Język polski (Польский язык)

[Nekto]

Ku przyszłości - Dezerter & Kasia Nosowska

Я извиняюсь, может я не в тему, по-польски давно уже не читал и писать по-польски не могу, потому что позабыл язык...
Меня давно интересует употребление предлога ku. Что это такое? Это архаизм или в повседневной речи он тоже используется? Тогда в каких случаях используется ku, а в каких do?

[Pinia]

Ku" jest rzeczywiście formą archaiczną i we współczesnej polszczyźnie występuję tylko w określonych związkach wyrazowych.

"Ku" ma węższe znaczenie niż "do"." Używa się go w określonych sytuacjach:

1. przyimek wskazujący na kierunek, np. Odwrócił się nagle i ruszył ku drzwiom; inaczej: ruszył w kierunku drzwi; Mam wrażenie, że idzie ku lepszemu.
2. przyimek wskazujący cel czynności, o której mowa w zdaniu, np. Nakręcono ten film ku przestrodze młodzieży; inaczej aby przestrzec młodzież; Ku ochłodzie najlepiej napić się zimnej wody.
3. przyimek połaczony z rzeczownikiem komunikujący, że zbliża się dana pora roku lub dnia, np. Dni są coraz dłuższe i ma się ku wiośnie;
4. przyimek komunikujący, że ktoś jest zainteresowany inną osobą pod względem erotycznym, np. Nasze dzieci mają się ku sobie; inaczej: są sobą zainteresowane {uczuciowo}
5. przyimek przyłączający określenie czyjegoś stanu wewnętrznego (silnych emocji) który jest  następstwem zdarzenia lub zjawiska, o którym mowa w zdaniu, np. Ku radości maluchów spadł śnieg; Włóczyła się po nocach ku zgorzszeniu matki.

Dziś rzadziej spotyka się go jeszcze w takich konstrukcjach:
Zraził ku sobie wszystkich [zraził do siebie...]

Po rosyjsku nie potrafię wyjaśnić, za słabo znam język. Ale rozumiem rosyjski, więc nie ma problemu, w jakim języku pytanie zostało zadane.

[Nekto]

Dziękuje bardzo! 

Po rosyjsku nie potrafię wyjaśnić, za słabo znam język. Ale rozumiem rosyjski, więc nie ma problemu, w jakim języku pytanie zostało zadane.

Отлично! А я понимаю по-польски! 

Еще остался вопрос: а раньше в каких случаях употреблялись обе формы предлога?
У Сенкевича в исторических романах по-моему только ku, например, ku Warszawie, do встречается очень редко...

[Pinia]

"Do" to przyimek:
1. informujący o przeznaczeniu obiektu, np. kubek do mleka
2. komunikujący cel czynności, np. Oddał buty do naprawy.
3. komunikujący kierunek ruchu, np. Poszedł do sklepu.
4. określający czas zakończenia zdarzenia, np. Pracował do północy.
5. wyznaczający górną lub dolną granicę czegoś, np. Inflacja spadła do dziesięciu procent.
6. komunikujący o rezultacie procesu lub charakteryzujący stopień nasilenia tego procesu, np. Lufy armat rozgrzały się do czerwoności.
7.wprowadzający część zdania rządzony przez czasownik, przymiotnik, rzeczownik lub określający je, np. Przywiązał się do dziadka. Był podobny do siostry.
8. wprowadzający samodzielne wypowiedzenia nieoznajmujące, (takie, które nie inormują, ale wyrażają emocje) //m.in. przekleństwa, formuły grzecznościowe, odezwy, np. Do diabła! Do zobaczenia! Do broni!, Do licha!

[Pinia]

Sienkiewicz archaizował teksty. To są powieści historyczne, a więc oparte na studiach, nie na bezpośrednim doświadczeniu.
Przestarzale też używano "ku" w sytuacjach, które opisałam, tyle że częściej. Teraz "ku" występuje tylko w stałych związkach wyrazowych.
Upraszczając, w niektórych wyrażeniach nie da sie ich zastąpić "do". Jak w cytowanym zdanu Ku radości dzieci..., czy mają się ku sobie, czy w tytule piosenki Ku przyszłości.

Kiedy "ku" straciło swoją funkcjonalność, nie wiem. Ale jesli to ważne, mogę zapytać w którejś przyuniwersyteckiej poradni językowej. 

[Nekto]

Спасибо. 

Kiedy "ku" straciło swoją funkcjonalność, nie wiem. Ale jesli to ważne, mogę zapytać w któreś przyuniwersyteckiej poradni językowej. 

Ну так глубоко копать наверное не надо, но если узнаете обязательно напишите! 

[Pinia]

Tak się przejęłam pytaniem, że zaimek "którejś" napisałam z błędem.  
A przecież nadrzędną rzeczą na tym forum jest nauka języka.

[Nekto]

Tak się przejęłam pytaniem, że zaimek "którejś" napisałam z błędem.  
A przecież nadrzędną rzeczą na tym forum jest nauka języka.

Если бы я писал по-польски, то у меня ошибки были бы в каждом первом слове, причем не одна...

[Pinia]

W Internecie na temat "ku" znalazłam np. taką informację:

Mówiąc o leksemach, których zakresy znaczeniowe częściowo się pokrywają
warto w tym miejscu zwrócić uwagę na dwa bardzo aktywne przyimki, które brzmią tak samo w języku ogólnym i gwarze. Różnica dotyczy zakresu ich występowania. Mowa tu o ku i na, których uczniowie używają często zgodnie z dystrybucją gwarową. Rzadziej pojawia się przyimek do, gdyż jego funkcję wskazywania na kierunek ruchu, przejmuje przyimek ku, który w języku ogólnopolskim uchodzi za przestarzały, (por. Kultura języka polskiego 1971: 355), a zachowuje swą żywotność jedynie
w związkach typu: ku radości, ku rozpaczy, czyli wykładnika znaczenia skutkowego.

http://www.mimuw.edu.pl/polszczyzna/PTJ/b/b59_189-197.pdf

[Pinia]

Если бы я писал по-польски, то у меня ошибки были бы в каждом первом слове, причем не одна...

Podobnie jest z moim rosyjskim. 

[Nekto]

W Internecie na temat "ku" znalazłam np. taką informację:

Mówiąc o leksemach, których zakresy znaczeniowe częściowo się pokrywają
warto w tym miejscu zwrócić uwagę na dwa bardzo aktywne przyimki, które brzmią tak samo w języku ogólnym i gwarze. Różnica dotyczy zakresu ich występowania. Mowa tu o ku i na, których uczniowie używają często zgodnie z dystrybucją gwarową. Rzadziej pojawia się przyimek do, gdyż jego funkcję wskazywania na kierunek ruchu, przejmuje przyimek ku, który w języku ogólnopolskim uchodzi za przestarzały, (por. Kultura języka polskiego 1971: 355), a zachowuje swą żywotność jedynie
w związkach typu: ku radości, ku rozpaczy, czyli wykładnika znaczenia skutkowego.

http://www.mimuw.edu.pl/polszczyzna/PTJ/b/b59_189-197.pdf

Мне вот интересно: не может так случится, что употребление предлога do - это влияние восточнославянских языков (украинского и белорусского)?

[Nekto]

Если бы я писал по-польски, то у меня ошибки были бы в каждом первом слове, причем не одна...

Podobnie jest z moim rosyjskim. 

Со временем научим друг друга писать грамотно. 
Наверное надо начинать писать на противоположных языках? Чур только не сегодня!  Уже устал...

[Pinia]

Мне вот интересно: не может так случится, что употребление предлога do - это влияние восточнославянских языков (украинского и белорусского)?

Z tym "ku" trudna sprawa. Znalazłam wprawdzie jeden artykuł na ten temat, ale do tekstu dotrzeć nie mogę.
Na to pytanie nie odpowiem. Na razie za mało wiem. Muszę poszukać w źródłach.

Liczę na to, że dzięki forum mój rosyjski się poprawi. Za długo nie miałam aktywnego kontaktu z językiem.  A jak mawiają: Człowiek uczy się najlepiej wtedy, kiedy naucza innych.   

[Jurek7]

Z tym "ku" trudna sprawa. Znalazłam wprawdzie jeden artykuł na ten temat, ale do tekstu dotrzeć nie mogę.
Na to pytanie nie odpowiem. Na razie za mało wiem. Muszę poszukać w źródłach.

Liczę na to, że dzięki forum mój rosyjski się poprawi. Za długo nie miałam aktywnego kontaktu z językiem.  A jak mawiają: Człowiek uczy się najlepiej wtedy, kiedy naucza innych.   

To jest naprawdę ciekawy temat.
Ale w sieci nawet i nie wiem, jakim czynem to można znajść..., co w tym poszukowaniu pisać...
 

[Pinia]

W sieci znaleźć można jedynie bibliografię na ten temat. Na razie. Trzeba by poszukać w bibliotece albo w gramatyce historycznej. Niestety, nic z historii języka nie mam pod ręką.
Ku i do to przyimki. Można to wpisać i spróbować

[Jurek7]

No, szukałem, ale nic określonego nie znalazłem.
Teraz tylko mogę powiedzieć, że "ku" we Wrocławiu czy gdzieś na tym Śląsku mówią.

Składnia języka staropolskiego zachowała większość konstrukcji odziedziczonych po epoce prasłowiańskiej i przedpiśmiennej. Z wielu charakterystycznych dla średniowiecznej polszczyzny cech składniowych wymieńmy tylko niektóre: występowanie orzecznika rzeczownikowego w mianowniku (np. Gospodzin nadzieja jego jest, bog moj jeś ty), odmienne od późniejszych formy przypadkowe dopełnienia (np. napełnił go ducha bożego), okoliczniki z przyimkiem ku (np. i wnidą ku ołtarzowi bożemu), występowanie w zdaniach złożonych spójników typu abychom, acz, aczkole, aliż, abociem, eż, jest li, występowanie w funkcji zespolenia starego zaimka jen, jenże (np. błogosławiony mąż, jen nie szedł po radzie niemiłościwych), zastąpionego w XV w. przez zaimek coż, a później przez który.

http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/sredniowiecze/opracowania/Jezyk.html

     Przy okazji jeszcze jedna osobliwość dotycząca  - jakżeby inaczej - celownika. Jeśli przed nazwą miasta w trzecim przypadku użyjemy przyimka "ku", nie będzie błędne - o dziwo! -  wyrażenie ku Krakowu, a także: ku Tarnowu, ku Ostrowu, ku Tczewu, ku Sochaczewu. Tę przestarzałą konstrukcję językoznawcy dopuszczają (obocznie) do użytku, preferując rzecz jasna współcześnie o wiele lepsze (a jednak końcówka -owi górą!) ku Krakowowi, ku Tarnowowi, ku Ostrowowi, ku Tczewowi, ku Sochaczewowi.

http://www.obcyjezykpolski.interia.pl/?md=archive&id=48

Ale jeszcze dużo tam było książek, które można było na internecie kupić, naprzykład "Słownik przyimków polskich"...

To co, czy pani nam może czymś pomóc? 

[Pinia]

Staram się. Wszystko zależy od dostępności materiałów i szczegółowości problemu.
O "ku" we współczesnym języku pisałam wcześnie. Jest jeszcze używane we współczesnej polszczyźnie, ale w stałych związkach (utrwalonych historycznie). Poza tym funkcjonuje w gwarach. (Patrz: link).
Zmierzam ku końcowi = kończę:  Proszę pytać. Ile mogę, pomogę. Ale na razie nie mogę odwiedzić biblioteki uniwersyteckiej, więc do wskazanych pozycji nie dotrę.

Mogę potem poszukać linków do poradni językowych. Tam odpowiadają specjaliści, profesorowie z katedr uniwersyteckich. Osoby mówiące po polsku poradzą sobie beze mnie. I będą mogli temat pogłębić zgodnie z potrzebami.

[Jurek7]

 Ciekawi tylko, kiedy mianowicie zaczęło się "do" używać. Czy w ogóle tak było zawsze?
Jeżeli to wpływ, jak tu mówili, z Ukrainy czy Białorusi, to w dwa razy ciekawiej, ale ja w tą teorię nie wierzę.
Dobra!  

[Pinia]

To może być wynik zjawiska upraszczania języka. A swoją drogą, to może być też wpływ polskich gwar. "Idź do dom" mówiła moja babcia na Pomorzu Zachodnim.

Współcześnie "ku" nadaje wypowiedzi  nieco inny sens:

zmierzał ku morzu - szedł w kierunku morza
zmierzał do morza - miał zamiar zanurzyć sie w morzu.

"ku" oznacza zawsze kierunek.

[Jurek7]

Aha, kierunek... 
A czy można jak po rosyjsku po porstu "k" powiedzieć?
"Idę k morzu". Czy to już bardzo po rosyjsku?

Przecież pani wie, że jest trudnо we współczesnej Polsce nawet "ku" usłyszeć.

Chodzi o mowie potocznej, nie literackiej.

[Pinia]

Wbrew pozorom nie tak rzadko. To nie jest kwestia języka literackiego, a zasobów języka czynnego - ulica zawsze miała ubogi język  Ku jest dalej używane - patrz: tytuł piosenki "Ku przyszłości".
"ku" zawsze występuje w formie k+u. K'morzu to rzeczywiście rusycyzm. 

[Jurek7]

Rozumiem.

[Алалах]

что может означать "ja tak sadze" ?
кроме "сажать",  если я правильно прочел в словаре. Прозвучало в ответе на вопрос.

[5park]

что может означать "ja tak sadze" ?

Это всего лишь "ja tak sądzę". 

[Pinia]

"ja tak sądzę" może jeszcze oznaczać: takie jest moje zdanie, ja tak uważam, czyli: мой взгляд по моему мнению.
Wszystko zależy od kontekstu. Najlepiej podać frazę.