Poradnia językowa

[Pinia]

Proponuję, aby wszelkie dylematy językowe rozstrzygać w tym miejscu.
Łatwiej będzie znaleźć pytania i zainteresowanym odpowiedzi na nie. 
Stworzymy w ten sposób coś w rodzaju poradni językowej.

[Rōmānus]

Byłbym wzdięczny jakby pani  mi wyjaśniła pisownię oderwannego "by" łącznie czy osobno z innymi wyrazami. Nadal nie wiem, czyżbym był powinien pisać "jeżelibym" czy "jeżeli bym", "choćby" czy "choć by".

[Pinia]

Cząstka,,by" (bym, byś, byśmy, byście) łączy się  albo z czasownikami, albo ze spójnikami, albo partykułami. Jej ‎łączna lub rozdzielna pisownia zależy więc od wyrazu, któremu towarzyszy:‎
‎1.‎Łącznie ,,by" piszemy ‎ a.‎z formami osobowymi czasowników, np.: doręczyłbym umknąłbym ‎potrząsnęliby wstąpiłbyś chwalilibyście się dosięgłaby przeciągnęłaby psulibyście ‎gustowałyby odchyliłby
b.‎z osobowymi formami czasowników użytymi w funkcji bezosobowej (przyjmują te ‎czasowniki formę 3 osoby liczby pojedynczej), np.: należałoby go odwiedzić; ‎wypadałoby złożyć życzenia; wydawałoby się, że zda ten egzamin; malowałoby mu się ‎dobrze w plenerze. ‎
c.‎z partykułami: ani, azali, bodaj, czy, czyż jakże, gdzież, niech, niechaj, oby, np.: ‎czyżbyś, gdzieżbym, obyś, jakżebyśmy ‎
d.‎w wyrazach porównawczych: jakby (Wyglądała, jakby była przestraszona.), jakoby ‎‎(Śpiewała jakoby jakaś profesjonalna śpiewaczka), niby (była dla niej niby córka)‎
e.‎z niektórymi spójnikami, np.: choć (choćby), aczkolwiek, aby (abyśmy), albowiem ‎‎(alboweimbyście), alboż, ażeby, byle, gdy, jakkolwiek, jako, jeśli, jeżeli, itp.‎

‎2.‎Rozdzielnie "by"piszemy ‎
a.‎po nieosobowej formie czasownika (po równoważniku lub formach ‎zakończonych –no, -to), np.: wyjechać by wysłuchano by zamknięto by ‎wykryto by zawiadomiono by można by trzeba by warto by wolno by ‎
b.‎kiedy "by" występuje jako samodzielny spójnik po innych spójnikach, np.: Podróżny ‎dotarł do hotelu, ale by mógł zająć pokój, musiał wypełnić kwestionariusze.‎
Aby upewnić się co do spójnikowej funkcji by w powyższym zdaniu, należy to zdanie ‎przekształcić w ten sposób, żeby każde podrzędne zdanie wprowadzone zostało ‎oddzielnie własnym spójnikiem: Podróżny dotarł do hotelu, ale musiał wypełnić ‎kwestionariusze, by mógł zająć pokój.‎


Zatem w podanych przez Pana przykładach obowiązuje pisownia łączna, bo traktujemy podane wyrazy jako połącznie z partykułą lub ze spójnikiem
Brak kontekstu nie pozwala ocenić, czy jest to przypadek 2.b.
bez kontekstu

[Rōmānus]

Dziękuję ślicznie

[temp1ar]

Proponuję, aby wszelkie dylematy językowe rozstrzygać w tym miejscu. 

Dobry pomysł!

Mam więc pytanie dotyczące  różnicy sylistycznej między słowami choć, choćby a aczkolwiek. Pamiętam, że moja nauczycielka, powiedziała, że "aczkolwiek" jest słowem bardzo literackim, ale jedna moja znajoma Polka cały czas go używa zamiast "choć" o_O

[Pinia]

"Choć" jest spójnikiem, który wprowadza zdanie podrzędne. To są zdania zależne od siebie, jedno określa drugie, jednym pytamy o drugie."Choć" wprowadza sąd przeciwstawny względem tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym. Np. Nadal słuchała rodziców (zdanie nadrzędne), choć miała już 30 lat. (zdanie podrzędne).
"Choć" można zastąpić spójnikiem "mimo że"

Aczkolwiek jest spójnikiem łączącym zdania lub wyrażenia o treści przeciwstawnej, nieoczekiwanej w danym zestawieniu, np. Uczył się dobrze, aczkolwiek orłem nie był. To jest zdanie złożone współrzędnie, zdania składowe sa niezależne, nie można jednym zapytać o drugie.
Aczkolwiek można zastąpić spójnikiem "ale".
Inny przykład: Przemoczył nogi, ale (aczkolwiek), nie przeziębił się. ( Na ogół takie sytuacje kończą się przynajmniej katarem ) - zdanie współrzędne

Nie przeziębił się (mimo czego?), choć  (mimo że) przemoczył nogi. - zdanie podrzędne [zadałam pytanie ]

Nie jest więc to kwestia języka literackiego, a składni zdania. Prawda, że "aczkolwiek" jest rzadziej używane, częściej zamiast niego spotyka się "mimo że"


Gdyby coś było niejasne, proszę drążyć dalej.

[temp1ar]

A jaka jest roznica miedzy:

mi tego, ze
mimo to, ze
mimo, ze

?

[Pinia]

Mimo - [przestarzale] to przysłówek oznaczający mijanie, np. Czekałem, lecz obok mnie mimo przeszłaś.

mimo - spójnik spójnik wyrażający rozbieżność między tym, co się dzieje w rzeczywistości, a tym, czego się oczekiwało; występuje w zespoleniu: mimo że, mimo iż, mimo to.  Można go zastąpić: choć, chociaż, aczkolwiek.
Np. Mimo że na dworze było ciepło, drżał z zimna.
Był nieznośny, mimo to wszyscy go lubili.

Z kolejną frazą mam problem, bo to są zaimki i spójnik. Musiałabym znać kontekst zdania.
Mi - zaimek osobowy od "ja"; mnie, np. Daj mi...
Tego - dopełniacz od "ten"- zaimek wskazujący

Nie mów mi tego, że mnie nie lubisz.

[temp1ar]

Chcialem napisac

mimo tego, ze
mimo to, ze
mimo, ze

Gdzies mi sie podzialy dwie literki ostatnim razem

Ciekawi mi wlasnie, co mam powiedziec po "mimo"? Czy jest potrzebne slowko "to" i w jakim przypadku (mimo to/mimo tego).

Np:

1) Mimo tego, ze nie mialem prawa jazdy, postanowilem prowadzic samochod.
2) Mimo to, ze nie mialem prawa jazdy, postanowilem prowadzic samochod.

[Pinia]

Współczesna norma uznaje obie formy, czyli poprawnie jest i mimo to, i mimo tego.

Kiedyś obowiązywało rozróżnienie dopełniacz-biernik.

[Anwar]

Przeczytałem baśń. Tam są takie słowa:

"Zjadłam zaledwie traweczkę, wypiłam wody kapeczkę."

Proszę wyjaśnić.
Co to jest "kapeczka"?
Bo nie znalazłem w żadnym słowniku.

[Nekto]

Przeczytałem baśń.

Это случайно не Коза-дереза на польском? 

Proszę wyjaśnić.
Co to jest "kapeczka"?
Bo nie znalazłem w żadnym słowniku.

http://www.sjp.pl/co/kapeczk�

[Pinia]

Kapać [капать] - kapanie - kapka - kapeczka
inaczej - kropla, kropelka
przenośnie: niewiele, trochę [troszeczkę]


Коза-дереза - kozucha-kłamczucha 

A przy okazji znalazłam wierszyk [http://pl.lernu.net/komunikado/forumo/temo.php?t=1507&p=2], a raczej chyba dziecięcą wyliczankę:

Коза-дереза —
Через жопу тормоза!
Я на ней дрова возил,
Через жопу тормозил.
В жопу семечка попала —
Тормозить коза не стала.

Ale nie bardzo chwytam sens. Wydaje mi się, że jest nieco wulgarna.

[sknente]

У вас там неправильная коза в вершике. Вот правильные козы:
http://playground.ctp-design.net/koza-dereza.html
http://www.kazka.in.ua/Zbirky/moje/Koza-dereza.html

[Pinia]

Zauważyłam, że to inna koza  , ale mnie ten wierszyk zainteresował. Znalazłam go na stronie o esperanto:
http://pl.lernu.net/komunikado/forumo/temo.php?t=1507&p=2 

[Nekto]

Ale nie bardzo chwytam sens. Wydaje mi się, że jest nieco wulgarna.

Дужо вульгарна...

[Nekto]

Кстати, напомните, пожалуйста, употребляемость и сочетаемость слов дужо, вельмы и т.д.

[Pinia]

вельмы[/i

Nie jestem pewna znaczenia... Czy chodzi o "wielce" czy "wiele"

[Nekto]

вельмы[/i

Nie jestem pewna znaczenia... Czy chodzi o "wielce" czy "wiele"

С беларуским видать попутал... Я имел в виду - дужо, бардзо и, наверное, вельце - то, что по-русски передается одним только словом очень.

[Pinia]

Dużo - liczebnik nieokreślony np.: Dużo spraw było jeszcze do załatwienia.Przyszło dużo uczniów. w znaczeniu w wielkiej ilości, liczbie, mnóstwo

lub

dużo - przysłówek np.: Obraz było dużo większy niż myślałam.
stopniuje się nieregularnie: dużo - więcej - najwięcej

Dużo w znaczeniu potocznym, lekceważąco = niewiele, wcale, nic [Dużo tam wiesz! Dużo mi zrobisz!]

[Damaskin]

Ale nie bardzo chwytam sens.

Sądzę, że tutaj sensu nie ma. 

[Pinia]

Bardzo - przysłówek, który wyraża wysoki stopień intensywności, nasilenia,natężenia czegość, : np.: bardzo gorąco, bardzo chory

Stopniuje się regularnie: bardzo, bardziej, najbardziej

Używa się go w opisowym stopniowaniu [nieregularnym] przymiotników lub przysłówków:
bardzo leniwy, bardziej leniwy, najbardziej leniwy
bardzo chory, bardziej chory, najbardziej chory
Żart: chory, chorszy, trup [błędne stopniownie]  

Używa się go w połączeniach:
bardziej niż [Zależało mu na posadzie bardziej niż innym]

im bardziej, tym [ Im bardziej ja uspokajali, tym więcej rozpaczała]

coraz bardziej [Pracował coraz więcej i coraz bardziej się męczył]

dużo bardziej  [Kobiety są dużo bardziej zmienne i nieprzewidywalne od mężczyzn]  

[Pinia]

Wielce - słowo przestarzałe = bardzo, ogromnie, niezmiernie, nadzwyczaj
np.:
Był wielce rozmowny, bo sobie popił. 
Poznałby ją wśród tysięcy innych, choć nowy strój wielce ją odmienił.


Również zwrot grzecznościowy w listach, ale już archaliczny, np.: Wielce szanowny, wielce miłościwy

[Pinia]

Wielce to stopień wyższy od bardzo

[temp1ar]

dużo обычное слово, wiele с сильным литературным привкусом