Главное меню
Мы солидарны с Украиной. Узнайте здесь, как можно поддержать Украину.

Монгорский язык

Автор enhd, декабря 19, 2016, 11:06

0 Пользователи и 1 гость просматривают эту тему.

enhd

Монгоры, ту (кит. трад. 土族, пиньинь: Tǔ Zú; самоназвание — хор, мэнгулэ, мэнгуэр кунь и др.) — один из монголоязычных народов.




Mieshiku Wuge
Mangghuerla Bihuang Keli niben shuni pinyin zimuni jiariji Mangghuer gela zhuruba. Xiaoxue ma zhongxueni xueshengsi mushisa chiber donglakuniang.
Niben shu tuduruoku bihuangni Wang Xianzhen ma Zhu Yongzhong ghula 1996 niandu, Mangghuer yimeghsisa luyinji ghula khuraji riku diannaodi zhuruji gherghajiang.
Ni shi dasini wugela zhurusangni tieren shu bang, xueshengsidu fakeji hukuniang.
Ningdu, dasi hangtou Qiaoliang Jijinhui niben shuni dasidu yinkeji husangdu duoxie kelilang.

Preface
Mangghuer Folktale Reader is written in the Mangghuer language that broadly follows Chinese pinyin. This system is easily understood by primary and middle school students.
This book's selections were collected by Wang Xianzhen and Zhu Yongzhong in 1996 from Mangghuer villages in Minhe County using a sound recorder. They were later transcribed into Mangghuer and then edited using a computer.
This is the first book written in Mangghuer and made available to students.
We thank The Bridge Fund for supporting the publication of this book.

========================================================

Nige Zhaler
Tiedundu, kong yige bang. Gan kongni alalang, kongni alaku luoti chukejiang.
Yitiannige, nige kongni ger nasi mula kongge zhalao saojiang. Ni kong kelijiang, "Qi muni luotini musiku huguer danglaghaji hu. Nige luotini musi chuoruoghaku qimaidu huguer yige hua." Tinggeku ni zhaler kong keliji berni geji. Jiaoduer musiku asi danglala xilang. Ganni ti luoti daige laichuoruolang.
"Du kejie yige huguer zhenglani?" ni zhaler jiaoduer mulalang. Yitiannige, ganni jiaodongdu gan yige laohan kelilang, "Qi jiaoduer huguerni basi shersi a kongni basi shersidu take ma luoti chuoruoni." Ni zhaler yitianjia basi shersidu diaolidanang luotidi mula nukuoge chuoruoghajiang. Tinggeku, ni zhaler kelijiang, "Qini luoti chuoruojiang. Muni yige huguerni hu. Hu ma bi yaoni." Nikong gan saichengrenglajiang. Gan keliji, "Bi qimeidu tuosi hua ya, yinian yijin." Ni zhaler kelijiang, "Tingsa bi qimeidu sanshinian weilie geghajiang ma, bi qini sanshijin tuosini laikerliang. Bi jiang sanjin kerlini! Tinggeku aminang sanala xini." Gan sanjin tuosinang beila yaojiang bai, mao zhanku digernang musidanang zou, gan aminang sanala xijiang. "Muni yamerdage ami bang sha?" ninggeji.
Gan yaodanang yige ximie diandu kuerjiang. Diamangku bamenjiang ruoji xiji erseghjiang, "Nige nanxin kongni ruoji righa ma?" Ximianni Laoye keliji, "Ruoji rige, gegan bang bai." "Du qi yizhuan hergedanang terghaima ge mergu," Laoye kelilang. Ni zhaler tuosinang yige zhuladu diger suersa ganni zhula duer gher rilang. Shige zhuladu suersa, shige zhula ya duerlang gelang. Gan jiang sanjin tuosila yigua zhuladu suer duerghajiang bai. Ni zhaler yizhuan mergu nuoqiriku, Laoye kelijiang, "Du qi tige gerdu naola xi." Gan zou puzage ximie gerdu ruoji xisa, sange jiaozi geji geser bang bai. Yigua maodansini chukedanang zaihangni tinggejiang bai. Ni zou ganni wei bang bai, linshangmoyi gan ningdu saokuniang. Laoye gandu ge jighajiang bai. Tingge gan yaojiang bai, yan ganni dongjiani gerdu xijiang bai. "Qi aminang yaji chalaba?" dongjia erseghjiang. Zhaler keliji yaji yaji sanaba, zui khuonuo jiaozi sange qigeghaba. "Bi a aminang chalala xia!" Gan zou tuosini tiemieher erqi xijiang bai, yigua shuguo tuotongsinang. Gan terghuo diersinang musi, morisinang wuni, gezaida xijiang bai. Ximie diandu xijiang ma, sairuoghajiang. Bamenjiang kelikuni shi, "Yigua niantai gezai luomadengxiangjia riku lairuoghani a, yige kerliqinni yaji ruoghalang?" Diamangku kongsi keliji, "Ai, ruogha ya, ganni ninggeji luomadengxiangjia riku lairuoghaji."
Tingku gan yizhuan jiku, Laoye gandu keliji, "Du qi ti khuonuo yanzidu wujila xi." Houyandu xisa gan yige hazi aguer yangmughang hargelang, erjigeni daridanang chuzi gherlang bai, sazhighai sangkeji dilang bai. Yizhuan yaoji rijiang ma Laoye erseghjiang, "Xiji yang qigeba?" Tingsa keliji nida nida ge qigeba geji. "Qi zou tinang qige rijiang bai. Ti zou zaiyibeizi rikuni bang." Nige bihuang kelikuni shi liangxing buraji berla guang, zhuergenang gongdang'her ge geji. Ni zou yala liangxingnang baobura geji kelisangni bang!
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

Цитатель

я лично отказываюсь считать это монгольским языком   :stop:

по моему он имеет к монгольским языкам примерно такое же отношение как сарамакканский к германским

enhd

Цитата: Цитатель от декабря 19, 2016, 11:18
я лично отказываюсь считать это монгольским языком   :stop:

по моему он имеет к монгольским языкам примерно такое же отношение как сарамакканский к германским
Считается вполне нормальным монгольским языком.

Mieshi-ku Wuge  -  Өмнө-х Үг

Language material: Language Materials of China's Monguor Minority
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

Цитатель

ничего нормального в нем нет

и это даже не язык, а пиджин-монголиш выученный разноплеменными рабами безумного принца Ананды  :(

enhd

Цитата: Цитатель от декабря 19, 2016, 14:05
ничего нормального в нем нет

и это даже не язык, а пиджин-монголиш выученный разноплеменными рабами безумного принца Ананды  :(
Откуда такая уверенность?
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

enhd

TAOLAINI JIANJIA
"RABBIT'S TRICK"
(A FOLKTALE TEXT)

A folktale text selected from Z. Chen et al. (forthcoming)
The story was told by Zhu Shanzhong, and was recorded and transcribed by Zhu Yongzhong.

(1) Taolai=ni Jianjia.
rabbit=GEN trick
Rabbit's Trick.
(2) Tiker shijie=du bai,
past time=DAT EMPH
In the past,
(3) yi-ge chuna,
one-CL wolf
(there were) a wolf,
(4) yi-ge yehu,
one-CL fox
a fox,
(5) yi-ge taolai bang bai.
one-CL rabbit OBJ:COP EMPH
(and) a rabbit.
(6) Du gesi yi-ge wula diere sao-ser bang ma,
now 3:PL one-CL mountain on sit-PROG OBJ:COP PRT
Now they were sitting on a mountain,
(7) jianjian=ni gedie-si luosi-ji lai ber-lang bai.
each:one=GEN belly-PL be:hungry-IMPERF NEG become-OBJ:IMPERF EMPH
(and) each one's belly was (so) hungry (that he) couldn't stand it.
(8) Di-sa di-ku-ni guang,
eat-COND eat-IMPERF-NOMLZR OBJ:NEG:COP
There was nothing to eat,
(9) wu-sa wu-ku-ni guang.
drink-COND drink-IMPERF-NOMLZR OBJ:NEG:COP
there was nothing to drink.
(10) Ji-ge=la ning ge sao sao-ser bang bai.
several-CL=COLL this do sit sit-PROG OBJ:COP EMPH
The several of them were sitting just like this.
(11) Ning ge-jiang ma,
this do-OBJ:PERF PRT
Things were like this,
(12) ni shijie yi-ge huashi nuqi-ji ri-jiang bai,
this time one-CL fashi pass-IMPERF come-OBJ:PERF EMPH
(at) this time a fashi1 came passing by,
(13) dazi diger ge beila-ser bang,
saddle:bag little:bit SG:INDEF carry-PROG OBJ:COP
carrying a little (pair of ) saddle bags,
(14) bo=nang bari-ser bang.
drum=REFLPOSS take-PROG OBJ:COP
(and) carrying his drum.
(15) Yigua ning ge-ji yao-ji nuqi-ji ri-lang ma,
totally this do-IMPERF go-IMPERF pass-IMPERF come-OBJ:IMPERF PRT
(He) came passing by going totally like this,
(16) ni taolai=ni dughuli zhuerge bao-ji ri-jiang bai.
this rabbit=GEN spirit heart go:down-IMPERF come-OBJ:PERF EMPH
(and) this rabbit devised a trick.
(17) Gan keli-ji,
3:SG say-IMPERF
It said,
(18) "Du dasi ning ge-a,2
now 1:PL this do-VOL
"Now let's do like this,
(19) Chuna Gaga,
wolf elder:brother
Elder Brother Wolf,
(20) Yehu Gaga,
fox elder:brother
Elder Brother Fox,
(21) bi zou huashi=ni mieshi xi-ku duoghuolang diaoli-a bai.
1:SG thus fashi=GEN front go-IMPERF lame jump-VOL EMPH
I'll go in front of the fashi, jumping lamely.
(22) Huashi nangda zhua kaike-ku,
fashi 1:SG:DAT chase begin-IMPERF
When the fashi begins to chase me,
(23) ta ghu=luo ti=ni jiashi=ni beila ri bai."
2:PL two=COLL that=GEN thing=ACC carry come EMPH
you two carry his things here."
(24) Ning ge-jiang ma,
this do-OBJ:PERF PRT
(After) saying this,
(25) Taolai yigua duoghuolang diaoli-ji huashi=ni mieshi gui-lang bai.
rabbit totally lame jump-IMPERF fashi=GEN front run-OBJ:IMPERF EMPH
Rabbit jumped totally lamely, running in front of the fashi.
(26) Ning ge-ji bari-la xi-sa huashi bari da-lang,
this do-IMPERF take-PURP go-COND fashi take cannot-OBJ:IMPERF
When (he) tried to catch (Rabbit) this way, the fashi couldn't catch (him),
(27) ting ge-ji bari-la xi-sa bari da-lang,
that do-IMPERF take-PURP go-COND take cannot-OBJ:IMPERF
when (he) tried to catch (Rabbit) that way, (the fashi) couldn't catch (him),
(28) taolai gan yi-benzi diaoli yao-lang bai.
rabbit 3:SG one-jump jump go-OBJ:IMPERF EMPH
(because) Rabbit, he hopped (away).
(29) Huashi beila-ku-ni yigua =nang ge ge,
fashi carry-IMPERF-NOMLZR totally=REFLPOSS do do
The fashi put down everything that he carried,

(... продолжение следует)
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

enhd

NOTES:
    1 - This term can be pronounced either fashi or huashi. It refers to a trance medium.
    2 - This word was reduced to ga by the speaker.
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

enhd

MANGGHUER FORMS

abaana ('parents')
acaya
(Exclamation)
ada
('father')
adalin
('the same')
aguer
('daughter')
aguersi
('daughters')
ai
(Negative particle)
ala
('kill')
ama
('mouth') ,
amerda
('what kind')
amula
('fruit')
ana
('mother') ,
ang
('where') ,
-ang
(Objective suffix)
asi
('herd animals')
asira
('to raise [/i](herd animals)')
ayi
('fear')
ayige
('which')
ba
(final particle)
-ba
(Subjective perfective suffix),
bai
(Emphatic particle),
bai
(Prohibitive negative)
banfa
('means, method')
bang
(Objective copula)
banhua
('means, method') ,
bao
('go down, descend')
bao
(Prohibitive particle)
baobei
('treasure')
bari
('take up, carry')
bayaji
('rich')
bayang
('rich') ,
beila
('be white')
beila
('carry')
beinu
(Objective interrogative copula)
ber
('become')–,
berqie
('pasture') ,
bersi
('tiger')
bi
(first person singular pronoun)
bi
(Subjective copula)
bianli
('change') ,
bie
('body')
bien
('body')
bieri
('wife')
bietu
('like') ,
biu
(Subjective interrogative copula),
boni
('drum') ,
bosi
('to get up')
bu
(Prohibitive negative)
-bu
(Subjective perfective polar question suffix),
bula
('to bury')
burer
('calf') ,
burerla
('to calve')
buxi
('other')
cai
('dish, vegetable')
cai
('not until')
chala
('to divine')
chaoke
('to argue')
chaoke
('to fry') ,
chengrengla
('to agree')
chenli
('to listen') ,
china
('to cook')
chuangmu
('to pick')
chuanli
('spread')
chugushulian
('yesterday night')
chujia
('to leave home permanently')
chuna
('wolf')
chuzi
('blood') ,
cuduoruo
('inside')
(Chapter note )
da
('cannot')
da
(first person plural pronoun)
-da
('after')
dagha
('to follow')
dai
('and')
dajia
('everyone') ,
damei
(first person singular accusative
pronoun)
danang
('after')
danang
(first person plural pronoun)
dangda
(first person singular accusative pronoun) ,
dangla
('keep away')
daoda
('call'),,
dasi
(first person generic plural pronoun),
dasinang
(first person plural pronoun)
datang
(first person plural pronoun)
dawenla
('to ask for, enquire about') ,
dayingla
('to promise')
-der
('should')
di
('eat'),
di
(Quotative marker) ,
=di
(Dative/locative case enclitic postposition)
diandun
('stupid')
diao
('younger brother') ,
dier
('clothes') , ,
diere
('above, on') ,–
du
('now')
=du
(Dative/locative case enclitic postposition)
duer
('day') ,
dunda
('in')
duoke
('chop')
duoruo
('under')
erghuosi
('thorn')
erjige
('donkey') ,
ersighe
('ask')–,
ertang
('gold')
eryue'er
('second day of the second lunar month')
Fala
('spirit medium')
fashi
('trance medium') ,
fuguer
('cow, ox')
fuma
('official's son-in-law') ,
gan
(Third person singular pronoun)
gandu
(Third person singular dative pronoun)
ganni
(Third person singular accusative pronoun)
ganni
(Third person singular genitive pronoun)
gansi
(Third person generic plural pronoun)
gaoxinra
('be happy')
ge
('once')
ge
(Quotative marker)
ge
(Singular indefinite marker)
ge
('to do, to put')
-ge
(Classifier)
-ge
(Derivational suffix)
-ge
(Hortative suffix)
geji
(Speech complementizer)
gelang
(Hearsay evidential particle)
ger
('house') 
gesi
(Third person plural pronoun)
gezai
('good')
gha
('bowl')
-gha
(Causative suffix)
ghazher
('field, ground')
gher
('fire')
gher
('go out')
gher
('hand')
ghuerluo
(Collective marker)
ghula
(Collective/instrumental marker)
ghulu
(Collective marker)
guai
('strange')
guang
(Objective negative attributive copula)
gui
('run')
gui
(Subjective negative attributive copula)
gulian
(first person singular pronoun)
hai
('shoe')
han
('still')
hangbura
('to rest, to finish')
hanshi
('still')
he
('to take') ,
-her
(Comparative suffix)
hou
('back')
hu
('to give') ,
huaitu
('cypress needles')
huashi
('shaman')
hudu
('very')
hugu
('to die')
huguer
('cow, ox')
hulai
('to become red')
hulang
('red')
huma
('official's son-in-law')
hundughai
('fox')
huni
('smoke')
ji
('to look')
=ji
(Directive case enclitic postposition)
-ji
(Imperfective suffix)
-ji
('why' question suffix)
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

Цитатель

Цитата: enhd от декабря 19, 2016, 16:54
Откуда такая уверенность?

дык оно невооруженным взглядом видно, что это не монголы и вероятно никогда монголами не были.


это китайцы с некоторой среднеазиатской/тибетской помесью, которые по какой то весьма веской причине перешли на плохо выученный монгольский язык, состоящий на 50% из китайских слов (причем даже счет начиная с единицы только по китайски)

наиболее логичная версия заключается в том, что монгоры, дунсяны, баоань и прочие хуйхуй возникли все разом в 13 веке вследствие заселения опустевшего в 1227 году бывшего тангутского государства подневольным населением завезенным монголами из Китая и Средней Азии.

наиболее многочисленные хуйхуй перешли на китайский язык, а остальные на монгольские пиджины, которые теперь именуются южномонгольскими языками. Но это похоже временная ситуация скоро все благополучно перейдут на китайский и забудут этот дурацкий суржик как кошмарный сон

Nevik Xukxo


Цитатель

ну конечно регион заселялся не одними рабами, как и везде по границам, юаньские власти селили здесь военных поселенцев для охраны от набегов горцев. причем военные поселенцы были земледельцами и надо полагать монголов среди них было явное меньшинство, а основная масса юаньских солдат при Хубилае была этническими ханьцами, это давно известно.

какое то количество этнических монголов среди них конечно должно было быть, иначе даже монгольский пиджин не сформировался бы.

Nevik Xukxo

Да какой пиджин? Монгорский вроде нормальный язык. :???

Цитатель

Цитата: Nevik Xukxo от декабря 20, 2016, 09:29
Да какой пиджин? Монгорский вроде нормальный язык. :???

50% китайских заимствований мне нормальным не кажется   :(

Nevik Xukxo

Цитата: Цитатель от декабря 20, 2016, 10:07
50% китайских заимствований мне нормальным не кажется
Где? В списке Сводеша? :what:

Цитатель

вот взять ту сказку про зайца. Если взять все монгольские элементы и заменить их русскими, а все китайское оставить, то получится примерно вот это

зая-си цзянцзя
давня шицзеду быва
йиге волка, йиге йеху, йиге зая бувы бы
Ду геси на йиге гуре сядя быв ма
цзянцзянни животиси голодицзилай, быво лянг бай

вот как бы вы отнеслись, если бы я заявил, что это мол, нормальный русский язык  :D

Karakurt


Цитатель

тюркские, факт.

короче говоря, получаются какие то недоомонголившиеся тюрко-китайцы  :)

enhd

Цитата: Цитатель от декабря 20, 2016, 10:25
вот взять ту сказку про зайца. Если взять все монгольские элементы и заменить их русскими, а все китайское оставить, то получится примерно вот это

зая-си цзянцзя
давня шицзеду быва
йиге волка, йиге йеху, йиге зая бувы бы
Ду геси на йиге гуре сядя быв ма
цзянцзянни животиси голодицзилай, быво лянг бай

вот как бы вы отнеслись, если бы я заявил, что это мол, нормальный русский язык  :D
Вполне нормальный монгольский язык, даже можно сказать древнемонгольский язык, ооочень сильным влиянием и заимствованием из китайского языка.

Значит Цитатель будет считать "харчин монголов" каким то смесью недомонгольских нелюдей потому что понимать харчинский язык диалект почти не возможно. И будет также считать всех монголов во внутренней Монголии тоже таким образом.
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...

enhd

Цитата: Karakurt от декабря 20, 2016, 15:17
Там мама-папа тюркские?
Ну не прямо все таки, может раньше в монгольских каких то диалектах были такие слова.
Мөнх тэнгэрийн хүчүн дүр...
Мөңгэ дээрэниң күжү билэ...


Karakurt

Цитата: enhd от декабря 20, 2016, 17:11
Ну не прямо все таки, может раньше в монгольских каких то диалектах были такие слова.
Что значит "может"? Найдите-покажите.

TestamentumTartarum

Цитата: Karakurt от декабря 20, 2016, 17:18
Цитата: enhd от декабря 20, 2016, 04:19
burer ('calf') ,
burerla
('to calve')

Тюркский аффикс -ла.
Тоже заметил (и еще несколько тюркизмов - барси|тигр, ер(й/дж)иге|ишек|осёл (и это тооько поверхностно смотря) и тоже хотел так написать. Вы опередили.
P.S. Мнение опубликовано. ГКК.
P.P.S. Осторожно, ругаюсь бронетанками!

Karakurt

Осел это когнат скорее, как и заяц. Фонетика разная.


bvs

Цитата: Karakurt от декабря 20, 2016, 17:18
Цитата: enhd от декабря 20, 2016, 04:19
burer ('calf') ,
burerla
('to calve')

Тюркский аффикс -ла.
В монгольских тоже есть, хотя может и заимствован.

Быстрый ответ

Обратите внимание: данное сообщение не будет отображаться, пока модератор не одобрит его.

Имя:
Имейл:
Проверка:
Оставьте это поле пустым:
Наберите символы, которые изображены на картинке
Прослушать / Запросить другое изображение

Наберите символы, которые изображены на картинке:

√36:
ALT+S — отправить
ALT+P — предварительный просмотр