Лингвофорум

Цитата: Sladkorček от июля 21, 2009, 21:46
Właśnie czytam ciekawą książkę na temat statusu i tożsamości Kaszubów.

Można prosić o tytuł i autora.
Ja ten problem znam od strony egzaminu. Niewielu Kaszubów wybiera egzamin z kaszubskiego.

Zależy od formy egzamina, można zdawać pisemnie lub ustnie, też pisemnie + ustnie. W zeszłym roku chyba 13 osób (pisemnie + ustnie), ale już nie pamiętam dokładnej liczby.

Polecam książki wydane przez Instytut Kaszubski. Ostatnio dostałam kilka z Gdańska, szczególnie polecam książke pt. Kim są Kaszubi? Nowe tendencje w badaniach społecznych, red. C. Obracht-Prondzyński.

http://www.instytutkaszubski.pl/oferta_01-17.html - ogólne informacje, 4 wersje językowe (dostępne w pdf).

Dziękuję za namiary.
W tym roku jest ich ponoć mniej. Szczegółowe dane oficjalnie dostępne będą dopiero po 25 sierpnia.
Miałam jednak okazję przeglądać filmy instruktażowe przygotowane dla egzaminatorów z kaszubskiego. Z ich pomocą przygotowywano do oceniania matury ustnej.

ЦитироватьW tym roku jest ich ponoć mniej.

To takie kuluarowe wieści. Szkoda by było.
Ciekawostka:
Marek Kamiński, zdobywca biegunów deklaruje swoje kaszubskie korzenie. Słyszałam go na spotkaniu z mieszkańcami Swornychgaci.

Kuluarowe wieści okazały się błędne. Źródło podało, że w tym roku ponad 20 osób zdawało kaszubski. Częściej pisemny. Kaszubi, okazało się, bardzo aktywnie uczestniczą we wszystkim, co z matura i szkołami związane. 

Będzie śląski elementarz, będą nauczyciele kaszubskiego

Najdalej w połowie przyszłego roku zostanie wydany pierwszy śląski elementarz. Twórcy ślabikorza, bo tak po śląsku nazywa się to wydawnictwo, liczą, że będzie to kolejny krok w staraniach o uznanie śląskiego za język regionalny.

Równolegle regionaliści i językoznawcy pracują nad standaryzacją pisowni śląskiej mowy.
O języku śląskim dyskutowali niedawno w Katowicach reprezentanci środowisk działających na rzecz jego kultywowania, naukowcy, parlamentarzyści i przedstawiciele regionalnych władz. Przekonywali, że porozumienie na rzecz nadania śląskiemu statusu języka regionalnego jest coraz szersze, a podejmowane działania zbliżają do tego celu.

W Pomorskiem i we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego w kilkudziesięciu szkołach ok. 10 tysięcy osób uczy się języka kaszubskiego. Tylko w gminie Bytów w ostatnim roku do działającej dotąd jednej szkoły z językiem kaszubskim dołączyła niemal cała reszta. W siedmiu z ośmiu podstawówek kaszubski jest już w programie (ocenę wlicza się do średniej).

W tym roku akademickim, w Instytucie Polonistyki Pomorskiej Akademii Pedagogicznej, ruszają podyplomowe studia języka kaszubskiego. Każdy słuchacz dostanie od starostwa dofinansowanie w wysokości aż 75 proc. czesnego (1400 zł za semestr). Jest jednak warunek – trzeba już znać kaszubski w mowie i piśmie.

Od nowego roku akademickiego także na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Gdańskiego będzie można wybrać jako specjalność kaszubistykę.

Rzeczpospolita, 13.07.2009, 14.07.2009

Kaszubistyka na Uniwersytecie Gdańskim będzie częścią polonistyki. Dostałam program (nie pamiętam, jak się to dokładnie nazywa po polsku, po prostu przedmioty, liczba godzin itp.) i kilka komentarzy. Dość ciekawa rzecz.

Силезский язык (Ślůnsko godka, польск. Język śląski, нем. Schlesische Sprache, чеш. Slezština) — язык силезцев, относится к лехитской подгруппе западнославянских языков индоевропейской языковой семьи.

По данным 2002 года в Польше 60 000 человек назвали силезский язык своим родным.

Диалект относится к числу «шипящих» диалектов, где вместо свистящих произносятся шипящие.

Внутри диалекта существует деление на:

* северные силезские говоры
* центральные силезские говоры
* южные силезские говоры

Ślůnsko godka (ślůnski, ślůnsko mołwa; roz za kedy mjanowano uod jeji używoczůw: pů naszymu; wymołwa podug Mjyndzynorodowygo Fůnetycznygo Abecadła: ['ɕlonskɔ 'gɔtka]) – godka, podug keryj godajům rdzynne ludźe Gůrnygo Ślůnska a reliktowo tajla ludźůw Dolnygo Ślůnska. We Norodowym Wszechuobecnym Wykoźe we 2002 roku przez 56 tyśůncůw perzůnůw pośwjodczůło ślůnski jako důmowo godka. Tajla ś ńich przebywo za krejůma Polski - wy Mjymcach, Czeskij Republice a USA. Ślůnsko godka wrachowuje śe do grupy lechickij zachodńosłowjańskich godkůw. Nojbliższe ji godki to polsko, kaszubsko, godki sorbske (gůrno- a dolno-) a tyż czesko a słowacko. Ślůnsko mołwa uodrůżńo śe uod inkszych godek słowůma, fůnetykům a uortografijům. We polskij naukowyj literaturze důminuje poglůnd, co etnolekt ślůnski je skupinům gwarůw abo djalektůw/poddjalektůw we ramach polskij godki.

Alfabyt ślůnskij godki

Juž uod somygo anfangu robůt nad ślůnskům kodyfikacyjům bůuy problymy jak uoddoć guoski kere ńy wystympujům we polskij godce, a gynau ů a u pochodzůnce s prelabjalizacyje. Dowańy sam ł kej we suowje uoko ńy mjauo cweku, kej ńy bůuo tukej zachowane starodowne prawiduo uo ł jako nachfolgera l welaryzowanygo.

W Internecu, jak tyž i poza ńim wywouany je nostympujůncy alfabyt:

Aa Bb Cc Ćć Čč Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Ńń Oo Pp Rr Řř Ss Śś Šš Tt Uu Ůů Ww Yy Zz Źź Žž

Atoli ten warjant škryflańo je užywany nojčyńśći, istńijům tyž inkše šrajbůngi, zawjyrajůnce np. v, ú, ũ a ô. Pojawjajům śe uůne atoli sporadyčńy. Uogůlńy, godka ślůnsko može być škryflono 10 alfabytůma, co sům gořij lebo lepij widźane.

Bajšpil užyćo godki

,, Wšyjske ludźe rodzům śe swobodne a růwne we swojim werće a prawach. Sům uůne uobdařůne filipym a sůmńyńym a majům powinność wzglyndym inkšych jak brat s bratym postympować. "
— Artikel 1.


Wymowa w IPA:

/'fʂɨjske 'luʥɛ 'rɔʣom ɕɛ sfɔ'bɔdnɛ a 'rovnɛ vɛ 'sfɔjim 'vɛrʨɛ a 'pravax som 'wonɛ wɔbda'ʐonɛ fi'lipɨm a sum'ɲɨɲɨm a 'majom pɔ'vin:ɔɕʨ 'vzglɨndɨm 'iŋkʂɨx jak brat s 'bratɨm pɔstɨm'pɔvaʨ/

Nowomodne suowa

Klupńij ku mje
pl Kliknij do mnie
cz Napiš mi

beztydźyń
pl tydzień bez weekendu
cz týden bez víkendu

esymes (SMS)
pl esemes (SMS)
cz esemes (SMS)

internec, nec
pl internet, sieć
cz internet

internecowo zajta
pl internetowa strona
cz internetová stránka

klawjyře
pl klawiatura
cz klávesnice

klup!
pl klik!
cz klik!

kńips!
pl pstryk!
cz cvak!

kńipsaparat
pl aparat fotograficzny prosty w obsłudze
cz fotoaparát

kůmputer
pl komputer
cz počítač

laptop/notebook
pl laptop/notebook
cz laptop/notebook

mobilny telefůn, mobilńok
pl telefon komórkowy, komórka
cz mobilní telefon, mobil

telefůn
pl telefon
cz telefon

telewizor
pl telewizor
cz televize

video
pl video
cz video

Štyrkńij ku mje
pl Zadzwoń do mnie
cz Zavolej mi

šlustydźyń
pl weekend
cz víkend

štyrko
pl dzwoni
cz volá

http://punasymu.com/_indexs.php?id=rozmuwki/rozmuwki_nowomodne-s

PO ŚLĄSKU TO NIE PO POLSKU

Język śląski jest językiem obcym

Amerykanie uznali oficjalnie jeszcze jeden język obcy. Język śląski został przez Bibliotekę Kongresu Stanów Zjednoczonych wpisany w rejestr języków świata. O taki wpis starał się Związek Ludności Narodowości Śląskiej.

"Jest to ukoronowanie długiej pracy" - powiedział Andrzej Roczniok, jeden z wnioskodawców. "Na pewno jest to nobilitacja, uznanie na arenie międzynarodowej, że jest to język żywy, a nie tylko dialekt".

Język istnieje w rejestrze pod skrótem "szl". Do wniosku do Biblioteki Kongresu dołączony został spis książek i innych publikacji napisanych po śląsku lub na temat śląskiej mowy.

Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych to jedna z najbardziej prestiżowych instytucji tego typu. Posiada ponad 200 milionów różnego rodzaju dokumentów, książek i map w kilkuset językach. Liczbę języków na świecie szacuje się na kilka tysięcy, 800 ma formą pisaną.

http://mic.rkka.cz/povesti.html

Pověsti slezského lidu

Obsah :

Slezská_řeč
O_bratrské_studni
O_založení_Orlové
O_čarovném_zvonu
O_rytíři_v_Čantoryji
O_černé_kněžně
O_Stříbrňočce
O_Pusteckém_a_zvědavé_Maryčce
O_rozdělení_obce_Suchá
Původ_názvu_Životice
O_zlodějích_v_Albrechticích
Vodník_ve_mlýně
O_šenovském_pánovi
Prašivá
Švédský_kopec
O_tajemném_jezírku
Dečmánek
O_pokladech_v_ostravském_zámku
O_umíněném_čertíkovi
Vybraňcy
Pod_Godulou
O_Holotovi
Tančící_hospodyně
O_choleře
Vyplašení_moroví_bělouši
Poklad_v_Borku
Čertův_mlýn
O_Maryčce_a_zlatém_hmoždíři
Kovář_a_Červený_mužíček
Ondrášův_kámen_pod_Ostrým
Jak_Pustecký_pomohl_Franckovi
Bača_a_císař
O_lakomé_panně
Jak_se_sůl_propadla_do_pekla
Ondra_Foltýn
O_silném_Pavlovi
O_Pusteckém_a_Pepíkovi

http://www.omniglot.com/writing/silesian.php

Silesian (ślůnsko godka / ślůnski)

Silesian or Upper Silesian is a West Slavonic language with about 1,250,000 speakers in Upper Silesia, a region that is partly in Poland and partly in the Czech Republic. Silesian is closely related to Polish and is considered a dialect of that language by some linguists.

A new Silesian alphabet was created in 2006 and is widely used on the internet and also on the Silesian Wikipedia.

Silesian is used to some extent in literature, films, radio and television and newspapers. Although the language currently has no official status, move are being made to change this.

http://en.wikibooks.org/wiki/Silesian

The Silesian language course

This handbook was written especially for those who want to get to know some basics of a very interesting Slavic language. Silesian is spoken in the south-west of Poland in the Silesia region. If you are interested in Polish, you'll probably be in love with Silesian too! After this course you will be proud to say that your can communicate at a basic level in this language.

The course starts from zero and was prepared for non-Polish speakers, but it will also come in handy for Poles interested in getting to know some Silesian, or the natives trying to refresh their knowledge, or learning the Silesian recent codification (this course is written in modern Silesian alphabet, used on the Internet and in the Silesian Wikipedia).

If anyone would like to participate in creating this handbook, please, write on my talk page.

Učmy śe ślůnskij godki! - Let's learn Silesian!

Contents

* Lesson 1 - Alphabet and pronunciation
http://en.wikibooks.org/wiki/Silesian/Lesson_1

* Lesson 2 - Greetings and other basics
http://en.wikibooks.org/wiki/Silesian/Lesson_2

* Lesson 3 - What is that?
http://en.wikibooks.org/wiki/Silesian/Lesson_3

Linki zewnyntřne

http://punasymu.com/_indexs.php

http://www.republikasilesia.com/RS/jynzyk-sloonski/index.html

http://ls78.sweb.cz/ponaszymu.htm

http://www.blaf.cz/index.php?body:-Slovnik

(wiki/pl) Wodzionka
(wiki/szl) Wodźůnka

Wodzionka (błędnie: Wodzianka) – regionalna potrawa śląska. Dawniej stanowiła jedno z podstawowych dań śląskiej kuchni. Wodzionka występuje w wielu odmianach, ale w każdej podstawą są chleb i wrzątek.

Wodzionkę przyrządza się z czerstwego chleba, czosnku oraz tłuszczu zwierzęcego. Składniki, po rozdrobnieniu, zalewane są wrzątkiem, najczęściej bezpośrednio w naczyniu, z którego zupę się spożywa, a następnie całość jest doprawiana solą.

W bogatszych wersjach zupy stosowane są różne dodatki: obok soli przyprawia się ją maggi i pieprzem, dodaje się skwarek, a zamiast wody używa się bulionu. Wodzionkę często serwuje się z podanymi osobno bratkartoflami, czyli ugotowanymi i usmażonymi ziemniakami.

W Niemczech wodzionka znana jest jako Wassersuppe (Wasser - woda i Suppe - zupa), jednak określenie to dotyczy także innych zup gotowanych na wodzie, bez wywaru mięsnego.

http://www.youtube.com/watch?v=J0IrijaS0Jg

(wiki/szl) Gorol

Gorol - we ślůnskij godce mjano ńy-Ślůnzoka, czowjeka ze Altreichu abo inkszyj tajli Polski. Nojczyńśći gorol to je chop, kery mjyszko we Zogłymbju. Baba - gorol to je gorolica. Gorolica we ńykerych mjastach to tyż je chop (godo śe do ńi tedy: cipa).

We uopolskim wojewůdztwje czynsto mjast gorol godo śe hadźaj.



Słownik gwary Śląskiej

http://zin2.republika.pl/slownik.html

Słownik śląski

http://www.godka.pl/slaskopolski.html

Да, мне очень нравится этот диалект.

Taksamo i mnie

Цитата: olhol от апреля  7, 2010, 14:47
Taksamo i mnie

Mi również. 

Цитироватьbania - dynia

баня - дыня    

словари по ссылкам - это выборка? отчего такие короткие?

(wiki/szl) Ślůnsko_godka

ЦитироватьDrugim używanym tyż je przimjotńik ślůnski, kery pochodźi uod wyrażyńo "jynzyk ślůnski" (samo słowo jynzyk ńy mo we ślůnskim, na uopach do polskigo, znoczyńo godki; podańy je we godce gůrno- a dolnosorbskij, kaj używo śe uokryślyńůw hornjoserbski a dolnoserbski, nale słowo godka mo śe tam jako reč a rěc, eli je babskij zorty).

Женский род по-шлёнски называется "babska zorta"? А как будет мужской и средний?...
Больше в статье ничего нет о родах существительных. И гугл babskij zorty не знает

Цитата: Алалах от мая 15, 2010, 12:33
словари по ссылкам - это выборка? отчего такие короткие?

Bo nigdy przedtem nie było ani słownika, ani podręcznika do śląskiego. Oni to dopiero tworzą.

Цитата: Donkey от мая 17, 2010, 23:35
reč

hy

Цитата: Donkey от мая 17, 2010, 23:35
Женский род по-шлёнски называется "babska zorta"? А как будет мужской и средний?...
Больше в статье ничего нет о родах существительных. И гугл babskij zorty не знает

Ogólnie rzecz biorąc, to rodzaje gramatyczne po śląsku się w ogóle nie nazywają. W googlach nie ma co szukać informacji, śląska wikipedia jest zbiorem wymysłów, których nikt tak naprawdę nie zna i nie potrzebuje.

Цитата: Erasmus от марта 21, 2010, 13:18
Силезский язык (Ślůnsko godka, польск. Język śląski, нем. Schlesische Sprache, чеш. Slezština) — язык силезцев, относится к лехитской подгруппе западнославянских языков индоевропейской языковой семьи.

Цитата: Erasmus от марта 21, 2010, 13:18
Диалект относится к числу «шипящих» диалектов, где вместо свистящих произносятся шипящие.

Цитата: Erasmus от марта 21, 2010, 13:18
Ślůnsko godka (ślůnski, ślůnsko mołwa; roz za kedy mjanowano uod jeji używoczůw: pů naszymu; wymołwa podug Mjyndzynorodowygo Fůnetycznygo Abecadła: ['ɕlonskɔ 'gɔtka]) – godka, podug keryj godajům rdzynne ludźe Gůrnygo Ślůnska a reliktowo tajla ludźůw Dolnygo Ślůnska. We Norodowym Wszechuobecnym Wykoźe we 2002 roku przez 56 tyśůncůw perzůnůw pośwjodczůło ślůnski jako důmowo godka. Tajla ś ńich przebywo za krejůma Polski - wy Mjymcach, Czeskij Republice a USA. Ślůnsko godka wrachowuje śe do grupy lechickij zachodńosłowjańskich godkůw. Nojbliższe ji godki to polsko, kaszubsko, godki sorbske (gůrno- a dolno-) a tyż czesko a słowacko. Ślůnsko mołwa uodrůżńo śe uod inkszych godek słowůma, fůnetykům a uortografijům. We polskij naukowyj literaturze důminuje poglůnd, co etnolekt ślůnski je skupinům gwarůw abo djalektůw/poddjalektůw we ramach polskij godki.

Alfabyt ślůnskij godki

Juž uod somygo anfangu robůt nad ślůnskům kodyfikacyjům bůuy problymy jak uoddoć guoski kere ńy wystympujům we polskij godce, a gynau ů a u pochodzůnce s prelabjalizacyje. Dowańy sam ł kej we suowje uoko ńy mjauo cweku, kej ńy bůuo tukej zachowane starodowne prawiduo uo ł jako nachfolgera l welaryzowanygo.

W Internecu, jak tyž i poza ńim wywouany je nostympujůncy alfabyt:

Aa Bb Cc Ćć Čč Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Ńń Oo Pp Rr Řř Ss Śś Šš Tt Uu Ůů Ww Yy Zz Źź Žž

Atoli ten warjant škryflańo je užywany nojčyńśći, istńijům tyž inkše šrajbůngi, zawjyrajůnce np. v, ú, ũ a ô. Pojawjajům śe uůne atoli sporadyčńy. Uogůlńy, godka ślůnsko može być škryflono 10 alfabytůma, co sům gořij lebo lepij widźane.

Bajšpil užyćo godki

,, Wšyjske ludźe rodzům śe swobodne a růwne we swojim werće a prawach. Sům uůne uobdařůne filipym a sůmńyńym a majům powinność wzglyndym inkšych jak brat s bratym postympować. "
— Artikel 1.


Wymowa w IPA:

/'fʂɨjske 'luʥɛ 'rɔʣom ɕɛ sfɔ'bɔdnɛ a 'rovnɛ vɛ 'sfɔjim 'vɛrʨɛ a 'pravax som 'wonɛ wɔbda'ʐonɛ fi'lipɨm a sum'ɲɨɲɨm a 'majom pɔ'vin:ɔɕʨ 'vzglɨndɨm 'iŋkʂɨx jak brat s 'bratɨm pɔstɨm'pɔvaʨ/

Nowomodne suowa

Klupńij ku mje
pl Kliknij do mnie
cz Napiš mi

beztydźyń
pl tydzień bez weekendu
cz týden bez víkendu

esymes (SMS)
pl esemes (SMS)
cz esemes (SMS)

internec, nec
pl internet, sieć
cz internet

internecowo zajta
pl internetowa strona
cz internetová stránka

klawjyře
pl klawiatura
cz klávesnice

klup!
pl klik!
cz klik!

kńips!
pl pstryk!
cz cvak!

kńipsaparat
pl aparat fotograficzny prosty w obsłudze
cz fotoaparát

kůmputer
pl komputer
cz počítač

laptop/notebook
pl laptop/notebook
cz laptop/notebook

mobilny telefůn, mobilńok
pl telefon komórkowy, komórka
cz mobilní telefon, mobil

telefůn
pl telefon
cz telefon

telewizor
pl telewizor
cz televize

video
pl video
cz video

Štyrkńij ku mje
pl Zadzwoń do mnie
cz Zavolej mi

šlustydźyń
pl weekend
cz víkend

štyrko
pl dzwoni
cz volá

Цитата: Алалах от мая 15, 2010, 12:33

Цитироватьbania - dynia

баня - дыня    

не-а  dynia это по-русски тыква.

Цитата: Donkey от мая 18, 2010, 23:16

Цитата: Алалах от мая 15, 2010, 12:33

Цитироватьbania - dynia

баня - дыня    

не-а  dynia это по-русски тыква.

это была шютка  bania по-русски тоже как бы не баня   

Gornik wpadł do szybu w kopalni, przerażeni koledzy nachylają się nad
czeluścią...
- Francik... żyjesz?!
- Żyja - odpowiada Francik.
- Mosz złomaną nogę?
- Nii...
- To może ręka?
- Niii...
- To dlaczego nie wychodzisz?!
- Bo jeszcze lecaaa...

Цитата: lehoslav от мая 18, 2010, 00:05
Ogólnie rzecz biorąc, to rodzaje gramatyczne po śląsku się w ogóle nie nazywają. W googlach nie ma co szukać informacji, śląska wikipedia jest zbiorem wymysłów, których nikt tak naprawdę nie zna i nie potrzebuje.

Trudno tworzyć nowy język literacki w 21 wieku

Zwłaszcza tworzyć reguły 

Siedzi se syneczek przi kałuży i pije ta woda.
Na to przichodzi tako stareczka we plyjdzie i pado mu:
- Synek, nie pij tyj wody, bo to je sam maras, puć sam ino do mie, dom ci szolka tyju...
- Proszę, co pani mówiła?
- A nic, nic, pij, pij goroliku, pij...

Цитата: Алалах от мая 18, 2010, 23:27
это была шютка  bania по-русски тоже как бы не баня 

да, об этом я как-то не подумал