Pół żartem, pół serio ciekawostki językowe

[Pinia]

Mamy w Polsce różnej maści wina  owocowe.
Najtańsze i najgorsze zwane: kwasem, alpagą, wuwu, bełtem, jabolem, buzunkiem, winem marki wino, patykiem pisane, siarą, jabcokiem, burgundem krajowym, bałaganem, patolem. 
"Koneserami" są zwykle najgorsze opoje, tzw. menty. 
Wina te mają za to najciekawsze, najdowcipniejsze nazwy i w języku potocznym, i handlowym.
Oto przykłady radosnej twórczości rodaków:
Alpaga bramowa
Tur
Czar teściowej
Czerwony Proletaryat
Faak ju! [z angielska] 
Uśmiech kombajnisty
podpis Gomułki, podpis Władysława [wczesne lata 70., pochodzi od zamieszczonej na etykiecie dużej litery W]
J-23 [ kryptonim agenta Hansa Klossa - bohatera serialu "Stawka większa niż życie; w latach 70. butelka wina kosztowała 23 złote i stąd nazwa]
mózgojeb truskawkowy lub mózgotrzep
Sen Sołtysa
Czar PGRu [Państwowe Gospodarstwo Rolne; odpowiednik kołchozu]
Złota Renia [ od gatunku jabłek złota reneta]
Tajfun
Tornado
Łzy sołtysa
Wino Bankietowe
Wermut ełcki


Inne pijackie zwroty i wyrażenia tu: http://nowy.polski.slownik.pijacki.ez.pl/Slownik.html

A  "O nominacji potocznej (na przykładzie pola semantycznego ,,pić alkohol")" tu obszerny artykuł: http://human.uwm.edu.pl/polonistyka/P_J_2003/Rutkowski.doc.

[Pinia]

Wyraz ,,kobieta" nie charakteryzuje się przejrzystą etymologią.
Najprawdopodobniej jest późnym zapożyczeniem z języka germańskiego – *,,kobjeita" (wersja hipotetyczna) – którego sens 'koza z chlewa' mógłby tłumaczyć jego początkowe, niezbyt eleganckie określenie płci żeńskiej.
Przypomnijmy, że swój obelżywy charakter słowo to straciło niepełna sto pięćdziesiąt lat temu. [Joanna Przyklenk]
Pochodzenie wyrazu "kobieta" nie jest do końca jasne.
Wiadomo na pewno, że w XVII wieku słowo to miało znaczenie pejoratywne i stosowane było jako wyzwisko, głównie w środowisku mieszczańskim.
W funkcji dzisiejszego znaczenia tego słowa występowały w języku staropolskim takie wyrazy jak: żona, białogłowa, niewiasta.
Do dzisiaj w większości języków słowiańskich "żena" to po prostu 'kobieta' (w czeskim, słowackim, rosyjskim, chorwackim i in.).
Etymolodzy próbowali w różny sposób tłumaczyć pochodzenie wyrazu "kobieta" - mogło to być zapożyczenie z niemieckiego (staroniemieckie: kebse, gebette), mogło też pochodzić od staropolskiego wyrazu "kob" - chlew: wówczas oznaczałoby osobę zajmującą się hodowlą świń;
A. Bruckner łączy też pochodzenie tego wyrazu z formą "kobyła". Chociaż dokładnie nie wiadomo, jaka jest etymologia słowa "kobieta", to wiadomo na pewno, że jeszcze w XVII w. było to określenie obraźliwe
- w zachowanych tekstach białogłowy skarżyły się :
"dla większego zelżenia kobietami nas zowią".
Dopiero od połowy XVIII wieku wyraz "kobieta" zaczął być używany w znaczeniu neutralnym i wyparł takie staropolskie słowa, jak białogłowa i niewiasta.

za kris@jabbernet.eu

[Nekto]

По Трубачеву все просто kobieta - нем. gabbeta=сожительница. А на самом деле возможных этимологий десятки...

[Pinia]

Czy owoc może mieć płeć? 
Pomarańcza czy pomarańcz?

Pomarańcza jest w polszczyźnie literackiej rodzaju żeńskiego (ta pomarańcza), a por - rodzaju męskiego (ten por).
Przy okazji jest to problem co najwyżej warzywno-gramatyczny, nie zaś płciowy, ponieważ nie ma powodu, aby mieszać w języku polskim rodzaj gramatyczny rzeczowników z płcią.

[Pinia]

Co ma zamiar zrobić chłopak wypowiadający, co następuje:

Nocką śmignę do kiefsiak wychędożyć longera? 

[andrewsiak]

Co ma zamiar zrobić chłopak wypowiadający, co następuje:

Nocką śmignę do kiefsiak wychędożyć longera? 

Coooo???

[Pinia]

W języku uczniów: Wieczorem pójdę do KFC zjeść longera
Longer: http://www.kfc.pl/Menu/Specjalnosci_KFC,15.html

Chędożyć - przykład przemiany języka.  Współcześnie ,,chędożyć" kojarzy się z wulgaryzmem i tak jest notowane w ,,Słowniku współczesnego języka polskiego" pod red. B. Dunaja (Warszawa 1996). Występuje w nim w jednym jedynym znaczeniu: ,,chędożyć", czyli mieć stosunek seksualny z kobietą. W ,,Słowniku polskich przekleństw i wulgaryzmów" Macieja Grochowskiego (Warszawa 1995) czytamy: o partnerze aktywnym ktoś chędoży kogoś, czyli  ktoś współżyje z kimś seksualnie i opatrzone to jest kwalifikatorem wulgaryzm obyczajowy, przestarzałe, a ilustrowane cytatem: Anioł jest to sługa Boży, Adam Ewę wciąż chędoży.
Natomiast ,,Słownik polszczyzny XVI wieku" (t. III, s. 219, Wrocław 1968) rejestruje tylko następujące dwa znaczenia czasownika ,,chędożyć":
– utrzymywać w czystości, czyścić, myć;
– ozdabiać, przybierać, czynić pięknym.
Jako czasownik zwrotny ,,chędożyć się" znaczy albo:
– myć się, oczyszczać się, np. by tak długo były miłowane, jako się długo chędożą (,,Słownik" Mączyńskiego z 1564 r.), przenośnie: na to mamy naświętsze sakramenty nasze, a zwłaszcza pokutną spowiedź, abyśmy się często chędożyli i proch ten i błoto serc naszych ocierali (Kazania Skargi), albo
– ozdabiać, stroić się, np. zaś owo nie piękna rzecz, kiedy się białogłowa ubierze i uchędoży tak z prosta i bez wymysłów, iż kto ją widzi, nie może rozeznać, jeśli się chędożyła albo nie /i> (Górnicki ,,Dworzanin").
Słownik Doroszewskiego (polszczyzna do połowy XX wieku)
Chędożyć - czyścić, porządkować, uprzątać; przenośnie: bić okładać; wulgarnie: mieć stosunek płciowy
Ochędóstwo - czystość, schludność, porządek; dawniej: ubrania, sprzęty

Ochędożyć longera - sprzątnąć, zjeść [jakby powrót do pierwotnego znaczenia]

[Lugat]

W języku uczniów: Wieczorem pójdę do KFC zjeść longera
Longer: http://www.kfc.pl/Menu/Specjalnosci_KFC,15.html

A ja myślałem, że ,,Longer" to jest napój słaboalkoholowy... 

[lehoslav]

Chędożyć - przykład przemiany języka.  Współcześnie ,,chędożyć" kojarzy się z wulgaryzmem i tak jest notowane w ,,Słowniku współczesnego języka polskiego" pod red. B. Dunaja (Warszawa 1996).

Przeciętnemu użytkownikowi języka polskiego ten czasownik się raczej z zupełnie niczym nie kojarzy. Słownik internetowy PWN podaje dwa znaczenia:
1. daw. «sprzątać»
2. daw. «o mężczyźnie: mieć stosunek płciowy»
Oba, jak widzimy są scharakteryzowane jako "dawne".

Tego wyrazu nie znam ani z domu, ani ze swojego otoczenia. Pierwszego znaczenia jest dla mnie praktycznie zupełnie obce (choć "obił się mi o oczy" przymiotnik "chędogi") , drugie znam jako archaizm (pewnie z literatury) będący nie tyle na marginesie języka współczesnego, co w ogóle będący już poza nim. Przy tym nie jestem przeciętnym użytkownikiem języka, ale filologiem, który np. czytuje do poduszki teksty staropolskie.

Wątpię też, by ten wyraz należał do języka młodzieżowego i "Nocką śmignę do kiefsiak wychędożyć longera" brzmi jak wymysł jakiegoś szpeca, ew. jak zupełny okazjonalizm z użyciem niezrozumiałego słowa. Nie wykluczam, że słowo to występuje gdzieś częściej, że jest regionalizmem.

Ale najprawdopodobniej to wymysł. Google daje następującą ilość wyników:
"kefsiak" (doklejałem też różne końcówki) = 0
"wychędożyć" = 841 przykładów (na 211 stronach; właściwie w 100% są to różnej maści słowniki, starsze lub stylizowane teksty i dyskusje na temat, co to słowo w ogóle znaczy), w znaczeniu podanym przez Pinię = 0

Uważam, że jeżeli byłoby to słowo używane przez młodzież, to internet byłby pierwszym miejscem, w którym by się ono znalazło.

To że badacze języka młodzieżowego:
1) wymyślają słowa i konstruują z nich zdania, na podstawie których to zdań udowadniają, że te słowa istnieją
2) traktują stuprocentowe okazjonalizmy jako normalne hasła słownikowe
jest faktem powszechnie znanym.

[Pinia]

Wątpię też, by ten wyraz należał do języka młodzieżowego i "Nocką śmignę do kiefsiak wychędożyć longera" brzmi jak wymysł jakiegoś szpeca, ew. jak zupełny okazjonalizm z użyciem niezrozumiałego słowa. Nie wykluczam, że słowo to występuje gdzieś częściej, że jest regionalizmem.

A jednak można go usłyszeć. I wcale nie tak rzadko. Oprócz internetu jest jeszcze rzeczywistość.

Ale najprawdopodobniej to wymysł. Google daje następującą ilość wyników: [...] Uważam, że jeżeli byłoby to słowo używane przez młodzież, to internet byłby pierwszym miejscem, w którym by się ono znalazło.

Oprócz google jest jeszcze życie. Wystarczy wsiąść do jakiegoś środka lokomocji miejskiej i posłuchać, jak ze sobą rozmawiają na przykład gimnazjaliści. A nie od dziś wiadomo, że uczniowie posługują się slangiem. I zmienia się on równie szybko jak język więźniów. Ma to swoje uzasadnienie w psychologii rozwojowej.

Tego wyrazu nie znam ani z domu, ani ze swojego otoczenia. Pierwszego znaczenia jest dla mnie praktycznie zupełnie obce (choć "obił się mi o oczy" przymiotnik "chędogi") , drugie znam jako archaizm (pewnie z literatury) będący nie tyle na marginesie języka współczesnego, co w ogóle będący już poza nim. Przy tym nie jestem przeciętnym użytkownikiem języka, ale filologiem, który np. czytuje do poduszki teksty staropolskie.

To radzę poczytać "Treny" Jana Kochanowskiego. Zwłaszcza  "Tren VII". Przypomnę fragment:

Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory
Mojej namilszej cory!
Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie,
Żalu mi przydajecie? [...]

Zna go każdy gimnazjalista, bo od zawsze jest w programach szkolnych.

Słownik internetowy PWN podaje dwa znaczenia:

PWN oprócz słownika internetowego wydał również 11 tomowe dzieło Witolda Doroszewskiego. W tym słowniku przy wulgarnym znaczeniu nie ma adnotacji "dawny" czy "przestarzały".

A protekcjonalny ton proszę zachować dla swoich studentów. Ja do nich nie należę.
Już raz pytałam i nie dostałam odpowiedzi: Skąd ta napastliwość?

[lehoslav]

A jednak można go usłyszeć. I wcale nie tak rzadko. Oprócz internetu jest jeszcze rzeczywistość.

A ja go nie słyszałem. Oczywiście to nie jest mocny argument. Równie jak to, że Pani go gdzieś kiedyś od kogoś w jakiejś sytuacji słyszała.

Internet z wielu powodów jest medium, w którym tego typu słowa pojawiają się najłatwiej. Np. słowo hajs daje 195000 wyników. "Wychędożyć" w podanym przez Panią znaczeniu pojawia się 0 razy. To nie może być przypadek.

Oczywiście nie wykluczam, że ktoś kiedyś gdzieś w jakiejś sytuacji użył tego słowa w tym znaczeniu. Ale z tego nic nie wynika.

Zresztą mogę ze swoimi kolegami zacząć na żyletkę mówić koń. Co jeszcze nie sprawi, że zdanie "muszę kupić konia do swojej maszynki do golenia" stanie się reprezentatywnym dla slangu.

Oprócz google jest jeszcze życie. Wystarczy wsiąść do jakiegoś środka lokomocji miejskiej i posłuchać, jak ze sobą rozmawiają na przykład gimnazjaliści. A nie od dziś wiadomo, że uczniowie posługują się slangiem. I zmienia się on równie szybko jak język więźniów. Ma to swoje uzasadnienie w psychologii rozwojowej.

Nie wiem, co miał wykazać ten komentarz.
Z tego, że 1) uczniowie posługują się slangiem; 2) że slang ten zmienia się równie szybko jak język więźniów; 3) że ma to uzasadnienie w psychologii rozwojowej wcale nie wynika, że słowo "chędożyć/wychędożyć" jest wśród młodzieży powszechne. Choć wszystkie te uwagi są słuszne.

To radzę poczytać "Treny" Jana Kochanowskiego. Zwłaszcza  "Tren VII". Przypomnę fragment:

Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory
Mojej namilszej cory!
Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie,
Żalu mi przydajecie? [...]

Zna go każdy gimnazjalista, bo od zawsze jest w programach szkolnych.

Zaraz, zaraz. Nie mówiłem w ogóle o słowie "ochędóstwo". To raz. Mówiłem, o słowach z tymże rdzeniem, że znam je marginalnie z literatury. To dwa. Napisałem wyłącznie, że pierwsze znaczenie czasownika jest dla mnie raczej obce, choć spotkałem się z przymiotnikiem "chędogi". To trzy. Cytat z Kochanowskiego nie jest żadnym dowodem w kwestii współczesności tego słowa. To cztery.
Chyba, że twierdzi Pani, iż czytający ten tekst gimnazjaliści bez najmniejszego problemu rozumieją słowo "ochędóstwo" bez słowniczka lub pomocy nauczyciela? Śmiem wątpić. Proszę o odpowiedź na to pytanie.

Słownik internetowy PWN podaje dwa znaczenia:

PWN oprócz słownika internetowego wydał również 11 tomowe dzieło Witolda Doroszewskiego. W tym słowniku przy wulgarnym znaczeniu nie ma adnotacji "dawny" czy "przestarzały".

Skoro niektóre słowniki uznają coś za przestarzałe (zresztą jeden z cytowanych przez Panią też!), a drugie nie, to już powód do zastanowienia.
Zresztą jeżeli byłby to współczesny wulgaryzm, to pojawiałby się w internecie o wiele częściej. A pojawia się tylko w kontekstach które przedstawiłem w poprzednim poście.

A protekcjonalny ton proszę zachować dla swoich studentów. Ja do nich nie należę.
Już raz pytałam i nie dostałam odpowiedzi: Skąd ta napastliwość?

Który element mojej wypowiedzi miał protekcjonalny charakter?

Napastliwości w swoich wypowiedziach nie zauważyłem. Przedstawiam po prostu argumenty i tyle. Forum jest miejscem wymiany poglądów, i jeżeli się swoje poglądy prezentuje, zawsze trzeba oczekiwać, że zostaną one skrytykowane. A akurat tak wypadło, że z Pani twierdzeniami często się nie zgadzam. Zresztą napisałem Pani w jednym z wątków:

Pinia, вы очень часто представляете свое личное мнение как норму польского литературного языка.[...] Я не хочу вас обидеть, но относительно произношения вы базируетесь на очень упрощенных описаниях и довольно часто путаете его с написанием.

Pamięta pani np. dyskusję o wymowie polskich ą ę przed szczelinowymi. Mówiła Pani wtedy, że ą ę wymawiane są przed szczelinowymi synchronicznie. Tak rzeczywiście mówi się czasem dla uproszczenia. Ale to nieprawda. A jeśli coś jest nieprawdą, to mówię, że to nieprawda.


Nie kryje się za tym nic osobistego. Mam nadzieję, że z naszych dyskusji czerpią korzyści uczący się języka polskiego członkowie tego forum.

Jeżeli poczuła się Pani z powodu jakiejkolwiek mojej wypowiedzi niemiło - proszę mi wybaczyć, a w przyszłości proszę pamiętać, że nie jestem złośliwcem, nawet jeśli to tak czasem brzmi, tylko staram się o to, żeby innym jak najdokładniej przekazać to co przeczytałem i czego się nauczyłem, żeby prowadzić ciekawą dyskusję, i żeby samemu się czegoś od innych nauczyć.

Pozdrawiam serdecznie 

[Pinia]

czytający ten tekst gimnazjaliści bez najmniejszego problemu rozumieją słowo "ochędóstwo" bez słowniczka lub pomocy nauczyciela? Śmiem wątpić. Proszę o odpowiedź na to pytanie.

Nie, znaczenie tego słowa najczęściej poznają z przypisu. Ale "chędożyć" zyskało na popularności dzięki Sapkowskiemu i to nie tylko w wulgarnym znaczeniu:
"Panie, idę ochędożyć konie"
"-A nynie... Dom mój, jeśli wola wam ochędożyć się i odpocząć, waszym domem"
[Miecz przeznaczenia]

Inny cytat:
chędożyć przestarz. [czyścić, porządkować]: Miałem zawsze książkę w gołębniku. Zamiast krowy chędożyć siadałem przy drzwiach i czytałem. Miałem w tym czasie krowy chędożyć. Niestety, książka kusiła. Dokręcałem śruby, czyściłem i chędożyłem każdą blaszkę, ostrożnie dotykałem gałek, przekładni i pedałów.
http://www.poznan.pl/mim/public/slownik/words.html?co=word&word=99|104|281|100|111|380|121|263

Lepiuchy.pl
Lepiej złamać się na pół,
niż chędożyć na mnie. Stół   
http://lepiuchy.pl/197722

Tu Boy tylko dla dorosłych: http://lotawica.blog.onet.pl/2,ID281616579,index.html

"przez jakieś 20 minut myślałem, że karta za 1200zł poszła się chędożyć"  http://pclab.pl/kom38585.html

"Jak totalny hefalump będzie miał ładne tipsy to znaczy, że mozna ją wychędożyć?!?"
http://kominek.blox.pl/2005/12/ANIA-SWIATCZAK-W-CKM.html

No właśnie, ja tego wyboldowanego słowa nie słyszałam i nie znam jego znaczenia. Czy to znaczy, że go nie ma? W moim środowisku nie używało się słowa "hajs". Zatrzymaliśmy się na "kasie". Czy to dostateczny powód, by kwestionować jego istnienie.

Przypominam, że temat poświęcony jest ciekawostkom językowym. 
I dlatego przytoczyłam słowa zasłyszane od gimnazjalisty. Inne osoby, z którymi rozmawiałam na ten temat, potwierdziły, że też słyszały od nastolatków "wychędożyć" w podobnym znaczeniu. Czy słowo wróci do języka współczesnego? Nie wiem. Nie prowadzę badań frekwencyjnych, ani nie piszę słownika gwary młodzieżowej. Przytoczyłam anegdotę. Ot co.

[lehoslav]

Ale "chędożyć" zyskało na popularności dzięki Sapkowskiemu i to nie tylko w wulgarnym znaczeniu

Co jeszcze nie oznacza, że jest ono rzeczywiście słowem ze slangu młodzieżowego.

W moim środowisku nie używało się słowa "hajs".

W moim też nie. Podałem je jako przykład słowa ograniczonego do młodszego pokolenia, które znam ze słyszenia.

hefalump będzie miał ładne tipsy to znaczy, że mozna ją wychędożyć?!?"
[...] No właśnie, ja tego wyboldowanego słowa nie słyszałam i nie znam jego znaczenia.

Ale w przeciwieństwie do słowa, o którym dyskutujemy, w googlach można znaleźć małe "conieco".
http://www.google.com/search?hl=pl&client=opera&rls=pl&hs=sL9&ei=N83HSa2GAYiKjAemjd2ZCw&sa=X&oi=spell&resnum=0&ct=result&cd=1&q=hefalumpy&spell=1

http://www.google.com/search?hl=pl&client=opera&rls=pl&hs=l3T&q=hefalump&btnG=Szukaj&lr=

Oprócz znaczenia bajkowego również jako słowo obraźliwe.

[Pinia]

Ja nie "chędożę" mieszkania. W kefsiaku nie jadam, bo z zasady nie przepadam za żarciem serwowanym przez  "trucicieli". Moi znajomi przejęli sformułowanie "truciciel". Czy to znaczy, że jest to wyrażenie slangowe? Obowiązujące w określonej grupie zawodowej? A przecież jest używane, bo nierzadko pada propozycja, żeby zamówić skrzydełka od "truciciela". 
Kiedyś użyłam w towarzystwie określenia "wzdychulec cały tokujący". Po latach wróciło w zupełnie innym gronie, w tym samym znaczeniu. Czy powinno znaleźć się w jakimś słowniku?
Nie wiem na ile zakorzeni się "chędożyć" w starym znaczeniu i na jak długo. Wiem, że się w słownictwie młodzieżowym pojawiło.

[Pinia]

Pangram – krótkie zdanie zawierające wszystkie litery danego języka. Może stanowić zabawę słowną, często jest jednak również wykorzystywane do sprawdzenia poprawności danych tekstowych, poprawności wyświetlania lub drukowania znaków itp. Szczególnie dopracowane pangramy posiadają każdą literę tylko w jednym wystąpieniu.
Панграмма (c греч. «каждая буква») или разнобуквица — текст, использующий все или почти все буквы алфавита. Панграммы используются для демонстрации шрифтов, проверки передачи текста по линиям связи, тестирования печатающих устройств и т. п.
Pangramy polskie:
• Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig.
• Pójdźże, kiń tę chmurność w głąb flaszy!
• Dość gróźb fuzją, klnę, pych i małżeństw!
• Pójdź w loch zbić małżeńską gęś futryn!
• Filmuj rzeź żądań, pość, gnęb chłystków!
• O, mógłże sęp chlań wyjść furtką bździn. (St. Barańczak: Pegaz zdębiał; Londyn 1995)
• Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag.
• Chwyć małżonkę, strój bądź pleśń z fugi.
• Zażółć gęślą jaźń.
Pangramy rosyjskie:
Без «ъ»:
• Друг мой эльф! Яшке б свёз птиц южных чащ!
• В чащах юга жил бы цитрус? Да, но фальшивый экземпляр!
Каждая буква по одному разу:
• Любя, съешь щипцы, — вздохнёт мэр, — кайф жгуч.
• Шеф взъярён тчк щипцы с эхом гудбай Жюль.
• Эй, жлоб! Где туз? Прячь юных съёмщиц в шкаф.
• Экс-граф? Плюш изъят. Бьём чуждый цен хвощ!
• Эх, чужак! Общий съём цен шляп (юфть) — вдрызг!
Pangramy ukraińskie:
• Чуєш їх, доцю, га? Кумедна ж ти, прощайся без ґольфів! (бракує апострофа)
• Гей, хлопці, не вспію - на ґанку ваша файна їжа знищується бурундучком. (Andriy Rysin at //linux.org.ua)
• Жебракують філософи при ґанку церкви в Гадячі, ще й шатро їхнє п'яне знаємо. (Yaroslav Kokhan at //linux.org.ua)
• Факт ґринджол: бій псюг вщух, з'їм шче яєць. (всі літери по одній + апостроф, але слово "шче" неграматичне)
• Єхидна, ґава, їжак ще й шиплячі плазуни бігцем форсують Янцзи. (behemot 2006-07-02)

[Pinia]

Grender po polsku

[Pinia]

Pisarz Melchior Wańkowicz wymyślił przed wojną hasło reklamowe używane do dziś:
"Lataj LOTem"
LOT = Polskie Linie Lotnicze
lot = полёт
Potem wymyślił hasło "Cukier krzepi" . Rodacy dołożyli: "Cukier krzepi, ale wódka lepiej."
Potem było "Szczypta cukru, szczypta soli" Dopisano mu "Szczypta cukru, szczypta soli, ale nie szczypta dziewczynek"
szczypta = mała ilość, np. soli, cukru, tabaki
szczypta = gwarowo od szczypać = щепотка
Kiedy pisał swoje książki: "Zupa na gwoździu" i  "Zupa na gwoździu doprawiona", bał się nawet myśleć, jak rodacy przerobią te tytuły

[Pinia]

Wyrażenie bajońskie sumy nawiązuje do pewnej historii z początku XIX w. Chodziło o układ zawarty w 1808 r. w Bajonnie we Francji przez Napoleona I z rządem Księstwa Warszawskiego. Na mocy tego porozumienia Napoleon ,,odstępował Polakom wierzytelności pruskie obliczone na 43 miliony franków w zamian za 24 miliony, płatne w ciągu czterech lat". Szybko jednak wyszło na jaw, że to, co ustalono, i tak przerastało wątłe możliwości płatnicze Księstwa Warszawskiego. 24 milionów franków w żaden sposób nie udało się ściągnąć...
       Od tamtych czasów przymiotnik bajoński wszedł do wielu języków i z czasem rozpowszechnił się w wyrażeniu bajońskie sumy, stając synonimem 'zawrotnych, niewyobrażalnych sum pieniędzy'.
                       
                                       Za M. Malinowski, Obcy język polski

[Pinia]

Na kolażu niżej [Szymborska nazywa to "klejonką"] widać kontrolera biletów w komunikacji miejskiej. Popularnie nazywa się ich u nas kanarkami. Dlaczego? Nie mam zielonego pojęcia. Ale na pewno nie są lubiani. Nie dlatego, że łapią pasażerów bez biletów [gapowiczów], ale dlatego, ze często są agresywni i nieuprzejmi. Stąd taki mój mały żart.

[lehoslav]

Popularnie nazywa się ich u nas kanarkami

A to ciekawe, bo ja jeśli chodzi o określenie kontrolerów znam tylko zgrubienie: kanar. W innych regionach Polski słowem "kanar" nazywa się również konduktorów, co dla mnie jest zupełnie obce.

[lehoslav]

No to ja wkleję znaleziony gdzieś w otchłaniach internetu żarcik językoznawczy.

[Conservator]

No to ja wkleję znaleziony gdzieś w otchłaniach internetu żarcik językoznawczy.                                                                                          
                         dobra_dobra.jpg                               (63.47 KB, 1181x430 - wyświetlony 1 razy.)

Ten żart wiem również po rosyjsku.

[lehoslav]

wiem

znam

[Conservator]

znam

Dziękuję

[Pinia]

A to ciekawe, bo ja jeśli chodzi o określenie kontrolerów znam tylko zgrubienie: kanar.

Dobra, dobra  funkcjonują obydwa, tylko z różną częstotliwością. Ale poza tym wszędzie kanary-kanarki w niczym nie przypominają sympatycznych ptaszków.Mnie ostatnio kosztowali 100 zł, bo miałam niepodpisany bilet. Już lepiej było jechać na gapę.

gapa - GAWRON (Corvus frugilegus)

Wychodzi na to, że kanary łapią jeżdżących na gapę - istna ptaszarnia