Ответ

Добро пожаловать на Лингвофорум.
Войти
Регистрация

сентября 7, 2025, 06:51

Начало

Мы солидарны с Украиной. Узнайте здесь, как можно поддержать Украину.

Ответ

Обратите внимание: данное сообщение не будет отображаться, пока модератор не одобрит его.

Имя
Имейл
Тема сообщения
Иконка

[quote author=_Swetlana link=msg=2430949 date=1425071362]
[b]Поскольку отрицательная основа глаголов оканчивается на [i]-ма/-мә[/i], 
то отрицательная форма глаголов прошедшего неопределенного времени 
всегда образуется через [i]-ган/-гән[/i]. 
Например: 
[i]Елама! Ул еламаган. – Не плачь! Он не плакал.
Сөйләмә! Ул сөйләмәгән. – Он не рассказывал.[/i][/b]

[b]92. [/b]Напишите глаголы в отрицательной форме.
Ул егылган. Ул борчылган. Ул аңлаткан. Ул өйрәнгән. Ул көлгән. Ул җибәргән. Ул оныткан.

[b]93. Запомните спряжение глаголов в отрицательной форме прошедшего неопределенного времени.[/b]
        
[table bgcolor=beige nice=1]
[tr][td]  Белмә! Ул белмәгән.  [/td]
[td]  Онытма! Ул онытмаган. [/td][/tr]
[tr][td]  Мин нишләмәгәнмен?  [/td]
[td]  Мин белмәгәнмен, онытмаганмын.  [/td][/tr]
[tr][td]  Син нишләмәгәнсең?  [/td]
[td]  Син белмәгәнсең, онытмагансың.  [/td][/tr]
[tr][td]  Ул нишләмәгән?  [/td]
[td]  Ул белмәгән, онытмаган.  [/td][/tr]
[tr][td]  Без нишләмәгәнбез?  [/td]
[td]  Без белмәгәнбез, онытмаганбыз.  [/td][/tr]
[tr][td]  Сез нишләмәгәнсез?  [/td]
[td]  Сез белмәгәнсез, онытмагансыз.  [/td][/tr]
[tr][td]  Алар нишләмәгәннәр?  [/td]
[td]  Алар белмәгәннәр, онытмаганнар.  [/td][/tr][/table]

[b]94.[/b] Проспрягайте глаголы по лицам и числам.
а) Балачакта мин күп авырмаганмын.
б) Мин моңа гаҗәпләнмәгәнмен.

[b]95.[/b] Напишите глаголы в прошедшем неопределенном времени.
1) Алар бәйрәмгә туганнарын гына чакыр... , башкаларны чакырма... . 
2) Син бүген көндәлегеңне өйдә оныт... , ә менә уенчыгыңны онытма... . 
3) Әбием мине дарулар белән дәванлама... , ә үләннәр белән генә дәвала... . 
4) Бик кечкенә вакытта мин көндез йокла... , ә төнлә бер дә йоклама... . 
5) Сез табибка вакытында килмә... , соңга калып кил... . 
6) Айгөл бу чынаякны юри ватма... , ялгыш кына ват... .

[b]96.[/b] Спишите предложения, преобразуя глаголы в отрицательную форму.
1) Әнием бүген эшкә соңга калган, чөнки трамвайлар начар йөргән. 
2) Син бу кофтаңны бик тиз бәйләгәнсең икән. 
3) Айдарлар үткән ел Төркиядә ял иткәннәр бит. 
4) Мин кечкенә вакытымда иртә сөйләшә башлаганмын. 
5) Авылда кыр эшләрен вакытында тәмамлаганнармы? 
6) Элек тә бу шәһәрдә халык күп яшәгән. 
7) Быел яңгыр күп яуган, шуңа күрә игеннәр бик яхшы үскән. 
8) Айгөл имтиханнарга тырышып әзерләнгән, шуңа күрә яхшы билгеләр алган.

[b]97.[/b] Переведите. Измените глаголы с прошедшего неопределенного времени на прошедшее определенное.
Үрнәк: [i]Әнисе көткән – әнисе көтте.[/i]
1) Айнурны әнисе сәгать 9га кадәр көткән, ә ул бик соң кайткан. 
2) Соңгы елларда аларның гаиләсе тагын Казанда яшәгән. 
3) Алия диктантын яза алмаган, шуңа күрә укытучысы аңа кагыйдәләрне кабатларга кушкан. 
4) Айратның ике бабасы да сугышта булганнар һәм икесе дә исән-сау Берлинга кадәр барып җиткәннәр.
5) Сугыш вакынтында Татарстанга башка өлкәләрдән бик күп завод-фабрикалар күчеп килгәннәр. 
6) Татарлар революциядән соң да латин графикасында язганнар. 
7) Илшатны барлык дуслары да туган көне белән котлаганнар, ә син оныткансың. 
8) Кечкенә вакытта без абыем белән дус булмаганбыз, гел сугышканбыз.

[b]98.[/b] Перепишите текст в прошедшем неопределённом времени, изменив глаголы на 3-е лицо ед. числа (он).
Мин дәресләремне әзерләдем: рус теленнән кагыйдәләрне кабатладым, татар теленнән күнегү яздым, геометриядән теореманы өйрәндем. Ә менә алгебрадан мәсьәләне эшләмәдем, чөнки мин ул формуланы белмим. Кичә мин ашханәдә дежур булдым һәм дәрестә булмадым. Бүген теманы дәреслектән үзем укыдым, ләкин бернәрсә дә аңламадым. Шуңа күрә мин мәктәпкә иртәрәк барырга һәм классташларымнан ярдәм сорарга телим.

[b]99.[/b] Напишите вместо точек подходящие по смыслу глаголы в прошедшем неопределенном времени.
Минем күршем Азат быел җәйне авылда ... . Ул еш урманга ... , анда җиләк .... Әнисе бу җиләктән тәмле варенье ... . Азат авыл малайлары белән күл буена ... . Алар анда су ... , балык ... , балык ашы ... . Азат авылда бик яхшы ... . Ул шәһәргә августның соңгы көннәрендә генә ... , чөнки авылда аңа бик рәхәт .... . Бу турыда Азат миңа үзе сөйләде.

[b]100.[/b] Закончите предложения.
1) Лилия бүген беренче дәрескә соңга калган, чөнки ... . 
2) Абыем институтта укырга тели, шуңа күрә ... . 
3) Балалар укытучыларын бәйрәм белән котларга теләгәннәр, ләкин ... . 
4) Кичә син миңа шалтыраткансың, ә ... . 
5) Кечкенә малай агач башына менгән, шуннан соң ... шулай да ... . 
6) Төнлә кар яуган, шулай да ... .

[b]101.[/b] Раскройте скобки, напишите глаголы в нужной форме.
1) Моннан бик күп еллар элек бик еракта, Таулы авылында Хәйдәр исемле бер кеше (яшә) ди. 
2) Хәйдәрнең аты (бул).      3) Җәй (үт) дә, көз (җит), һәм Хәйдәр урманга утынга (кит).
4) Ул иртән иртүк (чыгып кит), кичкә (барып җит). 
5) Урманда атын агачка (бәйлә), ә үзе эшли (башла).
Знаете ли вы, из какого произведения этот отрывок? Прочитайте поэму на уроке вместе с учителем и попробуйте своими словами дальше рассказать (или написать) ход событий.

[b]102.[/b] а) Переведите.
Каюм Насыйри һәр язны үзенең туган авылына кайтып, анда гади халык белән бергә кырда эшләгән. Җәйләрен төрле авылларда тарихи истәлекле урыннарны карап, тикшереп йөргән. Менә шул вакытта халык белән якыннан аралашкан, аның сөйләм телен өйрәнгән, авыл картларыннан фольклор материалларын җыйган. Каюм Насыйри акыл хезмәте белән беррәттән кул хезмәте белән дә шөгыльләнгән. Ял вакытларында ул физик эш эшләргә тырышкан, агач эшен бик яраткан, рәсем ясаган, карта сызган.
б) Билгесез үткән замандагы фигыльләрне билгеле үткән заманга үзгәртеп языгыз. (Найдите глаголы и напишите их в прошедшем определенном времени.)
Үрнәк: [i]Эшләгән – эшләде.[/i]

[b]103.[/b] Прочитайте отрывок из письма Марата, которое он написал в деревню своему другу Илышату. Перепишите текст от лица Ильшата.
Шәһәребездә матур бәйрәмнәр күп була. Һәр көз мәктәптә өлкәннәр көне үткәрәбез, чөнки безнең шәһәрдә олы яшьтәге кешеләр күп. Алар бу бәйрәмне яраталар, аны ел буе көтәләр.
Без быел да бәйрәмгә тырышып әзерләндек. Бу көнне мәктәпкә кунаклар килделәр. Без аларны каршы алдык, мәкнтәбебезне күрсәттек. Безнең мәктәп шәһәрдә иң матур мәктәпләрнең берсе, ул кунакларга да бик ошады. Мәктәп директоры кунакларны ашханәгә чакырды. Өстәлләрдә тәмле ризыклар һәм кайнар чәй иде. Без өлкәннәргә концерт куйдык, биедек, җырладык. Кунаклар бәйрәм өчен укытучыларга һәм безгә рәхмәт әйттеләр. Алар мәктәптән өйләренә бик шат күңел белән кайтып киттеләр.
Үрнәк: [i]Минем дустым Марат шәһәрдә яши. Аларның шәһәрендә ... (дәвам итегез).[/i]

[b]104. [/b]Переведите. Объясните употребление форм глаголов прошедшего времени.
1) Татарстанның гимнын композитор Рөстәм Яхин язган. 
2) Мин Айсылуга ике хат яздым, ә ул нигәдер берсенә дә җавап бирмәде. 
3) Бөек Ватан сугышы кайчан башланган, әйтегез әле. 
4) Кичә язучылар белән очрашу вакытында башланмады, чөнки кунаклар соңга калып килделәр. 
5) КамАЗ ничәнче елларда төзелгән, беләсезме? 
6) Габдулла Тукай балалар өчен дә, олылар өчен дә язган. 
7) Син бу шигырьләрне чыннан да үзең яздыңмы?
[/quote]

Вложения: (Удалить вложения)

Ограничения: максимум вложений в сообщении — 3 (3 осталось), максимальный размер всех файлов — 300 КБ, максимальный размер одного файла — 100 КБ

Снимите пометку с вложений, которые необходимо удалить

Перетащите файлы сюда или используйте кнопку для добавления файлов

Впишите ширину (px):

Впишите высоту (px):

(Удалить вложения)

Вложения и другие параметры

Вернуться в тему после ответа
Не использовать смайлики

Проверка:

Оставьте это поле пустым:

Прослушать / Запросить другое изображение

Наберите символы, которые изображены на картинке:

√36:

ALT+S — отправить
ALT+P — предварительный просмотр

Сообщения в этой теме

Автор _Swetlana

- марта 14, 2016, 23:09

ТЫНУ	ШАУЛАУ
затихать, успокаиваться	шуметь
ҮЛҮ	ТЕРЕЛҮ
умереть	выздороветь
ҮЛҮ, ҖАН БИРҮ	ЯШӘҮ
умереть	жить
ҮСТЕРҮ	КИСҮ
растить	рубить
ҮСҮ	СУЛУ
расти	вянуть
ЧӘЧӘК АТУ	ЧӘЧӘК КОЮ
расцветать	отцветать
ЭШЛӘҮ	ТИК ТОРУ
работать	ничего не делать
ЭШЛӘҮ	ЯЛ ИТҮ
работать	отдыхать
ЮЛДАН ЧЫГУ	ЮЛГА КЕРҮ
сходить с пути	входить в колею
ЯЗУ	УКУ
писать	читать
ЯЛГАНЛАУ	ТУРЫСЫН СӨЙЛӘҮ
лгать	говорить правду
ЯТУ	ТОРУ
ложиться	вставать

Автор _Swetlana

- марта 14, 2016, 22:12

САКЛАУ	ЮГАЛТУ
беречь	потерять
СӘЛАМЛӘҮ	ХУШЛАШУ
приветствовать	прощаться
СИКЕРЕП МЕНҮ	СИКЕРЕП ТӨШҮ
вскакивать	соскакивать
СОРАУ	ҖАВАП БИРҮ
спрашивать	отвечать
СӨЙЛӘҮ	ТЫҢЛАУ
рассказывать	слушать
СУГЫШУ	ЯРАШУ
ругаться	мириться
СҮНДЕРҮ	УТ АЛУ, ЯНДЫРУ
гасить	зажигать
СҮНДЕРҮ	ТОТАШТЫРУ
выключать	включать
СҮНҮ	ЯНУ
угасать	гореть
ТАБУ	ЮГАЛТУ
находить	терять
ТАБЫЛУ	ЮГАЛУ
найтись	потеряться
ТАРТУ	ТӨРТҮ, ЭТҮ
тянуть, притягивать	толкать, отталкивать
ТАТУЛАШУ	ЫЗГЫШУ
мириться	ссориться
ТУУ, ЯҢАДАН ТУУ	ҮЛҮ
родиться, воскреснуть	умереть

Автор _Swetlana

- марта 14, 2016, 22:12

КӨЕНҮ	СӨЕНҮ
печалиться	радоваться
КУУ	ЧАКЫРУ
прогнать	пригласить
КҮРӘ АЛМАУ	ЯРАТУ
ненавидеть	любить
КҮТӘРЕЛҮ	ТӨШҮ
подниматься	опускаться
КҮТӘРҮ	ТӨШЕРҮ
поднимать	опускать
КЫРУ	ТОРГЫЗУ
разрушать	восстанавливать
КЫСКАРТУ	ОЗАЙТУ
укоротить	удлинять
МОҢАЮ	ШАТЛАНУ
грустить	радоваться
НАЧАРЛАНУ	ЯХШЫРУ
ухудшаться	улучшаться
ОНЫТУ	ИСКӘ АЛУ, ИСКӘ ТӨШЕРҮ
забывать	вспоминать, вспомнить
ОНЫТУ	ИСТӘ ТОТУ, ХӘТЕРДӘ ТОТУ
забывать	помнить
ОТУ	ОТТЫРУ
выигрывать	проигрывать
ОЧУ	КУНУ
летать	садиться на...
РӨХСӘТ ИТҮ	ТЫЮ
разрешать	запрещать

Автор _Swetlana

- марта 14, 2016, 22:11

КАТНАШУ	БУЛМАУ
участвовать	отсутствовать
КАЙТУ	КАЛУ
возвращаться	оставаться
КАРШЫ АЛУ, КАРШЫЛАУ	ОЗАТУ
встречать	провожать
КАЧУ	КАБУ
убегать, прятаться	попадаться
КЕРТҮ	ЧЫГАРУ
вводить, заносить	выводить, выносить
КЕРҮ	ЧЫГУ
входить	выходить
КИЕНҮ	ЧИШЕНҮ
одеваться	раздеваться
КИЛЕШҮ	ҮПКӘЛӘШҮ
мириться	обижаться
КИЮ	САЛЫП КУЮ (с себя), САЛДЫРУ (с кого-то)
надеть	снять
КИЛҮ	КИТҮ
приходить	уходить
КИМҮ	АРТУ
уменьшаться	увеличиваться
КИҢӘЮ	ТАРАЮ
расширяться	сужаться
КИРӘК	КИРӘКМИ, КИРӘКМӘС
надо	не надо
КИРЕ КАГУ	ӘЛИЛЛӘҮ
отрицать	доказывать

Автор _Swetlana

- марта 14, 2016, 22:11

ҖЫЮ	ТАРАТУ, ТАРАТЫП ТАШЛАУ
собирать	раздавать, разбрасывать
ҖЫЮ	ТУЗДЫРУ
собирать	разбазаривать, растратить
ҖЫЕП АЛУ, ҖЫЮ	ЧӘЧҮ
убирать	сеять
ҖЫЕЛУ	ТАРАЛУ
собираться	расходиться
ЗУРЛАУ	ХУРЛАУ
возвеличивать	(о)позорить
ИРКӘЛӘҮ	АЧУЛАНУ
ласкать	ругать
ИСӘНЛӘШҮ	САУБУЛЛАШУ
здороваться	прощаться
ЙОКЛАУ	УЯНУ, УЯУ БУЛУ
спать	просыпаться, бодрствовать
ЙОМЫЛУ	АЧЫЛУ
закрываться	открываться
КҮЗ ЙОМУ	КҮЗ АЧУ
закрывать глаза	открывать глаза
ЙӨГЕРҮ	АТЛАУ
бежать	шагать
ЙӨРҮ	БАСЫП ТОРУ
ходить	стоять
ЙӨРҮ	ЯТУ
ходить	лежать
КАЙГЫРУ	ШАТЛАНУ, КУАНУ
горевать	радоваться

Автор _Swetlana

- марта 11, 2016, 22:21

БИР	МӘ
дай	на
БОЗУ, ЯЛГЫШУ	ТӨЗӘТҮ
портить, ошибаться	исправлять, исправляться
БОРЧЫЛУ	ТЫНЫЧЛАНУ
беспокоиться	успокоиться
ВАТУ	ТӨЗҮ
разрушать	строить
ГОРУРЛАНУ	ОЯЛУ
гордиться	стыдиться
ДӘШМӘҮ, ТИК ТОРУ	СӨЙЛӘҮ, КЫЧКЫРУ
молчать, отмалчиваться	говорить, кричать
ЕГЫЛУ	КҮТӘРЕЛҮ
падать	подниматься
ЕЛАУ	КӨЛҮ
плакать	смеяться
ҖИГҮ	ТУГАРУ
запрягать	распрягать
ҖИҢҮ	ҖИҢЕЛҮ
победить	быть побеждённым
ҖИТҮ	ҮТҮ
наступать	проходить
ҖЫЛЫНУ	ТУҢУ, ӨШҮ
согреваться	мерзнуть
ҖЫРЛАТУ	ЕЛАТУ
заставлять петь	заставлять плакать

Автор _Swetlana

- марта 11, 2016, 20:08

АШЫГУ	ӘКРЕН КЫЛАНУ
торопиться	медлить
БАР БУЛУ	ЮК БУЛУ
быть, иметь место	исчезнуть
БАР ИТҮ	ЮК ИТҮ
сотворить	уничтожить
БАРЛЫККА КИЛҮ, КИЛЕП ЧЫГУ	ЮККА ЧЫГУ, ЮГАЛУ
появиться, появляться	исчезнуть, исчезать
БАРУ	КАЙТУ
ехать	возвращаться
БАРУ	ТОРУ
идти	стоять
БАСУ, ТОРУ	УТЫРУ
вставать, встать	сидеть
БАТУ	ЙӨЗҮ
тонуть	плавать
БАШЛАНУ	БЕТҮ
начинаться	заканчиваться
БАШЛАУ	БЕТЕРҮ, ТӘМАМ ИТҮ
начинать	заканчивать
БӘЙЛӘҮ	ЧИШҮ
связывать, завязывать	развязывать
БИЕГӘЮ	ТҮБӘНӘЮ
подниматься	снижаться
БИКЛӘҮ	АЧУ
запирать	открывать

Автор _Swetlana

- марта 10, 2016, 21:36

АНТОНИМНАР
Ф. С. Сафиуллина, Татарча-русча, русча-татарча антонимнар сүзлеге

АЕРЫЛУ, АЕРЫЛЫШУ	КҮРЕШҮ, ОЧРАШУ, КУШЫЛУ
расставаться, расходиться	встречаться, сойтись
АЗАТ ИТҮ	КОЛ ИТҮ
освобождать	порабощать
АЗАЮ	КҮБӘЮ
уменьшаться	увеличиваться
АЛУ	БИРУ
брать	давать
АЛУ	КУШУ
отнять, вычесть	прибавить, сложить
АЛУ	КУЮ, САЛУ
взять	поставить, класть
АЛУ	САТУ
купить	продать
АЛЫП КИТҮ	АЛЫП КАЙТУ
уносить	приносить
АЧУ	ЯБУ
открыть	закрыть
АЧУЛАНУ, СҮГҮ	МАКТАУ
ругать	хвалить
АЧУЛАНЫШУ	КИЛЕШҮ
ругаться	мириться

Автор _Swetlana

- марта 7, 2016, 12:41

АШАРГА ПЕШЕРҮ - ПРИГОТОВЛЕНИЕ ПИЩИ

чистартырга	чистить
кисергә	резать
уарга	тереть, натирать
салырга	класть, лить
болгатырга	перемешать, взболтать
күпертергә	взбить
кабартырга	взбить, дать подняться
кайнатырга	вскипятить
пешерү	варить
тамалап пешерү	тушить
кыздырырга	жарить
турарга	рубить, нарезать
өстәргә	добавить
камыр басарга	месить тесто
тоз салырга	солить

Автор _Swetlana

- марта 7, 2016, 12:40

өйне җыештырырга	прибирать дом
савыт-саба юарга	мыть посуду
чүп ташларга	выбрасывать мусор
тузансуырткыч белән җыештырырга	пылесосить
тузан сөртергә	вытирать пыль
идән себерергә	подметать пол
өстәлне әзерләргә	накрывать на стол
өстәлне җыештырырга	убирать со стола
керне юарга	стирать (бельё)
үлән чабарга	косить траву
машина юарга	мыть машину
ятакны җыештырырга	застилать постель
бәдрәфне җыештырырга	мыть туалет
бүлмәне җыештырырга	прибирать комнату

көзгегә карарга	смотреть в зеркало
бит юарга	умываться
кул юарга	мыть руки
чәч тарарга	причесываться
теш чистартырга	чистить зубы
кырынырга	бриться

Лингвофорум

Ответ

Сообщения в этой теме

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana

Автор _Swetlana