Калачи на Рождество

[From_Odessa]

Я с детства привык к тому, что на Рождество пекут калачи, а в магазинах их становится полным-полно числа с 5-6 января. Так было в Одессе, и я был уверен в том, что так по всему русскоязычному пространству или всему пространству, которое можно условно назвать "зоной русской культуры". Но был сильно удивлен, когда обнаружил, что в Омске ни о каких калачах на Рождество речь не идет. А у в вашем населенном пункте есть такая традиция? Где она вообще распространена.

[Geoalex]

Ни разу не слышал (Москва).

[From_Odessa]

У меня зарождается смутное подозрение, что это украинская традиция, проникшая в русскую часть Украины. Но пока это только предположение.

[Amoreklub]

В Перми такой традиции тоже нет. Как калачи вообще связаны с рождеством?

[From_Odessa]

Как калачи вообще связаны с рождеством?

Понятия не имею Для меня это просто было обыденностью. В моей семье их пекли, в магазинах их было полно. Вот на это Рождество мне друг из Одессы писал о том, как пошел к своей девушке как раз седьмого числа, и среди прочего была фраза "купил калач". Без всяких пояснений, ибо он был уверен (неосознанно, полагаю), что я не спрошу "а почему именно калач?".

[Dy_što_ty_havoryš]

Не знаю калачей на Рождество.

Знаю только белорусский перевод украинской колядки "Да й кладзіце калачы святое пшаніцы." Nuff  said.

[Wolliger Mensch]

Я тоже никогда о такой традиции не слышал. (Это что-то из темы «Невероятные народные обычаи». )

[From_Odessa]

Где там Павло и Лутс. Если еще и они скажут, что такого у них нет, я совсем удивлюсь...

[Dy_što_ty_havoryš]

Раздрася вся русская земля.

[Wolliger Mensch]

Раздрася вся русская земля.

Почему это? Пока полное единство: никто такой традиции не знает.

[Dy_što_ty_havoryš]

Господа вост. славяне, а у кого ещё на Духов день май по квартире развешивают, кроме меня? Интересно.

[From_Odessa]

на Духов день май

На что?

[Чайник777]

Господа вост. славяне, а у кого ещё на Духов день май по квартире развешивают, кроме меня? Интересно.

Я труъ-восточный слов'янин, але никаких Духов-дней не знаю. И таки шо такое май, который развешивають? Это как?

[From_Odessa]

А я труъ-центрально-западный одессит (из западной части центра города), но тоже не знаю о Духах.

[Dy_što_ty_havoryš]

Ду́хов день (День Святого Духа) — христианский и народный праздник, отмечаемый по православному календарю на следующий день после Дня Святой Троицы. Литургически праздник посвящается воспоминанию и прославлению сошествия Святого Духа на учеников Христовых.

Май - это ветки, развешиваемые по дому.

Духаў Дзень - народны назоў свята Спаслання Святога Духа, які прыходзіцца ў праваслаўнай традыцыі на панядзелак, наступны дзень за Сёмухай.



У Духаў дзень да бажніц падвешвалі драўляны малюнак голуба - знака Святога Духа. Людзі верылі, што ўвечар у Сёмуху Святы Дух спускаецца на зямлю, "разліваецца па палях", з'яўляецца ў хатах. Паводле народных паданняў, ён валодаў сілай, якая стварае.



Ідэя жыватворчага пачатку Духава дня, злучаная з паганскімі паданнямі аб Маці-Зямлі, знайшла сваё адлюстраванне ў шматлікіх павер'ях. Напрыклад, лічылася, што ў Духаў дзень зямля цяжарная ўраджаем і таму яе нельга чапаць: капаць, засяваць, утыкаць палкі.



Некаторыя абрады Духава дня працягваюць абрады Сёміка - Сёмухі, звязаныя з культам расліннасці і культам продкаў. У Духаў дзень завяршалася пачатае ў Сёмік свята ў гонар бярозы. У гэты дзень дзяўчаты выносілі на жытняе поле ўпрыгожаную стужкамі бярозку, вакол якой увесь сёміцкі тыдзень вадзілі карагоды. Абыйдучы з гэтай бярозкай поле, яе тапілі ў рацэ, каб улетку не было засухі, каб жыта лепш каласавала.



У некаторых вёсках ў Духаў дзень праводзілі "адпяванне" бярозкі. Бярозку, ссечаную ў Траецкую суботу або ў Сёмік, ставілі пасярод вёскі і запрашалі святара, які праводзіў набажэнства і апырскваў дрэўца святой вадой. Пасля гэтага ўсе прысутнічаўшыя адломлівалі галінкі бярозы і ўпрыгожвалі імі ў сваіх хатах бажніцы.



У гэты ж дзень з цэркваў выносілі стаяўшыя тамака бярозкі, якія таксама разбіраліся вернікамі. Лічылася, што галіны, акропленыя святой вадой або пастаяўшыя ў храме, засцерагаюць ад нячыстай сілы, а таксама валодаюць лячэбнымі ўласцівасцямі



Духаў дзень, як і Траецкая субота, лічыўся ў вёсках днём, калі неабходна добрым словам успомніць памерлых на чужыне без пакаяння і адпяванні ў праваслаўным храме, а таксама самазабойцаў, памерлых ад гарэлкі, тапельцаў, якіх Царква не дазваляла хаваць на могільніку. Лічылася, што паніхіда, адслужаная па іх у царкве, свечка, пастаўленая на памінальны стол, добрае слова дадуць гэтым беспрытульным душам хоць бы часовы супакой.

[Dy_što_ty_havoryš]

У меня отец развешивает. На Троицу. Я мог напутать, всё же Троица и Духов день разные дни, но идет вместе. Так что я думал, что развешиваем на Духов день.

(Google)

Троіца – очэнь вялікі празнік. Ідуць у цэркаў, гуляюць, атдыхаюць. Перад Троіцай ламаюць ліпу, затыкаюць у квортку, у хаці тожа, на Бога кладуць голечку. Хадзілі на раку, плюшнік рвалі, а тады клалі яго пад ногі ў хату. Трэба было абязацельна ета зрабіць, штоб жылося добра ў хаце, штоб хазяйства вялося, штоб у двор толькі добрыя людзі хадзілі. Еты празнік гулялі адзін дзень.
Запісана ў в. Малейкі Брагінскага р-на
ад Краўчанкі Ганны Паўлаўны, 1935 г.н.,
студэнткай Максімчык А.

У Троіцу былі Сёмушныя дзяды.На такія дзяды варылі боршч і кашу з пшана, запальвалі свечку і маліліся Богу. А на Сёмушныя скаромныя дзелалі сем страў.
У суботу паабедалі і ламалі, ставілі май (бярозу ці ліпу), у хаце развешвалі па сценах, на двары. Гулялі і спявалі.
Запісана ў г. Гомель
ад Злыдзенка Любові Мікітаўны, 1928 г.н.
(ураджэнка п. Новы Шлях Брагінскага р-на),
студэнткамі Ліпавай К., Савінскай І., Прыходзька К., Чарновай Л.

Убіралі дома. Рвалі кветкі. Украшалі і дом, і забор, і вуліцу.
Запісана ў в. Зарэчча Брагінскага р-на
ад Іотчанка Марыі Канстанцінаўны, 1935 г.н.,
Протчанка Марыі Васільеўны, 1928 г.н.,
студэнткамі Кушняровай К., Тараненкай А.,
Арловай А., Сакаловай Ю. (2003 г.)

Украшалі зеленню дом, ліпаю. Гэта называлася Троіца. Паўкрашалі заборы, прыбралі ў хаце. Цэрква была ў суседняй дзярэўні. Разве мы зойдзем?

На Троіцу зеленью хату ўкрашалі, май стаўлялі ля кожнага вакна. Мы пойдам і нарвем травы такой, да ельнік называўся. Да наносім, дык і ў хаце пахне і кожную маіну трэба абсыпаць.
На Троіцу абязацельна вырубалі дзеревца і ўкапывалі возле варот і пад окнамі бярозку. Рвалі аір (пучча ў нас называюць) і разбрасывалі па хаце дзе-та пазаранкам за іконай.
В этат дзень вілі вяночкі, а потым у іх хадзілі на кладбішча. Прыдучы, вяночкі лажылі на градкі з капустаю, шоб не было вусеняў, і вадзілі русалкі. Ёй быў хто пажадае. Яшчэ вадзілі Купалу па раллі.
Русалку вялі ў жыта ўжо перадзетую да й кідалі там, таму што русалка, дык і ніхай там сядзіць. А яна за намі бегла, а мы ўцякалі. Спявалі песні:
Павяду русалку ў цёмны лес,
А сама вярнуся ўжо дадому.
Павяду русалку да вялікага бору,
Сама вярнуся дадому.
Старыя людзі казалі: "Ты ідзеш па жыту і глядзі, штоб русалка цібе не зашчыкатала. Калі ідзеш, дык бяры гвоздзі з сабою. І патом круг нарысавала і стой, і няхай хоць 20 русалак, дык ні страшна".
Запісана ў г.п. Камарын Брагінскага р-на
ад Шаўчэнка Алы Мікалаеўны, 1929 г.н.
(ураджэнка в. Сцежарнае Брагінскага р-на),
Сітовай Вольгі Сямёнаўны, 1938 г.н.
(ураджэнка в. Новая Ёлча Брагінскага р-на),
студэнткамі Кушняровай К., Тараненкай А.,
Арловай А., Сакаловай Ю. (2003 г.)

[From_Odessa]

Dy_što_ty_havoryš
Никогда не слышал.

Ну ладно, раз уж на то пошло, тогда еще об одной традиции.

В Одессе на Рождество варят кутью (у меня в семье ее всегда называли "кутёй"). Не знаю, как у кого, а у моих родных это всегда было блюда, состоящее из сладкого водного сиропа, вареной пшеницы, мака и орехов. При этом в районе Рождества в Одессе полно пшеницы, ее легко купить. В Омске о кутье, похоже, не слышали. Я хотел было сварить ее, но не нашел пшеницу - видимо, на ее просто нет массового спроса.

А как у вас?

[piton]

Так Духов день - следующий за Троицей. На Троицу дом березовыми вениками украшают, да.

[Dy_što_ty_havoryš]

Dy_što_ty_havoryš
Никогда не слышал.

Ну ладно, раз уж на то пошло, тогда еще об одной традиции.

В Одессе на Рождество варят кутью (у меня в семье ее всегда называли "кутей"). Не знаю, как у кого, а у моих родных это всегда было блюда, состоящее из сладкого водного сиропа, вареной пшеницы, мака и орехов. При этом в районе Рождества в Одессе полно пшеницы, ее легко купить. В Омске о кутье, похоже, не слышали. Я хотел было сварить ее, но не нашел пшеницу - видимо, на ее просто нет массового спроса.

А как у вас?

я знаю кутью на Пасху прежде всего. ячменную

[Amoreklub]

На пасху кутья - рис с изюмом.

[Wolliger Mensch]

На пасху кутья - рис с изюмом.

Да, давно я рису с изюмом не едал.

[Dy_što_ty_havoryš]

где как , это тоже бывает

[dragun97yu]

На пасху кутья - рис с изюмом.

У меня бабушка кутью варила на Рождество.
Да, она же на молоке, вроде, варится.

[Ion Borș]

хорошо что загянул в эту тему

на Рождество пекут калачи

уже потерянная традиция.
Калачи особой формы, одного из них ставят под иконой что в верхнем углу в зале дома, да и вообще под иконной что на стене в доме.
Калач - Крэчун.
Христианское Рождество у румын называется - Крэчун (Crăciun).
Есть Дед Крэчун (Moș Crăciun - Дед Мороз)

В приложении фото колачей в Рождество и сам Дед Крэчун.

[Ion Borș]

Раньше, по традиции молодёжь колядовали, делали тематические маскарады, в канун Рождества (Крэчун), не на Новый Год. Это были коляды про пахарей в честь Христа.
После коляд с образными рассказами в стихах, с пожеланиями, хозяин и хозяйка благодарили колядовщиков калачами и деньгами.
В каждой группе колядовщиков (образно группа пахарей с плугом) – были, ответственный который собирал калачи, и ответственный который собирал деньги.