

Ac yna y kerdwys Maxen yn y luyd parth a Ruuein, ac y goresgynnwys Ffreinc a Bwrgwyn, a'r holl wlatoed hyt yn Ruuein, ac yd eistedawd wrth Gaer Ruuein.

[Alexandra A]

В Красной Книге Хергеста (Llyfr Coch Hergest) приняты следующие обозначения места:

t - tudalen м. или ж.р. = страница
c - colofn ж.р. = колонка
ll - llinell ж.р. = линия.

То есть,

t173v-c703-ll22
http://www.rhyddiaithganoloesol.caerdydd.ac.uk/cy/ms-page.php?ms=Jesus111&page=173v

означает:

страница 173v, колонка 703, линия 22.

Откуда начинается отрывок, который я в данном случае цитирую и перевожу.

[Alexandra A]

Seith mlyned y bu yr Amherawdyr yn yr Ynys honn.
Saith mlynedd y bu yr Ymerawdwr yn yr Ynys hon.
Семь лет что был Император на Острове этом.

Sef oed deuawt gwyr Ruuein yn yr amser hwnnw, pa amherawdyr bynnac a drickyei yg gwladoed ereill yn kynnydu seith mlyned, trickyei ar y orescyn, ac ny chaffei dyuot y Ruvein dracheuyn.
Sef oedd defod gwŷr Rhufain yn yr amser hwnnw, pa ymerawdwr bynnag a drigai yng ngwledydd eraill yn cenhadu saith mlynedd, trigai ar ei oresgyniad, a ni chaffai ddyfod i Rufain drachefn.
Это был обычай мужей Рима во время то, который бы [любой] император который проживал бы в странах других в разрешении семь лет, проживал бы на его завоевании, и не получил бы [разрешение на] прихождение в Рим снова.

Ac yna a gwnaethant wynteu Amherawdyr new.
Ac yna y gwnaethant hwynt Ymerawdwr newydd.
И потом что сделали [выбрали] они [римляне] Императора нового.

Ac yna y gwnaeth hwnnw lythyr bygwth ar Vaxen.
Ac yna y gwnaeth hwnnw lythyr bygwth ar Facsen.
И потом что сделал тот письмо [с] угрозой Максену.

[Alexandra A]

Nyt oed hagen o lythyr namyn:
Nid oedd hagen o lythyr namyn:
Не было более того письмо кроме:

O DEUY DI. AC O DEUY DI BYTH Y RUUEIN.
OS DEUI DI. AC OS DEUI DI BYTH I RUFAIN.
ЕСЛИ ПРИДЁШЬ ТЫ. И ЕСЛИ ПРИДЁШЬ ТЫ [КОГДА-ЛИБО В] ВЕЧНОСТЬ В РИМ.

Ac hyt yg Kaer Llion y doeth y llythyr hwnnw ar Uaxenn a'r chwedleu.
Ac hyd yng Nghaerllion y daeth y llythyr hwnnw ar Facsen a'r chwedlau.
И до Карлеона что пришло письмо то к Максену и рассказы.

Ac odyna yd anuones ynteu lythyr ar y gwr a dywedei y uot yn Amherawdyr yn Ruuein.
Ac oddi yna yr anfonodd yntau lythyr ar y gŵr a ddywedai ei fod yn Ymerawdwr yn Rhufain.
И оттуда [после этого] что послал он письмо человеку который говорил [о] его бытии Императором в Риме.

Nyt oed yn y llythyr hwnnw heuyt dim namyn:
Nid oedd yn y llythyr hwnnw hefyd dim namyn:
Не было в письме том также что-либо кроме:

OT AF YNHEU Y RUUEIN, AC OT AF.
OS AF I I RUFAIN, AC OS AF.
И ЕСЛИ ПРИДУ Я В РИМ, И ЕСЛИ ПРИДУ.

Ac yna y kerdwys Maxen yn y luyd parth a Ruuein, ac y goresgynnwys Ffreinc a Bwrgwyn, a'r holl wlatoed hyt yn Ruuein, ac yd eistedawd wrth Gaer Ruuein.
Ac yna y cerddodd Macsen yn ei luydd tua Rhufain, ac y goresgynodd Ffrainc a Bourgogne, a'r holl wledydd hyd yn Rhufain, ac yr eisteddodd wrth Gaer Rhufain.
И потом что путешествовал Максен в [с] его войске [в] сторону Рима,  и что завоевал Францию и Бургундию, и все страны до Рима, и что осел [поставил осаду] у Крепости Рима.

[Alexandra A]

t173v-c703-ll42
Blwydyn y bu yr Amherawdyr wrth y gaer nyt oed nes idaw y chael no'r dyd kyntaf. Ac yn y ol ynteu y doeth brodyr y Elen Luydawc o Ynys Brydein, a llu bychan gantunt, a gwell ymladwyr oed yn y llu bychan hwnnw noc eu deu kymeint o wyr Ruuein. Ac y dywespwyt y'r Amherawdyr o welet y llu yn disgynnv yn ymyl y lu ynteu ac yn pebyllyaw, ac ny welsei dyn eiryoet llu degach na chyweirach nac arwydon hardach noc oed hwnnw yn y ueint. Ac y doeth Elen y etrych y llu, ac yd adnabu arwydon y brodyr. Ac yna y doeth Kynan uab Eudaf ac Adeon uab Eudaf y ymwelet a'r Amherawdyr, ac y bu lawen yr Amherawdyr wrthunt ac yd aeth dwylaw mynwgyl udunt.

[Alexandra A]

Blwydyn y bu yr Amherawdyr wrth y gaer nyt oed nes idaw y chael no'r dyd kyntaf.
Blwyddyn y bu'r Ymerawdwr wrth y gaer nid oedd nes iddo ei chael na'r dydd cyntaf.
Год что был Император около крепости не было более близкое им [делаемое им] её [крепости] получение [захват] чем первый день.

Ac yn y ol ynteu y doeth brodyr y Elen Luydawc o Ynys Brydein, a llu bychan gantunt, a gwell ymladwyr oed yn y llu bychan hwnnw noc eu deu kymeint o wyr Ruuein.
Ac yn ei ôl yntau y daeth brodyr i Elen Luyddog o Ynys Prydain, a llu bychan ganddynt, a gwell ymladdwyr oedd yn y llu bychan hwnnw nag eu dau gymaint o wŷr Rhufain.
И в его позади его что пришли братья [по отношению] к Елене Лиддог из Острова Британия, и войско маленькое при них, и более лучшие бойцы были в войске маленьком том чем их два таких же больших [количества] мужей Рима.

Ac y dywespwyt y'r Amherawdyr o welet y llu yn disgynnv yn ymyl y lu ynteu ac yn pebyllyaw, ac ny welsei dyn eiryoet llu degach na chyweirach nac arwydon hardach noc oed hwnnw yn y ueint.
Ac y dywedwyd i'r Ymerawdwr o weld y llu yn disgyn yn ymyl ei lu yntau ac yn pabellu, a ni welsai dyn erioed lu tegach na chyweirach [parotach] nag arwyddion hardach [dewrach] nag oedd hwnnw yn ei faint.
И что сказалось [было сказано] Императору о видении войска в спешивании [схождение с коней] на краю его войска его и в разбивании лагеря, и не видел человек когда-либо войско более прекрасное ни более упорядоченное [готовое] ни знаки [знамёна] более смелые чем было то [войско] в его множестве.

Ac y doeth Elen y etrych y llu, ac yd adnabu arwydon y brodyr.
Ac y daeth Elen i edrych y llu, ac yr adnabu arwyddion ei brodyr.
И что пришла Елена для рассматривания войска, и что узнала знаки [знамёна] её братьев.

Ac yna y doeth Kynan uab Eudaf ac Adeon uab Eudaf y ymwelet a'r Amherawdyr, ac y bu lawen yr Amherawdyr wrthunt ac yd aeth dwylaw mynwgyl udunt.
Ac yna y daeth Cynan ap Eudaf a Gadeon ap Eudaf i ymweld â'r Ymerawdwr, ac y bu lawen yr Ymerawdwr wrthynt ac yr aeth dwylo (i) mwnwgl iddynt.
И потом что пришли Канан сын Эйдава и Гадеон сын Эйдавалдя увидения с Императором, и что был рад Император им и что пошли руки [к] шее к ним.

[Alexandra A]

t173v-c704-ll12
Ac yna yd edrychassant wy ar wyr Ruuein yn ymlad a'r gaer. Ac y dywawt Kynan wrth y vrawt. 'Nyni a geisswn ymlad a'r gaer yn gallach no hynn.' Ac yna y messurassant wynteu hyt nos uchet y gaer, ac yd ellygassant eu seiri y'r koet, ac y gwnaethpwyt yscawl y pob petwar gwyr onadunt. A gwedy bot hynny yn barawt gantunt, peunyd pob hanner dyd y kymerei y deu Amherawdyr eu bwyt, ac y peidynt ac ymlad o bop parth yny darffei y bawp vwytta. A'r boredyd y kymerth gwyr Ynys Prydein eu bwyt ac yvet a wnaethant yny yttoedynt vrwyskeit. A phan yttoedynt y deu Amherawdyr ar eu bwyt y doeth y Brytanyeit wrth y gaer a dodi eu hysgolyon wrthi. Ac yn diannot yd aethant dros y gaer y mywn. Ny chauas yr Amherawdyr newyd aruot y wisgaw y arueu ymdanaw yny doethant am y penn a'e lad, a llawer ygyt ac ef. A their nos a thri dieu y buant yn gwastattau y gwyr a oedynt yn y gaer ac yn goresgyn y kastell, a'r ranneu ereill onadunt yn cadw y gaer rac dyuot neb o lu Maxen idi yny darffei udunt hwy gwastatau pawb wrth eu kyghor.

[Alexandra A]

Ac yna yd edrychassant wy ar wyr Ruuein yn ymlad a'r gaer.
Ac yna yr edrychasant nhw ar wŷr Rhufain yn ymladd â'r gaer.
И потом что посмотрели они на мужей Рима в сражении с крепостью.

Ac y dywawt Kynan wrth y vrawt.
Ac y dywedodd Cynan wrth ei frawd.
И что сказал Канан к его брату.

'Nyni a geisswn ymlad a'r gaer yn gallach no hynn.'
'Nyni a geisiwn ymladd â'r gaer yn gallach na hyn.'
'Мы же которые будем искать сражение с крепостью более благоразумно чем это.'

Ac yna y messurassant wynteu hyt nos uchet y gaer, ac yd ellygassant eu seiri y'r koet, ac y gwnaethpwyt yscawl y pob petwar gwyr onadunt.
Ac yna y mesurasant hwynt [ar] hyd [y] nos uched [uchder] y gaer, ac y gollyngasant eu seiri i'r coed, ac y gwnaethpwyd ysgol i bob pedwar gwŷr ohonynt.
И потом что измерили они длиной [в течении] ночи высоту крепости, и что отпустили их плотников в леса, и что сделалась лестница для каждых четырёх людей из них.

[Alexandra A]

A gwedy bot hynny yn barawt gantunt, peunyd pob hanner dyd y kymerei y deu Amherawdyr eu bwyt, ac y peidynt ac ymlad o bop parth yny darffei y bawp vwytta.
A wedi bod hynny yn barod ganddynt, beunydd pob hanner dydd y cymerai y dau Ymerawdwr eu bwyd, ac y peidient ac ymladd o bob parth hyd oni ddarfyddai i bob fwyta.
И после бытия того готовым у них, ежедневно каждую половину дня [полдень] что брали [принимали] два Императора их еду, и что прекращали с сражением с каждой стороны [в] длину если не [пока не] угасало [прекращалось] бы каждого кушание.

A'r boredyd y kymerth gwyr Ynys Prydein eu bwyt ac yvet a wnaethant yny yttoedynt vrwyskeit.
A'r boreddydd y cymerth [cymerodd] gwŷr Ynys Prydain eu bwyd ac yfed a wnaethant hyd oni oeddynt [yn] frwysg.
И рано утром что брали [принимали] мужи Острова Британия их еду и питьё что делали [они] [в] длину если не [пока не] были пьяные.

A phan yttoedynt y deu Amherawdyr ar eu bwyt y doeth y Brytanyeit wrth y gaer a dodi eu hysgolyon wrthi.
A phan oeddynt y dau Ymerawdwr ar eu bwyd y daeth y Prydeinwyr wrth y gaer a dodi eu hysgolion [a wnaethant] wrthi.
И когда были два Императора при их еде что пришли британцы к крепости и укладывание их лестниц [которое сделали они] к ней [крепости].

[Alexandra A]

Ac yn diannot yd aethant dros y gaer y mywn.
Ac yn ddiannod yr aethant dros y gaer i mewn.
И что без промедления что пошли через крепость внутрь.

Ny chauas yr Amherawdyr newyd aruot y wisgaw y arueu ymdanaw yny doethant am y penn a'e lad, a llawer ygyt ac ef.
Ni chafodd yr Ymerawdwr newydd arfod i wisgo ei arfau amdano hyd oni ddaethant am ei ben a'i ladd [a wnaethant], a llawer i gyd ac ef.
Не достиг Император новый возможность для одевания его оружия на него [в] длину если не [пока не] пришли [они] к его голове и его убийство [которое сделали они], и многих вместе с ним.

A their nos a thri dieu y buant yn gwastattau y gwyr a oedynt yn y gaer ac yn goresgyn y kastell, a'r ranneu ereill onadunt yn cadw y gaer rac dyuot neb o lu Maxen idi yny darffei udunt hwy gwastatau pawb wrth eu kyghor.
A thair nos a thri dydd y buont yn gwastatáu y gwŷr a oeddynt yn y gaer ac yn goresgyn y castell, a'r rhannau eraill ohonynt yn cadw y gaer rhag dyfod neb o lu Macsen iddi hyd oni ddarfyddai iddynt nhw wastatáu pob wrth eu cyngor.
И три ночи и три дня что были [они] в усмирении мужей которые были в крепости и в завоевании замка, и части [некоторые] другие из них в охранении крепости от прихода кого-либо из войска Максена к ней [в] длину если не [пока не] угасло [прекратилось] бы их [со стороны победителей] усмирение [покорение] каждого [в крепости] к их [победителей] распоряжениям.

[Alexandra A]

t173v-c704-ll36
Ac yna y dywawt Maxen wrth Elen Luydawc: 'Ryued mawr yw gennyf i, arglwydes,' heb ef, 'nat y mi y goresgynnei dy vrodyr di y gaer honn.' 'Arglwyd Amherawdyr,' heb hitheu, 'gweisson doethaf o'r byt yw vym brodyr i. A dos ditheu racco y erchi y gaer, ac os wynteu a'e med hi ti a'e keffy yn llawen.' Ac yna y doeth yr Amherawdyr ac Elen y erchi y gaer. Ac y dywedassant wynteu y'r Amherawdyr nat oed weithret y neb y gaffel y gaer nac y'w rodi idaw ynteu namyn y wyr Ynys Prydein. Ac yna yd agoret pyrth kaer Ruuein, ac yd eistedwys yr Amherawdyr yn y gadeir, ac y gwedwys idaw pawb o wyr Ruuein.

[Alexandra A]

Ac yna y dywawt Maxen wrth Elen Luydawc:
Ac yna y dywedodd Macsen wrth Elen Luyddog:
И потом что сказал Максен Елене Лиддог:

'Ryued mawr yw gennyf i, arglwydes,' heb ef, 'nat y mi y goresgynnei dy vrodyr di y gaer honn.'
'Rhyfedd mawr yw gennyf i, arglwyddes,' ebe ef, 'nad imi y goresgynai dy frodyr di y gaer hon.'
'Странное очень есть у меня, леди,' сказал он, 'что не для меня что завоевали твои братья тебя крепость эту.'

'Arglwyd Amherawdyr,' heb hitheu, 'gweisson doethaf o'r byt yw vym brodyr i. A dos ditheu racco y erchi y gaer, ac os wynteu a'e med hi ti a'e keffy yn llawen.'
'Arglwydd Ymerawdwr,' ebe hithau, 'gweision doethaf o'r byd yw fy mrodyr i. A dos tithau acw i erchi y gaer, ac os hwynt a'i medd hi ti a'i cei yn llawen.'
'Лорд Император,' сказала она, 'юноши умнейшие из мира есть мои братья меня. И прийди ты вон туда для запрашивания крепости, и если они которые ей владеют ей ты который её получишь радостно.'

[Alexandra A]

Ac yna y doeth yr Amherawdyr ac Elen y erchi y gaer.
Ac yna y daeth yr Ymerawdwr ac Elen i erchi y gaer.
И потом что пришли Император и Елена для запрашивания крепости.

Ac y dywedassant wynteu y'r Amherawdyr nat oed weithret y neb y gaffel y gaer nac y'w rodi idaw ynteu namyn y wyr Ynys Prydein.
Ac y dywedasant hwynt i'r Ymerawdwr nad oedd gweithred i neb i gael y gaer nag i'w rhoddi iddo yntau namyn i wŷr Ynys Prydain.
И что сказали они Императору что не было дело [интерес] для кого-либо к получению крепости ни к её отдаче ему [Максену] кроме для мужей Острова Британия.

Ac yna yd agoret pyrth kaer Ruuein, ac yd eistedwys yr Amherawdyr yn y gadeir, ac y gwedwys idaw pawb o wyr Ruuein.
Ac yna yr agorodd pyrth caer Rhufain, ac yr eisteddodd yr Ymerawdwr yn ei gadair, ac y gweddïodd iddo pob o wŷr Rhufain.
И потом что открылись ворота крепости Рима, и что сел Император на его троне, и что молился [принёс присягу] ему каждый из мужей Рима.

[Alexandra A]

t174r-c705-ll4 – t174r-c705-ll27
Ac yna y dywawt yr Amherawdyr wrth Gynan ac Adeon, 'Ha wyrda,' heb ef, 'cwbyl a geueis i o'm amherodraeth. A'r llu hwnn mi a'e rodaf y chwytheu y oresgyn y gyueir y mynnoch ar y byt.' Ac yna y kerdassant wynteu ac y goresgynnassant gwledyd a chestyll a dinassoed, ac y lladassant eu gwyr oll, ac y gadassant y gwraged yn vyw. Ac uelly y buant yny yttoed y gweisson ieueinc a dathoed y gyt ac wynt yn wyr llwydon rac hyt y buassynt yn y goresgyn hwnnw. Ac yna y dywawt Kynan wrth Adeon y vrawt, 'Beth a vynny di,' heb ef, 'ae trigyaw yn y wlat honn ae mynet y'r wlat yd hanvyt ohonei?' Sef y kauas yn y gyghor mynet y wlat a llawer ygyt ac ef; ac yno y trigywys Kynan a'r rann arall gyt ac ef y presswylaw. Ac y kawssant yn eu kyghor llad tauodeu y gwraged, rac llygru eu hieith. Ac o achaws tewi o'r gwraged ac eu hieith, y gelwit gwyr Llydaw Brytaen. Ac odyna y doeth yn vynych o Ynys Prydein, ac ettwa y daw yr ieith honno. A'r chwedyl honn a elwir Breudwyt Maxen Wledic, Amherawdyr Ruuein. Ac yman y mae teruyn arnaw.

[Alexandra A]

Ac yna y dywawt yr Amherawdyr wrth Gynan ac Adeon, 'Ha wyrda,' heb ef, 'cwbyl a geueis i o'm amherodraeth. A'r llu hwnn mi a'e rodaf y chwytheu y oresgyn y gyueir y mynnoch ar y byt.'
Ac yna y dywedodd yr Ymerawdwr wrth Gynan a Gadeon, 'Ha wŷrda,' ebe ef, 'cwbl a gefais i o'm ymerodraeth. A'r llu hwn mi a'i rhoddaf i chwithau i oresgyn i gyfair y mynnoch ar y byd.'
И потом что сказал Император Канану и Гадеону, 'О мужи благородные,' сказал он, 'целое что получил я из моей империи. И войско это я который его даю вам для завоевания в направлении что желали бы [вы] в мире.'

Ac yna y kerdassant wynteu ac y goresgynnassant gwledyd a chestyll a dinassoed, ac y lladassant eu gwyr oll, ac y gadassant y gwraged yn vyw.
Ac yna y cerddasant hwynt ac y goresgynasant wledydd a chestyll a dinasoedd, ac y lladdasant eu gwŷr oll, ac y gadawsant y gwragedd yn fyw.
И потом что путешествовали они и что завоёвывали страны и замки и города, и что убивали их мужчин всех, и что оставляли женщин живыми.

Ac uelly y buant yny yttoed y gweisson ieueinc a dathoed y gyt ac wynt yn wyr llwydon rac hyt y buassynt yn y goresgyn hwnnw.
A felly y buont hyd oni oedd y gweision ieuainc a ddaethent i gyd ac hwynt yn wŷr llwyddion rhag hyd y buasent yn y goresgyn hwnnw.
И вот так что были [они] [в] длину если не [пока не] были юноши молодые которые пришли вместе с ними мужами седыми из-за длины [продолжительности] что были [они] в завоевании том.

Ac yna y dywawt Kynan wrth Adeon y vrawt, 'Beth a vynny di,' heb ef, 'ae trigyaw yn y wlat honn ae mynet y'r wlat yd hanvyt ohonei?'
Ac yna y dyweodd Cynan wrth Adeon ei frawd, 'Beth a fynni ti,' ebe ef, 'ai trigo yn y wlad hon ai mynd i'r wlad yr hanfuost ohoni?'
И потом что сказал Канан к Гадеону его брату, 'Что которое желаешь ты,' сказал он, 'или оставание в стране этой или хождение в страну что происходишь из неё?'

[Alexandra A]

Sef y kauas yn y gyghor mynet y wlat a llawer ygyt ac ef; ac yno y trigywys Kynan a'r rann arall gyt ac ef y presswylaw.
Sef y cafodd yn ei gyngor fynd i wlad a llawer i gyd ac ef; ac yno y trigodd Cynan a'r rhan arall gydag ef i breswylio.
Вот это что достиг [Гадеон] в его совете хождение в страну и многие вместе с ним; и там что остался Канан и часть другая вместе с ним для постоянного проживания.

Ac y kawssant yn eu kyghor llad tauodeu y gwraged, rac llygru eu hieith.
Ac y cawsant yn eu cyngor ladd tafodau y gwragedd, rhag llygru eu hiaith.
И что достигли на их совете отрезание языков женщин, против искажения их языка.

Ac o achaws tewi o'r gwraged ac eu hieith, y gelwit gwyr Llydaw Brytaen.
Ac o achos tewi o'r gwragedd ac eu hiaith, y gelwid gwŷr Llydaw Prydeinwyr.
И из причины молчания женщинами и их языка, что назывались мужами Ллидау [taw = молчание] британцы.

Ac odyna y doeth yn vynych o Ynys Prydein, ac ettwa y daw yr ieith honno.
Ac oddi yna y daeth yn fynych o Ynys Prydain, ac eto y daw [gwŷr] yr iaith honno.
И оттуда что приходили часто из Острова Британия, и ещё что приходят [люди] языка [народа] того.

A'r chwedyl honn a elwir Breudwyt Maxen Wledic, Amherawdyr Ruuein.
A'r chwedl hon a elwir Breuddwyd Macsen Wledig, Ymerawdwr Rhufain.
И история эта которая называется Сон Максена Вледига, Императора Рима.

Ac yman y mae teruyn arnaw.
Ac yma y mae terfyn arno.
И здесь что есть конец на неё.

[Alexandra A]

FÍNIS      Y DIWEDD      КОНЕЦ

[Alexandra A]

Я всю историю до конца перевела, как можно более дословно.

От страницы 172r колонки 697 линии 40
http://www.rhyddiaithganoloesol.caerdydd.ac.uk/cy/ms-page.php?ms=Jesus111&page=172r

до страницы 174r колонки 705 линии 27
http://www.rhyddiaithganoloesol.caerdydd.ac.uk/cy/ms-page.php?ms=Jesus111&page=174r

из Llyfr Coch Hergest - Красной Книги Хергеста.

[Alexandra A]

Потом я, возможно, напишу подробный синтаксический и морфологический разбор хотя бы нескольких первых предложений (вряд ли смогу разобрать подробно всю историю!)

[Уттыԓьын]

Gan edrych ar y cyfanwaith, nawr eich bod wedi gorffen gweithio ar y cyfieithiad, nid oes unrhyw gwestiwn ond ei fod trawiadol iawn. Diolch yn fawr am y gwaith gwerthfawr hwn!