Лингвофорум

Лехослав, я тоже думаю, что это посланец/гонец. Но вот сама фраза в контексте всего стихотворения мне не понятна. Что это за "посланец лета", которого героиня стихотворения "имеет"? 

Цитата: Damaskin от марта 26, 2009, 15:53
которого героиня стихотворения "имеет"? 

Цитата: Damaskin от марта 26, 2009, 15:53
Лехослав, я тоже думаю, что это посланец/гонец. Но вот сама фраза в контексте всего стихотворения мне не понятна. Что это за "посланец лета", которого героиня стихотворения "имеет"? 

Это, конечно, поэзия, да еще довольно сложная (барокко!), и я не могу сказать "это так и так".

Но общий смысл по-моему такой: у девушки ледяное сердце, хотя вокруг везде уже посланцы (признаки приближающегося) лета   

Я конечно - не литературовед.

В целом я разобрался. Спасибо, Лехослав.

DO PANNY

Obróć łaskawe, panno, ku mnie oczy.
Że przy ich świetle lutnią mą nastroję,
Te oczy, z których ten wiersz, że się toczy,
Bierze swój pochop* i rozrywkę swoje:
Bez których rady na śliskiej uboczy
Miłosnych myśli trudno się ostoję:
Te niech mi z czarnych źrenic z śniegiem szczerem
Płci twojej dadzą inkaust z papierem.
(...) http://univ.gda.pl/~literat/morsztyn/017.htm

* pochop - przestarzałe: chęć, skłonność do czegoś, zapał lub podnieta, pobudka, impuls, przyczyna

Fragment innego wiersz Morsztyna, zwłaszcza dwa ostatnie wersy ostatniej strofy, nasuwa pytanie o sposób artykulacji p'.

Цитата: "Pinia" от
Fragment innego wiersz Morsztyna, zwłaszcza dwa ostatnie wersy ostatniej strofy, nasuwa pytanie o sposób artykulacji p'.

?

Aby zachować rytmikę wiersza sylabicznego, należałoby wyartykułować w sposób szczególny zestrój " z papierem". Tak przypuszczam.

Te niech mi z czarnych źrenic z śniegiem szczerem
Płci twojej dadzą inkaust z papierem.

Цитата: "Pinia" от
Aby zachować rytmikę wiersza sylabicznego, należałoby wyartykułować w sposób szczególny zestrój " z papierem". Tak przypuszczam.

Te niech mi z czarnych źrenic z śniegiem szczerem
Płci twojej dadzą inkaust z papierem.

В зависимости от прочтения первых слов (по-моему здесь две возможности) имеем здесь:

('teniechmi / 'płcitwojej):
| _ _ | _ | _ | _ | _
| _ _ | _ ??? _ | _

(te'niechmi / płci'twojej)
_ | _ | _ | _ | _ | _
_ | _ | _ ??? _ | _


Для меня проблематичной является лишь словоформа inkaust. Если ударение падает на предпоследний слог, тогда ритм будет нерегулярным. Но мне кажется, что это слово могло произноситься с ударением на первом слоге, как в оригинале (греческий источник по словарю иностранных слов носит ударение на первом), тогда ритм правильный.

| _ _ | _ | _ _ _ | _
или
_ | _ | _ | _ _ _ | _

Я не понимаю, что здесь не так с "papierem".

Цитата: "lehoslav" от
хотя вокруг везде уже посланцы

А эти "гонцы" разве не одушевлённые? Почему вин. п. = им. п., а не род?

Цитата: "Roman" от
А эти "гонцы" разве не одушевлённые? Почему вин. п. = им. п., а не род?

Сегодня
gońcy gońców (посланцы)
gońce gońce (слоны в шахматах)

Но я уверен, что в то время форма gońce была нормальной формой винительного падежа даже одушевленного существительного. Ведь сегодняшнее состояние относительно молодое. Я не помню точно в котором столетии произошли все изменения в этой области, но у Кохановского:

Ale mnie czas do rady, bo dziś król chce posły
Odprawować. Snadź widzę Aleksandra? Ten jest.

Teraz już posły ich u siebie mamy,
Którzy się tego u nas domagają.

Из википедии (извините, я сейчас в гостях и моих книг под рукой у меня нет):

"Biernik [edytuj]

W bierniku rodzaju męskiego pierwotnie końcówki -e/-y dzieliły się w sposób przeniesiony do mianownika w nieosobowych. Jednak w osobowych w XVI w. pojawił się, a w XVII – upowszechnił biernik równy dopełniaczowi. Dawny biernik był i jest używany d celów stylizacyjnych: króle, pany, chłopy.

W rodzaju żeńskim i nijakim biernik liczby mnogiej pozostał równy mianownikowi."

Цитата: "lehoslav" от
Я не понимаю, что здесь не так с "papierem".

To trzeba przeczytać, głośno. Najlepiej cały fragment. Właśnie przez ten inkaust zaburza się rytm.  Żeby go "odzyskać " powinnam ostatni wyraz wymówić [ s pap'jerem]. Jota wybrzmiewa wyraźniej i nieco dłużej.

Цитата: "Pinia" от
Jota wybrzmiewa wyraźniej i nieco dłużej.

И какое влияние на ритм имеет согласный [j]?

А "inkaust" с ударением на предпоследнем слоге все-таки вызывает нерегулярность ритма, даже если [j] в слове "papierem" читать по-инопланетански.

Врочем, даже эта нерегулярность огромных проблем при чтении не вызывает. Стихи не обязательно должны быть силлаботоническими.

Цитата: lehoslav от марта 27, 2009, 01:55

Врочем, даже эта нерегулярность огромных проблем при чтении не вызывает. Стихи не обязательно должны быть силлаботоническими.

Так ведь польская поэзия практически вся силлабическая, нет?

Цитата: "Damaskin" от
Так ведь польская поэзия практически вся силлабическая, нет?

По-крайней мере куча очень важных сочинений написана силлабическим стихом.

Żeby zrozumieć moje wątpliwości, należy wyartykułować cały fragment, tj. całą strofę.

Obróć łaskawe, panno, ku mnie oczy.
Że przy ich świetle lutnią mą nastroję,
Te oczy, z których ten wiersz, że się toczy,
Bierze swój pochop* i rozrywkę swoje:
Bez których rady na śliskiej uboczy
Miłosnych myśli trudno się ostoję:
Te niech mi z czarnych źrenic z śniegiem szczerem
Płci twojej dadzą inkaust z papierem.

Цитата: "lehoslav" от
[j] в слове "papierem" читать по-инопланетански.

???
A jak wytłumaczyć takie zapisy? Brakiem normy?
leżący w agonji należeli do bandy rozbójników; mały wnuczek jej Adrjan; Bóle i tragedje niezrównane ...
[znalezione na 3 pierwszych z brzegu stronach w: Panait Istrati, Kodyn, "wyd. Rój 1928

dziewczyno! jeśli mi się poważysz otworzyć Alvara albo brewjarz; panny serdecznie się ze mną żegnały, tyle mi nadawały specyjałów [w: listy Elżbiety Rzeczyckiej do przyjaciółki swej Urszuli za panowania Augusta III pisane, Warszawa 1908]

Miał jednak i tu niezmierną zasługę, że pismo to samėm już pojawieniem się i początkowėm zwłaszcza swėm powodzeniem w zastałėj przedtėm prassie peryodycznėj ....Bo rozum ludzki wszystko sobie wytłómaczyć zdoła, oswobodzili sie od jarzma cesarskiego i papiezkiego; potomek tak zacnego rodu  może o czėm innėm myslėć, oprócz o niėj jednėj [w: H. hr. Rzewuski Zamek Krakowski, Warszawa 1835]

Rękopis Paska: http://dziedzictwo.polska.pl/katalog/slide,Pamietniki_Jana_Chryzostoma_Paska,pid,134776.htm?view=big

A jak pan wymawia "inkaust"?

Цитата: "lehoslav" от
Стихи не обязательно должны быть силлаботоническими.

Zgoda, bo ten wiersz ma budowę sylabiczną:
11-zgłoskowiec ze średniówką po 5 sylabie z klauzulą paroksytoniczną na końcu wersu i akcentem paroksytonicznym przed średniówką.

Цитата: "Pinia" от
Żeby zrozumieć moje wątpliwości, należy wyartykułować cały fragment, tj. całą strofę.

Я все-таки не понимаю. Но здесь может моя врожденная тупость сказывается.

Цитата: "Pinia" от
A jak wytłumaczyć takie zapisy? Brakiem normy?
leżący w agonji należeli do bandy rozbójników; mały wnuczek jej Adrjan; Bóle i tragedje niezrównane ...
[znalezione na 3 pierwszych z brzegu stronach w: Panait Istrati, Kodyn, "wyd. Rój 1928

dziewczyno! jeśli mi się poważysz otworzyć Alvara albo brewjarz; panny serdecznie się ze mną żegnały, tyle mi nadawały specyjałów [w: listy Elżbiety Rzeczyckiej do przyjaciółki swej Urszuli za panowania Augusta III pisane, Warszawa 1908]

По поводу i/j в таких словах очень долго спорили. Норма (орфографическая) несколько раз менялась. В конце концов, в 1936 году установили орфографию, несоответствующую произношению. Вот и все.

Все эти различия не сводятся к произношению, но лишь к написанию.

Цитата: "Pinia" от
A jak pan wymawia "inkaust"?

Если вообще его произношу, то с ударением на предпоследнем слоге. Но не в том дело.

Цитата: "lehoslav" от
то с ударением на предпоследнем слоге.

Nie miałam na myśli intonacji.

Цитата: Roman от марта 27, 2009, 00:09
А эти "гонцы" разве не одушевлённые? Почему вин. п. = им. п., а не род?

Потому что категория развивается постепенно.

Цитата: "Pinia" от
.Bo rozum ludzki wszystko sobie wytłómaczyć zdoła, oswobodzili sie od jarzma cesarskiego i papiezkiego; potomek tak zacnego rodu  może o czėm innėm myslėć, oprócz o niėj jednėj [w: H. hr. Rzewuski Zamek Krakowski, Warszawa 1835]

Nie jestem pewna, czy taki zapis jak wyżej jest związany tylko z reformą ortografii. W tekście oznaczono przecież samogłoski pochylone. A skoro tak, to musiały być artykułowane. O i e pochylone zniknęło najpóźniej. Stąd w cytowanym fragmencie pisownia wytłómaczyć.