Лингвофорум

Local boards - Разделы на разных языках => Local Forums => Беларускі форум => Тема начата: Леонид от июня 24, 2004, 16:26

Название: Па-беларуску
Отправлено: Леонид от июня 24, 2004, 16:26
З прыемнасцю паспрабую паразмаўляць з кiмсьцi па-беларуску.  :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Scut от июня 27, 2004, 04:31
Прывiтанне, шаноунае спадарства! :)
Перахаджу на больш звычайную рускую мову: я все правильно написал? ;)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Леонид от июня 27, 2004, 14:02
Добры дзень, Scut! :)

Мабыць так, на мой погляд амаль ўсё, што Вы напiсалi, выглядае прыгожа. Хоць я ж таксама самавук :) , жадаю папрактыкавацца.

Толькі, калі не памыляюся, правільна будзе "пераходжу".

I яшчэ - ў беларускiм правапiсе нельга змяняць Ў на У, як, памiж iншым, i пiсаць Е замест Ё. Такім чынам, ня шаноунае, але шаноўнае.

Пачатак харошы, калi хочаце, можым працягнуць гутарку. :wink:

Пакуль!
Название: Па-беларуску
Отправлено: Scut от июня 28, 2004, 10:57
А чем отличаются звуки Ў и У? Ведь Ў не читается как В?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Digamma от июня 28, 2004, 11:03
Цитата: ScutА чем отличаются звуки Ў и У? Ведь Ў не читается как В?

у ў в = [­u] [w] [v] соответственно.
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от июня 28, 2004, 12:38
Цитата: Леонид
I яшчэ - ў беларускiм правапiсе нельга змяняць Ў на У
нельга змяняць, ды дзе ж яго шукаць на клавиятуры?  8)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Leo от июня 28, 2004, 13:13
Хто парякамендуэ добры прiручнык беларуской мовы ?

(не владею языком, но хочу изучить, имею в виду учебник) :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от июня 28, 2004, 15:26
Цитата: LeoХто парякамендуэ
ну вы даете, Лео!!! "Яканье" в иностранном слове - это сильно! Вы бы еще написали "рякамяндация"! (Для справки: в белорусском звук "р" ВСЕГДА твердый.)
Название: Па-беларуску
Отправлено: lovermann от июня 28, 2004, 18:45
http://txt.knihi.com/www/padrucnik/
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от июня 28, 2004, 20:20
Цитата: andrewsiak
Цитата: LeoХто парякамендуэ
ну вы даете, Лео!!! "Яканье" в иностранном слове - это сильно! Вы бы еще написали "рякамяндация"! (Для справки: в белорусском звук "р" ВСЕГДА твердый.)
К тому же, насколько мне известно, белорусская орфография отражает яканье только в первом предударном слоге. 8)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Leo от июня 29, 2004, 11:33
Цитата: andrewsiakну вы даете, Лео!!! "Яканье" в иностранном слове - это сильно! Вы бы еще написали "рякамяндация"! (Для справки: в белорусском звук "р" ВСЕГДА твердый.)
Цитата: ЕвгенийК тому же, насколько мне известно, белорусская орфография отражает яканье только в первом предударном слоге.
Согласен, неправильно (никогда ещё не приходилось писать по-белорусски), но всё равно определённая красота в этом "я" есть. Я бы его писал при каждом удобном случае. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Леонид от июня 29, 2004, 13:17
Цитата: LeoХто парэкамендуе добры падручнік беларускай мовы?


http://txt.knihi.com/www/padrucnik/lad_movy_ru.htm

http://txt.knihi.com/www/padrucnik/downloads_ru.htm

Я таксама iншага не сустрэў.

Лео, а колькімі мовамі Вы валодаеце? Пытаю, таму што мяне цікавіць, колькімі асоба наогул може авалодаць? Падзялiцеся вопытам :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Leo от июня 30, 2004, 01:45
Цитата: ЛеонидЛео, а колькімі мовамі Вы валодаеце?
Якi крытэрыi Вы укладвате ў выказванне "валодаць мовай" ?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Леонид от июня 30, 2004, 23:57
Паколькі агульнапрынятыя мяжы валодання мовай не усталяваныя, выпадае кіравацца уласнымi. Мой падыход даволі своеасаблівы.

Першы мой крытэрый:

Безумоўна, каб прэтэндаваць на веданне мовы, не досыць толькi патрапіць расчытаць текст; трэба быць знаёмым прынамсі з асновамi вымаўлення, граматыкi, ведаць лексiку, ўласцівую менавіта для гэтай мовы, а не толькi сколькі складае твой лексычны запас блізкароднасных моў. Добрае веданне роднасных моў нельга удаваць за валоданне гэтай мовай. Карацей кажучы, трэба магчы пiсаць, не зазiраючы ў слоўнік, разумець мову на слых, здолець дамовіцца на вулiцы...

Але другі крытэрый -

ўсё залежыць ад таго, ў якім узровнi валодання мовай чалавек мае патрэбу. Калi яго веданне дастаткова каб паспяхова зладзіць з ягонымi справамi, ён можа смела сцвярджаць, што валодае гэтай мовай.

Сукупнасць абаiх крытэрыяў складае маё разуменне паняцця...  :roll: "быць знаёмым з мовай". Паводле другога крытэрыю, ў пэўных умовах ўсе так знаныя мовы можна пералічыць, адказваючы на пытанне "Колькімі мовамі Вы валодаеце?". Але паняцце "дасканалае веданне мовы" можа не супасці з гэтымi крырэрыямi :) . Але гэтае апошняе паняцце больш зразумелае. :)

Пытанне для ўсех: што думаеце пра мае крытэрыi?  :oops:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Leo от июля 1, 2004, 12:14
Цитата: ЛеонидПытанне для ўсех: што думаеце пра мае крытэрыi?
Аднак гэтыя крытэрыi узаемнавыключны ! У аднаго запас ў дваццаць тысяч слоў да яму мала, а iншому сто досыць . :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Станислав Секирин от июля 1, 2004, 19:04
Цитата: ЛеонидКалi яго веданне дастаткова каб паспяхова зладзіць з ягонымi справамi, ён можа смела сцвярджаць, што валодае гэтай мовай.
Я па-беларуску не размаўляю. Але паколькі мяні яго досыць каб зладзіць з маемі справамi (спраў па-беларуску ў мяне нема), можа сцвярджаць, што я гэтай мовай валодаю. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Леонид от июля 1, 2004, 21:57
Я ж сказаў, што сукупнасць абаiх крытэрыяў - гэта ёсць паводле мяне знанне мовы. Пераходзiць да другага крытэрыю можна толькi калi гэтае знанне адпавядае першаму крытерыю. Трэба мець уяўленне пра ўсе склоны, спражэння,..., трэба мець запас слоў па ўсiм галоўным тэмам...
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от июля 27, 2004, 13:10
незвычайныя прыгоды
http://www.dt.home.by/articles.php3?id=91
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от сентября 25, 2004, 14:49
2Леонід

Хай Ягомасьць ня ўводзіць у зман дабрародных выывучэнцаў беларускае мовы!
Усё правільна--перахаджу, але пераходжу.

Слова "крытэрый" няма ў натуральнай бел. мове, бо ёй зусім не ўласьцівыя фіналі на "ый", дзеля таго, правільна адно--КРЫТЭР!

Сукупнасьць--слова маскоўскае, а па-нашаму--суцэльнасьць!

І яшчэ. Існуе ўрадовы(афіцыйны) правапіс(гэтак званая наркамаўка) і фактычна безьліч неафіцыйных(тарашкевіца). Дык во тарашкевіца й арта(літара ф не злфсьцівая б.м)грапічна паказуе літару Я ня толькі ў першым складзе перад націскам, але й у 2,3....калі толькі наперадзе-далей няма літары А(Я)--напрыклад, НЯ ПІЛІ(націск на астатні склад), але ВЕРАЦЯНО(хаця на месцы Е й тамака чытаюць як е, блізкая да Я).  І яшчэ, фактычна Я чытаецца на мечцы Е й па націскным складзе(КАЛОСЬСЕ--чытаецца КАЛОСЬСЯ, ці Е, блізкая да Я)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Леонид от сентября 25, 2004, 20:59
Добры вечар, Радзіміч!

Я не ўважаю сябе за знаўцу мовы.
Славы сукупнасць, крытэрый шматразова спатыкаў, у тым лiку i ў тэкстах тарашкевiцаю, i ў слоўнiках.
Дык як тады распазнаць, якое слова ёсць натуральнае i ўласцiвае для мовы, а якое, па-Вашаму, – "маскоўскае" ? ? ?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от сентября 25, 2004, 21:10
Цитата: ЛеонидДобры вечар, Радзіміч!

Я не ўважаю сябе за знаўцу мовы.
Славы сукупнасць, крытэрый шматразова спатыкаў, у тым лiку i ў тэкстах тарашкевiцаю, i ў слоўнiках.
Дык як тады распазнаць, якое слова ёсць натуральнае i ўласцiвае для мовы, а якое, па-Вашаму, – "маскоўскае" ? ? ?
А «маскоўскiя» «по-ихнему» — это те, слова, которые «они» сами считают таковыми. Вообще, в стане «аматараў беларускае мовы» сильный раздрай по поводу, какие слова считать своими, какие — «окупантскими». В основном эти авторы исходят из принципа: «чтоб не было такого слова в русском языке». Получается иногда довольно смешно...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ono от сентября 30, 2004, 01:23
Маю да вас невялiкае пытанне!
Мяне цiкавiць беларуская мова, i у першую чаргу як "даступная".
Я быу у Беларусi кiлька разоу (Полацк, Вiцебск, Орша, Магiлёу, Гомель, Мiнск), але амаль не пачуу, каб хтосцi размауляу роднай мовай на вулiцах.
Пытанне: дык куды ж мне паехаць, каб яе, шчырую, нарэшце пачуць? I яшчэ: чы ёсць месцы, дзе размауляюць толькi па беларуску i не разумеюць расiйскую?
Вялiкае дзякую за дапамогу. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: iljauskas от октября 3, 2004, 21:02
Все же не российскую, а русскую.
А такие места есть в деревнях, по видимому, в Польше и еще где-нибудь за границей, а так же на гуманитарных факультетах белорусских университетов.
Что вы подразумеваете под словами
I яшчэ: чы ёсць месцы, дзе размауляюць толькi па беларуску i не разумеюць расiйскую?
А есть ли такие места, в которых чехи не понимают словаков, а?
Или татары башкир?
Название: Па-беларуску
Отправлено: haubiec от октября 11, 2004, 20:19
Радзімічу!
З дзяцінства карыстаюся мовай, а вось ваш варыянт здаецца ў некаторай ступені дзіўнаватым. Хачу усіх прысутных запэўніць, што словы СУКУПНАСЦЬ і КРЫТЭРЫЙ ёсьцека ў беларускай. Іншая справа, што назіраецца тэндэнцыя пазбаўляцца канчатка -ЫЙ у словах тыпу КРЫТЭРЫЙ, КАМЕНТАРЫЙ (КРЫТЭР, КАМЕНТАР). Таксама Радзімічу варт заглядаць у тлумачальныя слоўнікі: СУЦЭЛЬНАСЦЬ= расейскаму ЦЕЛЬНОСТЬ. Апошняе сцверджанне пра яканне таксама даволі спрэчнае, бо вымаўленне залежыць ад таго, з якога рэгіёну чалавек - адны больш якаюць, іншыя екаюць.
Увогуле, такія паводзіны на форуме лічу хамскімі.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 4, 2004, 21:40
Цитата: ЛеонидДык як тады распазнаць, якое слова ёсць натуральнае i ўласцiвае для мовы, а якое, па-Вашаму, – "маскоўскае" ? ? ?

Шаноўны "Леонид"! Разумею, што пытаньне мае ў сабе сэнсу зацікаўленасьці простага карыстальніка мовай. Тады адказую—"распазнаць" можна, чытаючы кнігі з культуры мовы(раю "Культуру мовы" П. Сцяцко) й мастацкія творы аўтораў, што дбаюць(дбалі) пра чысьціню й правільнасьць мовы(асабліва раю творы М. Гарэцкага, Лёсіка, Ластоўскага.....). Ну й вядома сам хворум нашто? Хай Спадар пытаецца—мо хто й падсобіць?! 8-)
Цитата: ЛеонидСлавы сукупнасць, крытэрый шматразова спатыкаў, у тым лiку i ў тэкстах тарашкевiцаю, i ў слоўнiках.
Няважна—напісаны яны тарашкевіцай ці наркамаўкай, бо натуральная літ. мова адна.  Нехта можа пісаць зь мяккімі знакамі ды з гэтакімі абмыламі! :x , а нехта наркамаўкай—і суздром годна й прыгожа.... :yes:

Добавлено спустя 1 минуту 48 секунд:

Цитата: МаринкаА «маскоўскiя» «по-ихнему» — это те, слова, которые «они» сами считают таковыми. Вообще, в стане «аматараў беларускае мовы» сильный раздрай по поводу, какие слова считать своими, какие — «окупантскими». В основном эти авторы исходят из принципа: «чтоб не было такого слова в русском языке». Получается иногда довольно смешно...

:o :no:  :x  Допіс Спадары(ш)ны(і) ёй самой і адрасую

Добавлено спустя 3 минуты:

2Ono
Шчыра спагадаю Спадару, але баюся,  што далёка ня скора яму давядзецца пачуць "даступную" бел. мову.
:(:(
Невялічкая праўка: дзякуй у бел.м. мускога роду( проці ніякага ў расейскай)—дзеля таго—Вялікі дзякуй.
;--)

Добавлено спустя 30 минут 48 секунд:

2haubiec

ЦитироватьЗ дзяцінства карыстаюся мовай, а вось ваш варыянт здаецца ў некаторай ступені дзіўнаватым.
Перадусім  імне рупіць запэўніць удзельнікаў хворуму, што haubiec далёка стаіць ад дасканалага веданьня бел.м., дарма, што "карыстаецца" ёй "з дзяцінства". Ужо толькі дзеля пазьбяганьня мажлівага непаразуменьня сэнсу неадназначнага слова"дзяцінства" ён мусіў лепей напісаць "маленства". "У некаторай ступені" ёсьць чыстай калькай з мовы расейскай, па-бел. Можна, прыкладам, "у пэўнай прыгодзе".:x
ЦитироватьІншая справа, што назіраецца тэндэнцыя пазбаўляцца канчатка -ЫЙ у словах тыпу КРЫТЭРЫЙ, КАМЕНТАРЫЙ (КРЫТЭР, КАМЕНТАР).
Тое, што Спадар  haubiec дасылае свой допіс на лінгвахворум не ўдзяржуе яго ад простага "назіраецца тэндэнцыя"....Гэта нешта шталту(вядома, перабольшуючы): іншая справа, што ў ангельскай мове назіраецца тэндэнцыя на пісаньне словаў як sistra, з –er(sister, Brother, Mother) ......:)
ЦитироватьХачу усіх прысутных запэўніць, што словы СУКУПНАСЦЬ і КРЫТЭРЫЙ ёсьцека ў беларускай.
Скажу Спадару пад сакрэтам:yes:, што ў бел.м. ёсьцека Ўсё(ну, ці шмат чаго::lol:,яшчэ болей пачварнага, чым КРЫТЭРЫЙ і СУКУПНАСЦЬ:yes:)—але пытаньне стаіць---а ці правільна гэта?:dunno:
Каб канчальна паразумецца із словамі, я адсканаваў пару артыкулаў із "Культуры мовы" П. Сцяцко(Менск, "Тэхналогія",2002)—кнігі доктара й прафэсара філалогіі.
Пра  "крытэрый" знойдзіце ў прычэпленым пра_крытэрый.doc.
Пра "сукупнасць" у пра_сукупнасць.doc.
:_1_23  
Што да "сукупнасці"-суцэльнасьці дадам, што ў гэным выпадку, пра які я й высунуў Суцэльнасць яно такжа падыходзіць.

Цитировать---Таксама Радзімічу варт заглядаць у тлумачальныя слоўнікі: СУЦЭЛЬНАСЦЬ= расейскаму ЦЕЛЬНОСТЬ.

І тут Спадар ня кажа ўсё што мусіць.:x Паглядзім, напрыклад, у слоўнік Байкова-Некрашэвіча(Менск,1926) на б.306: Суцэльнасьць—цельность, ролнота.  Хіба, із слўніка Насовіча(1870) на б.625: Суцэльнасьць—полнота, целость; Суцэльна—в полноте, в совершенной  целости.  

ЦитироватьАпошняе сцверджанне пра яканне таксама даволі спрэчнае, бо вымаўленне залежыць ад таго, з якога рэгіёну чалавек - адны больш якаюць, іншыя екаюць.
"

Даволі спрэчнае"???:o Мы разглядаем мову бел. ЛІТАРАТУРНУЮ, ЛІТ. маўленьне. І вось кніка Янкоўскага "Беларускае літаратурнае вымаўленне"(Мінск, 1970) кажа(б.29):
"У паслянаціскных складах галосныя Е,Я вымаўляюцца як Е, набліжанае ў большай ці меншай меры да Я: восе(я)нь, Гоме(я)ль, кіе(я)м, за гае(я)м, каме(я)не(я)м, рое(я)м, чытае(я)ш, тысе(я)ча".  Удакладненьне:Заместа (я) над е мае стаяць я вышнім індэксам.

Ганьба блытаць мову літ. з дыялектнай :_1_22 , можа Ягомасьцю напісаць гал. адрозьненні між імі? :skler:
Але, напраўду, на поўдні Бел. пашыранае еканьне, але якраз недысымілятыўнае яканьне ёсьць артаэпічнай нормай бел. літ. мовы. :yes: Можна толькі зацеміць. што шэраг пісьменьнікаў у часе адраджэньня(20я гг) абраў недысымілятыўнасьць большую(прыхільнікам якой у бел. літ. вымове я ёсьць—г.зн. ратуйця, пішыця......)   ;--)
Такім чынам, паводзіны Спадара , які за крытэр натуральнасьці словаў у бел. літ. м. бярэ простую бытнасьць часам няправільных хормаў у літаратуры :_1_22 , які ня розьніць мовы літ. і дыялектную  :_1_22 й ня мае панятку пра бел. літ. вымаўленьне :_1_22 , але ўсёшткі дазволіў сабе няслушна абрахаць допіс мой :_1_22 , я бяру за ўдзесяцёра болей(і, аднак, ужо напраўду) паганымі й нягоднымі. :wink:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 5, 2004, 23:13
Ох, ё моё, ненаглядное! Блин, вот как человек с таким нахальством навязывает свои измышления в о белорусском языке другим людям?! Наглость у вас, господарь Радимич — второе ваше «я». :x
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 6, 2004, 04:43
На жаль  :cry: два(2) абяцаных прычэпленых файлы з артыкуламі доктара й прафэсара філалогіі П. Сцяцко  чамусьці не відаць на хворуме. Я ўжо даслаў ліст адміну каб даць на тое рады. :skler:
Дык можа прыйдзецца іх тады паменшыць і проста зьмесьціць у выглядзе допісу:_1_17...Хаця, спадзяюся, усё будзя добра... :D

Прашу прабачэньне за паганыя паводзіны нейкай дзяўчыначкі пад мянушкай "Маринка", якая займаецца чыстым абрэхам, хаця я на ўсё прыводжу довады(цытаты з дыкладным паказаньнем крыніцы) слынных аўтарытэтаў бел. мовазнаўства(Янкоўскі, Сцяцко--доктары, прафэсары філалёгіі :_1_23 ) і месцы із слоўнікаў беларускай мовы.

Спадары(ш)на гэта чамусьці мянуе "навязыванием своих измышлений в о белорусском языке другим людям".:x:x
Дакладнае паказаньне крыніц інфармацыі й слушныя адказы ёй успрымаюца за  "наглость" і "нахальство". :xХаця відавочна, што да бел. мовы блізкага дачыненьня яна ня мае, бо скрозь размаўляе па-расейску.

ЦитироватьНаглость у вас, господарь Радимич — второе ваше «я».
Гэта яна, хіба, адрасавала сабе....:skler:

Што можна на гэта сказаць? :dunno:  Толькі шчыра паспачуваць ёй, зычачы добрага здароўя....:?  :yes:

Добавлено спустя 1 час 41 минуту 20 секунд:

Маринка,я ўжо збольшага маю ўяўленьне пра вашэценую натуру, асабліва прачытаўшы паведамленьні на лістох 5—15 адгалінаваньня "Этимология слов русских и др. языков" разьдзелу "Общий раздел по индоевропейским языкам" .

Асабліва-ж падабаю(бо цяпер мысьлю, што ён блізкі да праўды :yes: )допіс Твида,пісаны  Сб Окт 25 2003, 18:51(http://lingvoforum.net/viewtopic.php?t=54&postdays=0&postorder=asc&&start=110 --прыводжу яго каб Спадары(ш)ня(а) вольным часам яшчэ раз,казаў той, параськінула мазгаўнёй наконт таго).
Вашэця, хіба, уважае сябе за знаўцу ўсіх моваў сьвету?
:?:lol:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от ноября 6, 2004, 09:12
Цитата: Радзіміч!На жаль  два(2) абяцаных прычэпленых файлы з артыкуламі доктара й прафэсара філалогіі П. Сцяцко чамусьці не відаць на хворуме.
Чаму не вiдаць? А гэта што?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 6, 2004, 09:34
ЦитироватьI яшчэ: чы ёсць месцы, дзе размауляюць толькi па беларуску i не разумеюць расiйскую?

Ёсць мяста, дзе ёсць людзi, хацяшчi, штоб так быў :x
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от ноября 6, 2004, 10:14
Алекс, ў беларускай мове няма лiтары Щ... Хацяшчыя, як я ўразумеў.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 6, 2004, 10:31
Vertaler van Teksten, дзякуй, паправіл
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 6, 2004, 16:13
ЦитироватьЧаму не вiдаць? А гэта што?

Воў! Відаць! Я мне дык чамусьці, як афіцыйна не ўвайшоўшы сюды, дык і ня відаць....:_1_17 Ну дык тады зусім добра!:lol: А! Ськеміў--ён гасьцям ня відаць!
У гэтакім разе яшчэ раз паўтаруся пра паводзіны Маринки па-расейску, каб унікнуць мажлівых непаразуменьняў:

Сударыня посмела совершенно хамски оклеветать меня, а значит и моё сообщение, в котором приведены доказательства всех значащих для диспута  фактов из книг общепризнанных авторитетов белорусского языкознания, докторов филологии и профессоров Янковского и Сьцяцко, а также из бел. словарей. И это при том, что она наверняка ни бэ ни мэ в белорусском языке. Утверждает же, что я будто бы "с таким нахальством навязываю свои измышления в о белорусском языке другим людям", что , следователь, есть грязной клеветой.
Этим самым она косвенно оскорбляет также авторитетов бел. языкознания, а также сам форум в целом, поскольку позволяет себе с явным дилетантизмом сунуться в данную тему.
В случае повторного подобного оскобления и клеветы, я буду вынужден настоятельно просить администратора  обратить  внимание к вашей, Маринка, персоне, и о  применинии некоторых санкций к вам.
С уважением.        

ЦитироватьЁсць мяста, дзе ёсць людзi, хацяшчi, штоб так быў  
=Ёсьць месцы, дзе маюцца(ёсьць) людзі, якія хочуць, каб гэтак было.

А спадар з гэтакімі людзьмі знаецца?:o


Цитировать
ЦитироватьАлекс, ў беларускай мове няма лiтары Щ... Хацяшчыя, як я ўразумеў.
Vertaler van Teksten, дзякуй, паправіл

Сама хорма зусім няверная й немажлівая ў бел.м.:no: ;--)

"Тымчасам, у беларускай мове ня можа быць такіх сынтаксычных зваротаў, бо беларуская мова ня мае дзейных (актыўных) дзеяпрыметнікаў на -чы, -шы і залежных (пасыўных) на -мы. У нашай мове ёсьць толькі дзеяпрыметнікі залежныя (пасыўныя) на -ны, -ты, напрыклад: зроблены, разьбіты, памыты, замкнёны - замкнуты, выбраны, падкованы, утомлены, латаны, умыты, паломаты - паломаны, забіты, пазапірата - пазапірана, чуцен - чутно, чутна, парыжэлы, пасівелы, састарэлы і т.далей. "--падрабязьняй  гл. вось тут:
http://txt.knihi.com/mova/losik.html   Разьдзел І. Дзеяпрыметнікі
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 6, 2004, 17:10
Цитата: Радзіміч!Воў! Відаць! Я мне дык чамусьці, як афіцыйна не ўвайшоўшы сюды, дык і ня відаць....:_1_17 Ну дык тады зусім добра!:lol: А! Ськеміў--ён гасьцям ня відаць!
У гэтакім разе яшчэ раз паўтаруся пра паводзіны Маринки па-расейску, каб унікнуць мажлівых непаразуменьняў:
Вы знаете, мне тоже не хочется писать ничего по-белорусски. Когда-то переписывалась с парнем из Беларуси. Учила белорусский язык. Купила грамматику, словарь «туда-сюда», из интернета скачивала (с «палички» например, — очень «чыста мова»). Давно это было, я ещё не занималась социолингвистикой и по наивности своей верила, что любой язык можно выучить, достаточно лишь купить книги и найти носителя. Потом всё это развеялось как дым: нельзя выучить язык, нормативы которого подвергаются не то, что сомнениям, а просто высмеиваются. Есть белорусский литературный язык, по правилам которого написание, скажем, «ёсьць» — такая же ошибка, как по-русски написание «низя». Однако таких спадарей, как Радимич, это не е... ни в какое место, — они будут с пеной у рта доказывать, что их язык правильней. В результате что? — А в результате белорусский язык сейчас (для меня, almenaŭ) представляет лишь чисто компаративистский интерес, интерес социолингвистический, диалектологический и пр., но не интерес практический, которого и быть не может, когда непонятно, какие правила грамматики «правильные», а какие нет, какие слова «маскальскiя», а какие нет, ничего непонятно. Шиза полная, короче...
Цитата: РадимичСударыня посмела совершенно хамски оклеветать меня, а значит и моё сообщение, в котором приведены доказательства всех значащих для диспута  фактов из книг общепризнанных авторитетов белорусского языкознания, докторов филологии и профессоров Янковского и Сьцяцко, а также из бел. словарей. И это при том, что она наверняка ни бэ ни мэ в белорусском языке. Утверждает же, что я будто бы "с таким нахальством навязываю свои измышления в о белорусском языке другим людям", что , следователь, есть грязной клеветой.
Это для вас авторитеты, для меня авторитеты — академическая грамматика и словарь, которые вы ни во что не ставите. Как дальше с вами общаться можно?
Цитата: Радзіміч!Этим самым она косвенно оскорбляет также авторитетов бел. языкознания, а также сам форум в целом, поскольку позволяет себе с явным дилетантизмом сунуться в данную тему.
Вы бы посмотрели, как вы наивно и глупо выглядите... Форум я оскорбила. Вон даже такой известный борец за сохранение разных языков, как Славик Иванов, не стал свой форум на белорусский язык переводить, а знаете почему? — Потому, что чёрт ногу сломит, — вроде бы перевели литературно, без единой ошибки, да только каждый, блин, радимич заходит и начинает поучать (причём каждый на своём «язычии»), что гэта не так, ды то неправильно... Вы гадите родному языку, больше ничего для него не делаете... :x
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от ноября 6, 2004, 18:20
Цитата: Маринкаа знаете почему? — Потому, что чёрт ногу сломит...
Официально причина была другая. "В Белоруссии все охотно и бегло говорят по-русски". :D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 6, 2004, 22:14
ЦитироватьПотом всё это развеялось как дым: нельзя выучить язык, нормативы которого подвергаются не то, что сомнениям, а просто высмеиваются. Есть белорусский литературный язык, по правилам которого написание, скажем, «ёсьць» — такая же ошибка, как по-русски написание «низя».
:o

Ну ўсё!--ня можна вывучыць мову!Ратуйця!:?:mrgreen:
Хачу запэўніць шаноўных наведальнікаў, што ніякага "пасьмяханьня" з нормаў моўных няма. У Рэспубліцы выходзяць газеты й часапісы тарашкевіцай і наркамаўкай, маюцца выданьні друкаваныя лацініцай, ідзе канструктыўная размова.......:yes:
Але! Можна зь вялікімі абмоўкамі казаць пра йснаваньне 2 варыянтаў літ. м. http://txt.knihi.com/mova/pravapis.html ,
але правілы артаэпічныя ў іх аднакія!
І тарашкевіцай, і наркамаўкай вымаўляецца гук С у слове «ёсьць» мяккі(с'), тарашкевіцай кірылічнай  мяккасьць гэтая проста паказуецца на пісьме(мяккім знакам), а наркамаўка «эканоміць месца»...

«Функцыяваньне літаратурных моваў у двух варыянтах - не ўнікальна беларуская асаблівасьць: у літаратурных мовах Эўропы суіснаваньне варыянтаў звычайная рэч (прыкл., у грэцкай, альбанскай, нарвэскай). Там паралельныя варыянты літаратурнае мовы фармаваліся або на грунце розных дыялектаў, або на аснове даўнейшае традыцыі і сучаснае жывое народнае мовы. Але нашая сумная спэцыфіка ў тым, што падзел беларускае літаратурнае мовы на два варыянты адбыўся штучна, гвалтам.»

І  паціху адбываецца працэс прывярненьня  правоў натуральнай бел.м. дарэформавай, пра што й сьведчыць тая самая кніга «Культура мовы» Сьцяцко, т.ч. паступова сьціраюцца й бяз таго нечысьленыя(=немногочисленные) адрозьненьні між 2 літ. м., і дзеля таго мноства мовазнаўцаў беларускіх ажно цьвердзяць, што напраўду ЛІТ. БЕЛ. МОВА АДНА, ёсьць розныя адменьнікі(=варианты) правапісу(=орфографии). Відавочны прыклад—рэсурс http://www.gegaruch.org/ , дзе нябытнасьць «тарашкевицкіх» мяккіх знакаў не замінае(=препятствует) ўжываньню «тарашкевицкіх» грам. асаблівасьцяў!  :yes: :_1_23
http://www.lingvisto.org/artikoloj/nor.html ---сытуацыя ў Нарвэгіі.
http://www.krugosvet.ru/articles/77/1007723/1007723a1.htm
http://www.pravapis.org/art_language_reform1.asp
А мо' ня было і ня ёсьць цяпер праблем артаграфічгных з мовай украінскай?
Спадары(ш)на(я) сьвядома дурыць галаву іншым, пераводзячы гавару пра варыянту літ.м.(правапісу(арфаграфіі), хаця  я сам раней казаў, што гэта зусім ня важна, але варта дбаць(=следует заботиться ) пра культуру мовы. ...  :_1_22
Дзеля таго, што Вашэця, відавочна, не знаёмая з паняткам артаграпіі(правапісу) падаю ёй шэраг спасылак:
Http://www.mediaterra.ru/ruslang/01-o.htm
http://www.ruthenia.ru/apr/textes/sherba/sherba4.htm
http://www.mediaterra.ru/ruslang/01-o.htm

«3.4. Для языка бесписьменного существенна проблема создания орфографии. Если же данный язык имеет орфографию, она может быть (или стать) неадекватной для тех, кто его пользуется; наконец, возможно соперничество разных орфографий. Даже в том случае, когда данная орфография вполне адекватна или так прочно утвердилась, что нет никакого резона ее менять, То всегда в пределах стандарта могут существовать варианты, подлежащие оценке. Такому варьированию могут подвергаться произношение, грамматика, синтаксис или лексика. По поводу того, является ли какой-нибудь вариант желательным (и потому его нужно поддерживать) или нежелательным (и тогда его нужно изгонять), мнения могут расходиться. По-видимому, такие суждения оценочного характера делаются во всех речевых коллективах - от самых простых до наиболее сложных.» -- http://www.philology.ru/linguistics1/haugen-75.htm

А можа для "Маринка» бел. лацінка й кірыліца таксама дзьве розныя мовы? http://fanetyka.by.ru/ :?




ЦитироватьОднако таких спадарей, как Радимич, это не е... ни в какое место, — они будут с пеной у рта доказывать, что их язык правильней.

Дурніца! Першая пачала абражаць(=оскорблять)! Для хванабэрлівай(=выпендристой) «Маринки» кажу, што я тут не стаю наймя(=именно) за абарону тарашкевіцы(хаця абіраю яе і прытрымліваюся яе), а за культуру мовы(і дасланыя артыкулы Сьцяцко, спасылкі на «Беларускае літаратурнае вымаўленне» Янкоўскага, што пісаныя наркамаўкай—пацьвярджаюць тое.)
Лёгка заўважыць , што гэтая шалёная пачала брахаць ізь нічога. Дыспут быў пра натуральнасьць-ненатуральнасьць словаў крытэрый, сукупнасць у бел.м.—мае спасылкі й файлы выразна давялі іхную ненатуральнасьць(і няма розьніцы---пішучы тарашкевіцай ці наркамаўкай), а «Маринка»(пэўне, проста дзеля таго каб(=затем чтобы), паболей набраць колькасьці паведамленьняў(=сообщений) на сваю мянушку(=ник), а таксама каб высунуць(бесьпясьпяхова) сваю ўсебаковую азнанасьць(=всестороннюю осведомлённость) пачала пераводзіць гамонку на іншы лад і несьці  лухту.    

ЦитироватьВ результате что? — А в результате белорусский язык сейчас (для меня, almenaŭ) представляет лишь чисто компаративистский интерес, интерес социолингвистический, диалектологический и пр., но не интерес практический, которого и быть не может, когда непонятно, какие правила грамматики «правильные», а какие нет, какие слова «маскальскiя», а какие нет, ничего непонятно.


Дык Маринка ці ні халеры(=ни черта) ня ведае пра становішча цяперашняе бел.літ.м, ці сьвядома ўводзіць у зман(=сознательно вводит в заблуждение) іншых...... :_1_22 Галоўныя адрозьненьні й палягаюць адно ў правапісе(!!!), а разыходжаньняў граматычных няшмат, натуральнась-ненатуральнасьць якіх лёгка  дазнацца праз належны(=надлежащий) лінгвістычны аналіз.
Я мяркую(=полагаю), што «Маринка» проста САРОМІЦЦА(=стыдится) пытацца нешта ў іншых наведальнікаў=посетітелей(бо яна ўсё ведае!:?), пытацца для яе—значыць прыніжаць собскую годнасьць(=собственное достоинство) , ёй лепей папросту брахаць і абражаць(=обзываць) іншых, чым паспабаваць запытацца пра правільнасьць пэўных граматычных правілаў і словаў у бел.м. Ганьба!Ганьба!Ганьба!=позорище


ЦитироватьШиза полная, короче...

Самакрытычна......:_1_17

ЦитироватьЭто для вас авторитеты, для меня авторитеты — академическая грамматика и словарь, которые вы ни во что не ставите. Как дальше с вами общаться можно?

Брудны абрэх!  :_1_22 Хай Вашэця падасьць(=приведёт) выраз мой, што сьведчыць пра тое, што «академическая грамматика и словарь я ни  во что не ставлю»...Гэта аўтарытэты для ўсіх вывучэнцаў бел.м., хаця «Маринка», канешне, над усімі аўтарытэтамі аўтарытэт :? , яна «когда-то переписывалась с парнем из Беларуси»:roll:, «купила грамматику :roll: , словарь «туда-сюда»:roll:, из интернета скачивала (с «палички» например, — очень «чыста мова»)»:roll:—з тае пары бел.мова для яе «представляет лишь чисто компаративистский интерес»:o :lol: :skler: , для яе ўсё сталася цьмяным(=смутным) и яна пачувае сябе за супэрзнаўцу мовы, хаця ўжо адна-аднюткая ейная фраза "чыста мова" сьведчыць пра "вялікасьць" ведаў........  :_1_22



ЦитироватьВы бы посмотрели, как вы наивно и глупо выглядите... Форум я оскорбила. Вон даже такой известный борец за сохранение разных языков, как Славик Иванов, не стал свой форум на белорусский язык переводить, а знаете почему? — Потому, что чёрт ногу сломит, — вроде бы перевели литературно, без единой ошибки, да только каждый, блин, радимич заходит и начинает поучать (причём каждый на своём «язычии»), что гэта не так, ды то неправильно...


Напраўду, гэта Вашэця выстаўляе сябе на пасьмех усіхны, што відавочна(=очевидно) ўсім,хто хоць крыху(=немножко) азнаны ў бел.м. і моўным становішчы ў Беларусі, дый хто проста ўважліва сачыў(=следил) за ходам дыскусыі....Калі няма што адказаць, дык пачынаюцца нейкія закідоны пра розных Івановых--- довад малога дзіцяці... :_1_22

ЦитироватьВы гадите родному языку, больше ничего для него не делаете...

Сьмешна чуць ад маскоўкі(ці хто Вашэця там із нацыянальнасьці), што брэша ў гэтакай прыгодзе(=в такой степені) і гэтак слаба азнаная ў пытаньнях бел. мовы........:lol::x

Годзе(=хватит,харэ), Маринка, "гадить» маёй роднай мове!:x
Прэч адсюль!Досыць брахаць! :x  :?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 6, 2004, 22:35
Как все запущено....

Про разнобой в правилах - вот тут (http://fanetyka.by.ru/lat.htm) написано Łacinka, а в алфавите буквы Ł нету. :D
Правда в примечаниях написано, что палатализация отмечается акутом - но с "л" этого не может быть, так как он всегда палатализованный (except "l" - already palatalized) - что тоже странно, если вспомнить слово малако. 8-)
Зноў абмылка?:_1_12
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 7, 2004, 00:02
Цитата: Радзіміч!Прэч адсюль!
;--) Падабаецца мне выраз.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 7, 2004, 01:08
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: Маринкаа знаете почему? — Потому, что чёрт ногу сломит...
Официально причина была другая. "В Белоруссии все охотно и бегло говорят по-русски". :D
Ну это отмазка просто... ;--)

Добавлено спустя 3 минуты 24 секунды:

Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!Прэч адсюль!
;--) Падабаецца мне выраз.
Тут мне вспомнился «труд» одного такого же спадаря под названием «Адкуль пайшла беларуская мова» (авторская рука поразительно напоминает мне этого «Радимича!!!»). Адсюль, наверное... :D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 7, 2004, 15:09
ЦитироватьПро разнобой в правилах - вот тут (http://fanetyka.by.ru/lat.htm) написано Łacinka, а в алфавите буквы Ł нету.  
Правда в примечаниях написано, что палатализация отмечается акутом - но с "л" этого не может быть, так как он всегда палатализованный (except "l" - already palatalized) - что тоже странно, если вспомнить слово малако.  
Зноў абмылка?

Праўда--абмылка! :yes:  Прабачайце за гэтую спасылку. :oops:
Але і зь яе бачым, что гэта чысты недагляд, бо там сама напісана:
"Беларускі лацінскі алфавіт (Лацінка)
Belarusian latin alphabet ("Łacinka")",
а ніжай, у разьдзеле Зычныя / Consonants ł ёсьць. :yes:
Дзеля таго прапаную іншую спасылку:
http://txt.knihi.com/www/padrucnik/alfabet.htm   :_1_23 Калі ласка!
Прыклад:
Малако=małako
Лёсткі(=комлименты)=Lostki

Добавлено спустя 8 минут 42 секунды:

ЦитироватьТут мне вспомнился «труд» одного такого же спадаря под названием «Адкуль пайшла беларуская мова» (авторская рука поразительно напоминает мне этого «Радимича!!!»). Адсюль, наверное...  

Ну што? Дылетантка больш нічога ня можа сказаць?? І далей пляце лухту?:?:?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 7, 2004, 15:44
Радзіміч!, скажите мне, а зачем беларусскому латиница?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 7, 2004, 16:42
Цитата: АлексРадзіміч!, скажите мне, а зачем беларусскому латиница?

Думаю, што пытаньне гэтак ставіць нельга: "нашто"(=зачем), бо (калі ласка, вось артыкул пра бел. лацінку http://www.cus.cam.ac.uk/~np214/lacin.htm  )--так склалася гістарычна.....
Сярод кнігаў лацініцай, што я маю,ёсьць ажно немалы слоўнік("Краёвы слоўнік Лагойшчыны" Варлыгі)... :yes: :_1_23
У часопісу Архэ часам трапляюцца артыкулы, лацініцай пісаныя...Піша лацініцай і шэраг наведаньнікаў бел. хворумаў....:)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от ноября 7, 2004, 17:14
Они писали ей во времена польского влаДЗения. Только я не пойму — неужели в белорусском невозможны комбинации "согласный + Ь + Е/Ё/Ю/Я" и мягкий знак на конце слова не только после Ц/З/С/Л? ЛаЦинка этого не позволяет...
Название: Па-беларуску
Отправлено: juras от ноября 12, 2004, 00:38
Цитата: Vertaler van TekstenОни писали ей во времена польского влаДЗения. Только я не пойму — неужели в белорусском невозможны комбинации "согласный + Ь + Е/Ё/Ю/Я" и мягкий знак на конце слова не только после Ц/З/С/Л? ЛаЦинка этого не позволяет...

в самом деле оно так, бел. латинка просто ограничивает случайное употребление неправильных форм, напр.

рус. Обь - бел. Об. (река)

Добавлено спустя 6 минут 14 секунд:

2Маринка: Вы действительно ведёте себя негоже. Радзимич приводит ссылку в т.ч. и на современные труды  бел. филологов-профессионалов. А то, что вы хотите всё под то, как у вас в русском, то в беларуский лучше не суйтесь. И проблемы там я не вижу - вибирайте вариант правописания, есть печатанные правила и того и другого. Совесткий правопис (и введённые грам. формы)слишком пострадал от насильственной руссификации, вот почему так много беларусов стараются пользоваться старым, кот-й не привязывает написание слов типа: "фанетыка, энергія, фальклор" (что напомінает плохой русскій), а напісаніе полностью соотв-но фон. прінціпу: "фанэтыка, энЭргія, фальклёр" і т.п. Счітайте за варіатівность, выбірайте, что легче.

ПРосто, чтобы пісать грамотно советскім (новым) правопісом, нужно знать в некоторой степені русскій язык і его орфографію, а чтобы тарашкевіцей - достаточно владеть только бел. языком.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 12, 2004, 01:35
Цитата: jurasА то, что вы хотите всё под то, как у вас в русском, то в беларуский лучше не суйтесь.
У кого это «у вас»? [/size]
Цитата: jurasПРосто, чтобы пісать грамотно советскім (новым) правопісом, нужно знать в некоторой степені русскій язык і его орфографію, а чтобы тарашкевіцей - достаточно владеть только бел. языком.
Бред.[/size]
Название: Па-беларуску
Отправлено: juras от ноября 12, 2004, 19:15
Цитата: Маринка
Цитата: jurasА то, что вы хотите всё под то, как у вас в русском, то в беларуский лучше не суйтесь.
У кого это «у вас»? [/size]
Цитата: jurasПРосто, чтобы пісать грамотно советскім (новым) правопісом, нужно знать в некоторой степені русскій язык і его орфографію, а чтобы тарашкевіцей - достаточно владеть только бел. языком.
Бред.[/size]

Из москвы и думается иначе ;) Успехов в освоении!

Добавлено спустя 7 минут 50 секунд:

http://www.vlada.kiev.ua/pravopys/1.html  - ува ўкраінскай таксама ня ўсё канстантна-кансэрватыўна.

Прапаную пакінуць тэму правапіса ды й гутарыць пра што іншае.
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 12, 2004, 23:49
я ничего не имею против лацинки, но на мой взгляд она немного "заполяченная" (i для обозначения мягкости предыдущего согласного перед гласным, диакритика мягких согласных, твердость L), и к тому же, зачем вводить новую букву с диакритикой (имею в виду ŭ), если в латиннице есть буква w? На мой humble взгляд čarawnik выигрывает по сравению с čaraŭnik.
Название: Па-беларуску
Отправлено: juras от ноября 13, 2004, 00:21
Цитата: andrewsiakя ничего не имею против лацинки, но на мой взгляд она немного "заполяченная" (i для обозначения мягкости предыдущего согласного перед гласным, диакритика мягких согласных, твердость L), и к тому же, зачем вводить новую букву с диакритикой (имею в виду ŭ), если в латиннице есть буква w? На мой humble взгляд čarawnik выигрывает по сравению с čaraŭnik.

Ха ;) Суть в том, что  в бел. кириллицу была введена буква Ўў (у с хвостіком) как раз із бел. латінкі, а не наоборот! Кроме того, історіческі то W, то затем V (анти-пол. движение) в бел. письме применялось для обозначения одного и того же звука, а латинское u с тремой краткости применялось и тогда и потом.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Твид от ноября 13, 2004, 01:58
Я все никак не мог определить, на что же, все-таки, похож этот язык. А потом понял - так, наверное, раговаривает пьяный в дымину поляк, долго живший в России...:_1_12:dunno:
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 13, 2004, 02:20
Mда, в толерантности Твида упрекнуть никак нельзя... :(
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 13, 2004, 20:04
Цитата: Vertaler van TekstenОни писали ей во времена польского влаДЗения. Только я не пойму — неужели в белорусском невозможны комбинации "согласный + Ь + Е/Ё/Ю/Я" и мягкий знак на конце слова не только после Ц/З/С/Л? ЛаЦинка этого не позволяет...

Пра польскае валадараньне--ня зусім так, рэфармацыя, рэфармацыя..... :yes:
"согласный + Ь + Е/Ё/Ю/Я"
У бел. мове гэтакае гукавае спалучэньне як "мяккі зычны + ь+ j" зьмянілася ў зьяву падоўжаных зычных. Гістарычна падоўжыліся мяккія зычныя, у тым ліку шыпячыя.
Тут справа якая: калі  рэдукаваны ь страціўся, памякчоны зычны апынуўся перад j; пад уплывам яго папярэдні зычны яшчэ болей памякчыўся і асыміляваў наступны.
Дакладней кажучы, у бел. м. падоўжыліся былыя памякчоныя й мяккія зычныя л,н,д,т,з,с,ж,ч,ш, калі яны ў спалучэньні з наступнымі ьj былі ў інтэрвакальнай пазыцыі. :)
Ну й натуральна, што былыя "д+ь+j" і "т+ь+j" перайшлі ў дз'дз',ц'ц'....
Дык праўда—немажлівыя такія камбінацыі.
Т.ч. вясельле, паляваньне, сецьцю, судзьдзя....

Цитата: Vertaler van Tekstenи мягкий знак на конце слова не только после Ц/З/С/Л? ЛаЦинка этого не позволяет...

Што да мяккага знаку на канцы, дык яшчэ Спадар забыўся на ń.  ;--) Дык праўда--толькі яны й могуць быць мяккімі....

Добавлено спустя 19 минут 58 секунд:

Цитата: andrewsiakя ничего не имею против лацинки, но на мой взгляд она немного "заполяченная" (i для обозначения мягкости предыдущего согласного перед гласным, диакритика мягких согласных, твердость L), и к тому же, зачем вводить новую букву с диакритикой (имею в виду ŭ), если в латиннице есть буква w?

Ну няўжо можна гэтак мысьліць??? :dunno: Ну склалася гэтак гістарычна—штосьці ўзялі ад каго, штосьці дадумалі свайго.... Падобна можна казаць:ну а нашто ўкраінскай мове літара Ї, ну пісалі б дзе-нідзе  jи! (дарэчы ї сустракаецца ў старабел. тэкстах для абзначэньня падоўжанага зычнага, напр. Збежанїе..... А пра прыстаўны гук j—дык ён ёсьць і ў бел. мове—але не абзначаецца на пісьме(але вымаўляць належыць краjіна, у jіх....)  

Цитата: andrewsiakНа мой humble взгляд čarawnik выигрывает по сравению с čaraŭnik.

Дык Спадару падабаецца яшчэ болей спалячаны варыянт бел. лацінкі? Ну маем мы(толькі мы!!) Ўў у кірыліцы, дык чаму б ня мець свой асобны ŭ у лацініцы!? :D :dunno:

2juras

Воў! Палесьсе ня сьпіць! :mrgreen: Б'ю чалом з Радані! :D  Радзімічы дасылаюць вялікія вітаньні дрыгавічам! :D
Дык дос' зважаць на гэтую "Маринку"!  Малая абазнанасьць яе ў бел.м. відавочная..... Калі ёй няма што вартага сказаць, дык нясець чыстую халудару!  :_1_17

Добавлено спустя 9 минут 18 секунд:

Цитата: ТвидЯ все никак не мог определить, на что же, все-таки, похож этот язык. А потом понял - так, наверное, раговаривает пьяный в дымину поляк, долго живший в России...:_1_12:dunno:


Толькі спачуваю(=сочувствую) такому думаньню....:(  :dunno:

Ф.М.Янкоўскі знаходзіць паміж беларускай і расейскай мовамі 27 фанэтычных адрозненьняў, 43 марфалягічныя й болей за 20 сынтаксавых(Ф.Янкоўскі. Гістарычная граматыка беларускай мовы. 1983, с.21-38). Ляксычных жа--процьма няшчысьлёная(=несчётное множество).

Калі дужа каму знадабіцца--дык магу адсканаваць тое самае з кнігі Янкоўскага й збмесьціць тутака....
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 13, 2004, 21:18
Цитата: andrewsiakMда, в толерантности Твида упрекнуть никак нельзя... :(
Ну, иногда так оно и бывает... ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 14, 2004, 00:32
Цитата: Радзіміч!вясельле, паляваньне, сецьцю, судзьдзя....
Если тарашкевица настаивает на необходимости употребления мягких знаков даже разделяя ими буквы, обозначающие долгие согласные (вясеЛЬЛе) (как бы для сохранения сохранения фонетического принципа письма), то для чего эти мягкие знаки нужны между буквами, обозначающими долгие аффрикаты? Ведь по логике фонетического письма "сецьцю" надо читать как [с'ец'-ц'у], а для того, чтобы правильно читалось (т.е. [с'ец':у]) надо было бы писать "сетьцю" (и "судьдзя соответственно).
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 14, 2004, 00:55
Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!вясельле, паляваньне, сецьцю, судзьдзя....
Если тарашкевица настаивает на необходимости употребления мягких знаков даже разделяя ими буквы, обозначающие долгие согласные (вясеЛЬЛе) (как бы для сохранения сохранения фонетического принципа письма), то для чего эти мягкие знаки нужны между буквами, обозначающими долгие аффрикаты? Ведь по логике фонетического письма "сецьцю" надо читать как [с'ец'-ц'у], а для того, чтобы правильно читалось (т.е. [с'ец':у]) надо было бы писать "сетьцю" (и "судьдзя соответственно).
Андрусяк, все дело в том, что Тарашкевич принимал диграф ць и триграф дзь за единую букву. Что, в общем, правильно, ведь и ц и дзь обозначают единый звук: [ʦ'] и [ʣ'] соответственно. Хотя, читая, действительно можно так подумать, что судзьдзя произносится как [suʣ'ʣ'а].
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от ноября 14, 2004, 14:09
Ответ Радимича меня не очень удовлетворил. Мне интересно узнать, как в белорусском спрягается глагол "пiць". И, если такой есть, "лiць". По-русски: пью, лью.
(Я буквально на две минуты, меня ещё долго здесь не будет...)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 14, 2004, 15:54
Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!вясельле, паляваньне, сецьцю, судзьдзя....
Если тарашкевица настаивает на необходимости употребления мягких знаков даже разделяя ими буквы, обозначающие долгие согласные (вясеЛЬЛе) (как бы для сохранения сохранения фонетического принципа письма), то для чего эти мягкие знаки нужны между буквами, обозначающими долгие аффрикаты?

Неяк дзіўна гучыць—"если тарашкевица", " а зачем".... :skler: Ну проста ў тарашкевіцы мяккасьць гуку ўсюды паказаная мяккім знакам(зь (j)імі, драньцьвець, малоць, сьвята ....) А як наконт бел. ляцінкі? Аджа там пішам знак па-над z,s,n,c(ź,ś,ń,ć), літару l у гэткіх разох, а не viasiełle, nasiennie,ryzzio...Ну дык жа мае быць адпаведнасьць між пісаньнямі кірыліцай і лацінкай, урэшце рэшт!

Цитата: andrewsiakВедь по логике фонетического письма "сецьцю" надо читать как [с'ец'-ц'у], а для того, чтобы правильно читалось (т.е. [с'ец':у]) надо было бы писать "сетьцю" (и "судьдзя соответственно).


А Спадар ня думае, што "[с'ец'-ц'у]" і "[с'ец':у]" у гэтым выпадку ёсьць адным!? :dunno:  Ну падоўжаныя гукі ж мяккія—дык мае пісацца мяккі знак!
Спадар прапануе «сетьцю» заместа «сецьцю»??? :o  Не, ні ў якім разе ня чытаецца тут т'ц'!!  :no: Але бел. м. ня мае мяккага гуку т—ён пяройдзе ў ц'!  :yes:
І, калі ласка, ня трэба цьвердзіць, што гучаньне рускага т' тое самае, што бел. ц'.  Не,не, не!!! :no:  Ц' беларускі мякчэйшы за т', і ўствараецца ня так сама. І беларускі гук дз' таксама мякчэйшы за рускі д'; зычны д' больш пярэдні, чым дз'! Утвараючы д', кончык языка артыкулюе да альвяёл, утвараючы дз'—да часткі паднябеньня(=нёба), блізкай да сярэдняй. ;--)
Калі ласка, ня трэба зводзіць усё розьненьня бел. і рус. моваў толькі тым вылучна, што ў б.м. болей пашыраны фанэтычны прынцып пісьма. Фанэтычных адрозьняньняў багата. Так, напрыклад, і месца ўтварэньня бел. мяккіх з', с' набліжаецца да сярэдняга паднябеньня болей, чым у адпаведных рускіх з', с', і, такім парадкам, гучаць яны мякчэй...!!
Дык гучаць там якраз гукі дз'дз', а не д'дз' і ў слове «судзьдзя».....

Добавлено спустя 6 минут 7 секунд:

Цитата: МаринкаАндрусяк, все дело в том, что Тарашкевич принимал диграф ць и триграф дзь за единую букву. Что, в общем, правильно, ведь и ц и дзь обозначают единый звук: [ʦ'] и [ʣ'] соответственно. Хотя, читая, действительно можно так подумать, что судзьдзя произносится как [suʣ'ʣ'а].[/font][/size]

За якую адзіную літару??  :dunno: За адзіны гук, можа? Ну дык вядома, так! :D Гэта вядома й школьнікам беларускім, што [дз],[дз'] гэта ёсьць гукі, што абзначаюцца 2 і 3 літарамі адпаведна. Зусім нельга вымаўляць адзіныя гукі [дз], [дж] паасобна, як па 2 гукі! :no: А рускамоўным гэта даволі цяжка... (Дарэчы, у 20-я гады 20 ст. вяліся дыскусыі наконт стварэньня і ўжываньня сваіх, прыдуманых літар, што абзначалі б гукі [дз] і [дж] ,былі й колькі кнігаў з тымі літарамі друкаваныя....)

З.Ы. А што за квадраты?

Добавлено спустя 7 минут 24 секунды:

Цитата: Vertaler van TekstenОтвет Радимича меня не очень удовлетворил. Мне интересно узнать, как в белорусском спрягается глагол "пiць". И, если такой есть, "лiць". По-русски: пью, лью.

Что я должен сделать, чтобы "удовлетворить" Вас "очень"? :lol:
Адказую: Ліць: ільлю, ільлеш, ільле, ільлем, ільліце, ільлюць(повелительное—лі!)—тут і прыстаўное(каб лягчэй вымаўляць было)
Піць: п'ю, п'еш, п'е, п'ем, п'іце, п'юць(повелительное:пі!).

Цитата: Vertaler van Teksten(Я буквально на две минуты, меня ещё долго здесь не будет...)[/size]

А што так?.. Вяртайся!  :_1_05
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 14, 2004, 19:26
Радзiмiчу:
Давай посмотрим на аффрикаты с фонет. точки зрения. Ведь [ц]=[t^s]. То есть даже если мы настаиваем на том, что это - один звук, спектрограмма все равно покажет, что сначала речевой аппарат принимает положение для произнесения [t], и быстро переходит в положение для произнесения (или [ś] для "ць"). Таким образом, если мы удлинняем аффрикату, то на самом деле мы произносим взрывной [t] дольше, за которым следует (или [ś] для "цць"). То есть фактически, "цц" = [tts], не никак не [tsts].
При этом тембр - передний, задний или медиальный - не имеет значения: фонетически [cc=tts], [ćć=ttś], [čč=ttš].
Название: Па-беларуску
Отправлено: crux от ноября 15, 2004, 14:54
Радзіміч, чаго людзям галаву дурыш?

ліць: лію, ліеш, ліе, ліём/ліем, ліяце, ліюць
або ўжо нават калі ільлю, дык жа ж ільляце, а не ільліце!

тое самае зь піць - п'яце, а не п'іце

шчэ радзіміч называецца, а гаворыць не раўнуючы як нейкі крывіч :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от ноября 15, 2004, 16:45
Цитата: Радзіміч!З.Ы. А што за квадраты?
Гэтіх квадратаў будзе видна, калі спадар пайдзе сюды:
http://lingvoforum.net/viewtopic.php?p=16567
та вазьме там фонт.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Твид от ноября 16, 2004, 00:52
Цитата: andrewsiakMда, в толерантности Твида упрекнуть никак нельзя... :(

Я бы это по-другому назвал, ну да ладно. Интересная штука какая, (как говаривал Мюллер). Вот приехали в Израиль тыщи бывших обитателей счастливой Беларуси и выяснилось, что никто из них на белорусском никогда не разговаривал (да и толком его никто не знает). Русский язык у всех очень чистый, без всякого акцента (чего нельзя сказать о выходцах с Украины). Как кого ни спросишь о белорусском языке, сразу такие глаза (?!!) - да на хрен он мне сдался!:dunno:

Вот так, панымаеш...:skler:
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 16, 2004, 02:43
Цитата: ТвидВот приехали в Израиль тыщи бывших обитателей счастливой Беларуси и выяснилось, что никто из них на белорусском никогда не разговаривал (да и толком его никто не знает). Русский язык у всех очень чистый, без всякого акцента (чего нельзя сказать о выходцах с Украины). Как кого ни спросишь о белорусском языке, сразу такие глаза:o - да на хрен он мне сдался!
я в Париже других видел, которые охотно переходят на белорусский (если есть с кем...).
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 16, 2004, 02:59
Цитата: andrewsiakя в Париже других видел, которые охотно переходят на белорусский (если есть с кем...).
Да бросьте вы. Вон, дед моего мужа тоже охотно переходит на белорусский, когда его попросят. Только это такой белорусский, что всяким щирым господарям, типа Радимича, лучше заткнуть уши, — просто деревенский гомельский говор (особенно нравится словцо бяhыць, то есть «бежит»), хорошенько разбавленный русским языком. Не на такой ли белорусский переходят у вас ў Париже? :_1_12
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 16, 2004, 14:48
Первый раз это было летом 1958 г., когда знакомые литовские диалектологи пригласили В. Н. Топорова и меня участвовать в их экспедиции в литовские деревни на территории Белоруссии. Пробуя записать архаический диалект жителей этих деревень, я услышал и их необычную для меня славянскую речь, где узнавал знакомые польские, белорусские и русские элементы в новом соединении. Когда я спросил их, что это за язык, на котором они говорят, они мне ответили: «По-просту». Позднее я узнал, что так назывался и славянский язык канцелярий Великого Княжества Литовского.

(Вячеслав Вс. Иванов. Лингвистика третьего тысячелетия)
Название: Па-беларуску
Отправлено: crux от ноября 16, 2004, 15:31
Алекс, усё так. "Па-просту" - гэтак называе свой ідыялект бальшыня носьбітаў беларускіх гаворак там, дзе ролю "культурнай" мовы выконвае польская - прынамсі ў Заходняй Беларусі і Літве. У розных гістарычных крыніцах часоў ВКЛ гэтая мова завецца "рускай", "літоўскай" (як у супрацьпастаўленьні "язык руский московский"/"язык руский литовский") або, rrright:), "простай".
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 17, 2004, 09:40
Да... когда было по-просту.
А теперь два белоруса не могут договориться как слово проспрягать
:(
Название: Па-беларуску
Отправлено: crux от ноября 17, 2004, 16:47
Алекс, тут і дамаўляцца няма чаго. Проста Радзіміч трошкі пагарачыўся. Ды ён са мной і не спрачаецца :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 17, 2004, 17:06
Извините, что по-русски, но я этого не понимаю - ошибиться в такеом вопросе в родном языке.... По-моему про это Маринка и говорила, что у каждого своя грамматика, не так, как раньше - па-прастому....
Название: Па-беларуску
Отправлено: juras от ноября 17, 2004, 20:43
Політіка бел. гос-ва не позволяет іспользованіе бел. літ. языка почті везде, его давно убралі с больш-ва гос. СМІ, в т.ч. ТВ; невозможно іспользываться в канцеляріі і делопроізводстве, 99% предметов вузов только по-рус. Отсюда і всеобўая неграмотность... Однако нечего утверждать тут, что бел. языка нет - моі дедкові на нём говорят, на уліце моего города слышен довольно часто, правда у каждего і в самом деле грамматіка своя, то факт есть.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от ноября 17, 2004, 23:01
Цитата: jurasПолітіка бел. гос-ва не позволяет іспользованіе бел. літ. языка почті везде, его давно убралі с больш-ва гос. СМІ, в т.ч. ТВ; невозможно іспользываться в канцеляріі і делопроізводстве, 99% предметов вузов только по-рус. Отсюда і всеобўая неграмотность... Однако нечего утверждать тут, что бел. языка нет - моі дедкові на нём говорят, на уліце моего города слышен довольно часто, правда у каждего і в самом деле грамматіка своя, то факт есть.
Juras, вы что, от луны только что отвалились? :D Кто тут утверждает, что белорусского языка нет??? Тут просто идет речь о том, что товарищи Радимичи начинают всех учить белорусскому языку согласно своему виденью оного. Другие видят белорусский язык иначе (я, например, в книжках на белорусском языке читаю совсем другое). Дед моего мужа тоже разговаривает по-белорусски и тоже, как у него в деревне принято было, а не как Радимич хочет. О раздрае в языке речь идет, а не том, есть он или его нет, — уже сама тема этой ветки говорит о том, что он есть (иначе, о чем мы все тут спорим?)...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ornament от ноября 18, 2004, 07:53
Цитата: ТвидЯ все никак не мог определить, на что же, все-таки, похож этот язык. А потом понял - так, наверное, раговаривает пьяный в дымину поляк, долго живший в России...:_1_12:dunno:

Так бабушка моя разговаривала (полька, родившаяся в Белостоке, после войны оказавшаяся в СССР и прожившая в России всю свою жизнь) :) А вообще согласен с Маринкой, некоторых "знатоков белорусского" послушаешь так они "ровером до склепу" ездят, а некоторые наоборот "на велосипеде в магазин". И каждый утверждает, что именно это и есть "истинный белорусский язык" :no: Я когда-то хотел выучить его, но потом понял, что мало того трудно из-за того, что похож он и на русский и на польский (при каждом удобном случае так и хочется то по-русски, то по-польски начать говорить), так еще каждый "носитель" меня пытается обучить "своему" белорусскому... поэтому бросил это гиблое дело.
PS: Извините, что по-русски :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Алекс от ноября 18, 2004, 09:28
Я не знаю, как было исторически, но может была выбрана неверная основа для формирования литературного языка? Поэтому сейчас такой разнобой.
Название: Па-беларуску
Отправлено: crux от ноября 18, 2004, 14:56
Алекс, з асновай усё ў парадку. Праблема ў тым, што ад канца 1920-х мова перастала разьвівацца натуральна, бо (у БССР) была паступова выцесьненая з бальшыні сфэраў ужытку, а ў 1933 годзе адбылася "рэформа правапісу" - палітычны акт з мэтай максымальна наблізіць беларускую мову да расейскай. Пасьля гэтага адбывалася яшчэ шмат розных соцыялінгвістычных працэсаў, пра якія доўга расказваць. У выніку маем цяпер усеагульны нізкі ўзровень якаснага валоданьня мовай. Маем таксама два варыянты літаратурнай мовы (post-1933 і рэанімаваны/удасканалены pre-1933), якія адрозьніваюцца правапісам і лексыкай, але ня так драматычна. Тыпалягічна можна параўнаць з адрозьненьнем паміж сэрбскай і харвацкай. Некаторыя без патрэбы перабольшваюць гэтыя адрозьненьні (напр., ровэр і веласіпед - аднолькава звыклыя і нармальныя для беларусаў словы, ніякай прорвы пaміж імі няма :)

Радзіміч выглядае гэткім гарачым нэафітам, які некрытычна натхніўся творчасьцю нашых лінгвістычных экстрэмістаў (супраць якіх я, скажам, ня маю нічога супраць, але ж да ўсяго трэба падыходзіць з галавой і ня страчваць пачуцьцё моўнага густу). За нэафіцкім сьвербам такія людзі часам не зважаюць на сапраўды істотныя рэчы і кажуць п'іце замест п'яце. Гэта значна важней за ўсе праблемы тыпу ровэр versus веласіпед.

Ornament, вы спалохаліся нейкіх фантомаў, ня бойцеся нічога і сьмела бярыцеся за беларускую, калі яшчэ ёсьць нейкая надзея :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: juras от ноября 18, 2004, 19:18
Дарэчы, усе гэтыя "ровары" друкаваныя й у бел.-рус. слоўніках, прынамсі пасьля 1993 г.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 18, 2004, 21:53
Цитата: andrewsiakРадзiмiчу:
Давай посмотрим на аффрикаты с фонет. точки зрения. Ведь [ц]=[t^s]. То есть даже если мы настаиваем на том, что это - один звук, спектрограмма все равно покажет, что сначала речевой аппарат принимает положение для произнесения [t], и быстро переходит в положение для произнесения (или [ś] для "ць"). Таким образом, если мы удлинняем аффрикату, то на самом деле мы произносим взрывной [t] дольше, за которым следует (или [ś] для "цць"). То есть фактически, "цц" = [tts], не никак не [tsts].
При этом тембр - передний, задний или медиальный - не имеет значения: фонетически [cc=tts], [ćć=ttś], [čč=ttš].

Дзякуй за разгляд з фанэтычнага гледжаньня афрыкаты ц :) , але пры чым тут яна? :dunno:  У слове сецьцю падаўжаецца мяккая афрыката ц'. :yes: Тое самае і ў слове судзьдзя—падаўжаецца мяккая афрыката дз'!  :yes: Справа ў тым, што Спадар спрабуе вымавіць словы на расейскі лад, але ц' і дз' беларускія болей палаталізаваныя, чым расейскія т' і д! Язык ледзь кранаецца верхніх зубоў, а набліжаецца да сярэдняй часткі альвяёлаў(я ўжо пісаў).  Дык ніякі д перад дз' ня чуваць!
Дый літаратурнае вымаўленьне "наркамаўскае" такжа вымагае вымаўленьня такога самага, што можна пабачыць у кнізе Янкоўскага "Беларускае літаратурнае вымаўленьне"! Пра дз' глядзі яшчэ крыху ніжай, ув адказе crux'у.

Добавлено спустя 31 минуту 58 секунд:

Цитата: cruxРадзіміч, чаго людзям галаву дурыш?

ліць: лію, ліеш, ліе, ліём/ліем, ліяце, ліюць
або ўжо нават калі ільлю, дык жа ж ільляце, а не ільліце!

тое самае зь піць - п'яце, а не п'іце

шчэ радзіміч называецца, а гаворыць не раўнуючы як нейкі крывіч :)

Цитата: АлексДа... когда было по-просту.
А теперь два белоруса не могут договориться как слово проспрягать
:(

Цитата: cruxАлекс, тут і дамаўляцца няма чаго. Проста Радзіміч трошкі пагарачыўся. Ды ён са мной і не спрачаецца :)
Цитата: АлексИзвините, что по-русски, но я этого не понимаю - ошибиться в такеом вопросе в родном языке.... По-моему про это Маринка и говорила, что у каждого своя грамматика, не так, как раньше - па-прастому....

Ну па-першае, Маринка як заўжды тут памылілася.
Папросту ёсьць такія людзі(Маринка,crux), якія думаюць, што ёсьць вялікімі знаўцамі мову, бяруць усё з галавы і выдаюць гэта за праўду!
Шаноўнае спадарове(=уважаемые господа)я  дагэтуль спасылаўся(=ссылался) на кнігі бел. мовазнаўцаў, і зараз прывяду довады(=доказательства) з аўтарытэтнай літаратуры(сярод іх--першакрыніцы(=первоисточники). Паглядзім, хто "трошкі пагарачыўся"...

Цитата: cruxРадзіміч, чаго людзям галаву дурыш?
Спакайняк! :skler: Зараз разьбярэмся, хто дурыць галаву людзям. :mrgreen:


Crux ня ведае(Ягомасьць не заўважыў), што я пішу тарашкевіцай?? Якой халеры ён мяне правіць?Спадар што--стварае свой правапіс? (вядома зь няправільным вымаўленьнем слоў), вось толькі на што ён абапіраецца(=опирается)—хіба на свае нудныя моўныя веды(=видимо на свои скудные языковые знания)? :_1_17

Я ня маю пад бокам просты слоўнік руска-беларускі, але, здаецца, што й наркамаўкай хормы хормы "ліе", "ліюць" недапушчальныя (ня толькі тарашкевіцай).
Вось урэзак з артыкулу Станкевіча, бел. мовазнаўцы, зь ягонага артыкулу пра зьмяненьні 33 г.:
"Пункт 5 дэкрэту адно часткава ўводзіць зьмены граматычныя, пайменна ў вадносінах да такіх хвормаў, як льлю, льле і да г.п., каторыя замяняе хвормамі расейскімі лью, лье і да г.п....Ён аддаляе мяккі знак у падвойных сугуках(=согласных) мяккіх(замест насеньне, калосьсе уводзіць насенне, калоссе) ды загадуе падвойнае дзьдз перадаваць на пісьме пераз ддз(суддзя замест судзьдзя)..."

Адтуля-ж:
" Вось-жа ўсе тыя, што не прайшлі школы ў роднай мове, будуць старацца вымаўляць так, як напісана(бо чытаць правільна пабеларуску ня ўмеюць), г.зн. замест дзьдз—вымаўляць ддз. Гэткае вымаўленьне бяссумлеву будзе мець некаторы ўплыў на чэзьненьне дзеканьня ў беларускім языццэ. Хіба да гэтага ймкнецца рэформа, бо іншага аргумэнту да гэтае зьмены знайсьці немагчыма".

Цяпер што да "памылковасьці" п'іце, льіце. Вось правіла тарашкевіцы, зьмененае рэформай:
"Беларускія дзеясловы з асноваю на –е(вядзеш, нясеш і пад.(канечне, і льлеш, п'еш—маё) маюць у 2-ой асобе мн.л. цяперашняга часу хвормы на –іце, -аце, або –іцё, -ацё(вядзіце,або ведзяце, вядзіцё, ведзяцё), калі націск на канцы."
Дарэчы, у першай рэдакцыі свае граматыкі для дзеясловаў  з націскам на канчатку Б. Тарашкевіч прызнаваў перад канчаткам 2-ое асобы мн.л. толькі гук і, ы(нясіце, бярыце).

Адсюдь мараль-выснова: crux'у, перш як ляпнуць нешта, зазірай у кнігу, і прыводзь довады з кніг!

Добавлено спустя 11 минут 17 секунд:

Цитата: Маринка
Цитата: andrewsiakя в Париже других видел, которые охотно переходят на белорусский (если есть с кем...).
Да бросьте вы. Вон, дед моего мужа тоже охотно переходит на белорусский, когда его попросят. Только это такой белорусский, что всяким щирым господарям, типа Радимича, лучше заткнуть уши, — просто деревенский гомельский говор (особенно нравится словцо бяhыць, то есть «бежит»), хорошенько разбавленный русским языком. Не на такой ли белорусский переходят у вас ў Париже? :_1_12

Ну «щирой» дилетантке, видимо, вообще нечего сказать. :? :dunno: Начала плести про какого-то деда,» дед моего мужа»--во как!, приплела в своё сообщение и меня...Во-первых, в Гом. области живало немало старообрядцев, бежавших с востока....Их говор—отдельный разговор...Во-вторых, возможно, он с юго-запада области, там весьма своеобразный «полесский» говор, в-третьих, «Маринка», наверное просто не имеет понятия о отличиях диалектного языка и литературного  :_1_22  , так она чтобы выплеснуть свою ненависть на бел. язык вспоминает диалектный говор....  

Цитата: МаринкаДед моего мужа тоже разговаривает по-белорусски и тоже, как у него в деревне принято было, а не как Радимич хочет.

Что-то вроде: " а какого хрена в русском языке слово "слепой"? Баба сестры моего прадеда хочет диалектное слово "бизой".... :mrgreen:
Это самое явное подтверждение того, что  Маринка вообще не осведомлена в сущности языка литературного и диалектного, в их отличиях.   :_1_22   (а диалекты на бел. землях представлены в полной силе, в чём, впрочем, сила бел. языка, который, наподобие немецого черпает слова из собств. диалектов)

Добавлено спустя 3 минуты 43 секунды:

Цитата: Твид
Цитата: andrewsiakMда, в толерантности Твида упрекнуть никак нельзя... :(

Я бы это по-другому назвал, ну да ладно. Интересная штука какая, (как говаривал Мюллер). Вот приехали в Израиль тыщи бывших обитателей счастливой Беларуси и выяснилось, что никто из них на белорусском никогда не разговаривал (да и толком его никто не знает). Русский язык у всех очень чистый, без всякого акцента (чего нельзя сказать о выходцах с Украины). Как кого ни спросишь о белорусском языке, сразу такие глаза (?!!) - да на хрен он мне сдался!:dunno:

Вот так, панымаеш...:skler:

Ну  и что? Евреи всегда отличались практичностью—белоруские или ещё какие. Порыва же хоть какого-то душевного—чтобы выучить белорусский язык, естественно не много... Но это не даёт права сударю выражаться подобным образом о языке, сколько бы на нём людей не разговаривало, и как бы они о нём не говорили....

Добавлено спустя 6 минут 40 секунд:

Цитата: Ornamentтак еще каждый "носитель" меня пытается обучить "своему" белорусскому... поэтому бросил это гиблое дело.

Вот поэтому и необходимо ссылаться на авторитетные источники по бел. языкознанию, что я и пробую делать....:)

Цитата: АлексЯ не знаю, как было исторически, но может была выбрана неверная основа для формирования литературного языка? Поэтому сейчас такой разнобой.

Да основа, на самом деле, давно и верно была выбрана. Всё было отлично. Пока большевики в 33 году не ввели так называемую "реформу" в язык, на самом деле стремясь искусственно приблизить белорусский язык к русскому(даже множество фразеологизмов, на которые свои собственные богат бел. язык, дословно переводили, копируя русские! :( )
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 18, 2004, 22:03
Цитата: Радзіміч!
Цитата: andrewsiakРадзiмiчу:
Давай посмотрим на аффрикаты с фонет. точки зрения. Ведь [ц]=[t^s]. То есть даже если мы настаиваем на том, что это - один звук, спектрограмма все равно покажет, что сначала речевой аппарат принимает положение для произнесения [t], и быстро переходит в положение для произнесения (или [ś] для "ць"). Таким образом, если мы удлинняем аффрикату, то на самом деле мы произносим взрывной [t] дольше, за которым следует (или [ś] для "цць"). То есть фактически, "цц" = [tts], не никак не [tsts].
При этом тембр - передний, задний или медиальный - не имеет значения: фонетически [cc=tts], [ćć=ttś], [čč=ttš].

Дзякуй за разгляд з фанэтычнага гледжаньня афрыкаты ц :) , але пры чым тут яна? :dunno:  У слове сецьцю падаўжаецца мяккая афрыката ц'. :yes: Тое самае і ў слове судзьдзя—падаўжаецца мяккая афрыката дз'!
Я табе пра Хаму, а ты мяне пра Ярэму :dunno:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 18, 2004, 22:21
Цитата: cruxАлекс, з асновай усё ў парадку. Праблема ў тым, што ад канца 1920-х мова перастала разьвівацца натуральна, бо (у БССР) была паступова выцесьненая з бальшыні сфэраў ужытку, а ў 1933 годзе адбылася "рэформа правапісу" - палітычны акт з мэтай максымальна наблізіць беларускую мову да расейскай. Пасьля гэтага адбывалася яшчэ шмат розных соцыялінгвістычных працэсаў, пра якія доўга расказваць. У выніку маем цяпер усеагульны нізкі ўзровень якаснага валоданьня мовай. Маем таксама два варыянты літаратурнай мовы (post-1933 і рэанімаваны/удасканалены pre-1933), якія адрозьніваюцца правапісам і лексыкай, але ня так драматычна. Тыпалягічна можна параўнаць з адрозьненьнем паміж сэрбскай і харвацкай. Некаторыя без патрэбы перабольшваюць гэтыя адрозьненьні (напр., ровэр і веласіпед - аднолькава звыклыя і нармальныя для беларусаў словы, ніякай прорвы пaміж імі няма :)

Вось гэта шчырая праўда.:yes:

Цитата: cruxРадзіміч выглядае гэткім гарачым нэафітам, які некрытычна натхніўся творчасьцю нашых лінгвістычных экстрэмістаў (супраць якіх я, скажам, ня маю нічога супраць, але ж да ўсяго трэба падыходзіць з галавой і ня страчваць пачуцьцё моўнага густу). За нэафіцкім сьвербам такія людзі часам не зважаюць на сапраўды істотныя рэчы і кажуць п'іце замест п'яце. Гэта значна важней за ўсе праблемы тыпу ровэр versus веласіпед.

Ornament, вы спалохаліся нейкіх фантомаў, ня бойцеся нічога і сьмела бярыцеся за беларускую, калі яшчэ ёсьць нейкая надзея :)

Тарашкевіч, які з памогай Шахматава(таго самага) напісаў граматыку, значыцца, "лінгвістычны экстрэміст", і Янкоўскі і Сьцяцко..... Ну, Круксу, даруй, але гэта занадта, лепей спасылайся на крыніцы, а не гані ўсё з галавы....Спадар быццам разумее становішча бел.м., сам піша пра 2 правапісы, сам піша тарашкевіцай(!!!), але адмаўляе ў ёй у жыцьці , калі неабдумна крытыкуе мяне....
Давай прыводзіць спасылкі, калі ласка!
І яшчэ--прашу як беларус беларуса! Скажы ўсім проста, што ты ня ведаў пра мажлівасьць(а "льле"... адзіна правільны варыянт тарашкевіцай) хормаў льле, "п'іце", "ільліце"! Ня будзьма й надалей ствараць уражаньня, што ня можам паразумецца ў гэтакіх дробязях! Скажы й забудзем пра ўсё тое!    ;-)

Добавлено спустя 14 минут 52 секунды:

Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!
Цитата: andrewsiakРадзiмiчу:
Давай посмотрим на аффрикаты с фонет. точки зрения. Ведь [ц]=[t^s]. То есть даже если мы настаиваем на том, что это - один звук, спектрограмма все равно покажет, что сначала речевой аппарат принимает положение для произнесения [t], и быстро переходит в положение для произнесения (или [ś] для "ць"). Таким образом, если мы удлинняем аффрикату, то на самом деле мы произносим взрывной [t] дольше, за которым следует (или [ś] для "цць"). То есть фактически, "цц" = [tts], не никак не [tsts].
При этом тембр - передний, задний или медиальный - не имеет значения: фонетически [cc=tts], [ćć=ttś], [čč=ttš].

Дзякуй за разгляд з фанэтычнага гледжаньня афрыкаты ц :) , але пры чым тут яна? :dunno:  У слове сецьцю падаўжаецца мяккая афрыката ц'. :yes: Тое самае і ў слове судзьдзя—падаўжаецца мяккая афрыката дз'!
Я табе пра Хаму, а ты мяне пра Ярэму :dunno:

Ды не--я ўсё разумею, што ты мне, Андрусяк, кажаш!(даруй, што тыцкаю)
А я паўтараю--цябе зьбівае з панталыку вымаўленьне на расейскі лад!
Паспрабую яшчэ раз. :(
Слова "судзьдзя". Пасьля "су" язык не кранаецца рэзка  верхніх зубоў(як па-расейску!), а верхняя сьпінка языка ладна лажыцца на верхнія альвяёлы, а кончык языка ледзь(едва) кранаецца верхнік зубоў. І вымаўляецца, такім чынам, выразнае дз'дз!(сьпярша трэба навучыцца вымаўляць гукі дз, дз') Тое самае з "сецьцю"! Дз' і ц' парныя ў звонкасьці-глухасьці. Таго самага(шпаркага пераходу з т не адбываецца, язык кладзецца далей!)... карацей, я ўжо ня ведаю, як зьясьніць...гэта трэба пачуць....дз' і ц' дужа палаталізаваныя(зьмякчоныя), вымаўленьне "судзьдзі" і "сецьцю" выходзіць надта мяккім, ніякае адрыўнасьці. :D
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 20, 2004, 15:29
Цитата: Радзіміч!
А я паўтараю--цябе зьбівае з панталыку вымаўленьне на расейскі лад!
:D
причем здесь "на расейскі лад"? в русском вообще таких звуков нет. А вот в польском - да, там похожая ситуация. И то, что я описал, может в полной мере относится к белорусскому, польскому и украинскому. А русский здесь ни при чем.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 21, 2004, 16:12
Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!
А я паўтараю--цябе зьбівае з панталыку вымаўленьне на расейскі лад!
:D
причем здесь "на расейскі лад"? в русском вообще таких звуков нет. А вот в польском - да, там похожая ситуация. И то, что я описал, может в полной мере относится к белорусскому, польскому и украинскому. А русский здесь ни при чем.


Але, праўда! "в русском вообще таких звуков нет." Дык таму нельга вымаўляючы судзьдзя язык гэтаксама  скіроўваць да верхнік зубоў(як утвараецца рускі д'), каб вымавіць дз'. Тое самае з "сецьцю" і расейскім т'......
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от ноября 21, 2004, 21:09
Цитата: Радзіміч!
Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!
А я паўтараю--цябе зьбівае з панталыку вымаўленьне на расейскі лад!
:D
причем здесь "на расейскі лад"? в русском вообще таких звуков нет. А вот в польском - да, там похожая ситуация. И то, что я описал, может в полной мере относится к белорусскому, польскому и украинскому. А русский здесь ни при чем.


Але, праўда! "в русском вообще таких звуков нет." Дык таму нельга вымаўляючы судзьдзя язык гэтаксама  скіроўваць да верхнік зубоў(як утвараецца рускі д'), каб вымавіць дз'. Тое самае з "сецьцю" і расейскім т'......
](*,)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ornament от ноября 26, 2004, 23:32
Цитата: jurasДарэчы, усе гэтыя "ровары" друкаваныя й у бел.-рус. слоўніках, прынамсі пасьля 1993 г.

у меня в словаре под редакцией Кривко 1999 г. - велосипед - веласiпед и никак иначе.....
Название: Па-беларуску
Отправлено: juras от ноября 27, 2004, 16:36
Цитата: Ornament
Цитата: jurasДарэчы, усе гэтыя "ровары" друкаваныя й у бел.-рус. слоўніках, прынамсі пасьля 1993 г.

у меня в словаре под редакцией Кривко 1999 г. - велосипед - веласiпед и никак иначе.....

словарь "русско-бел." или "бел-русский" ? я ссылаюсь на бел-рус. Грабчыкаў, "Народная асвета", 1993 г.

вообше не слышал, чтобы моі родственнікі называлі этот аппарат веласіпедам - ровар і только, но это діалектізм, наверное...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от ноября 28, 2004, 16:18
Цитата: juras
Цитата: Ornament
Цитата: jurasДарэчы, усе гэтыя "ровары" друкаваныя й у бел.-рус. слоўніках, прынамсі пасьля 1993 г.

у меня в словаре под редакцией Кривко 1999 г. - велосипед - веласiпед и никак иначе.....

словарь "русско-бел." или "бел-русский" ? я ссылаюсь на бел-рус. Грабчыкаў, "Народная асвета", 1993 г.

вообше не слышал, чтобы моі родственнікі называлі этот аппарат веласіпедам - ровар і только, но это діалектізм, наверное...

На захадзе распаўсюджаны "ровар",асабліва  на ўсходзе ў народзе часам кажуць лісапед(вядома, цяжка беларусам вымавіць веласіпед :) ). У слоўніку Касьпяровіча(Віцебшчыны) (і, здаецца, Шаталавай Гарадзеншчыны) велосипед=каза.

— Радыё было — раз, — пачаў ён загінаць на левай руцэ пальцы. — Лісапед. — Для нагляднасці ён падабраў ногі і пакруціў, бы педалямі, у паветры.  -з  http://www.lib.by/bykau/noc.html
Адсюль http://tbm.org.by/ns/no29-32/lisica.html :
Бабуля мела шмат яечак ад яе
I цешылася дужа з курачкi тае.
Апавядаў і блізкі і далёкі свет
Пра пеўня, курыцу, лісу і лісапед.

"А паглядзіце, якія метамарфозы адбыліся ў мове маіх землякоў з словам "веласіпед"!
Пераважная большасць з іх гэтую двухколавую машыну называла і называе лісапетай... Ім кажуць – веласіпед, а яны ўпарта – лісапета
."-   http://tbm.org.by/ns/no39-42/41/veska.html

Добавлено спустя 10 минут 32 секунды:

Цитата: andrewsiakЕсли тарашкевица настаивает на необходимости употребления мягких знаков даже разделяя ими буквы, обозначающие долгие согласные (вясеЛЬЛе) (как бы для сохранения сохранения фонетического принципа письма), то для чего эти мягкие знаки нужны между буквами, обозначающими долгие аффрикаты? Ведь по логике фонетического письма "сецьцю" надо читать как [с'ец'-ц'у], а для того, чтобы правильно читалось (т.е. [с'ец':у]) надо было бы писать "сетьцю" (и "судьдзя соответственно).

Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!
Цитата: andrewsiak
Цитата: Радзіміч!
А я паўтараю--цябе зьбівае з панталыку вымаўленьне на расейскі лад!
:D
причем здесь "на расейскі лад"? в русском вообще таких звуков нет. А вот в польском - да, там похожая ситуация. И то, что я описал, может в полной мере относится к белорусскому, польскому и украинскому. А русский здесь ни при чем.


Але, праўда! "в русском вообще таких звуков нет." Дык таму нельга вымаўляючы судзьдзя язык гэтаксама  скіроўваць да верхнік зубоў(як утвараецца рускі д'), каб вымавіць дз'. Тое самае з "сецьцю" і расейскім т'......
](*,)

](*,)   ](*,)   ::applause::
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 16:59
У меня тут возник один вопрос:

как читается слово «здароўе» — zdaroŭie или zdaroŭje? То есть там звучит [ўьэ] или [ўйэ]?

Сразу предупреждаю — в произнесении ЎЬ ничего сложного не вижу.
Название: Па-беларуску
Отправлено: госьць от февраля 10, 2005, 17:33
Цитата: Vertaler van TekstenУ меня тут возник один вопрос:

как читается слово «здароўе» — zdaroŭie или zdaroŭje? То есть там звучит [ўьэ] или [ўйэ]?

Сразу предупреждаю — в произнесении ЎЬ ничего сложного не вижу.
[здароў'jэ]
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 17:44
Добрэ. А чаму тады ня пишацца «здароўье»?
Название: Па-беларуску
Отправлено: госьць от февраля 10, 2005, 17:59
Цитата: Vertaler van TekstenДобрэ. А чаму тады ня пишацца «здароўье»?
Потому, что между ў и следующим е, ё, ю, я, i — не пишется.
Добра? :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:02
Ўразумеў, дзякуй.
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от февраля 10, 2005, 18:04
Цитата: Vertaler van TekstenДобрэ. А чаму тады ня пишацца «здароўье»?
а зачем там "ь", если е = [je]?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:06
Цитата: andrewsiakа зачем там "ь", если е = [je]?
А что, и так не понятно, почему по-русски слова пишутся то с ъе, то с ье?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от февраля 10, 2005, 18:09
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: andrewsiakа зачем там "ь", если е = [je]?
А что, и так не понятно, почему по-русски слова пишутся то с ъе, то с ье?
Потому что в русском в этом слове перед е — согласный, а в белорусском — неслоговой гласный. Зачем после гласного писать ь? ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:12
Ну если он мягкий, согласно забредшему оратору?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от февраля 10, 2005, 18:14
Цитата: Vertaler van TekstenНу если он мягкий, согласно забредшему оратору?
Мягкий гласный? :_1_17 :D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:19
Марина, попробуй произнести сперва Ў, а потом ЎЬ, и только после этого начинай спорить. 8-)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от февраля 10, 2005, 18:20
Цитата: Vertaler van TekstenМарина, попробуй произнести сперва Ў, а потом ЎЬ, и только после этого начинай спорить. 8-)
Ээ... А как ь произносится? :_1_12
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:23
Цитата: Марина
Цитата: Vertaler van TekstenМарина, попробуй произнести сперва Ў, а потом ЎЬ, и только после этого начинай спорить. 8-)
Ээ... А как ь произносится? :_1_12
Что-то с тобой сегодня не то... я вот думаю, [w'] это или [ų]. Но что-то из них.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от февраля 10, 2005, 18:24
Цитата: Vertaler van Teksten[ų].
Точно не "у носовое" ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:26
Цитата: ЕвгенийТочно не "у носовое"
При чём здесь «у носовое»? Это знак французской транскрипции, типа [ў] латинского...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от февраля 10, 2005, 18:28
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: Марина
Цитата: Vertaler van TekstenМарина, попробуй произнести сперва Ў, а потом ЎЬ, и только после этого начинай спорить. 8-)
Ээ... А как ь произносится? :_1_12
Что-то с тобой сегодня не то... я вот думаю, [w'] это или [ų]. Но что-то из них.
Это не со мной «не то», а ты перемудрил, по-моему. Здароўе — это [zdarou̯je], причем тут [w'] (что за звук? :_1_17)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:30
Цитата: МаринаЗдароўе — это [zdarou̯je], причем тут [w'] (что за звук? )
Госьць нап¡саў тут, што «ў» ў гэтам слове мяккае. Ты пытала, як гэта вымаўляецца. Я табе гавару: або як [w'], або як [ų]... :_1_12
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от февраля 10, 2005, 18:33
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: МаринаЗдароўе — это [zdarou̯je], причем тут [w'] (что за звук? )
Госьць написаў тут, што «ў» ў гэтам слове мяккае. Ты пытала, як гэта вымаўляецца. Я табе гаворю: або як [w'], або як [ų]... :_1_12
Я конечно не такой спец в фонетике, как Ра с Е, но мне трудно представить, как гласный может быть мягким. :dunno:
Название: Па-беларуску
Отправлено: госьць от февраля 10, 2005, 18:44
Цитата: Vertaler van TekstenГосьць написаў тут, што «ў» ў гэтам слове мяккае.
Я написал апостроф, показывающий раздельное произношение буквы
со следующим гласным, которое в приведенных мною случаях не пишется.
Почему это должно быть как раз ь? 8-)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 18:47
Ну если вы пишете звук J, то апостроф означает палатализацию...
А если Й, то Ь.
Название: Па-беларуску
Отправлено: госьць от февраля 10, 2005, 18:57
Цитата: Vertaler van TekstenНу если вы пишете звук J, то апостроф означает палатализацию...
А если Й, то Ь.
Вы правы, я неточно выразился. Апостроф пишется не в [], а в слове самом.
Напр. ад'езд [адjэзд].
Я хотел уделить внимание тому, что в приведенных случаях не пишется, хотя он там есть.
Тогда точнее :oops: [здароўjэ], добра? :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 19:02
Ага. ;--)

Добавлено спустя 51 секунду:

Однако остаётся открытым вопрос — чего сложного в произнесении Мариной ЎЬ?
Название: Па-беларуску
Отправлено: госьць от февраля 10, 2005, 19:06
Цитата: Vertaler van TekstenОднако остаётся открытым вопрос — чего сложного в произнесении Мариной ЎЬ?
Бог знает...и Марына. :D
(если вообще есть такой звук) 8)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 19:27
Я же написал — это по идее должен быть либо [w], либо [y̯].
Название: Па-беларуску
Отправлено: госьць от февраля 10, 2005, 19:51
Цитата: Vertaler van TekstenЯ же написал — это по идее должен быть либо [w], либо [y̯].
:o А в чём разница между [w] и [ŭ]?
Ещё разик [zdaroŭĭe].
Если поподробнее, обратитесь к славакам с их дифтонгами. :mrgreen:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от февраля 10, 2005, 19:52
Цитата: госьцьЕсли поподробнее, обратитесь к славакам с их дифтонгами.
Ян, ну так и скажите: обратитесь ко мне! ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ян Ковач от февраля 10, 2005, 20:04
Так, так, я уже приехал. 8-)
Дифтонги дейстительно особенность словацкого языка.  :yes: Но не только словацкого.
Обращаться к словакам покамест еквивалентно обращаться ко мне. Да.
Новые не приходят...жаль. :(

По учебнику белорусское здаровье читается точно, как писал гость.
Уточнить ничего не смогу. Может, белоруссы добавлят?
----------------------
Не хватает смайликов для всех выражений лица. :x :) :_1_05
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 10, 2005, 20:15
Цитата: госьцьА в чём разница между [w] и [ŭ]?
Значит так. Там вообще-то должно быть [w'] написано, опечатка. [y̯] — это латинская буква, т. е. Ӱ краткое по-нашему. Про [w] и [ŭ] у нас тут уже была дискусия, разница там такая же, как между [ĭ] и [j], по определению.

Евгений, чего вы там редактируете? Я сам только что того.., смотрю — а вы тут уже похозяйничали...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Марина от февраля 10, 2005, 23:44
Цитата: Vertaler van TekstenЕвгений, чего вы там редактируете? Я сам только что того.., смотрю — а вы тут уже похозяйничали...
Переправляет ерунду... ;--) :D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от февраля 13, 2005, 19:48
Цитата: Vertaler van Teksten

Сразу предупреждаю — в произнесении ЎЬ ничего сложного не вижу.

:o :o :o Паслухаць бы!

Цитата: Vertaler van Teksten

Однако остаётся открытым вопрос — чего сложного в произнесении Мариной ЎЬ?


того же сложного, как произнести ЙЬ :D
да это посто невозможно! ў  вообще полугласный...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 13, 2005, 19:50
Цитата: Радзіміч!ў вообще полугласный...
Произнесите с белорусским акцентом слово «кров». Чтоб В в Ў перешло. Произнесли?
А теперь точно так же произнесите «кровь», т. е. теперь вокализуется не В, а ВЬ. Если бы у меня была нормальная звуковая карта (а микрофон есть), непременно бы запмсал...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от февраля 13, 2005, 19:59
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: Радзіміч!ў вообще полугласный...
Произнесите с белорусским акцентом слово «кров». Чтоб В в Ў перешло. Произнесли?
А теперь точно так же произнесите «кровь», т. е. теперь вокализуется не В, а ВЬ. Если бы у меня была нормальная звуковая карта (а микрофон есть), непременно бы запмсал...

Тогда вокализуется уже НЕ  белорусский звук, который буква Ў обозначает!
Эх, была б нормальная звуковая карта у тебя! :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 13, 2005, 20:08
Цитата: Радзіміч!Тогда вокализуется уже НЕ белорусский звук, который буква Ў обозначает
Ну да. Но мне кажется, что русский, белорус или украинец, если он достаточно культурный и умственно развитый, научааясь произносить любой согласный звук, даже которого в его языке нет, может без труда произнести его коррелят по мягкости (к примеру, вы же не говорите, что не можете произнести ð, ðь, þ, þь ;--)).
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от февраля 13, 2005, 21:00
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: Радзіміч!Тогда вокализуется уже НЕ белорусский звук, который буква Ў обозначает
Ну да. Но мне кажется, что русский, белорус или украинец, если он достаточно культурный и умственно развитый, научааясь произносить любой согласный звук, даже которого в его языке нет, может без труда произнести его коррелят по мягкости (к примеру, вы же не говорите, что не можете произнести ð, ðь, þ, þь ;--)).

Так, мы всё ещё говорим про ВОКА-(=глаз) или ПАЛАТА- Лиза ці you? :mrgreen:

типа: не можешь произнести, значит ты не достаточно культурный и умственно развитый.... :mrgreen:

а можешь ли ты произнести ЙЬ?

а ведь и ў и й называют ещё полугласными.....
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от февраля 13, 2005, 21:01
Цитата: Радзіміч!а можешь ли ты произнести ЙЬ
Собственно, ЙЬ звучит так же, как Й. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 13, 2005, 21:07
Цитата: Радзіміч!а можешь ли ты произнести ЙЬ?
Разница между Й и ЙЬ такая же, как и между Ч и ЧЬ в словах СЫЧ и НОЧЬ. :mrgreen:

Блин, Евгений опередил...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от февраля 13, 2005, 21:08
:lol:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 13, 2005, 21:12
Цитата: Евгений:lol:
:x Это вы надо мной смеётесь или над моей подписью? 8-)
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от февраля 15, 2005, 03:57
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: Радзіміч!ў вообще полугласный...
Произнесите с белорусским акцентом слово «кров». Чтоб В в Ў перешло. Произнесли?
А теперь точно так же произнесите «кровь», т. е. теперь вокализуется не В, а ВЬ. Если бы у меня была нормальная звуковая карта (а микрофон есть), непременно бы запмсал...
Тут видимо Ферталер произносит лабио-палатальный звонкий аппроксимант - [ɥ]. Действительно, создается эффект "мягкого" [w]. Такой звук есть, например, во французском, как в слове oui [ɥi].
Название: Па-беларуску
Отправлено: Русский татарин от февраля 15, 2005, 06:53
Был пару раз в командировке в Белоруссии. Мне показалось, что это уже мертвый язык, т.е. в быту им никто не пользуется. Сохранился белорусский акцент русского языка. Кроме того, на западе некотрые говорят по польски. Кроме табличек на госучереждениях и телепередач, разговорого белорусского я ни разу не слышал. Кто знает статистику, какой % жителей белоруссии говорит по белорусски?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от февраля 15, 2005, 07:37
Цитата: RawonaMв слове oui [ɥi].
Ну я ж так и говорю: это то ли [w'], то ли [ų].
Цитата: русский татарин...
Alauĉjo, уж не вы ли это?
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от февраля 15, 2005, 11:06
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитироватьв слове oui [ɥi].
Ну я ж так и говорю: это то ли [w'], то ли [ų].
А я говорю, что ваш [w'] равен [ɥ] (не [ų]).
Название: Па-беларуску
Отправлено: гражданин Менска от февраля 15, 2005, 13:11
Цитата: Русский татаринБыл пару раз в командировке в Белоруссии. Мне показалось, что это уже мертвый язык, т.е. в быту им никто не пользуется. Сохранился белорусский акцент русского языка. Кроме того, на западе некотрые говорят по польски. Кроме табличек на госучереждениях и телепередач, разговорого белорусского я ни разу не слышал. Кто знает статистику, какой % жителей белоруссии говорит по белорусски?

Чужой на родной земле...
Беларусский язык после проведенного А.Лукашэнка в 1995 году референдума постепенно вытесняется властями из всех сфер жизни, и особенно из школ.
В прошлом году в Беларуси прошла перепись населения. В соответствии с его результатами, 81,6 процентов населения страны составляют беларусы. 85,6 процентов из них назвали родным языком беларусский, причем 3373,3 тысячи человек, или 41,3 процента указали, что пользуются беларусским языком в повседневной жизни. Такие результаты переписи стали своеобразным открытием  не только для властей, но и сознательных беларусов. Потому что, по правде, сегодня в беларусских городах беларусский язык услышишь редко. Однако цифры есть цифры. И если для одних они – основание для оптимизма, то для других – подтверждение, что борьба с беларусским языком идет медленными темпами. Да, борьба, а точнее – вытеснение, начало которому дал печальноизвестный референдум 1995 года, когда на всенародное голосование был вынесен вопрос о придании русскому языку равного статуса с беларусским. Руссий язык в Беларуси власти "защитили" и сразу же начали планомерное уничтожение беларусского. И чтобы лишить язык будущего, начали со школ. Вот красноречивые цифры: если в 1994-95 учебном году 58 процентов от общего числа первоклассников столицы учились по-беларусски, то в 1995-96 – уже только 19,5 процентов, в 1996-97 – 12,1 процентов, а в 1999-2000 – всего 4,3 процента...
   В прошлом году в беларусскоязычных подготовительных классах школ Минска учились  726 учеников, в этом году в начале августа в такие классы было подано 573 заявления, причем в некоторые школы всего по одному. А это значит, что не все желающие смогли начать обучение своих детей по-беларусски. К сожалению, точных сведений о количестве учеников, которые обучаются по-беларусски в этом году, пока нет. В управлении образования г.Минска г-жа Галина Новикава отказалась устно давать информацию о наборе в беларусскоязычные классы. Что ж, наверное, и действительно хвастаться нечем.
   Из собственного опыта знаю, что набрать беларусские подготовительные классы в Минске стало почти невозможно. Городское управление образования планово определило школы в районах города, где должен был проводиться набор в беларусские подготовительные классы. Однако администрации этих школ сделали вид, что не знают о том, что объявления о таком наборе нигде не вывешивались. И если кто-то из родителей обращался с заявлением-просьбой обучать его ребенка по-беларусски, ему отвечали, что в их школе желания обучать своего ребенка по-беларусски не выразил больше никто, и поэтому лучше поискать другую школу...
   Идет борьба с беларусским языком, но идет борьба и за беларусский язык. Усилиями родительского комитета, действующего при Минском городском Совете Товарищества беларусского языка имени Францишка Скарыны, в этом году был организован подготовительный класс из 18 детей в столичной средней школе №23, находящейся в центре города. Остались беларусскоязычные классы и в тех школах, где традиция обучения по-беларусски давняя, прочная. Таких школ немного, но они есть.
   Тревожит другое: те немногочисленные беларусскоязычные классы, которые удается сохранить или создать с таким трудом, чаще всего теряются, когда дети переходят из четвертого в пятый класс. Мотивируя тем, что нет специалистов – беларусскоязычных учителей по отдельным предметам – директора школ четвертые беларусскоязычные классы превращают в пятые русскоязычные. Причем делают это насильно, не советуясь ни с родителями, а тем более с детьми...
   Скажем, прошлый учебный год для учеников беларусского 5 «Г» класса СШ №37 г.Минска начался с того, что перед первым сентября они не увидели списка своего класса. Все четвертые классы, закончившие начальную школу по-беларусски, были переведены директором школы Валянциной Галкиной и заучем начальной школы Святланой Рассинской на обучение по-русски. Безо всяких объяснений, ни у кого не спрашивая. Учеников 5 "Г" разбросали по другим классам, хотя это был класс с самой высокой успеваемостью. И только после того, как родители предупредили управление образования и министерство образования, что они примут адекватные меры (организуют пикет на пороге школы, пригласив прессу), класс оставили в покое и сохранили обучение на беларусском языке.
   Если в пятом классе обучение по-беларусски удалось отстоять, то совершенно нет гарантий, что при переходе в шестой... десятый класс детей не заставят перейти на русский язык. (Впрочем, тут нужно признать, что в некотором смысле руководителей школ можно понять, так как сегодня в Беларуси нет ни одного ВУЗа, который бы целиком работал по-беларусски и выпускал беларусскоязычных специалистов).
   За право продолжать обучение по-беларусски целое лето боролся 10 класс Шарковщинской СШ №1. В конце прошлого учебного года учителя потребовали от учеников беларусскоязычного 9-го класса написать заявления о переводе на русский язык обучения. Часть учеников категорически отказалась. И благодаря упрямству учеников и их родителей, при помощи местной организации Товарищества беларусского языка, класс был сохранен.
   От первого класса проучились по-беларусски ученики 6"А" СШ №1 в г. Белооозерске Брестской области. Но это нравилось не всем учителям, некоторые из них даже записи в журнале беларусскоязычного класса делали по-русски. Мать одной из учениц (кстати, учительница пения в этой же школе) в прошлом году в очередной раз начала кампанию за перевод класса на русский язык обучения. Первая ее попытка еще в четвертом классе не удалась. На этот раз она организовала подписи родителей, причем детям объясняла, что если родители не хотят, пусть расписываются бабушки или дедушки. За беларусский язык начала бороться Ирына Драчэнка. И продолжает до сих пор – хотя руководители кивают в сторону друг друга и упрямо делают свое черное дело.
   В Сенницкой средней школе Минского района работают фольклорные классы. В этом году был первый выпуск 9-го класса. Учеников класса хорошо знают не только в районе, но и в Минске. Они выступали со своими программами на многочисленных концертах в столице. Каждый раз при наборе учеников возникают проблемы. На собеседовании с родителями о наборе в фольклорные классы не говорят, а предлагают писать заявления в классы с русским языком обучения. Особенно старается зауч Таисия Бусло, которая считает ненужным обучение по-беларусски. А директор Аляксандр Кучарав занимает будто бы нейтральную позицию.
   Действия  властей по уничтожению беларусского обучения удивляют своей наглостью. В художественном лицее №26 в Минске обучение ведется по-беларусски, и подготовительный класс этого года тоже беларусский. Но вот закончили ученики 9 классов, и дальше они учатся в этом же здании, только называется по-другому – колледж.  А в колледже обучение уже на русском языке. Ни родители, ни ученики не смогли добиться беларусского обучения.
   Таких примеров можно привести много. Хорошо, что находятся родители и ученики, которые борются за беларусский язык, но борьба эта дается все труднее и труднее, так как на стороне администрации школы все: и власти, и ситуация в стране, и так называемое «общественное мнение», и то, что до сих пор перспектив у тех, кто закончит беларусскоязычные школы, нет – им придется идти учиться в русскоязычные ВУЗы...
   Еще в начале этого года Товарищество беларусского языка имени Ф. Скарыны получило ответ из управления образования Минского городского исполнительного комитета о том, что начальником управления М.С.Цицянковым «дано поручение отделам образования Администраций районов проанализировать существующую сеть беларусских школ, классов и внести конкретные предложения по созданию условий для дальнейшего развития беларусскоязычного образования». Время идет, ситуация не меняется, а если и меняется, то в худшую сторону, а министерство никак не реагирует... Не значит ли это, что все идет «по плану»? Да, сегодня почти половина беларусов пользуется в повседневной жизни родным языком и 81,6 процентов жителей Беларуси считают себя беларусами, но что будет завтра?
:dunno:
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от февраля 15, 2005, 13:45
гражданин Менска, cсылки не забывайте.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ян Ковач от февраля 15, 2005, 14:44
Уважаемый гражданин Минска,
и даже Лицей имени Якуба Коласа по учёбе русскоязычен? ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от февраля 15, 2005, 18:25
Цитата: RawonaMoui [ɥi]
:_1_17 Уверен?
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от февраля 15, 2005, 21:18
Цитата: Евгений
Цитата: RawonaMoui [ɥi]
:_1_17 Уверен?
Перепроверил, пардон, действительно ошибся, как в слове huit [ɥi] ([ɥit]).
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от февраля 16, 2005, 11:33
Цитата: RawonaMТут видимо Ферталер произносит лабио-палатальный звонкий аппроксимант - [ɥ]. Действительно, создается эффект "мягкого" [w]. Такой звук есть, например, во французском, как в слове oui [ɥi].
wrong! :)
в слове oui произносится, как раз [w]: [wi], а вот в слове huit действительно произносится [ɥ]: [ɥi].
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от февраля 16, 2005, 11:42
Цитата: andrewsiak
Цитата: RawonaMТут видимо Ферталер произносит лабио-палатальный звонкий аппроксимант - [ɥ]. Действительно, создается эффект "мягкого" [w]. Такой звук есть, например, во французском, как в слове oui [ɥi].
wrong! :)
в слове oui произносится, как раз [w]: [wi], а вот в слове huit действительно произносится [ɥ]: [ɥi].
Да мы же уже разобрались. Ну все равно, спасибо за замечание. ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от февраля 19, 2005, 20:35
Цитата: Евгений
Цитата: Радзіміч!а можешь ли ты произнести ЙЬ
Собственно, ЙЬ звучит так же, как Й. :)

Ах! Ну в таком случае ўь читается так же, как ў... :)
А вообще этот бел. звук отличается от лит. украинского(вовк)....но звучит как на Галиччине.
выпендряться и палатализировать бел. [w] нельзя....
(вернее, в принципе, можно.... с нормальной звуковой картой ;--)  )

Добавлено спустя 2 минуты 52 секунды:

Цитата: RawonaMгражданин Менска, cсылки не забывайте.

ссылки, как говорится, излишни.....их можно набрать множество..

Добавлено спустя 8 минут 25 секунд:

Цитата: Ян Ковачи даже Лицей имени Якуба Коласа по учёбе русскоязычен?

ёлы-палы,Яне,  так его же уже закрыли! :(

Добавлено спустя 7 минут 55 секунд:

Цитата: гражданин МенскаДа, сегодня почти половина беларусов пользуется в повседневной жизни родным языком и 81,6 процентов жителей Беларуси считают себя беларусами, но что будет завтра?
Цитата: гражданин МенскаВ прошлом году в Беларуси прошла перепись населения. В соответствии с его результатами, 81,6 процентов населения страны составляют беларусы. 85,6 процентов из них назвали родным языком беларусский, причем 3373,3 тысячи человек, или 41,3 процента указали, что пользуются беларусским языком в повседневной жизни.

мяркую, Вашаць ведае, ці так яно ё папраўдзе....
Мой пагляд:Среди этих 40% добрая часть написала, что пользуется бел. языком в повседневной жизни, только показав таким образом свою поддержку(что ли?) языку. Если 10% ежедневно разговаривает на более-менее литературной версии бел. мовы, то я рад...
а ўвогуле чакаю на розныя меркаваньні, што да запраўднай адсоткавай колькасьці беларускамоўных жыхароў краю....
Название: Па-беларуску
Отправлено: ? от марта 22, 2005, 23:55
Привет!
Я интересуюсь, если кто-то с Вас возможно знает :dunno: любую страничку на Интернете, где возможно бесплатно загрузить "spell check" для белорусского языка (не знаю как будет "spell check" по-русски - компьютерная правописная проверка текста), хотя я не являюсь настолько уверенным, если кое-что как это даже существует.
Вот вам страничка www.zjzmpop.co.yu где можете бесплатно загрузить "spell check" некоторых светских языков. Извините мне, что задал этот вопрос здесь, но я не знал, где спросить...:oops:

Спасибо :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: viv от марта 25, 2005, 12:23
Есть проверка орфограграфии для белорусского в виде aspell/ispell, можно глянуть на mova.org
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от марта 26, 2005, 13:28
Цитата: ?Я интересуюсь, если кто-то с Вас возможно знает  любую страничку на Интернете, где возможно бесплатно загрузить "spell check" для белорусского языка


паспрабуй тут: http://belsoch.exe.by/s_pravapis.shtml
Название: Па-беларуску
Отправлено: VANJA от марта 26, 2005, 20:14
Цитата: vivЕсть проверка орфограграфии для белорусского в виде aspell/ispell, можно глянуть на //mova.org

Цитата: Радзіміч!
Цитата: ?Я интересуюсь, если кто-то с Вас возможно знает  любую страничку на Интернете, где возможно бесплатно загрузить "spell check" для белорусского языка


паспрабуй тут: http://belsoch.exe.by/s_pravapis.shtml

Вялікі дзякуй! ;--)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от апреля 11, 2005, 12:36
Wybaczajcie,szto piszu na polskim ałfawicie.U mianie niama ruskaj kławijatury.Czamu wy cikawiciesia biełaruskaj mowaj?Aha,ja wbaczyw u was adnu niepryhożuju pamyłku:nielha hawaryć "możym",treba "możam",pa anałohii z:
ja mahu  my możam
ty możasz  wy możacie
jon/jana moża   jany mohuć


Woś.A kali szto,pytajcie.Na niekatoryja pytanni pra biełaruskuju mowu ja zmahu adkazać.Kali choczacie,piszycie na adras:
ulep_adhami@tlen.pl,tolki dadawajcie w rubrycy "tema" lingvoforum.
Название: Па-беларуску
Отправлено: VANJA от апреля 12, 2005, 18:41
Цитата: Paulus PauperisCzamu wy cikawiciesia biełaruskaj mowaj?

Я пачаў упершыню вывучаць мову украінскую - пасьля яе мову расейскую. Пагэтаму, мне беларуская мова була зразумелай на 90%, але вельмі цяжка мне гаворыць і пісаць па-беларуску. Дарэчы, гэта мой першы сказ па-беларуску. Мне здаецца, што беларуская мова мост сярод украінскай і польскай мовамі ...У мяне жаданьне дабро вывучыць гаворыць і пісаць па-беларуску...
8)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от апреля 14, 2005, 11:58
A jakaja w Was rodnaja mowa?
Kali dazwolicie,ja paprawlu Wam niekalki pamyłak.U słowazłuczenni "mowu wkrainskuju" piszacca "u" nieskładowaje.Szczyra haworaczy,ja nikoli nie czuw słowa "pahetamu";niama słowa "buła",treba hawaryć "była","buła" heta pa-wkrainsku.Słowa "hawOryć" znaczyć :pa-rusku "on govorit",pa-anhlijsku "he tells",a dziejasłow "govorit' ","to tell"-heta "hawAryć" z naciskam na aposznim składzie.
Wy piszacie:"...biełaruskaja mowa most siarod ukrainskaj i polskaj mowami..."
Tut treba wżyć pryjmiennika "pamiż",jaki na ruskuju mowu tłumaczycca "mezhdu",kali Wy wiedajecie charwackuju-med'u.Pryjmiennik "siarod" używajecca jak anhlijski "among",naprykład "siarod ludziej".Tamu prawilna Wasz skaz huczaw by tak:
Mnie zdajecca,szto biełaruskaja mowa-most pamiż ukrainskaj i polskaj mowami...

Lepsz skazać tak:"Ja chaczu(abo"ja chaciew by") dobra(słowa "dabro"-heta nazownik) nawuczycca hawaryć i pisać pa-biełarusku.
Wywuczyć można,na prykład,biełaruskuju mowu(z acc.).
Woś.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Digamma от апреля 14, 2005, 16:29
Paulus Pauperis, вы можете пользоваться транслитератором на сайте.
Название: Па-беларуску
Отправлено: VANJA от апреля 15, 2005, 00:21
Цитата: Paulus PauperisA jakaja w Was rodnaja mowa? .
Харватская мова мая родная.  Я харват.

Цитата: Paulus PauperisKali dazwolicie,ja paprawlu Wam niekalki pamyłak. .
Канечне, я хацеў бы што б вы мяне выпраўлялі.

Цитата: Paulus Pauperis....ja nikoli nie czuw słowa "pahetamu";
Слова «пагэтаму» я прачытаў на Інтэрнэту. Вялікая праблема у мяне гэтая, што не магу нідзе знайсці расейска або англійска-беларускі слоўнік які можна было б «скачать» на кампутар. Аканьне й яканьне мне цяжка таму, бо не ведаю націск кажнага слова, а так я разумею што о й е магуць быць толькі пад націскам, таму напісаў гаворыць замест гаварыць...
Вы беларус? А дзе Вы навучыліся мовы бeларускай?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 15, 2005, 03:25
Цитата: VANJAа так я разумею што о й е магуць быць толькі пад націскам
'o' i 'ё'.

Точки над 'ё' в белорусском писать обязательно. И насколько я понимаю, союз 'i' никогда не переходит в 'й', как в украинском. Пожалуйста, поправьте, если ошибаюсь.

Кроме того, по моему мнению, оба языка – и украинский, и белорусский – можно считать мостом между русским и польским. Ибо и возникли они на территориях, попавших в своё время под власть Речи Посполитой. Причём, именно украинский мне кажется ближе польскому, а белорусский – русскому. А польский считаю ближайшим русскому из невосточнославянских.

Добавлено спустя 11 минут 27 секунд:

На самом деле, между восточными и западными славянскими языками имеется ощутимая разница. Хотя они вместе друг другу ближе, чем южнославянским. Но среди всех этих трёх ветвей, именно восточная представляется наиболее монолитной: т.е., составляющие её языки весьма близки друг другу, а в двух остальных ветвях можно выделить подгруппы.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от апреля 16, 2005, 22:04
Nie,ja nie biełarus,ja palak,maich prodkaw sasłali w Sibir jaszcze w pierszych hadach 20 stahoddzia,a ciapier ja wyjechaw u Polszczu i wuczusia wa wniwiersitecie;wywuczaju teałohiju;nawat czytaw adzin charwacki teałahiczny czasopis,tolki mała zrazumiew :)Biełaruskuju mowu ja wywuczyw u rodnym Nawasibirsku,samastojna;ja atrymaw padrucznik biełaruskaj mowy w biełaruskaj nacyjanalnaj arhanizacyi w Nawasibirsku(Associacija Belorusov Sibiri-Asacyjacyja Biełarusaw Sibiry).
"Oni mogut-they can" heta mohuć.Every-kazhdyj heta kożny.A mowu można wywuczyć,nawuczycca można hawaryć.Privet.Pavle.

[На этом форуме запрещено писать транслитом.]
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 16, 2005, 22:39
Цитировать[На этом форуме запрещено писать транслитом.]

Да, и белорусской лацінкай это не назовёшь...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от апреля 18, 2005, 21:00
Цитата: Amateur
Цитата: VANJAа так я разумею што о й е магуць быць толькі пад націскам
'o' i 'ё'.

Точки над 'ё' в белорусском писать обязательно. И насколько я понимаю, союз 'i' никогда не переходит в 'й', как в украинском. Пожалуйста, поправьте, если ошибаюсь.
Паспрабую ўсё праясьніць... :roll:

Калі якасьці мова мае два разныя алфавіта, яе магчымасьці можна ўбачыць толькі калі бачыш абое алфавіты супольна. Беларуская лацінка аб'ясьняе, чаму немажлива гаворыць «Обь», калі маеш на увазе адну такую рэку, — магчыма тольки Об, сь цьвёрдай літарай Бэ. :mrgreen: А ось кіріліца паказвае, гдзе О можа быць пад націскам, а гдзе ня можа: там, гдзе яна пішацца як Ë, у смысьле што стаіць апасьля мяккага гуку. :_1_12 Вось напрыклад такоя слова: РАДЫЁ. Націск на Ë, а ўсë-ж яно там ёсьць! :mrgreen:

А с словам І нічаго не рабіцца, толькі надта часта кажуць «дык», «ды» і так далей. :roll:
Название: Па-беларуску
Отправлено: viv от апреля 18, 2005, 23:45
Цитата: Vertaler van Teksten
Цитата: Amateur
Цитата: VANJAа так я разумею што о й е магуць быць толькі пад націскам
'o' i 'ё'.

Точки над 'ё' в белорусском писать обязательно. И насколько я понимаю, союз 'i' никогда не переходит в 'й', как в украинском. Пожалуйста, поправьте, если ошибаюсь.
Паспрабую ўсё праясьніць... :roll:

Калі якасьці мова мае два разныя алфавіта, яе магчымасьці можна ўбачыць толькі калі бачыш абое алфавіты супольна. Беларуская лацінка аб'ясьняе, чаму немажлива гаворыць «Обь», калі маеш на увазе адну такую рэку, — магчыма тольки Об, сь цьвёрдай літарай Бэ. :mrgreen: А ось кіріліца паказвае, гдзе О можа быць пад націскам, а гдзе ня можа: там, гдзе яна пішацца як Ë, у смысьле што стаіць апасьля мяккага гуку. :_1_12 Вось напрыклад такоя слова: РАДЫЁ. Націск на Ë, а ўсë-ж яно там ёсьць! :mrgreen:

Незразумела. У беларускай "о" і "ё" заўсёды пад націскам, незалежна ад алфавіту (у лацінке зразумела няма ё, але ж "o" заусёды націскное).

Цитировать
А с словам І нічаго не рабіцца, толькі надта часта кажуць «дык», «ды» і так далей. :roll:

Не зусім так, у некаторых выпадках можа пераходзіць у й, напрыклад "смех ды й гозде". Але абавязковага пераходу няма.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 18, 2005, 23:57
Цитата: vivНе зусім так, у некаторых выпадках можа пераходзіць у й, напрыклад "смех ды й гозде". Але абавязковага пераходу няма.
В этом случае, наверно, потому что стекаются два однозначных союза: "ды" + "і" = "ды й".
В украинском языке "і" переходит в "й" при любом соседстве с гласным звуком.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от апреля 19, 2005, 00:07
Ой!!!!!!! Не на Ё. Рáдыё. :oops: Оговорился.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 19, 2005, 00:20
Цитата: Vertaler van TekstenОй!!!!!!! Не на Ё. Рáдыё. :oops: Оговорился.
А я как раз подумал, что Вы там исключение привели в пример. :mrgreen:
Название: Па-беларуску
Отправлено: viv от апреля 19, 2005, 00:21
Так. Наконт заўсёды націскнога "ё" памыліўся. Але ненаціскным яно бывае здаецца толькі ў спалучэнні "ыё".
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 21, 2005, 05:00
Вось кніжка мая першая
З малюнкамі
І з вершамі.
Тут словы запаветныя –
І ветлыя, і светлыя.
Цяпер мой новы друг-таварыш
Завецца сонечна –
Букварык!
Ён вучыць нас усіх чытаць
І без гультайства працаваць,
Радзіму зорную любіць
І край свой родны бараніць.

Мне асвятляе шлях букварык,
Нібыта казачны ліхтарык. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от апреля 23, 2005, 12:52
Heta nie biełaruskaja,a polskaja "łacinka".Mahu karystacca anhlijskaj transkrypcyjaj,ale ja nie wpewnieny,szto Wam heta spadabajecca.Pa-mojmu,polskaja lepszaja.
Niama słowa "razny",josć "rozny".U suczasnaj biełaruskaj litaraturnaj mowie "i" pasla hałosnych nikoli nie pierachodzić u "j",takaja zjawa moża spatkacca tolki w litaraturnych tworach,asabliwa w wierszach.
Można skazać tolki DWA ROZNYJA AŁFAWITY,zwiarnicie wwahu na toje,szto nazownik znachodzicca w nazownym skłonie.Smysł heta sens,gde heta dzie.Z Boham!
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от апреля 23, 2005, 16:59
Lepšaja-ta lepšaja, ale tolki čamu-by nie pisać V zamiest polskaje W tam, dzie jana vymaŭlajecca jak [v], Ŭ (ci Ú) tam, dzie jak [w], ta narmalna abaznačać sykačyja huki — Č, Š, Ž? Heta ž adzinaje naše adroźneńnie ad polskaje łacinki... i ja dumaju, što heta mažliva zrabić na polskaj kłavijature, tak što pažadajcie sprobavać... :roll:

U sloŭniku ja ŭžo znajšoŭ słova «dzie», ale nie mahu adčapicca ad dumki, što mnoha razaŭ užo bačyŭ «гдзе» ŭ biełaruskich tekstach. Voś, značycca, skolki ŭ nas niahramatnych biełarusaŭ! :mrgreen:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Geist от апреля 23, 2005, 22:17
Ну-ка, закаштуйце. Гэтае глупства я пішу ў перакладніку Белазар. Без памылак? Дарэчы, часта ў беларускіх тэкстах бачу то, да прыкладу, "ёсць", то "ёсьць", то "пытання", то "пытаньня" Якая форма правільная?

Добавлено спустя 5 минут 42 секунды:

Толькі перакладнік трохі дзіўны. У яго базе няма, напрыклад, словы "восемь"))
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 23, 2005, 22:22
наркамаўка = ёсць
тарашкевіца = ёсьць
Название: Па-беларуску
Отправлено: iskender от апреля 23, 2005, 22:24
Цитата: GeistДарэчы, часта ў беларускіх тэкстах бачу то, да прыкладу, "ёсць", то "ёсьць", то "пытання", то "пытаньня" Якая форма правільная?
Я в этих делах совсем не специалист, но насколько я знаю ёсьць, пытаньня, судзьдзя - это так называемая тарашкевица, а ёсць, пытання, суддзя - так называемая наркомовка. Официальной письменностью при Советах и сейчас считается наркомовка, но многие... скажем так, прозападные деятели пишут тарашкевицой.

Добавлено спустя 1 минуту 2 секунды:

О! Меня уже опередили. Значит я не ошибся. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 23, 2005, 22:44
При этом, насколько я понимаю, обе орфографии подверглись "улучшениям" по сравнению с их состоянием на 1933 год.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от апреля 24, 2005, 18:37
Vybaczajcie,adnak,ja budu pisać polskaj łacinkaj.Ja nie spiecyjalist u kamputarach i w mianie niama mahczymasci pastajanna siadzieć u internecie i szukać roznych ałfavitaw.Adzinaje,szto ja mahu zrabić-heta zamiest W na miescy  narmalnaha V pisać V,a na miescy U nieskładovaha pisać W:
jon uvohule nie chaciew
jana wvohule nie chacieła
Jaszcze,kali choczacie,mahu pisać anhlijskaj transkrypcyjaj:
Mova prodkaw nashykh i nashchadkaw
Shept dubrovy i pchaliny zvon
Nam c'ab'e laskava i ashchadna
Spaznavac' azhno da skonu dz'on...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от апреля 24, 2005, 18:47
Цитата: Paulus Pauperisw mianie niama mahczymasci pastajanna siadzieć u internecie i szukać roznych ałfavitaw
Sprobajcie na polskaj kłavijature nacisknuć Altgrey + 2, a potym C... budzie Č... tak sama i s Š i Ž... a nacisk stavicca na Altgrey + 9... kali ničaho niama, ŭ vas niapravilnaja razkładka... :_1_12
Название: Па-беларуску
Отправлено: Geist от апреля 24, 2005, 18:54
Значыць, я, як праўсходні [человек], буду карыстацца наркомаўкай.
Усё жадаю даведацца, як будзе "человек"? Перакладнік такога слова не ведае...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от апреля 24, 2005, 19:37
Чалавек – людзі.
Сустракаў таксама слова "людзіна" (укр. людина – люди).
Увага! Людзіна мама = мама Люды.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от апреля 25, 2005, 12:02
A szto takoje Altgrey?Ja tut baczu tolki alt...

Добавлено спустя 2 минуты 54 секунды:

Niama słova sprobajcie,treba havaryć pasprabujcie,a pasla koski nie piszacca U nieskładovaje,a zvyczajnaje U.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от апреля 25, 2005, 22:51
Vialiki dziakuj za papraŭki! Tolki paśla kropkaŭ, koskaŭ, pytalnikaŭ dy kličnikaŭ taksama pišucca prahały. 8-)

Altgrey-jam mienujecca pravy alt! :x Kali vy hetaha niа znajеcie, tak jak ža vy tady vialikija polskija litary Ę Ą Ć Ś i tak dalej u siabie drukujecie?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Tayra Dariell от мая 17, 2005, 21:00
Цитата: GeistЗначыць, я, як праўсходні [человек], буду карыстацца наркомаўкай.
Усё жадаю даведацца, як будзе "человек"? Перакладнік такога слова не ведае...

"Чалавек" будзе :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Geist от мая 18, 2005, 21:29
Цитировать"Чалавек" будзе
А мяне што-та ўклінавала на слове "холоп", а вось як аказваецца яно ўсё проста!
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от мая 19, 2005, 14:15
Чаму так павольна iдзе дыскусiя?Дзе швэндаюцца усе удзельнiкi нашай размовы?Ну,я не маю часу,а вы што робiце?Трэба,трэба развiваць,бо  калi мы пiшам(размауляем),то развiваем не толькi рубрыку,але i форум.Памятайце мае словы!;--)

Добавлено спустя 5 минут 45 секунд:

Aга,i не наркомаукай,а наркАмаукай,ад слова камiтэт;як,напрыклад,райвыканкам(рускае "райисполком")- раённы выканаучы камiтэт.
Ой,выбачайце,забыуся сказаць:Прывiтанне усiм!
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от мая 19, 2005, 14:57
Так. Бачу, што пасьля таго як прабаваць пісаць усемі мовамі адзінай польскай клавіятурай, пан Паулюс пачаў падганяць усе славянскія мовы пад расейскі транслітаратар. :mrgreen: Вось што я магу тут парадзіць: устанавіце гэтую праграму (http://unipad.org) і пригатоўце там сабе клавіятуру, на якой будуць усе патрэбныя вам славянскія літары. Акрамя прастога рэжыму і другога — з націснутай клавішай shift — там можна йшчэ ўстанаўліваць літары на правы алт і правы алт + шыфт. У мяне там ёсьць адзіная раскладка дзеля усех славянскіх кірылічных моваў, і калі вам ня дужа важна размяшчэньне літараў, магу яё даць і вам. А калі хочаце, штоб усё было прывязана да лацінскіх літараў на вашай клавіятурэ, вярстайце самі. :_1_12
Название: Па-беларуску
Отправлено: kakasiewicz от мая 19, 2005, 19:20
Цитата: Vertaler van TekstenУ мяне там ёсьць адзіная раскладка дзеля усех славянскіх кірылічных моваў, і калі вам ня дужа важна размяшчэньне літараў, магу яё даць і вам.

"яЕ", не "яё".

Калі ня цяжка, быў бы вельмі ўдзячны. Ня ўпэўнены, што буду карыстацца так ужо на 100%, бо зараз тры розныя ўсходнеславянскія раскладкі жывуць у мяне мірна і есьці ня просяць,  але хто ж яго ведае - каб ня тыкаўся туды-сюды, то шмат якіх карыснасьцей ня ведаў і зараз ня ўжываў бы.

Так што скіньце, пагляджу, ці зручна будзе.
Дзякуй загадзя.
Название: Па-беларуску
Отправлено: paul_kiss от мая 19, 2005, 20:04
Яка чудова мова, виявляється!
Я на цю тему спеціяльно підписався, щоб читати дописи білоруською.
Вибачайте, що сам нею не пишу, бо я не вмію, хоча з того, що ви тут пишете я розумію все.

:)

питання -- як пишуть білоруською в трансліті?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от мая 19, 2005, 21:14
Цитата: kakasiewiczКалі ня цяжка, быў бы вельмі ўдзячны. Ня ўпэўнены, што буду карыстацца так ужо на 100%, бо зараз тры розныя ўсходнеславянскія раскладкі жывуць у мяне мірна і есьці ня просяць, але хто ж яго ведае - каб ня тыкаўся туды-сюды, то шмат якіх карыснасьцей ня ведаў і зараз ня ўжываў бы.

Так што скіньце, пагляджу, ці зручна будзе.
Дзякуй загадзя.
Ай тьху ты... яна толькі ў гэтай праграме. Калі вам трэба сапраўды адзіную раскладку, штоб выкарыстоўваць яе «ў прамысловых маштабах» — тады гэта йшчэ залежыць і ад таго, якая ў вас сыстэма на камп'ютарэ стаіць. Тута была раскладка дзеля Виндаўс 2000 ды ХР, дзесьці ў тэме «карысныя раскладкі клявіятуры», а калі ў вас стаіць 98, тады мая раскладка дзеля вас ляжыць тут. Вы можаце перайменаваць яе ў Kbdru, калі хочаце штоб адзіная раскладка была расейская. У мяне яна баўгарская, бо ўжо абвык. :mrgreen:
Цитата: paul_kissЯка чудова мова, виявляється!
Вось ёсьць у мяне кніга, — «Слова аб палку Игаравым». Я яе яшчэ калі быў маленькім чытаў, і дужа яна мне спадабалася. Ну, што мова беларуская — гэта вялікае тварэньне, думаю, ніхто сумнявацца ня будзе. А тут раптам знайшоў слаўнік, пасьля пачытаў пра мову як след, ну і пачаў вучыць. Пішу цяпер бязмала свабодна.
Цитата: paul_kissпитання — як пишуть білоруською в трансліті?
Як на польскай мове, тольки Ч, Ш, Ж = Č, Š, Ž ды й Ў = Ŭ. А калі хочаш адназначна пісаць толькі лацінскімі літарамі, можаш дыякрытычны знак «ˇ» заменьваць на X, а чарку (´) — на апастроф (').
Название: Па-беларуску
Отправлено: kakasiewicz от мая 19, 2005, 22:05
Цитата: paul_kissпитання -- як пишуть білоруською в трансліті?

Білоруською теє зветься не трансліт, а "лацінка". Яе ёсьць некалькі варыянтаў - як той казаў, хто ў плот, хто ў гарод. Але прыкладна так вось:

Szto ż? Czaławiek jon byu rachmany,
Harelki u hubu jon nia brau.
Za toje u łascy byu u pana,
Jaho pan duża szanawau...

Ci tak:

http://www.lacinka.com/

Viktar Šałkievič: Łacincy — tak!  
Viktar Šałkievič    
Łacinka, jana najbolš poŭna adlustroŭvaje charaktar našaj movy. Usie he- tyja miakkija znaki — jany dastatkova niedaskanałyja ŭ taraškievicy. Nu j potym łacinka, jana ŭ niejkim stopniu zaŭsiody prybližała... Nu, łacinka — heta značyć, što narod naležyć da zachodniaj kultury takzvanaj, da łacinskaj. Tak? Kali ŭžo łacinkaj piša. I mnie b chaciełasia, kab niejkim čynam jana bolš poŭna ŭniadrałasia ŭ hramadzkaje žyćcio.

Добавлено спустя 13 минут 14 секунд:


Alphabet
The Belarusian language was written not only in the Cyrillic alphabet, but previously also in its original Łacinka (Latin alphabet), and also in Arabica (Arabic script). Nowadays, the Arabic script is no longer used, but some people continue to write in Łacinka, although officially only the Cyrillic script is supported. More articles on Belarusian alphabets are here. See also an article about the unique Belarusian letter Ў.
http://www.findterm.net/be/belarusian-language.html

Добавлено спустя 23 минуты 14 секунд:

Цитата: Vertaler van TekstenТута была раскладка дзеля Виндаўс 2000 ды ХР, дзесьці ў тэме «карысныя раскладкі клявіятуры


Дзякуй, пашукаю.
Название: Па-беларуску
Отправлено: iskender от мая 19, 2005, 23:46
Цитата: kakasiewiczThe Belarusian language was written ... also in Arabica (Arabic script).
:o Это когда, где и кем?!

Цитата: kakasiewiczSee also an article about the unique Belarusian letter Ў.
http://www.findterm.net/be/belarusian-language.html
Не-а, не unique. У узбеков такая же ёсьць.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от мая 19, 2005, 23:47
Цитата: iskenderЭто когда, где и кем?!
Слышали когда-нибудь про китабы?
Название: Па-беларуску
Отправлено: paul_kiss от мая 20, 2005, 01:09
Я – ні.

Добавлено спустя 10 минут 5 секунд:

А унікальна літера Ў тому, що
ЦитироватьThis unique Cyrillic letter is not used in any other Slavic language except for Belarusian (http://www.findterm.net/u-/u-short.html)

Як я зрозумів білоруською все пишеться максимально близько до вимови. То чи воно так насправді й читається, або виникають якісь зміни, ну там, редукція, наприклад?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от мая 20, 2005, 01:12
Цитата: Vertaler van Tekstenслаўнік
Слóўнік!  ](*,)

Што я знайшоў:
ЦитироватьBelarusian has also been written with the Arabic script by Belarusian Tartars and with the Hebrew script by Belarusian Jews.


Добавлено спустя 3 минуты 4 секунды:

Цитата: paul_kissЯк я зрозумів білоруською все пишеться максимально близько до вимови. То чи воно так насправді й читається, або виникають якісь зміни, ну там, редукція, наприклад?
Так, так. Яканьне, наприклад, пашыраецца ня толькі на першы прэднаціскной склад, а і на другія ненаціскныя склады, проста выказана меней.
Название: Па-беларуску
Отправлено: iskender от мая 20, 2005, 08:43
Цитата: Евгений
Цитата: iskenderЭто когда, где и кем?!
Слышали когда-нибудь про китабы?
Эм... Ну, слышал и не более того. Это книги так называемых польско-литовских татар. (китаб - книга) Так они что, писали по-белорусски арабицей? Я-то думал, что они использовали свой тюркский язык (до его полной утери) и польский. И писали на каждном из них его родной письменностью, т.е. по-тюркски арабицей, а по-польски латиницей.

Добавлено спустя 24 минуты 30 секунд:

Вот, кстати, немножко в тему
http://www.qirimtatar.org/modules.php?name=News&file=article&sid=274
Название: Па-беларуску
Отправлено: kakasiewicz от мая 20, 2005, 09:57
Цитата: iskenderТак они что, писали по-белорусски арабицей? Я-то думал, что они использовали свой тюркский язык (до его полной утери) и польский.

Кітабы — кнігі, напісаныя на беларускай мове ў арабскай абэцэдзе. Ствараліся кітабы з 16-га стагодзьдзя татарамі, што жылі ў Беларусі, у Вялікім Княстве Літоўскім ў 14-15 стагодзьдзях і паступова забыліся на сваю родную мову. Дзеля захаваньня рэлігіі яны вымушаны былі перакласьці Каран ды іншыя ісьлямскія кнігі на беларускую мову, захаваўшы пры гэтым арабскую абэцэду.
http://www.pravapis.org/art_kitab1.asp

Колькі трансьлітараваных урыўкаў з кітабаў: "Сюлейман казал собі палац вусокій збудова[ц]і... алі рыба одна мором плыне і стала... рэкла: - Господару Сюлеймане... пан Бог казал мні ў [ц]ебе йесь[ц]і піці просі[ц]ь. Сюлейман рэк: - Міла рыба. Праўда. Ото майеш што йесь[ц]і і пі[ц]і" (тэкст 17 стагодзьдзя); "Потым йешчэ варота адчынілісе... там відзеў адзін полк жанок... - Што гэтыйе на сьвеце чынілі? Ангел рэк: Малако свайе прэдавалі. У йіх усіх свае дзеці былі, свае пакінуўшы, чужыйе мамчылі" (тэкст 18 стагодзьдзя); "Што прас сон пабачыш. Калі сонца ўпатуху бачыць, гультайом будзе. Калі езьдзіць на караблі, абернецца, госьць будзе" (тэкст 19 стагодзьдзя).

http://www.pravapis.org/belarusian_al_kitab1.jpg

Добавлено спустя 29 минут 35 секунд:

Цитата: paul_kissЯк я зрозумів білоруською все пишеться максимально близько до вимови. То чи воно так насправді й читається, або виникають якісь зміни, ну там, редукція, наприклад?


Редукція є, але вона не "московська" (Парьнь, н' бульварт' свеж' з'вьзли!).
Зміняється якість гуку, але не його кількість. Ще треба додати, що, ясна річ, в різних місцевостях є варіанти. Але принцип тримається скрізь: "голосні не проковтваються, а зьміняються (що й передається на письмі)".
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от мая 20, 2005, 09:59
Цитата: kakasiewiczbelarusian_al_kitab1.jpg
Интересно... Я ни одного слова не узнаю.
Можно одну фразу написать кириллицей, чтобы я понял, как они пишут?
Название: Па-беларуску
Отправлено: kakasiewicz от мая 20, 2005, 17:58
Аліф

Трэцяя беларуская абэцэда



Дасёньня абэцэда беларускіх мусульманаў друкавалася толькі тройчы ў выданьнях зь мізэрнымі накладамі — А.Антановічам у кніжцы "Беларускія тэксты, пісаныя арабскім пісьмом" (500 асобнікаў), 21-й кніжцы "Запісаў" Беларускага Інстытуту Навукі і Мастацтваў у Нью-Ёрку (1994) і "Беларуска-турэцкім размоўніку" (Нью-Ёрк, 1995).



Расчытаны намі Кітаб, які мы тутака прапануем Вашай увазе, гэткую абэцэду называе "аліфам", а яе знакі — "харфамі": "У аліфе 28 харфаў" (дадатковыя знакі для беларускай мовы аўтар Кітабу ня ўлічвае). Чаму "аліф"? Гэтак называецца першая літара арабскае абэцэды, а паходзіць гэтае слова ад назвы першае літары фінікійскага альфабэту — "алеф".

Ад яе паходзіць і назва першае літары грэцкага альфабэту, "альфа", дый само слова "альфабэт".

Мы прапануем надалей называць такі від беларускага пісьма «аліфам». Называць яго "арабіцай" неабгрунтавана, бо ён досыць значна адрозьніваецца ад абэцэды арабскае мовы.

Мы мелі сьмеласьць даць назвы некаторым літарам аліфу, якім дасьледчыкі дагэтуль не далі пэўнае назвы. Пры гэтым пільнаваліся звычайнай лёгікі (калі ёсьць літары "сад" і "зад", дык чаму не назваць падобную да іх літару, што пазначае гук "ц", літарай "цад"? Або да шэрагу літараў "даль", "заль" дадаць літару "дзаль"), а таксама пазычылі колькі назваў з пэрсыдзкае абэцэды дзеля яе зручнасьці і большага, чым у арабскай, падабенства зь беларускай мовай (датычыць літараў "ха з кропкай", "ваў", "гай-гаваз"). Для агаласовак — знакаў, што пазначаюць галосныя гукі, прыдуманыя новыя назвы, адпаведныя іх выгляду.

Убачыць практычнае прымяненьне аліфу вы можаце на пададзеным ніжэй тэксьце, які адпавядае аднаму з тэкстаў, друкаваных у кірылічным варыянце. Будуць пытаньні і прапановы — пішэце. Калі хто хоча навучыцца — вось колькі парадаў.

Пісьмо йдзе зьлева направа, зьверху ўніз. Пісаць амаль усе літары трэба разам, зважаючы на тое, што большасьць літараў у розных пазыцыях мае розныя формы. Вялікіх і малых літараў няма. Для нашай мовы, у адрозьненьне ад сэміцкіх моваў, у якіх аснова слова перадаецца зычнымі, а галосныя досыць няўстойлівыя, характэрная зафіксаванасьць і вызначанасьць галосных гукаў, а таму на пісьме беларускія мусульмане шырока выкарыстоўвалі для іх пазначэньня надрадковыя і падрадковыя знакі агаласовак. Трэба сказаць пра абсалютную неўпарадкаванасьць артаграфіі аліфнага пісьма — перапісчыкі пісалі так, як ім здавалася, што тое слова гучыць. Таму шукаць заканамернасьцяў у тагачасным аліфным правапісе — справа марная.

У беларускім аліфе ёсьць некалькі "з", "т", "с", "х", што ёсьць спадчынай арабскай мовы, дзе гэтыя літары пазначалі розныя гукі. У беларускай мове гэта тыя самыя гукі, хаця ў розных мусульманскіх беларускіх кнігах выкарыстоўваюцца розныя варыянты іх пазначэньня і сталая артаграфія адсутнічае. Як будзеце пісаць, трымайцеся нейкага аднаго варыянту. Калі гэтае пісьмо крыху распаўсюдзіцца, тады й выберам адзіны для ўсіх варыянт. Зважайце толькі на мяккасьць і цьвердасьць, бо ў аліфе, напрыклад, для мяккага і цьвёрдага "к" існуюць розныя літары.

Некаму нашая спроба ўпарадкаваньня аліфу падасца рэанімацыяй трупа. Аднак, нават калі ніхто і ня будзе ім пісаць, гэтая справа ўсё адно можа прынесьці карысьць, упарадкаваўшы напісаньне словаў ды імёнаў, што прыйшлі да нас з моваў, якія карыстаюцца арабска-пэрсідзкай графікай, у кірылічным і лацінкавым варыянце беларускае мовы. Тады ня будзе ваганьняў, пісаць Хусэйн ці Гусэйн, бо, згодна правілаў аліфу, першая літара — "ха", а не "гай-гаваз", і чытаецца яна як "х" — а значыць, і пісаць трэба толькі Хусэйн (і нельга называць іранскага паэта Хафіза Гафізам, бо яго імя таксама пішацца праз "ха"). А вось слова "джыгад", што сёньня пішуць як "джыхад", мае пісацца праз "г", бо ў аліфе пішацца праз "гай-гаваз". Гэтаксама маем пісаць Аллаг (хаця, дарэчы, гэтае імя Бога выкарыстоўваецца толькі ў арабскамоўнай частцы Кітабаў і ніколі ў беларускай). Таксама гэта дапамагло б і ў адназначным прачытаньні геаграфічных назваў. У расейцаў і ў эўрапейскіх народаў няма традыцыяў пісьма арабскімі літарамі, таму і даводзіцца ім прыдумляць розныя сыстэмы трансьлітарацыі. Але ж мы маем свой аліф, адпаведна і няма чаго нам вычварацца.

http://www.nn.by/2001/18/15.htm
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от мая 20, 2005, 18:50
Спасибо! Общая информация это хорошо, а вот как бы точно знать, что каждая буква значит.
Очень тяжело рассмотреть огласовки, маленькое разрешение, но попробую. Читаю первое предложение:
Каран?фу иди куз йури курмадизи (? наверное о, такого в арабском не существует).
Примерно так. Это кому-нибудь напоминает славянский язык? :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ревета от мая 20, 2005, 22:37
Цитата: paul_kissЯка чудова мова, виявляється!
Я на цю тему спеціяльно підписався, щоб читати дописи білоруською.
Вибачайте, що сам нею не пишу, бо я не вмію, хоча з того, що ви тут пишете я розумію все.

Те саме. :yes:
Отримую насолоду, читаючи білоруською. Зі студентських років люблю білоруську, маю збірки поезії та диски з піснями, проте не міг жодного разу заговорити: не мав нагоди, співрозмовника, навіть у Мінську чи Могильові (більше ніде не бував). Тож так і не навчився...:)
Название: Па-беларуску
Отправлено: paul_kiss от мая 20, 2005, 23:04
:)

Скажіть, а що значить назва "Сябри"? Ну, "Пісняри" то ті, хто пісні співає, а "сябри"? І як однина від "сябри", "сябр"? 8)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Евгений от мая 20, 2005, 23:09
Цитата: Слоўніксябар
   приятель, друг
Название: Па-беларуску
Отправлено: RawonaM от мая 20, 2005, 23:17
Цитата: paul_kissСкажіть, а що значить назва "Сябри"?
В советском дневнике на первой странице было приветсвие на нескольких языках. "Юные друзья!" и текст на полстраницы. Потом "Юні друзі!" и "Юныя сябры!". Я это слово с тех времен помню. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Tayra Dariell от мая 21, 2005, 08:45
Цитата: Geist
Цитировать"Чалавек" будзе
А мяне што-та ўклінавала на слове "холоп", а вось як аказваецца яно ўсё проста!

Калі ўжо па-беларуску, то "халоп" (але не кажы так нікому, бо гэта нейкае слова зневажальнае). Не разумею, чаму ў слоўніку няма "чалавека". Нейкі то слоўнік не такі... :o І не "што-та", а "нешта" :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от июня 9, 2005, 01:44
Цитата: AmateurТочки над 'ё' в белорусском писать обязательно. И насколько я понимаю, союз 'i' никогда не переходит в 'й', как в украинском. Пожалуйста, поправьте, если ошибаюсь.
Цитата: vivНе зусім так, у некаторых выпадках можа пераходзіць у й, напрыклад "смех ды й гозде". Але абавязковага пераходу няма.

і не ненацісьнёнае ў ётавы гук пераходзіць ЗАЎСЁДЫ!!!

Напрыклад:
яна і ён= [jана j jон]
малако і хлеб=[малако j хл'эп]

Цитата: vivТак. Наконт заўсёды націскнога "ё" памыліўся. Але ненаціскным яно бывае здаецца толькі ў спалучэнні "ыё".

Дзіўна сказаў... :_1_17  Гуку О не націсьнёнага ў бел. мове ніколі нямашака..

Добавлено спустя 2 минуты 15 секунд:

Цитата: Paulus PauperisNiama słowa "razny",josć "rozny".U suczasnaj biełaruskaj litaraturnaj mowie "i" pasla hałosnych nikoli nie pierachodzić u "j",takaja zjawa moża spatkacca tolki w litaraturnych tworach,asabliwa w wierszach.

НЯПРАЎДА! Пераходзіць заўсёды і гэта артаэпічнае правіла бел. літ. мовы!

Добавлено спустя 4 минуты 19 секунд:

Цитата: kakasiewiczpaul_kiss пишет:
Як я зрозумів білоруською все пишеться максимально близько до вимови. То чи воно так насправді й читається, або виникають якісь зміни, ну там, редукція, наприклад?



Редукція є, але вона не "московська" (Парьнь, н' бульварт' свеж' з'вьзли!).
Зміняється якість гуку, але не його кількість. Ще треба додати, що, ясна річ, в різних місцевостях є варіанти. Але принцип тримається скрізь: "голосні не проковтваються, а зьміняються (що й передається на письмі)".

Дык а нашто кранаць гаворкі?
Возьмем літаратурную мову. Што важна: ненацісьнёных гукаў О, Е, Э ў бел. мове няма! Яны пярэйдуць у А.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vertaler от июня 9, 2005, 05:40
Цитата: Радзіміч!Возьмем літаратурную мову. Што важна: ненацісьнёных гукаў О, Е, Э ў бел. мове няма! Яны пярэйдуць у А.
А як жа «рэжым» ды іншыя запазычаньня? :roll:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Paulus Pauperis от июня 9, 2005, 18:12
Ну дык яны ж запазычаныя!А пра "й":
гэта правiла для нацыяналiстау.
Заимствования гэта запазычаннi.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от июня 15, 2005, 20:02
Цитата: Vertaler van TekstenА як жа «рэжым» ды іншыя запазычаньня?

Правіла пашыраецца й на словы пазычаныя.   :yes:  І гэта зусім натуральна! Дый запраўдны нозьбіт ня зможа йначай вымавіць слова.
"Э" захоўваецца адно ў правапісе параўнальна нядаўна пазычаных словаў.
У даволі даўных аканьне абзначаецца й на пісьме(гэтак, у 20-ыя пісалі яшчэ "літэратура", цяпер-жа літАратура).
Дый вядомая пастанова 33-ага году ў 10-ым(здаецца) пункце, канечне,
зьмяняе адно правапіс, у вымаўленьні прынцып аканьня-яканьне працуе.
Кажучы пра пазьнейшае, камісыя на чале зь Нілам Гілевічам, створаная СавМінам РБ, мела спаміж 15 спрэчных пытаньняў на абмеркаваньне грамадзкасьці 5-ым паставіла правапіс пазычаных словаў-у тым ліку перадаваньне аканьня-яканьня(да прыкладу, рэспубліка ці распубліка). Падрабязьней гл. "Літаратура і Мастацтва", 1993, 22 кастр. Што важна: правапіс(артаграфія), а не артаэпія, бо ейныя нормы заставаліся бязь зьменаў, а наймя аканьне-яканьне пашыралася й на вымаўленьне словаў пазычаных.
Такім чынам, пішам "рэжым", вымаўляем [ражым](дарэчы, маюцца ўжо заклікі
аўтарытэтных мовазнаўцаў пра пашырэньне на пісьме аканьня-яканьня ў пазычаных словах, таму можна
й пісаць ражым).

Добавлено спустя 8 минут:

Цитата: Paulus PauperisА пра "й":
гэта правiла для нацыяналiстау.

Ага! Маем-жа акадэмічныя выданьні "Вымаўленьне для нацыяналістых" і "Вымаўленьне для нармальных людзей". А яшчэ кажуць, што надовечы зьявілася й "Вымаўленьне для нацыстых", але я йшчэ на жыль не набыў....   :mrgreen:   :mrgreen:
А напраўду спадзяюся, што вашаць болей падобнай луты пісаць ня будзе...

Цитата: Paulus PauperisЗаимствования гэта запазычаннi

далёка лепей і слушней  "пазычэньне"
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от августа 13, 2005, 14:47
прошу пiдказати якe-небудь об'єднання бiлорусiв у Києвi... а на додаток - ще й ресурси з "асаблiвасцей бяларускix гаворак".
Дзякуй!
Название: Па-беларуску
Отправлено: ilja от сентября 10, 2005, 23:12
Радзимич писал

"auperis wrote:   
Niama słowa "razny",josć "rozny".U suczasnaj biełaruskaj litaraturnaj mowie "i" pasla hałosnych nikoli nie pierachodzić u "j",takaja zjawa moża spatkacca tolki w litaraturnych tworach,asabliwa w wierszach.    


НЯПРАЎДА! Пераходзіць заўсёды і гэта артаэпічнае правіла бел. літ. мовы!"

И снова вы путаете свою мову с литературной, уважаемый.
На данный вопрос нашел интересный кусочек. Цитирую:
"У пачатку слова, калі папярэдняе слова канчаецца на галосны, замест (і) можа вымаўляцца (j) або (ji): да (j)вана ( да Йвана), на (ji)вацэвічы. Гэта датычыць і злучніка і; пасля галоснага ён можа вымаўляцца як (й): сястра (j) брат (сястра й брат). Аднак пры запаволеным тэмпе маўлення (у поўным, афіцыйным стылі) гук (і) ў гэтай пазіцыі звычайна захоўваецца: у Івана, сястра і брат."

От себя добавлю, что й часто встречается в поэтических произведениях, как правильно подметил ауперис. Замены і -- й і у -- ў здесь естественны.


Радзіміч пісаў:
Возьмем літаратурную мову. Што важна: ненацісьнёных гукаў О, Е, Э ў бел. мове няма! Яны пярэйдуць у А.

Вот пара примеров: верабЕй, вОзера, археалагІчны. Вот вам и неударный Е. После мягких :).

Вы писали:
" А яшчэ кажуць, што надовечы зьявілася й "Вымаўленьне для нацыстых", але я йшчэ на жыль не набыў...."
Как мне вас жаль.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от октября 2, 2005, 00:15
Цитата: iljaснова вы путаете свою мову с литературной, уважаемый.
На данный вопрос нашел интересный кусочек. Цитирую:
"У пачатку слова, калі папярэдняе слова канчаецца на галосны, замест (і) можа вымаўляцца (j) або (ji): да (j)вана ( да Йвана), на (ji)вацэвічы. Гэта датычыць і злучніка і; пасля галоснага ён можа вымаўляцца як (й): сястра (j) брат (сястра й брат). Аднак пры запаволеным тэмпе маўлення (у поўным, афіцыйным стылі) гук (і) ў гэтай пазіцыі звычайна захоўваецца: у Івана, сястра і брат."

і дзе "настаўнік" бачыць незыходжаньне "інтересног кусочка" з мной напісаным?
У тым што я не напісаў пра асаблівасьці вымаўленьня запаволеным тэмпам?

Цитата: iljaВот пара примеров: верабЕй, вОзера, археалагІчны. Вот вам и неударный Е. После мягких .

товарищ адрозьневае гук(звук) і літару(букву)? Проста сьмешна! Мы на лінгвафоруме? :mrgreen:

Цитата: iljaКак мне вас жаль.

мне вас гораздо больше
Название: Па-беларуску
Отправлено: ilja от октября 3, 2005, 03:29
Рад что вы ответили, Радимич. Приятно продолжить с вами дискуссию.

Радимич писал
"ilja wrote:   
снова вы путаете свою мову с литературной, уважаемый.
На данный вопрос нашел интересный кусочек. Цитирую:
"У пачатку слова, калі папярэдняе слова канчаецца на галосны, замест (і) можа вымаўляцца (j) або (ji): да (j)вана ( да Йвана), на (ji)вацэвічы. Гэта датычыць і злучніка і; пасля галоснага ён можа вымаўляцца як (й): сястра (j) брат (сястра й брат). Аднак пры запаволеным тэмпе маўлення (у поўным, афіцыйным стылі) гук (і) ў гэтай пазіцыі звычайна захоўваецца: у Івана, сястра і брат."    


і дзе "настаўнік" бачыць незыходжаньне "інтересног кусочка" з мной напісаным?
У тым што я не напісаў пра асаблівасьці вымаўленьня запаволеным тэмпам?"

А вот и более ранняя цитата
"і не ненацісьнёнае ў ётавы гук пераходзіць ЗАЎСЁДЫ!!!"

Как видим, "не заўсёды". Я решил уточнить, чтобы такие неточности не вводили участников в заблуждение. Часто это у вас встречается, уважаемый, что вы просто не пишете про что-то. И получается всякая непотребщина. Давайте уж писать про все особенности, а не только под те, что подпадают под ВАШУ модель языка.

Насчет ""інтересног кусочка"" – белорусы и сербы братья навек? Навек!!!!! :)

Вы писали
"ilja wrote:   
Вот пара примеров: верабЕй, вОзера, археалагІчны. Вот вам и неударный Е. После мягких .    


товарищ адрозьневае гук(звук) і літару(букву)? Проста сьмешна! Мы на лінгвафоруме?"

И вот еще более раннее
"Дык а нашто кранаць гаворкі?
Возьмем літаратурную мову. Што важна: ненацісьнёных гукаў О, Е, Э ў бел. мове няма! Яны пярэйдуць у А."
О, "товарищ" не поленился переключить клавиатуру
Точно, будем рассматривать не ваш язык, который вы штучно на основе старых словарей, грамматик, РС и собственного разумения создаете. А литературно нормализованный.
Начну с первого вопроса. Да, я отличаю звук от буквы.
Известно, что и в белорусском языке письмо не полностью фонетическое (как бы это не хотелось вам), но и фонематическое, и немного традиционное. Наверное, именно знание такой особенности белорусского языка и подвигло вас к высказыванию о том, что неударных звуков О, Е. Э нет. Но и здесь вы не совсем точны, и мое уточнение не следует рассматривать исключительно как попытку "наставить" вас, но сказать истину. А истина в том, что неударный звук Е в белорусском есть. И я вам привел примеры. Неужели вы не смогли их сами прочитать (затранскрибировать). Или вы в соответствии с последними указаниями партии и правительства уже и читаете их по особому (варабей, возяра, архаалагичны). А в заимствованиях не под ударением сохраняется и Э, что по-русски называется оборотным. Например: дэлегат, дэкан. Поверьте, они не только пишутся с неударной буквой Э, но и произносятся со звуком Э.
На второй вопроса, "на лингвофоруме ли мы?", отвечаю, что именно там. Значит, надо следить за своим языком, а то он заведет куда-нибудь.
(Е, Э – так, конечно, называть звук Э нельзя, но для простоты, и следуя вашему образцу (см. цитату) положим, что Е – это звук Э после мягких).

Вы писали:
"ilja wrote:   
Как мне вас жаль.   


мне вас гораздо больше"

Мне вас было жаль, потому что вы что-то там не добыли. Интересно, а почему вам меня жаль "гораздо больше". Вы сожалеете вместе со мной о тех интересных книгах, которые я или не могу найти, или не могу купить? Спасибо вам за сочувствие, таварыш ;););)
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от декабря 5, 2005, 21:30
Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29Давайте уж писать про все особенности, а не только под те, что подпадают под ВАШУ модель языка.

???


Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29Вот пара примеров: верабЕй, вОзера, археалагІчны. Вот вам и неударный Е. После мягких .

Няпраўда! Ты ня ведаеш правілаў літаратурнага вымаўленьня. Усюды тут будзе гук, блізкі да [а], а не 'неударный Е'


Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29Да, я отличаю звук от буквы.

Брава!

Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29Известно, что и в белорусском языке письмо не полностью фонетическое (как бы это не хотелось вам), но и фонематическое, и немного традиционное. Наверное, именно знание такой особенности белорусского языка и подвигло вас к высказыванию о том, что неударных звуков О, Е. Э нет. Но и здесь вы не совсем точны, и мое уточнение не следует рассматривать исключительно как попытку "наставить" вас, но сказать истину. А истина в том, что неударный звук Е в белорусском есть. И я вам привел примеры. Неужели вы не смогли их сами прочитать (затранскрибировать). Или вы в соответствии с последними указаниями партии и правительства уже и читаете их по особому (варабей, возяра, архаалагичны).

:o  :green: no comment

Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29А в заимствованиях не под ударением сохраняется и Э, что по-русски называется оборотным. Например: дэлегат, дэкан. Поверьте, они не только пишутся с неударной буквой Э, но и произносятся со звуком Э.
На второй вопроса, "на лингвофоруме ли мы?", отвечаю, что именно там. Значит, надо следить за своим языком, а то он заведет куда-нибудь.

пра Э я ўжо крыху вышэй пісаў. Паўтараць ня буду.

Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29(Е, Э – так, конечно, называть звук Э нельзя, но для простоты, и следуя вашему образцу (см. цитату) положим, что Е – это звук Э после мягких).

:up: Признайтесь:вы гений?

Цитата: ilja от октября  3, 2005, 03:29Мне вас было жаль, потому что вы что-то там не добыли. Интересно, а почему вам меня жаль "гораздо больше". Вы сожалеете вместе со мной о тех интересных книгах, которые я или не могу найти, или не могу купить? Спасибо вам за сочувствие, таварыш ;););)

Колькі табе гадоў?
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: ilja от декабря 16, 2005, 00:17
Радимич писал
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
Давайте уж писать про все особенности, а не только под те, что подпадают под ВАШУ модель языка.

???»
Имелось в виду то, что вы создаете свою модель языка (вы, это все те, кто использует язык на основе тарашкевицы, а так же те, кто с упоением находит интересные слова в своем диалекте, считая, что раз так говорят в моей деревне, значит так правильно).



Вы писали
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
Вот пара примеров: верабЕй, вОзера, археалагІчны. Вот вам и неударный Е. После мягких .

Няпраўда! Ты ня ведаеш правілаў літаратурнага вымаўленьня. Усюды тут будзе гук, блізкі да [а], а не 'неударный Е'»
Моя цитата «Или вы в соответствии с последними указаниями партии и правительства уже и читаете их по особому (варабей, возяра, архаалагичны)»
По-видимому, вы так и говорите.
Кто бы говорил про правила литературного произношения. Пишете тарашкевицей, говорите не на литературном языке и неправильно, и при этом рассказываете мне как правильно произносить.

Так как прошло время, проглядел свои прошлые сообщения.
«Радзіміч пісаў:
Возьмем літаратурную мову. Што важна: ненацісьнёных гукаў О, Е, Э ў бел. мове няма! Яны пярэйдуць у А.

Вот пара примеров: верабЕй, вОзера, археалагІчны. Вот вам и неударный Е. После мягких .»

Для свядомого Радимича поясняю.
Вы в своем предыдущем посте Thursday, June 09, 2005, 02:44:50 так и написали. Т.е. вы утверждаете, что в белорусском литературном языке нет неударного звука Е.
Я вам привел примеры, а вы, оказывается, произносите не так, как это принято в литературном произношении, но по своему, по-бульбяшскому, в лучших зарубежных традициях. Но от того, как вы произносите в своем собственном произношении отдельные звуки, литературное произношение не изменится. А в нем неударный звук Е есть. Особенно часто он встречается в заимствованных словах. Вот еще примеры «герой», «аперацыя». Такие примеры можно продолжать и продолжать.
Поверьте, я понимаю, что с точки зрения вашего бульбяшского диалекта вы скорее всего правы, ведь вы здесь последовательно подгоняете язык под придуманные вами правила (точнее под некоторые закономерности, охватывающие большую часть языка вы стараетесь подогнать оставшуюся часть). Но одно дело ваш диалект, диалект вашей деревни, диалект белорусов белосточчины или виленщины, а другое – литературный язык.

Подводя итог всему сказанному. Ваше утверждение о том, что в белорусском языке нет неударного звука Е противоречит приведенным мною примерам – значит ошибочно.

Если вы потрудитесь зайти в библиотеку и взять там книгу под названием «Беларуская граматыка» в двух частях издательства «Наука и техника», то, думаю, найдете там то, что я стараюсь вам растолковать.

Вы пишете
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
Да, я отличаю звук от буквы.

Брава!»
Спасибо, всегда рад, когда хвалят мои скромные умения ;)

Вы пишете
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
Известно, что и в белорусском языке письмо не полностью фонетическое (как бы это не хотелось вам), но и фонематическое, и немного традиционное. Наверное, именно знание такой особенности белорусского языка и подвигло вас к высказыванию о том, что неударных звуков О, Е. Э нет. Но и здесь вы не совсем точны, и мое уточнение не следует рассматривать исключительно как попытку "наставить" вас, но сказать истину. А истина в том, что неударный звук Е в белорусском есть. И я вам привел примеры. Неужели вы не смогли их сами прочитать (затранскрибировать). Или вы в соответствии с последними указаниями партии и правительства уже и читаете их по особому (варабей, возяра, архаалагичны).

   no comment»

Мне вот интересно, вы не можете прокомментировать потому что не поняли форуму сообщения или его содержания. Если не поняли форму, то извините, перевода не будет. А если не поняли содержания – очень жаль.
А может вы не хотите комментировать, потому что полностью согласны?
А может наоборот, вы полностью несогласны.
Например, вы, такой сведущий в белорусском, не согласны, что часть белорусских слов пишется в соответствии с фонетическим принципом, часть – с фонематическим, и часть – с традиционным?
Может, вам нужны примеры? А может, вы не знаете,  что такое фонематический и традиционный принципы?
Фонетической принцип, я думаю, вам понятен.
Фонематический принцип
збіраць -збор, спіць – спаць, мосцік – мост.
сшытак, бясшумны, грузчік, збіраешся, на речцы
у лодцы, у вопартцы, лётчык, дакладчык
каўказскі, чэшскі, гарадскі,
Без радасці, не быў
Какие слова подчиняются традиционному принципу, я думаю, вы сами догадываетесь. Ох, сколько копей сломали в начале 90-х вокруг этих числительных. Но уж вы-то, наш свядомый, пишете их так, как надо (с вашей точки зрения, естественно). :):):)


Вы писали
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
А в заимствованиях не под ударением сохраняется и Э, что по-русски называется оборотным. Например: дэлегат, дэкан. Поверьте, они не только пишутся с неударной буквой Э, но и произносятся со звуком Э.
На второй вопроса, "на лингвофоруме ли мы?", отвечаю, что именно там. Значит, надо следить за своим языком, а то он заведет куда-нибудь.

пра Э я ўжо крыху вышэй пісаў. Паўтараць ня буду.»

Так значит, про Э вы уже писали. Не хотите повторяться? Зря. Ладно, я уже привел эту вашу цитату. Так значит, повторюсь еще раз, звука Э безударного в белорусском нет?
А как же примеры, Радимич? Или вы, как в случае с Е, произносите «дакан», «далегат».
О бедная мова, что с тобой делают те, кто на словах за тебя радеет...


Вы писали:
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
(Е, Э – так, конечно, называть звук Э нельзя, но для простоты, и следуя вашему образцу (см. цитату) положим, что Е – это звук Э после мягких).

 Признайтесь:вы гений?»
Нет, конечно.
Здесь я хочу еще раз объяснить. Вы и я пишем о звуках Е и Э. Но в литературе, которой я пользуюсь, считают, что есть один звук переднего ряда среднего подъема Э. Такие его разновидности как 'Э (Е) і Э определяются его позицией перед мягкими и твердыми согласными соотвественно. Это упрощенно, но этим пользуются другие, сможем и мы.

Вы писали
«Quote from: ilja on Monday, October 03, 2005, 04:29:44
Мне вас было жаль, потому что вы что-то там не добыли. Интересно, а почему вам меня жаль "гораздо больше". Вы сожалеете вместе со мной о тех интересных книгах, которые я или не могу найти, или не могу купить? Спасибо вам за сочувствие, таварыш


Колькі табе гадоў?»

Ой мало, дяденька, осьмой пошел ;)
А тебе это важно??? Ты по сути отвечай лучше, а не ищи куда увильнуть.
Книг непрочитанных действительно много. Даже тех, что удалось приобрести.
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: VANJA от декабря 24, 2005, 14:08
Скажыце калі ласка, я трошкі  беларускай мовай займаюся, то мяне цікавіць як беларусы прамаўляюць "ы" - бліжэй да ўкраінскага "и" або да рускага "ы"?  :)

Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от декабря 24, 2005, 14:48
Цитата: VANJA от декабря 24, 2005, 14:08
Скажыце калі ласка, я трошкі  беларускай мовай займаюся, то мяне цікавіць як беларусы прамаўляюць "ы" - бліжэй да ўкраінскага "и" або да рускага "ы"?  :)
Таксама, як расейскае ы.  :)
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Радзіміч! от декабря 26, 2005, 13:15
2Ilja

Колькі  табе разумніку яшчэ разоў паўтарыць, што ты пішаш нясусьветную брахню??  :wall: Хаця не, гэта не брахня! Калі дакладна карыстацца тэрмінамі, то гэта няпраўда. Бо на тваё роднай мове з гледзішча псыхалёгіі няпраўда гэта "высказывание, основанное на искреннем заблуждении говорящего или на его неполном знании о том, о чем он говорит"
Бо я гляджу, што ты й напраўду ўсё вымаўляеш, як напісана, гэта значыць [сшытак] замест [шшытак], [н'е буду ] заместа [н'а буду],[воз'ера] заместа [воз'эара], [у лодцы]заместа [у лоццы], [чэшскі] заместа [чэскі] і г.д.  :down:
Я табе пра абразы, а ты пра гарбузы! Я табе пра артэпічныя правілы, а ты мне пра артаграфічныя! Будзь добры, сьпярша мову лепей вывучы, а то чытаць твае развагі сьмешна! 

Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 21, 2006, 02:56
Вітаю, шаноўнае спадарства!

Прачытаўшы старонкі тэмы, адкажу на пытанне, ці ёсць "ў" мяккім зычным. Не, гэта не так. "Ў" - зычны цвёрды. А "й" - мяккі.
Што да пераходу "і" ў "й" пасля галосных, дык яно існуе, але не абавязковае ні ў класічным правапісе, ні ў афіцыйным.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 21, 2006, 03:01
http://www.pravapis.org/pravapis2005.asp - класічны правапіс, нарамаванне 2005 года

Калі будуць узнікаць пытанні, звяртайцеся. Валодаю абодвума існымі правапісамі.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 21, 2006, 12:32
Привіт, шановні сябри! Як справи? Як дискусія про правопис та вимовлення?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Цитата: Krymchanin от августа 21, 2006, 12:32
Привіт, шановні сябри! Як справи? Як дискусія про правопис та вимовлення?
Глядзеце допіс, размешчаны вышэй за Ваш. Там пададзеная спасылка на ўнармаваны класічны правапіс. Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 22, 2006, 03:19
Цитата: Digamma от июня 28, 2004, 11:03
Цитата: ScutА чем отличаются звуки Ў и У? Ведь Ў не читается как В?

у ў в = [w] [v] соответственно.
У сучаснай беларускай мове апрача [у] складовага і [ў] нескладовага ёсьць губна-зубное [в] (у словах вішня, вера, вясна) і губна-губное [w] (у словах вочы, возера, вушы, вуліца). Значыць, калі расейская мова абыходзіцца двума гукамі (без уліку мяккіх) і дзвюма літарамі в — у, то ў беларускай мове на гэтым месцы маем чатыры гукі [в] — [w] — [ў] — [у] і тры літары в — ў — у.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 22, 2006, 03:22
Дадам яшчэ адно. У сучаснай нармаванай літ. мове (у абодвух правапісах) яканне існае толькі ў першым пераднаціскным складзе: вясна, але веснавы.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 22, 2006, 13:33
Цитата: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Цитата: Krymchanin от августа 21, 2006, 12:32
Привіт, шановні сябри! Як справи? Як дискусія про правопис та вимовлення?
Глядзеце допіс, размешчаны вышэй за Ваш. Там пададзеная спасылка на ўнармаваны класічны правапіс. Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.

А в нас не можуть вирішити, як правильно вимовляти- як на Сході чи як на Заході. На мою думку, причина у тому, що раніше нихто цим не займався, а тепер почали займатися люди, котрі у мові ничого не розуміють
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ревета от августа 22, 2006, 14:51
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 13:33
Цитата: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Цитата: Krymchanin от августа 21, 2006, 12:32
Привіт, шановні сябри! Як справи? Як дискусія про правопис та вимовлення?
Глядзеце допіс, размешчаны вышэй за Ваш. Там пададзеная спасылка на ўнармаваны класічны правапіс. Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.

А в нас не можуть вирішити, як правильно вимовляти- як на Сході чи як на Заході. На мою думку, причина у тому, що раніше нихто цим не займався, а тепер почали займатися люди, котрі у мові ничого не розуміють
Займалися і розуміють. Інша річ, мова стала фактором політичним і тим, хто знає, не дадуть такого потужного інструменту впливу на виборців.

Проте тут па-беларуску. На жаль, не вмію писати і розмовляти па-беларуску. Але яка красива мова, прикро, що самі білоруси так її занехаяли...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 22, 2006, 15:04
Цитата: Ревета от августа 22, 2006, 14:51
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 13:33
Цитата: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Цитата: Krymchanin от августа 21, 2006, 12:32
Привіт, шановні сябри! Як справи? Як дискусія про правопис та вимовлення?
Глядзеце допіс, размешчаны вышэй за Ваш. Там пададзеная спасылка на ўнармаваны класічны правапіс. Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.

А в нас не можуть вирішити, як правильно вимовляти- як на Сході чи як на Заході. На мою думку, причина у тому, що раніше нихто цим не займався, а тепер почали займатися люди, котрі у мові ничого не розуміють
Займалися і розуміють. Інша річ, мова стала фактором політичним і тим, хто знає, не дадуть такого потужного інструменту впливу на виборців.

Проте тут па-беларуску. На жаль, не вмію писати і розмовляти па-беларуску. Але яка красива мова, прикро, що самі білоруси так її занехаяли...
Ну, як займалися та як розуміють, про це зовсім інша розмова :) Про політичність мови згоден, але не зовсім зрозумів фразу "тим, хто знає, не дадуть такого потужного інструменту впливу на виборців". Мені здається, що багато політиків, хто не знає мови, дуже добре вміють спекулювати на цьому питанні та впливати на виборців
P.S. А Ви з якого міста?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от августа 22, 2006, 15:08
А цяпер украінцы асімілююць беларусаў сваёй мовай...  ;-)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ревета от августа 22, 2006, 15:45
Цитата: "Krymchanin" от
А Ви з якого міста?
З Києва.
Свого часу купив кілька збірок білоруських поетів у Мінську (поч. 80-х). Досі зберігаю. В університеті, коли ми вчили білоруську літературу, нам радили читати її білоруською мовою. Яке ж було моє здивування, коли я дізнався, що в Білорусії білоруську літературу дозволялося складати російською...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:08
Цитата: Amateur от августа 22, 2006, 15:08
А цяпер украінцы асімілююць беларусаў сваёй мовай...  ;-)

А я не українець, я москаль :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:15
Цитата: Ревета от августа 22, 2006, 15:45
З Києва.
Свого часу купив кілька збірок білоруських поетів у Мінську (поч. 80-х). Досі зберігаю. В університеті, коли ми вчили білоруську літературу, нам радили читати її білоруською мовою. Яке ж було моє здивування, коли я дізнався, що в Білорусії білоруську літературу дозволялося складати російською...
А я- з міста Севастополя. Це правильно, що Вам радили в універсітеті. А нас хотіли змусити вівчати російську мову у школі як іноземну. Навіть підручники були, там були завдання, щоб ми перекладали тексти з російської українською та навпаки. Підручники з української мови мали назву "Рідна мова" і ничого не пропонували перекладати. Взагалі обидва вони були не поганими, але зовсім не для російськомовних школярів.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от августа 22, 2006, 16:24
Мадэратары, дзе вы? Аууу!  :green:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:26
Цитата: Amateur от августа 22, 2006, 16:24
Мадэратары, дзе вы? Аууу!  :green:

Що ти так сумуешь за модераторами :?:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от августа 22, 2006, 16:37
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:26
Що ти так сумуешь за модераторами :?:
Таму што раней тут можна было пісаць толькі па-беларуску!  :eat:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:39
Цитата: Amateur от августа 22, 2006, 16:37
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:26
Що ти так сумуешь за модераторами :?:
Таму што раней тут можна было пісаць толькі па-беларуску!  :eat:

А що це за така мовна дискримінація? Ми обсуджуемо спільні проблеми
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от августа 22, 2006, 16:45
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:39
А що це за така мовна дискримінація? Ми обсуджуемо спільні проблеми
Гэта была не дыскрымінацыя, а традыцыя.  ;-)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 23, 2006, 01:43
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 13:33
Цитата: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Цитата: Krymchanin от августа 21, 2006, 12:32
Привіт, шановні сябри! Як справи? Як дискусія про правопис та вимовлення?
Глядзеце допіс, размешчаны вышэй за Ваш. Там пададзеная спасылка на ўнармаваны класічны правапіс. Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.

А в нас не можуть вирішити, як правильно вимовляти- як на Сході чи як на Заході. На мою думку, причина у тому, що раніше нихто цим не займався, а тепер почали займатися люди, котрі у мові ничого не розуміють
У нас таксама існуе такая праблема. Класічны правапіс захоўвае больш асаблівасцяў паўднёва-заходняга дыялекту, афіцыйны - паўночна-ўсходняга. Адпаведна, у 1-ым болей паланізмаў, у 2-ім - русізмаў.
Дый мовазнаўчая праблема паўстае як ніколі. З 30-ых тутэйшыя навукоўцы кіраваліся не здаровым розумам, а ідэалагічнымі нарадамі ў ЦК КПБ. Адпаведна, самыя значныя змены ў правапісе ажыццяўляліся менавіта пад палітычным уціскам у рэчышчы палітыкі на зліццё моваў і фармаванне адзінага савецкага народу, які паслугуецца адзінаю расейскаю моваю. Асабліва шкоднымі для нашае мовы былі 60-80-ыя г.г., калі дэградацыя мовазнаўчых кадраў дасягнула найбольшае вышыні. За ўзор браліся лексікаграфічныя працы, цалкам або часткова спісаныя з расейскіх слоўнікаў (класічны прыклад - "Словарь русского языка" Ожагава). Відавочна, што культура мовы зведала велізарнае нявечанне. На жаль, падобная моўная палітыка мае працяг і сёння. Часцяком у розных выданнях сустракаеш узаемавыключальныя правілы. Дайшло да таго, што адзін і той жа аўтар прапануе ў розных выданнях розны правапіс словаў. І як арыентавацца ў падобнай сітуацыі паспалітаму беларусу? На жаль, пытанне пакуль не знаходзіць адказу.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 23, 2006, 01:46
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:26
Цитата: Amateur от августа 22, 2006, 16:24
Мадэратары, дзе вы? Аууу!  :green:

Що ти так сумуешЬ за модераторами :?:
Можна було й не казати, що росіянин. ;)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ревета от августа 23, 2006, 07:53
Яўген, враження таке, що ви описали ситуацію 30-х років з українською мовою. Після постанови ЦК ВКП (б) про зближення української та російської мов усі словники ререроблялися під російську, навіть робилися кальки спеціально, щоб замінити власне українські слова. Наприклад, слово "малярство" замінили на "живопис" і надалі саме його активно впроваджували через школу і пресу, ардіо. Так само і з сотнями, тисячами інших слів... Не кажу вже про згортання наукової термінології, ака активно розроблялася в 20-ті роки. Останній спалах - видання Енциклопедії кібернетики наприкінці 60-х - поч. 70-х.

Як зазраз з активними носіями білоруської мови? Можна прикинути їхню клькість?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vlad от августа 23, 2006, 09:47
Ревето, а де-небудь є перелік таких слів? Гадаю, ще не пізно й повернутися до них.
Цитата: ЯўгенКласічны правапіс захоўвае больш асаблівасцяў паўднёва-заходняга дыялекту, афіцыйны - паўночна-ўсходняга.
Яўгене, будь ласка, наведіть 3-4 приклади відмінностей класичного та офіційного правопису.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от августа 23, 2006, 09:49
Цитата: Яўген от августа 23, 2006, 01:46
Можна було й не казати, що росіянин. ;)
Ні, треба було. Іноді треба пожартувати.
Правильно писати взагалі сумуЄШ
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ömer от августа 23, 2006, 12:16
Цитата: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.

Ці не маглі б Вы таксама прывесці прыклады праблем, якія існуюць у афіцыйным правапісе? Дарэчы, чаму Вы карыстаецеся ім, а не тарашкевіцай, калі вы валодаеце абодвума?


Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 24, 2006, 00:26
Цитата: Amateur от августа 22, 2006, 16:45
Цитата: Krymchanin от августа 22, 2006, 16:39
А що це за така мовна дискримінація? Ми обсуджуемо спільні проблеми
Гэта была не дыскрымінацыя, а традыцыя.  ;-)

Традыцыя дыскрымінацыі. ;D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 24, 2006, 00:30
Цитата: Ревета от августа 23, 2006, 07:53Як зараз з активними носіями білоруської мови? Можна прикинути їхню кількість?
Наконт колькасці не ведаю. Хіба не болей за 5-10 адсоткаў. Дакладна толькі тое, што большасць такіх носьбітаў - білінгвы з розных прычынаў: атачэнне, праца, моўны ўціск.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Amateur от августа 24, 2006, 00:48
Цитата: Яўген от августа 24, 2006, 00:26
Цитата: Amateur от августа 22, 2006, 16:45
Гэта была не дыскрымінацыя, а традыцыя.  ;-)
Традыцыя дыскрымінацыі. ;D
Традыцыя дыскрымінацыі моўнага ўціска. ;D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 24, 2006, 00:58
Цитата: Vlad от августа 23, 2006, 09:47
Ревето, а де-небудь є перелік таких слів? Гадаю, ще не пізно й повернутися до них.
Цитата: ЯўгенКласічны правапіс захоўвае больш асаблівасцяў паўднёва-заходняга дыялекту, афіцыйны - паўночна-ўсходняга.
Яўгене, будь ласка, наведіть 3-4 приклади відмінностей класичного та офіційного правопису.
Разыходжанне варыянтаў назіраецца пераважна ў правапісе (гл. ніжэй). На марфалагічным і, асабліва, на лексічным узроўнях назіраецца заўважная "дыфузія" варыянтаў. У сферы вуснага маўлення розніца ў варыянтах нязначная і звязаная з большым ці меншым уплывам расейскай мовы, якая працягвае быць адным з важнейшых ідыёмаў, што характарызуе сучасную моўную сітуацыю, асабліва ў гарадах. Узаемадзеянне дзвюх моўных сістэмаў (беларускай, якая рэпрэзентаваная ў народна-дыялектнай і прастамоўнай форме, і расейскай, якая мае выражэнне ва ўніфікаваным "каланіяльным" варыянце) часта вядзе да прадукавання мяшанай мовы на беларускай аснове ("трасянка"). Ступень крэалізацыі згаданага фенамена залежыць ад многіх суб'ектыўных і аб'ектыўных фактараў (умовы камунікацыі, узровень білінгвальнасці, сацыяльнае становішча ўдзельнікаў і г. д.) і выяўляецца на ўсіх моўных узроўнях, з якіх найбольш устойлівай застаецца беларуская фанетыка (цеканне/дзеканне, "цвёрдае" вымаўленне шыпячых і р, фрыкатыўнае г і пад.).
Арэальная база стандартнай мовы лакалізуецца на паўночным-захадзе беларускай моўнай тэрыторыі і ўключае частку сярэднебеларускіх гаворак, якія арганічна аб'ядноўваюць у сваёй структуры некаторыя асаблівасці двух асноўных беларускіх дыялектаў – паўночна-ўсходняга і паўднёва-заходняга. Сярод такіх рысаў трэба назваць поўнае аканне, пад якім разумеецца супадзенне галосных а, о, е ў ненаціскных складах у адным гуку а, што ўяўляе сабой пэўны кампраміс паміж няпоўным аканнем, што характэрна для асноўнага масіва паўднёва-заходняга дыялекта, дзе апошняе абмежавана оканнем у становішчы па-за націскам (напрыклад, сено, добро і пад.), і дысімілятыўным аканнем, характэрным для паўночна-ўсходняга дыялекта, у якім рэалізацыя поўнага акання у ненаціскным становішчы абмежаваная з'явай дысіміляцыі (г. зн. залежыць ад характару наступнага націскнога галоснага: въдa, але вады, вадзе, ваду; сціна, але сцяны, сцяне, сцяной). Своеасаблівым кампрамісам паміж двума асноўнымі дыялектамі ёсць наяўнасць цвёрдага р у стандартнай мове, у той час як на частцы тэрыторыі аднаго і другога дыялектаў захоўваецца супрацьпастаўленне р - р'. Іншыя асаблівасці аб'ядноўваюць арэальную базу стандартнай мовы і яго пісьмовага ідыёма (афіцыйны варыянт) з адным ці другім дыялектнымі масівамі. Паўночна-ўсходнімі асаблівасцямі пісьмовага стандарту ёсць: доўгія зычныя на месцы спалучэнняў "мяккі зубны + j" (соллю, смецце, сучча і пад.); кароткія канчаткі творнага склону адзіночнага ліку назоўнікаў з асновай на –а (сцяной, мяжой, зямлёй); канчатак -ы(-і) у назоўным склоне множнага ліку назоўнікаў (нажы, вокны, кавалі, жонкі, хусткі); канчатак прыметнікаў у месным склоне адзіночнага ліку мужчынскага і ніякага роду -ым (аб маладым чалавеку, на цёмным небе); кароткія канчаткі роднага склону адзіночнага ліку прыметнікаў і займеннікаў жаночага роду (маладой дзеўкі, новай хаты, маёй маці); нясцягненыя канчаткі прыметнікаў жаночага і ніякага роду (новая хата, новае вядро. новую хату); другая асоба множнага ліку дзеясловаў загаднага ладу на -іце(-ыце) (ідзіце, глядзіце, бярыце) і інш. Найважнейшымі рысамі паўднёва-заходняга дыялекту ў стандартнай мове ёсць: формы 3-й асобы дзеясловаў 1-га спражэння без канцавога зычнага (ідзе, нясе, бярэ, кажа, меле, грэе), формы вінавальнага склону множнага ліку на -ы(-і) ў адушаўлёных назоўнікаў жаночага роду (падаіла каровы, пасе авечкі), формы на -я(ё) для наймення дзіцянятаў людзей і жывёлаў (дзіця, цяля(-ё), парася(-ё)) і некаторыя іншыя. Формы давальнага склону назоўнікаў мужчынскага склону множнага ліку з націскам на канчатку -ом (лясом, дамом, гарадом) і формы меснага склону таго ж тыпу назоўнікаў з націскным канчаткам -ох (у лясох, у гарадох), характэрныя пераважна для паўднёва-заходняга дыялекта, захаваліся толькі ў так званым клясычным варыянце стандартнай мовы. Разам з тым, можна вылучыць спецыфічныя з'явы, якія характарызуюць аснову пісьмовага стандарту, што не маюць адносіны да асноўнага дыялектнага падзелу, як, напрыклад, форма мужчынскага роду яблык (параўн. форму яблыка(-о) ніякага роду на большай частцы паўднёва-заходняга і паўночна-ўсходняга дыялектаў), ці дзеяслоў ёсць (пры есць, ест, е, ё ў асноўных дыялектных масівах), што сведчыць пра арэальны характар фармавання пісьмовага стандарту, у значнай ступені незалежнага ад асноўнага дыялектнага падзелу моўнай тэрыторыі. Характэрна, што арэалы названых з'яваў прымыкаюць да балцкай моўнай тэрыторыі.
Беларуская мова ў фанетычна-фаналагічным плане ёсць адной з найбольш акамадуючых славянскіх моваў. Калі пад акамадацыяй разумець узаемнае дапасаванне гукаў і іх спалучэнняў пры маўленні. Найбольш яскравая праява гэтай асаблівасці – з'ява дзекання і цекання, г. зн. з'яўленне афрыкатаў на месцы мяккіх д', т', пры гэтым мяккасць параджае "свісцячы" элемент, які ёсць своеасаблівым мастком, што аб'ядноўвае суседнія гукі ці прыводзіць да "згасання" гука ў становішчы перад паўзай (дзеці, цётка, ісці, стаяць). Тэндэнцыяй да акамадацыі ў гістарычным плане можа тлумачыцца і з'яўленне афрыкаты дж на месцы этымалагічнага спалучэння *dj (агароджа, хаджу), доўгія зычныя на месцы этымалагічных спалучэнняў з j (вяселле, свіння, вецце, сучча), з'яўленне пратэтычных гукаў в перад агубленымі галоснымі (вока, вуха, павук), а, і перад спалучэннем зычных (аржаны, ільняны), наяўнасць устаўных галосных паміж спалучэннямі зычных тыпу вл, бл, рн, бр і інш. у канцы словаў (журавель, карабель, дзёран, бабёр) і некаторыя іншыя з'явы. Утварэнне паўгалоснага ў на месцы этымалагічных л, в, у пасля галосных (воўк, доўгі, роў, трэба ўзяць, пайшла ў лес, заўтра) нагадвае больш ранні працэс утварэння паўгалоснага й (гай, вайна, зайграць, дый пайшоў), што таксама можа разглядацца ў якасці тэндэнцыі да акамадацыі (паралельная з'ява назіраецца ў нямецкай мове). Фаналагічная сістэма ўтрымлівае багатую карэляцыю зычных, якія супрацьпастаўляюцца паводле цвёрдасці / мяккасці, і ўключае 15 параў фанемаў /b-b', v-v', g-g', h-h', d-dz', z-z', k-k', l-l', m-m', n-n', p-p', s-s', t-c', f-f', x-x'/.
Як агульнае правіла (з невялікім выключэннем) можна адзначыць, што ў рамках слова і акцэнтных груп цвёрдыя зычныя спалучаюцца з цвёрдымі, а мяккія толькі з мяккімі. Гэта вядзе да таго, што ў маўленні значнасць акамадацыі яшчэ больш павялічваецца ў сувязі з актыўнасцю працэсаў рэгрэсіўнай асіміляцыі: сцяна [с'ц'ана], снег [с'н'ех], з ім [з'jiм], без яго [без' jагo], аддзел [адз':ел], рассцілаць [рас':ц'ілац']. Аднак у гісторыі мовы заўважны і адваротны працэс – выпадзенне з мяккаснай карэляцыі гукаў р, ж, ч, ш, дж, дз, ц. 13 пар зычных фанем утвараюць карэляцыю па глухасці/звонкасці: /b-p, b'-p', γ-x, γ'-x', g-k, g'-k', d-t, dz-c, dz'-c', dz-c, z-s, z'-s', z-s/. Па-за межамі гэтай карэляцыі ў беларускай мове застаюцца /v, v', f, f'/ у сувязі з тым, што /v, v'/ чаргуюцца з напаўгалосным /ŭ/: трава - у траве - траўка. Аднак у некаторых выпадках можна казаць пра азванчэнне /f/ > /v/ і наступным пераходзе ў /ŭ/, што адлюстравалася ў напісанні Аўганістан у класічным варыянце беларускай стандартнай мовы, што адпавядае вымаўленню імя ўласнага і ў афіцыйным варыянце (пішацца Афганістан). У беларускай мове дзейнічае агульнае правіла: у адным складзе могуць быць ці толькі звонкія, ці толькі глухія гукі, што таксама можна тлумачыць тэндэнцыяй да акамадацыі. Фанемы /l, l', m, m', n, n', r, j/ не ўтвараюць карэляцыйных пар па глухасці/ звонкасці і маюць тэндэнцыю ўжывацца ў непасрэдным суседстве з галоснымі. Шэрагу суседніх славянскіх і неславянскіх моў беларуская мова супрацьпастаўляецца наяўнасцю фрыкатыўнага гука г (гара, нага, гума). Выбухны g мае месца ў невялікай колькасці запазычанняў, напрыклад, ганак [ganak], якое запазычана з нямецкага Gang 'калідор, праход' праз польскае ganek, а таксама ў некаторых формах і экспрэсіўных славах: мазгі [мазg'і], гергятаць [g'ерg'атaц'].
У сістэме вакалізма найбольш выражаная з'ява – аканне/ яканне, г.зн. супадзенне ненаціскных галосных о, э, а ў адным гуку а, а таксама галосных о, е, а з папярэднім мяккім зычным ці j у гуку а (на пісьме – я) у першым складзе перад націскам: гoры - гарa; рэкі - ракa; пaра - паравoз; вёсны, веснавы - вяснa; ён - ягo, яйка - яeшня і пад. Гэта прыводзіць да таго, што ў націскным і ненаціскным становішчы набор галосных рэзка супрацьпастаўляецца ў колькасным плане, а ў асобных словах і іх формах назіраецца кантраст паміж націскнымі, з аднаго боку, і ненаціскнымі, з іншага, напрыклад: карoва, баравiк, каляiна, паляцeў, зялёная і пад.
Асноўныя асаблівасці фанетыка-фаналагічнай сістэмы беларускай мовы вельмі кантрастныя ў адносінах да многіх моў, якія ёсць крыніцамі запазычання. Асабліва гэта тычыцца запазычанняў з нямецкай мовы, у якой адсутнічае карэляцыя па мяккасці / цвёрдасці. У прыватнасці, наяўнасць у нямецкай аднаго т. зв. сярэднееўрапейскага l на фоне супрацьпастаўлення беларускіх л – л' пры значнай колькасці запазычанняў з германскіх моў (найперш з нямецкай і ідыш) стварыла пэўную арфаэпічную і правапісную праблему ў працэсе адаптацыі запазычанняў. Большасць старых запазычанняў, якія прыйшлі з Захаду і былі асіміляваныя, перадаюцца праз л', напрыклад: клямра (< ням. Klammer), бляха (< ст.-в.-ням. blech), люфт (< ням. Luft) і пад., што адлюстроўвае таксама польскае пасрэдніцтва. Нешматлікія выпадкі выкарыстання фанемы л для перадачы нямецкага l тлумачацца названымі абставінамі, параўн., напрыклад, лата жэрдка, якую прымацоўваюць да крокваў' (< польск. lata < с.-в.-ням. latte). З іншага боку, запазычанні з нямецкай пры пасрэдніцтве расейскай мовы даюць звычайна л (цвёрдае), у выніку ўзнікае канкурэнцыя формаў з л і л', якая адлюстравана ў двух варыянтах стандартнай мовы, напрыклад, кляса (< ням. Klasse) у класічным варыянце і клас у афіцыйным, што ў сваю чаргу стварае праблему прыняцця і непрыняцця т. зв. лякання. Падобная праблема ўзнікае і пры перадачы спалучэнняў з іншымі зычнымі, у першую чаргу з зубнымі д, т , і свісцячымі с, з (першыя звычайна ў абодвух варыянтах выступаюць у цвёрдым выглядзе, а для другіх ёсць актуальнай канкурэнцыя тыпу сыгнал ~ сігнал, сыстэма ~ сістэма, сэзон ~ сезон і пад.). З іншах асаблівасцей кантрастуюць намецкае выбухное g, якому звычайна адпавядае фрыкатыўнае беларускае γ, якое, у сваю чаргу, часта ўжываецца для перадачы нямецкага глухога h (параўн., напрыклад, гак < ням. Haken 'крук, бусак', гандаль < ням. Handel).
У марфалагічным плане беларуская мова адносіцца да мовай з моцна развітай флексійнай сістэмай, што прэзентуе паўночнаславянскі марфалагічны тып, і якая ў значнай ступені кантрастуе з адпаведным паўднёваславянскім тыпам, дзе назіраюцца аналітычныя тэндэнцыі. Сярод часцінаў мовы, якія адносяцца да знамянальных, два супрацьлеглыя полюсы ў марфалогіі ўтвараюць назоўнікі і дзеясловы, адносіны паміж якімі часта вызначаюцца паняццем кампенсаторнасці: чым болей развітыя іменныя часціны мовы, тым бядней дзеяслоўная частка, і наадварот. З гэтага пункту гледжання беларуская марфалогія дэманструе ўхіл у бок намінатыўнасці, паколькі асноўныя сінтаксічныя функцыі ў сказе сігналізуюцца іменнымі флексіямі, часта – у спалучэнні з прыназоўнікамі. У сістэме назоўніка сінтэз паказнікаў граматычных катэгорыяў ажыццяўляецца ў канчатках словаформаў, пры гэтым часта аднафанемны канчатак канцэнтруе ў сабе ўказанне на род, лік і склон, напрыклад: канчатак –у ў словаформе вясн-у сведчыць пра ідэнтыфікацыю згаданай формы з назоўнікам жаночага роду адзіночнага ліку ў вінавальным склоне. Паводле тыпаў канчаткаў назоўнікі падзяляюцца на тры скланенні, арыентаваныя на іх родавыя характарыстыкі, аднак поўнага супадзення з падзелам паводле роду не назіраецца. Найбольш шырокае марфалагічнае адзінства – т. зв. першае скланенне – утвараюць назоўнікі мужчынскага і ніякага роду з тыповымі для гэтых радоў паказнікамі (назоўны склон адзіночнага ліку – чыстая аснова на зычны для назоўнікаў мужчынскага роду і канчатак –o (-а), –ё (-е) для назоўнікаў ніякага роду). Варыянтнасць канчаткаў ва ўскосных склонах залежыць ад двух фактараў: ад мяккасці ці цвёрдасці зычнага асновы і націска. Найвялікшую разнастайнасць дэманструюць назоўнікі першага скланення ў месным склоне:тут акрамя цвёрдасці / мяккасці асновы і націска на характар канчатку ўплываюць гістарычныя фактары – асобны статус сярод цвёрдых зычных шыпячых ж, ш, ч, дж, а таксама р, ц, якія раней уваходзілі ў мяккасную карэляцыю (на свеце, у жыце, на кані, на вяселлі, але на ветры, на сонцы), а таксама заднеязычных г, к, х. У апошнім выпадку асабліва часта адбываецца ўзаемны ўплыў меснага і давальнага склонаў, які назіраецца і пры іншых асновах, напрыклад: мурог - на мурагу/ на мурозе; малако - у малаку/ у малацэ. У афіцыйным варыянце нарматыўнай граматыкі ў гэтым выпадку прымяняюць семантычны крытэр – назоўнікі з канкрэтным прадметным значэннем рэкамендуецца ўжываць з канчаткам -е (на снезе, на дасе), а назоўнікі, якія абазначаюць асобу, зканчаткам -у (аб унуку, пры пчаляру, пры Васілю, аб вучню). Але паколькі семантычныя крытэры дапускаюць элемент суб'ектывізма, то ў многіх выпадках варыянтнасць непазбежная. Яшчэ больш наглядны выпадак – выкарыстанне семантычнага крытэра для размежавання канчаткаў –а (-я) і –у (-ю) ў родным склоне адзіночнага ліку. Суіснаванне канчаткаў у гэтым выпадку часткова адлюстроўвае канкурэнцыю двух дыялектных масіваў у структуры стандартнай мовы: на паўдёвым захадзе пераважае канчатак –у (-ю), на паўночным усходзе – канчатак –а (-я), аднак у абодвух тыпах прысутнічаюць два тыпы канчаткаў, г. зн. варыянтнасць мае арганічны характар. Фактычна гэтыя марфалагічныя тыпы ў канкрэтным ужыванні імкнуцца да таго ці іншага лексіка-семантычнага поля: адзінкавасці (унікальнасці) і канкрэтнасці пазначаемага паняцця ці множнасці (сукупнасці) і абстрактнасці выказваемага паняцця. Спробы навязвання штучных правілаў нармалізацыі вядуць толькі да абсалютызацыі аднаго з варыянтаў, што ўяўляецца гвалтам над марфалагічнай сістэмай (параўн. у жывым вымаўленні: нашага народа - многа народу; на працягу года - год ад году; ліст клёна - стол з клёну). Да другога скланення адносяцца назоўнікі жаночага роду з тыповым для назоўнага склону адзіночнага ліку канчаткам –а (-я). Разнастайнасць канчаткаў у гэтым тыпе скланенняў назіраецца ў меншай ступені і звязана, як і ў першым скланенні, з якасцю зычнага асновы і націскам. Найбольш істотныя адрозненні адзначаныя ў давальным і месным склонах, якія фармальна супадаюць, дзе супрацьпастаўляюцца канчаткі –е (-э) і –і (ы): вясне, руцэ але зямлі, мяжы. Варыянтнасць у творным склоне (рукой/ рукою, працай/ працаю) адлюстроўвае ў пэўнай ступені двухдыялектнасць стандарту і выкарыстоўваецца ў ім для надання плаўнасці маўленню. У трэцім скланенні аб'яднаныя розныя назоўнікі жаночага роду з "нетыповай" для гэтага роду чыстай асновай на мяккі зычны ( частка з іх у назоўным склоне адзіночнага ліку страціла гэтую мяккасць). Іх склонавыя канчаткі ва ўскосных склонах амаль такія ж, як у назоўнікаў другога скланення з мяккай асновай і асновай на шыпячыя. Адрозненні адзначаны толькі ў творным склоне. дзе ў выніку ўзаемадзеяння зычнага асновы (за выключэннем губных зычных б, п, м, в, ф і зычнага р) з j у канчатку –jу ўзнікаюць у выніку фанетычнай акамадацыі доўгія зычныя, аднак пры гэтым згаданым зычным павінен папярэднічаць галосны (ценню, соллю, трэццю, печчу, мышшу, але косцю, чвэрцю). Некаторыя іншыя назоўнікі з "нетыповымі" для свайго роду канчаткамі ў назоўным склоне адзіночнага ліку (старшыня, мужчына, бацька, сведка, імя, парася, дзіця і падобныя) скланяюцца паводле змешанага скланення, пры гэтым назіраецца варыянтнасць, звязаная з супярэчнасцю формы і семантыкі, напрыклад у творным склоне адзіночнага ліку: старшынёй/ старшынём. У множным ліку назоўнікаў пэўная канфліктная сітуацыя, адлюстраваная ў супрацьпастаўленні двух стандартных варыянтаў і дыялектных адрозненняў, якія стаяць за імі, назіраецца адносна выкарыстання канчаткаў –оў (-ёў), -аў (-яў), -ей (-эй) і "нулявога" канчатка ў родным склоне (пячэй/печаў, саней/ саняў, радасцей/ радасцяў; школ/ школаў, азёр/ азёраў, слоў/ словаў, год/ гадоў, партызан/ партызанаў, цялят/ цялятаў). Спробы жорсткай рэгламентацыі выкарыстання названых канчаткаў сустракаюць супраціў у моўнай практыцы, звязаны часта з пурыстычнымі тэндэнцыямі (адпіхванне ад адпаведных расейскіх формаў). Пра канчаткі меснага склону множнага ліку –ох (-ёх) і –ах (-ях) як адлюстраванні зменаў у арэальнай базе афіцыйнага стандарту гаворка ішла вышэй.
У сістэме прыметнікаў трэба адзначыць амаль поўную адсутнасць у стандартнай мове кароткіх формаў. Прыметнікі, якія змяняюцца паводле займеннікавага скланення, дэманструюць адрознасць канчаткаў абодвух стандартных варыянтаў ў родным склоне адзіночнага ліку жаночага роду: -ай (-яй), -ой (-ёй) у афіцыйным варыянце і –ае (-яе), -ое (-ёе) у класічным варыянце (новай/ новае кнігі, дарагой/ дарагое матулі).
У сістэме займеннікаў трэба адзначыць j-авы пачатак у займеннікаў 3-й асобы, якія назіраецца ва ўсіх склонавых формах (ён, яна, яно, яны, яго, яе і г.д.), што перашкаджае з'яўленню прыстаўнога н- у спалучэнні з прыназоўнікамі (у яго, пры ім, параўн. рас. у него, при нём).
Выкарыстанне інавацыйных формаў прыналежных займеннікаў, утвораных ад асабовых займеннікаў 3-й асобы: ягоны, ейны, іхні і пад., якія ёсць характэрнымі паўночна-ўсходняму дыялектнаму масіву, падтрымліваецца пераважна класічным варыянтам стандартнай мовы. У марфалогіі дзеяслова асноўную ролю адыгрываюць асабовыя формы, рэпрэзентаваныя ў цяперашнім часе ў выглядзе двух спражэнняў, якія адрозніваюць паводле галосных асновы. Для першага спражэння характэрная галосная –е (-э, -а), а для другога -і (-ы), якія выступаюць не ва ўсіх словаформах. Асабовыя дзеясловы цяперашняга часу закончанага трывання маюць значэнне рэальнага будучага часу, а формы будучага часу ад дзеясловаў незакончанага трывання ўтвараюцца аналітычным шляхам пры дапамозе дзеяслова-звязкі быць: зраблю, але буду рабіць. Формы прошлага часу гістарычна ўзыходзяць да першага дзеепрыметніка ў складзе перфекту і змяняецца толькі па ліках, а ў адзіночным ліку – і па родах: чытаў, чытала, чыталі. Рэшткі плюсквамперфекту тыпу зрабіў быў іперфекту тыпу яго тут не быўшы 'яго тут не было' падтрымліваецца ў гутарковым маўленні дыялектным уплывам, які мае заходні і паўночна-заходні кірунак.
У кантрасце з іншымі мовамі найбольшую цікавасць уяўляе ўтварэнне параў паводле трывання. Граматычная катэгорыя трывання прадстаўлена толькі ў парах, якія ўзніклі ў выніку імперфектывацыі, г.з. утварэння формаў незакончанага трывання ад дзеясловаў закончанага трывання праз змену асновы слова, параўн. назваць - называць, рассыпаць – рассыпaць. Толькі ў гэтым выпадку можна казаць пра чыстае словазмяненне. У іншых выпадках часцей за ўсё гутарка вядзецца пра дадатковае лексічнае значэнне, што павінна разглядацца ў рамках словаўтварэння, параўн., напрыклад: пісаць - напісаць, рэзаць - рэзануць і пад. У сістэме дзеяслова найбольшы супраціў выклікае ўжыванне дзеепрыметных формаў, якія нехарактэрныя для гутарковай мовы. Нягледзячы на тэндэнцыю да ўсё большай кампрэсіі пры перадачы інфармацыі, чаму ў значнай ступені адпавядае ўжыванне дзеепрыметных формаў, нормы варыянтаў стандартнай мовы патрабуюць пазбягаць (класічны варыянт – поўнасцю, афіцыйны варыянт – з некаторымі абмежаваннямі) дзеепрыметнікаў з суфіксам -ўш (-ш-) тыпу прыехаўшы, засумаваўшы, не гаворачы ўжо пра дзеепрыметнікі незалежнага і залежнага стану тыпу накіроўваючы, накіроўваемы, якія сустракаюцца толькі ў дзелавым стылі пад уплывам рускай мовы.
Спецыфіка сінтаксісу беларускай стандартнай мовы вызначаецца двума рознаскіраванымі фактарамі: па-першае, яго блізкасцю да народнай асновы, па-другое, значным уплывам сінтаксічных структураў суседніх славянскіх моў (расейскай і польскай), стандартныя формы якіх ужываліся і ўжываюцца зараз на тэрыторыі распаўсюджання беларускай мовы. Пры гэтым афіцыйны варыянт беларускага стандарту талерантна ўспрымае сінтаксічныя структуры, што прыйшлі з расейскай (а праз яе – з іншых еўрапейскіх моў), у той час як класічны варыянт арыентуецца на структуры, характэрныя для народнага маўлення ці для польскага стандарту, параўн., напрыклад, думаць пра жыццё і думаць аб жыцці (< рас. думать о жизни), дзякаваць брату (польск. dziękować bratu, рас. благодарить брата), ажаніцца з удавой (польск. ożenić się z wdową, рас. жениться на вдове), схадзіць па хлеб (рас. сходить за хлебом) і пад.
Як параўнальна маладая славянская літаратурная мова, што арыентаваная на народную аснову, беларускі стандарт ў лексічным плане з самага пачатку свайго развіцця адрозніваецца ліберальнай нормай, якая дазваляе шырокае выкарыстанне рэгіянальных лексем у якасці сінонімаў і стылістычных варыянтаў. Беларуская мова лакалізуецца ў цэнтры паўночнаславянскай тэрыторыі і мае значную колькасць агульных лексем — сярод якіх прысутнічаюць як архаізмы, так і занальныя інавацыі—, якія звязваюць яе з суседнімі мовамі. Архаізмы ўяўляюць сабой, паводле паходжання, праславянскія лексемы, а інавацыі – пераважна непасрэдныя запазычанні ці новыя словы, што ўзніклі на ўласнай глебе ў выніку тэрытарыяльных кантактаў. Сярод старых запазычанняў выяўляецца невялікая група балтызмаў, звязаная, як правіла, з пэўнымі сферамі народнага жыцця – земляробствам, апрацоўкай дрэва, будаўніцтвам (аруд 'загародка ў клеці', ёўня, асець памяшканне для сушэння снапоў', дойлід 'будаўнік', пуня 'памяшканне для сена'), а таксама з экспрэсіўнай сферай. Запазычанні з польскай мовы прадстаўлены двума пластамі лексікі – адным, больш старажытным, ужо даўно асіміляваным народнай мовай, з якой гэтыя словы трапілі ў стандартную (часта такім шляхам у беларускую мову траплялі шматлікія германізмы, напрыклад, з фіналлю -унак < польск. -unek < ням. -ung: гатунак < Gattung), ў другім, больш новым па часе, які захоўвае фанетычныя рысы мовы-крыніцы (нэндза, быдла, моц, сытуацыя і пад.). Колькасць апошніх у афіцыйным варыянце стандартнай мовы паступова скарачаецца, аднак у класічным варыянце яны захоўваюцца і ў выніку дыфузіі двух варыянтаў прысутнічаюць у той ці іншай форме ў маўленні і канкуруюць з запазычаннямі з расейскай мовы параўн. (улёткі/ лістоўкі, газэта/ газета, страйк/ забастоўка і пад.). Даволі шматлікія на пачатковым этапе фармавання стандартнай мовы русізмы паступова выцясняліся арыгінальнымі лексемамі, створанымі на ўласнай базе, аднак пачынаючы з 30-х гадоў ХХ стагоддзя з узмацненнем таталітарызму ў СССР і прымусовага збліжэння літаратурнай мовы з расейскай, натуральны ход развіцця быў парушаны, што прывяло да значнай насычанасці афіцыйнага варыянту літаратурнай мовы запазычаннямі з расейскай мовы, што ў сваю чаргу выклікала ўзмацненне пурыстычных тэндэнцыяў. Апошнія выяўляюцца і ў адносінах да інтэрнацыяналізмаў і запазычанняў з заходніх моў, якія часта трактуюцца як русізмы, паколькі расейская мова да нядаўняга часу была адзіным каналам іх пранікнення ў стандартную мову. Аднак у апошні час у выніку працэсаў глабалізацыі назіраецца і непасрэднае пранікненне ў мову, асабліва праз сродкі масавай інфармацыі, запазычанняў з англійскай мовы. Адзін з каналаў, па якім ажыццяўляецца пранікненне англіцызмаў – класічны стандартны варыянт мовы (т.зв. "эмігрантаўка"), якім карыстаецца некаторая частка заходняй беларускай дыяспары і які ўздзейнічае на жывую практыку выкарыстання мовы, асабліва праз замежнае радыё і незалежную прэсу.
Стандартныя варыянты беларускай мовы карыстаюцца зараз рускай графікай, якая ўзыходзіць да т. зв. грамадзянкі – рэфармаванай ў 18 стагоддзі паводле праекта беларуса Іллі Капіеўскага (Капіевіча) кірыліцы. У яе былі ўнесены дадатковыя знакі ў, ё і апостраф ('), які выконвае раздзяляльную функцыю. Для абазначэння спецыфічных беларускіх гукаў выкарыстоўваюцца дыграфы дз, дж. Паралельна з графікай, заснаванай на кірыліцы, доўгі час (зараз – рэдка ў класічным варыянце стандарту) ўжывалася графіка на лацінскай базе ў чэшскай мадыфікацыі (з дабаўленнем дыякрытыкаў для абазначэння шыпячых гукаў: č, š, ž, dž). З польскай графікі запазычаны літары ł (для абазначэння "цвёрдага" l) і мяккія ć, ś, ń, ź. На ранніх этапах фіксацыі беларускага маўлення выкарыстоўвалася арабскае (у пісьмовых помніках збеларушаных татараў) і габрэйскае пісьмо. Вядучым прынцыпам беларускай арфаграфіі з'яўляецца фанетычны з адступленнямі ў адносінах зычных гукаў у бок марфалагічнага: на пісьме ў афіцыйным варыянце стандарту не перадаецца аглушэнне і азванчэнне ў сярэдзіне і на канцы слоў; асіміляцыйная мяккасць, у адрозненне ад класічнага варыянта, таксама не адлюстроўваецца ў напісанні; не перадаюцца іншыя вынікі асіміляцыйных працэсаў (пясчаны [п'ашчаны], гарадскі [гарацкі], мыешся [мыес':а], матцы [мац:ы], загадчык [загач:ык] і пад.). У гэтых адносінах класічны варыянт стандарту больш паслядоўна праводзіць фанетычны прынцып арфаграфіі і адлюстроўвае на пісьме некаторыя з адзначаных вышэй працэсаў. Адэкватна адлюстроўвае жывыя фанетычныя працэсы "беларуская лацінка", якая прыстасавана да дакладнай перадачы народнага маўлення і выкарыстоўваецца ў некаторых выпадках для транскрыпцыі.
Кадыфікацыя беларускай літаратурнай мовы адбылася параўнальна нядаўна і была звязана з выданнем у Вільні ў 1918 г. (спачатку лацінкай, а потым – кірыліцай) "Беларускай граматыкі для школ" Браніслава Тарашкевіча, якая потым перавыдавалася не адзін раз. У згаданай граматыцы прысутнічаў раздзел "Правапіс", дзе былі выкладзены асноўныя прынцыпы беларускай арфаграфіі, якія склаліся да таго часу ў моўнай практыцы (у першую чаргу ў выніку дзесяцігадовага выдання газеты "Наша Ніва"). Характэрна, што ў ім упершыню правілы напісання фармулююцца асобна для "сваіх" і "іншаземных" слоў, што адлюстроўвае праблемы, якія ўзнікаюць у мовах, што базуюцца на народнай аснове і маюць у якасці вядучага фанетычны прынцып пісьма. У далейшым праблема пашырэння дзеяння правілаў правапісу, прынятых для "сваіх" слоў, на словы іншаземнага паходжання стане адной з найважнейшых пры ўсіх арфаграфічных рэформах. Найбольш істотныя з гэтых праблемаў, а таксама праблемы графікі, абмяркоўваліся на міжнароднай Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі, якая адбылася ў 1926 г. у Менску. Найважнейшай з яе рэкамендацыяў трэба прызнаць спрашчэнне перадачы якання на пісьме толькі ў першым пераднаціскным складзе, што і было замацавана ў наступных праектах арфаграфічных рэформаў 1930-1933 гг.
Найбольш значнай арфаграфічнай рэформай была рэформа 1933 г., якой быў нададзены афіцыйны статус спецыяльнай Пастановай Савета Народных Камісараў БССР "Аб зменах і спрашчэнні беларускага правапісу", прынятай 26 жніўня 1933 г. Для яе было характэрным тое, што з усіх прапановаў па ўпарадкаванні беларускага правапісу, якія прапаноўваліся ў розных праектах зменаў, былі прынятыя толькі тыя з іх, якія вялі да набліжэння беларускай арфаграфіі з расейскай, пра што недвухсэнсоўна было сказана ў прэамбуле пастановы ("з мэтай... поўнага падпарадкавання беларускага правапісу задачам выхавання працоўных мас ў духу пралетарскага інтэрнацыяналізма"). У сувязі з яўна выражаным палітычным характарам рэформы, якая ўкаранялася адміністрацыйнымі метадамі ў БССР, яна не была прынятая на астатняй беларускай моўнай тэрыторыі, што прывяло да разбурэння арфаграфічнага адзінства і паралельнага ўжывання старога (класічнага) і новага (афіцыйнага) варыянтаў стандартнай мовы, супрацьпастаўленне якіх захоўваецца і зараз. Некаторыя найбольш заідэалагізаваныя палажэнні гэтай пастановы (напрыклад, спецыяльны арфаграфічны статус слоў большэвік, комуна, соцыалізм, якія "не падпарадкоўваліся" правілу акання) былі адменены ці ўдакладнены Пастановай Савета Міністраў БССР "Аб удакладненні і частковых зменах існуючага беларускага правапісу" ад 11 траўня 1957 г.
У 90-я гады 20-га стагоддзя арфаграфічнай камісіяй Таварыства беларускай мовы была зроблена спроба "памірыць" абодва варыянты стандартнай мовы шляхам вяртання ў афіцыйны варыянт найбольш яскравай арфаграфічнай асаблівасці, прыбранай рэформай 1933 г., - перадачы на пісьме асіміляцыйнай мяккасці (т.зв. праблема мяккага знаку). Аднак на афіцыйным узроўні гэтая прапанова не была прынята.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 24, 2006, 01:02
Цитата: svarog от августа 23, 2006, 12:16
Цитата: Яўген от августа 22, 2006, 00:29
Што да афіцыйнага, дык ранейшыя праблемы як існавалі, так і застаюцца нявырашанымі.

Ці не маглі б Вы таксама прывесці прыклады праблем, якія існуюць у афіцыйным правапісе? Дарэчы, чаму Вы карыстаецеся ім, а не тарашкевіцай, калі вы валодаеце абодвума?
Наконт праблемаў гл. ніжэй.
Што да правапісу, дык я карыстаўся раней класічным. Але я не падзяляю меркаванняў аўтараў БКП-2005 наконт т. зв. праблемы мяккага знаку і (часткова) правілаў перадачы пазычаных словаў.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 24, 2006, 01:04
Цитата: Krymchanin от августа 23, 2006, 09:49
Цитата: Яўген от августа 23, 2006, 01:46
Можна було й не казати, що росіянин. ;)
Ні, треба було. Іноді треба пожартувати.
Правильно писати взагалі сумуЄШ
Ведаю. Проста даўно не пісаў па-ўкраінску. ;)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Vlad от августа 25, 2006, 09:29
Яўгене, дякую!!! На таку докладну відповідь я й не сподівався! :=
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 25, 2006, 18:26
Цитата: Vlad от августа 25, 2006, 09:29
Яўгене, дякую!!! На таку докладну відповідь я й не сподівався! :=
Гэта проста ўрывак з артыкула пра стан сучаснае літаратурнае мовы. Я меркаваў, што маіх словаў будзе недастаткова.
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Oleksij от августа 29, 2006, 12:08
Даўно я беларускаю ня пісаў. Яе я троха ведаю, але разумію ўсё.
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Wolliger Mensch от августа 29, 2006, 14:07
Цитата: Oleksij от августа 29, 2006, 12:08
Даўно я беларускаю ня пісаў. Яе я троха ведаю, але разумію ўсё.
Гэта не беларуская.  :no:
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 30, 2006, 00:57
Цитата: Wolliger Mensch от августа 29, 2006, 14:07
Цитата: Oleksij от августа 29, 2006, 12:08
Даўно я беларускаю ня пісаў. Яе я троха ведаю, але разумію ўсё.
Гэта не беларуская.  :no:
Беларуская з памылкамі. ;)
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Oleksij от августа 30, 2006, 01:12
Ай, выбачце- напэўна "разумею"
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 30, 2006, 01:43
Цитата: Oleksij от августа 30, 2006, 01:12
Ай, выбачце- напэўна "разумею"
Яшчэ памылкі: не пісаў; трохі.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 30, 2006, 02:31
http://svaboda.org/articlesfeatures/society/2006/8/4DD11543-18BF-49E5-A866-AB804412AC78.html (http://svaboda.org/articlesfeatures/society/2006/8/4DD11543-18BF-49E5-A866-AB804412AC78.html) - змены ў беларускім правапісе
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 30, 2006, 03:30
http://nn.by/index.php?c=ar&i=3529 - падрабязней пра змены
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Oleksij от августа 31, 2006, 14:32
Аддаю перавагу тарашкевіце :P :yes: :eat:
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Wolliger Mensch от августа 31, 2006, 14:49
Цитата: Oleksij от августа 31, 2006, 14:32
Аддаю перавагу тарашкевіце :P :yes: :eat:
Почему не латинице? Не стесняйтесь. ;-)
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от августа 31, 2006, 23:25
Цитата: Oleksij от августа 31, 2006, 14:32
Аддаю перавагу тарашкевіце :P :yes: :eat:
тарашкевіцы ;)
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от сентября 11, 2006, 04:18
http://72.14.221.104/search?q=cache:QdRjDzpoE2wJ:www.enevjegy.radio.hu/letolt.php%3Fl_id%3D7405+%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0+%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE+%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F&hl=be&ct=clnk&cd=2

Слова венгерского происхождения в бел. языке.
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Oleksij от сентября 16, 2006, 16:52
Шчыра дзякую за інфу.
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от сентября 17, 2006, 16:11
Цитата: Oleksij от сентября 16, 2006, 16:52
Шчыра дзякую за інфу.
Няма за што. ;)
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от октября 1, 2006, 22:57
http://www.knihi.net/product211.htm - Пол Вэкслер, "Гістарычная фаналогія беларускае мовы".
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Міхал от января 7, 2007, 12:32
Беларускі форум сканаў...
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от января 7, 2007, 23:51
Цитата: Міхал от января  7, 2007, 12:32
Беларускі форум сканаў...
Відаць, што спадар акрамя бессэнсоўных канстатацыяў ні на што болей не здатны. :D
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Міхал от января 7, 2007, 23:56
Цитата: Яўген от января  7, 2007, 23:51
Цитата: Міхал от января  7, 2007, 12:32
Беларускі форум сканаў...
Відаць, што спадар акрамя бессэнсоўных канстатацыяў ні на што болей не здатны. :D
ну ты  сам ведаеш...я ж не акадэмік...
Название: Па-беларуску
Отправлено: Jurek7 от апреля 11, 2008, 12:07
Жыве беларускі форум!!!  :up:

... я вось толькі зразумець не магу, а дзе мадэратар нашага форуму?...
Название: Re: Па-беларуску
Отправлено: Ömer от апреля 18, 2008, 18:49
Модэра няма бо сапраўдны спецыяліст па беларускай тут яшчэ не з'яўляўся (ці можа з'яўляўся але не затрымаўся).
Название: Па-беларуску
Отправлено: Jurek7 от апреля 18, 2008, 18:54
Шкода....
Название: Па-беларуску
Отправлено: Валерий Палыч от октября 22, 2008, 11:02
Канчайте придуряца!
Я сам белорус из Владивостока родом. Понимаю сам себя без переводчика. Достали, блин.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Валерий Палыч от октября 22, 2008, 11:07
Кстати, тамбовский говор ничем от белорусского не отличается.
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от октября 22, 2008, 15:19
о! ось ще один ісконнічєк з'явився...
Название: Па-беларуску
Отправлено: ОЛЕНЬКА от декабря 3, 2008, 14:48
помогите написать сочинение по беларуским пословицам
  1)Дыму без агню не бывае.
2)Ласка горы разбивае.
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от декабря 3, 2008, 15:08
Оленька, сваею галавою трэба думаць, а не па форумах пабірацца.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Jurek7 от декабря 24, 2008, 07:36
Справа ў тым, што на форуме ўжо давалі спасылку на беларускія прыказкі.
Название: Па-беларуску
Отправлено: euramarsh от января 8, 2009, 04:12
Цитата: "Валерий Палыч" от
Понимаю сам себя без переводчика.
Даставіў! :-D
Название: Па-беларуску
Отправлено: euramarsh от января 8, 2009, 04:17
http://www.kamunikat.org/ - выдатны сайт!
Название: Па-беларуску
Отправлено: sas95 от апреля 4, 2009, 20:16
Здравствуйте беларусы!
Как вы считаете, какими правилами орфографии правильнее пользоваться: современной или тарашкевицой?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Krymchanin от апреля 6, 2009, 21:26
Той, что ближе политическим убеждениям. :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: euramarsh от апреля 29, 2009, 06:10
Цитата: sas95 от апреля  4, 2009, 20:16
Здравствуйте беларусы!
Как вы считаете, какими правилами орфографии правильнее пользоваться: современной или тарашкевицой?
Политически озабоченные оппозиционеры пользуются тарашкевицей. Безразличные к оппозиции и/или власти - современным правописанием.
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от апреля 29, 2009, 08:02
Цитата: euramarsh от апреля 29, 2009, 06:10Политически озабоченные оппозиционеры пользуются тарашкевицей. Безразличные к оппозиции и/или власти - современным правописанием.

Безразличные к оппозиции и/или власти пользуются русским языком.
Название: Па-беларуску
Отправлено: euramarsh от апреля 30, 2009, 02:39
Цитата: andrewsiak от апреля 29, 2009, 08:02
Цитата: euramarsh от апреля 29, 2009, 06:10Политически озабоченные оппозиционеры пользуются тарашкевицей. Безразличные к оппозиции и/или власти - современным правописанием.

Безразличные к оппозиции и/или власти пользуются русским языком.
Ви таки имеете чьто сказать?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от мая 3, 2009, 01:26
Цитата: andrewsiak от апреля 29, 2009, 08:02
Цитата: euramarsh от апреля 29, 2009, 06:10Политически озабоченные оппозиционеры пользуются тарашкевицей. Безразличные к оппозиции и/или власти - современным правописанием.

Безразличные к оппозиции и/или власти пользуются русским языком.
А даказаць? :green:
Название: Па-беларуску
Отправлено: andrewsiak от мая 3, 2009, 01:31
Цитата: Яўген от мая  3, 2009, 01:26
Цитата: andrewsiak от апреля 29, 2009, 08:02
Цитата: euramarsh от апреля 29, 2009, 06:10Политически озабоченные оппозиционеры пользуются тарашкевицей. Безразличные к оппозиции и/или власти - современным правописанием.

Безразличные к оппозиции и/или власти пользуются русским языком.
А даказаць? :green:
выдзь на вуліцу менска ды паслухай як людзі гавораць.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Яўген от мая 3, 2009, 01:38
Цитата: andrewsiak от мая  3, 2009, 01:31
Цитата: Яўген от мая  3, 2009, 01:26
Цитата: andrewsiak от апреля 29, 2009, 08:02
Цитата: euramarsh от апреля 29, 2009, 06:10Политически озабоченные оппозиционеры пользуются тарашкевицей. Безразличные к оппозиции и/или власти - современным правописанием.

Безразличные к оппозиции и/или власти пользуются русским языком.
А даказаць? :green:
выдзь на вуліцу менска ды паслухай як людзі гавораць.
А як мне праслухаць усіх 1800 тысяч жыхароў Менску, га? :green:
Название: Па-беларуску
Отправлено: Donkey от февраля 27, 2010, 19:16
У верасьні праяжджаў праз Менск, купіў "Нашу Ніву". Вельмі дзіўна выглядае гэтая газэта, надрукаваная афіцыйным правапісам.
Калісьці я захапляўся беларускім інэтам і чытаў яе рэгулярна. Пісаць па-беларуску навучыўся толькі тарашкевіцай :)

Наколькі я разумею, пераход на афіцыйны правапіс быў адной з вымог, каб "НН" павярнулі ў афіцыйнае распаўсюджваньне?
Название: Па-беларуску
Отправлено: Conservator от февраля 27, 2010, 19:57
Цитата: Donkey от февраля 27, 2010, 19:16
Наколькі я разумею, пераход на афіцыйны правапіс быў адной з вымог, каб "НН" павярнулі ў афіцыйнае распаўсюджваньне?

Наколькі я ведаю, цяпер у РБ забаронена друкаваць пэрыёдыкі неафіцыйным правапісам. Праз то ARCHE ды НН перашлі на наркамаўку.Асабіста мне чытаць наркамаўкай крыху нязвычна.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Donkey от марта 10, 2010, 23:20
Цитата: Conservator от февраля 27, 2010, 19:57
Наколькі я ведаю, цяпер у РБ забаронена друкаваць пэрыёдыкі неафіцыйным правапісам. Праз то ARCHE ды НН перашлі на наркамаўку.Асабіста мне чытаць наркамаўкай крыху нязвычна.
На сайце ARCHE (http://arche.by/) ёсьць тэксты абодвума правапісамі -- яны, здаецца, пакідаюць аўтарскі варыянт. І ARCHE, калі не памыляюсь, пакуль застаецца ў "падпольным" распаўсюджваньні.


Ці хтось са спадарства глядзіць канал Белсат? У іх зьявілася перадача "Моўнік" (выпускі па 7-8 хвілін кожны, выкладаюць у інтэрнэце). Мне спадабаўся эфір пра тое, як па-беларуску трэба называць лацінскую літару H (http://www.belsat.eu/generator.php?lista_wezlow=1,10,14,16,6463,6646&show=tak). Мовазнаўца сп. Саўка рэкамендуе называць яе "гаш", а матывацыя такая. Правільней было б называць літару "га", але паколькі "ўсе хадзілі да савецкай школы" і надта звыклі да назвы "аш" -- таму як кампраміс найлепей спыніцца на такім вось варыянце...
І сапраўды, калі восеньню адной з галоўных тэмаў навін быў свінячы грып -- сам чуў у белсатаўскіх навінах "а-гаш-адзін-эн-адзін" (AH1N1) :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Conservator от марта 29, 2010, 16:22
Цитата: Donkey от марта 10, 2010, 23:20
ARCHE, калі не памыляюсь, пакуль застаецца ў "падпольным" распаўсюджваньні.

Чаму? Афіцыйна разпаўсюджваецца праз пошту.

Вось у Кіеве яго ўжо праблематычна набыць, а ў РБ можна прэнумераваць вольна.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Lugat от марта 29, 2010, 17:02
Цитата: Donkey от марта 10, 2010, 23:20
Мовазнаўца сп. Саўка рэкамендуе называць яе "гаш", а матывацыя такая. Правільней было б называць літару "га", але паколькі "ўсе хадзілі да савецкай школы" і надта звыклі да назвы "аш" -- таму як кампраміс найлепей спыніцца на такім вось варыянце...
І сапраўды, калі восеньню адной з галоўных тэмаў навін быў свінячы грып -- сам чуў у белсатаўскіх навінах "а-гаш-адзін-эн-адзін" (AH1N1) :)
Ну тады і літару "ігрэк" трэба б правільна называць "ыгрэк", паколькі літара "y" у традыцыйнай лацінцы чытаецца як "ы".
Название: Па-беларуску
Отправлено: Donkey от марта 29, 2010, 20:51
Цитата: Conservator от марта 29, 2010, 16:22
Чаму? Афіцыйна разпаўсюджваецца праз пошту.

Вось у Кіеве яго ўжо праблематычна набыць, а ў РБ можна прэнумераваць вольна.

Цитата: ArcheШукаем распаўсюднікаў зь іншых мясьцінаў.

Падпіска на часопіс "ARCHE Пачатак" прымаецца ўва ўсіх аддзяленьнях "Белпошты".

Падпісны індэкс - 00345.
Так, выходзіць што я памыляўся... Але ў кнігарнях ці шапіках тады ня змог яго знайсьці, купіў "Дзеяслоў".
Название: Па-беларуску
Отправлено: Donkey от марта 30, 2010, 22:17
Цитата: Lugat от марта 29, 2010, 17:02
Ну тады і літару "ігрэк" трэба б правільна называць "ыгрэк", паколькі літара "y" у традыцыйнай лацінцы чытаецца як "ы".
Так, было б цалкам лагічна. "Ыгрэк" ці можа лепей "ыграк" -- "э" ў ненаціскных складах у канцы слова пераходзіць у "а", здаецца ёсьць такое правіла.
Але пашукаў у Гугле "ыграк" ды "ыгрэк" -- нешта няма :-\
Название: Па-беларуску
Отправлено: Demetrius от марта 30, 2010, 22:33
Цитата: Donkey от марта 30, 2010, 22:17
Так, было б цалкам лагічна. "Ыгрэк" ці можа лепей "ыграк" -- "э" ў ненаціскных складах у канцы слова пераходзіць у "а", здаецца ёсьць такое правіла.
Але пашукаў у Гугле "ыграк" ды "ыгрэк" -- нешта няма :-\
Вядома, што няма! Словаў, якія пачынаюцца з ы ў беларускай няма. Гэта алафон і (праўда, некаторыя лічаць яе асобнай фанемай, але я іх не разумею).
Название: Па-беларуску
Отправлено: Conservator от марта 30, 2010, 22:39
Цитата: Demetrius от марта 30, 2010, 22:33
(праўда, некаторыя лічаць яе асобнай фанемай, але я іх не разумею).

Гістарычна гэта асобная фанема.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Фанема от апреля 15, 2010, 23:32
Цитата: Demetrius от марта 30, 2010, 22:33
Цитата: Donkey от марта 30, 2010, 22:17
Так, было б цалкам лагічна. "Ыгрэк" ці можа лепей "ыграк" -- "э" ў ненаціскных складах у канцы слова пераходзіць у "а", здаецца ёсьць такое правіла.
Але пашукаў у Гугле "ыграк" ды "ыгрэк" -- нешта няма :-\
Вядома, што няма! Словаў, якія пачынаюцца з ы ў беларускай няма. Гэта алафон і (праўда, некаторыя лічаць яе асобнай фанемай, але я іх не разумею).

быў-біў
мыла-міла
Название: Па-беларуску
Отправлено: Ömer от октября 27, 2010, 16:38
Вось прыклад гаворкі жыхароў вёскі Юшкавічы, што пад Баранавічамі (show on google maps (http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87%D0%B8,+%D0%91%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C,+%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C&sll=53.159947,26.015625&sspn=4.150655,11.590576&ie=UTF8&hq=&hnear=Baranavichy,+Brest+Province,+Belarus&ll=53.13359,26.037598&spn=8.310603,23.181152&z=6)).
http://www.youtube.com/watch?v=KkjQLoza1kc

Такую гаворку можна часта пачуць і ў Мінску ад людзей сталога веку.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Demetrius от октября 27, 2010, 18:28
Цитата: Фанема от апреля 15, 2010, 23:32
быў-біў
мыла-міла
У беларускай няма фанем [м'] i [б']‽
Название: Па-беларуску
Отправлено: Nikolaus от марта 14, 2011, 15:54
ЦитироватьЗдравствуйте беларусы!
Как вы считаете, какими правилами орфографии правильнее пользоваться: современной или тарашкевицой?

клясычным правапiсам
Название: Па-беларуску
Отправлено: Conservator от марта 14, 2011, 15:56
Цитата: Nikolaus от марта 14, 2011, 15:54
клясычным правапiсам

каму як падабаецца. як па мне, так клясычны правапіс болей прыгожы нават сута з эстэтычнага пагляду.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Demetrius от марта 14, 2011, 16:06
Цитата: Conservator от марта 14, 2011, 15:56
Цитата: Nikolaus от марта 14, 2011, 15:54
клясычным правапiсам

каму як падабаецца. як па мне, так клясычны правапіс болей прыгожы нават сута з эстэтычнага пагляду.
Ну, гэта ж выключна суб'ектыўны крытэрый.

Вось мне асабіста больш імпануе акадэмічны правапіс. :yes:

Ды і не толькі ў правапісе розница. «Сімвал» і «сымбаль» не толькі пішуцца, але й вымаўляюцца по-рознаму. Гэта не правапісы, а дзве асобныя літаратурныя нормы.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Conservator от марта 14, 2011, 16:11
Цитата: Demetrius от марта 14, 2011, 16:06
Ды і не толькі ў правапісе розница. «Сімвал» і «сымбаль» не толькі пішуцца, але й вымаўляюцца по-рознаму. Гэта не правапісы, а дзве асобныя літаратурныя нормы.

Так, вымаўляюцца па рознаму, але ж насамрэч ніхто не прымушвае усе вымаўляць так, як пішацца. Спакойна бярэце й чытаеце "сымбаль" як "сімвал", а "дыплём" як "дыплом" (ці наадварот, калі хто жадае), язык жа не адпадзе :)
Название: Па-беларуску
Отправлено: Demetrius от марта 14, 2011, 16:22
Тым не менш, наяўныя два набора правілаў арфаэпіі.
Название: Па-беларуску
Отправлено: servusDei от марта 14, 2011, 18:06
Ды і не толькі ў правапісе розница. «Сімвал» і «сымбаль» не толькі пішуцца, але й вымаўляюцца по-рознаму. Гэта не правапісы, а дзве асобныя літаратурныя нормы.
Цитировать

гэта ня сусім так, напрыклад, у кнігах што выдае грэка-каталіцкі кляштар у Полацку выкарыстоваецца клясычны правапіс, але слова "сымбаль" пішацца як "сімвал", "бізантыйскі" - "візантыйскі". Проста для быльшыні беларусаў што выкарыстоўвае клясычны правапіс вымауленьне гэтага слова як сымбаль больша "натуральна" чымся сімвал. Так сама ёсьць індзівідуальныя асаблівасьці, напрыклад, я заўсёды пішу "прахвія", "хорма" й гэтак далей, бо менавіта так вымаўляю гэтыя словы.
Название: Па-беларуску
Отправлено: Sandar от мая 8, 2017, 08:12
Цитата: svarog от октября 27, 2010, 16:38
Вось прыклад гаворкі жыхароў вёскі Юшкавічы, што пад Баранавічамі (show on google maps (http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87%D0%B8,+%D0%91%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C,+%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C&sll=53.159947,26.015625&sspn=4.150655,11.590576&ie=UTF8&hq=&hnear=Baranavichy,+Brest+Province,+Belarus&ll=53.13359,26.037598&spn=8.310603,23.181152&z=6)).
http://www.youtube.com/watch?v=KkjQLoza1kc

Такую гаворку можна часта пачуць і ў Мінску ад людзей сталога веку.

Послушайте на этом видео с 2:27. Мужчина говорящий по-белорусски говоря Хай бог крые произносит ы в крые абсолютно так как произносится украинский и. Я очень удивился :)
https://m.youtube.com/watch?v=KkjQLoza1kc
Название: Па-беларуску
Отправлено: servusDei от мая 8, 2017, 14:02
Цитата: Sandar от мая  8, 2017, 08:12
Цитата: svarog от октября 27, 2010, 16:38
Вось прыклад гаворкі жыхароў вёскі Юшкавічы, што пад Баранавічамі (show on google maps (http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&geocode=&q=%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87%D0%B8,+%D0%91%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C,+%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C&sll=53.159947,26.015625&sspn=4.150655,11.590576&ie=UTF8&hq=&hnear=Baranavichy,+Brest+Province,+Belarus&ll=53.13359,26.037598&spn=8.310603,23.181152&z=6)).
http://www.youtube.com/watch?v=KkjQLoza1kc

Такую гаворку можна часта пачуць і ў Мінску ад людзей сталога веку.

Послушайте на этом видео с 2:27. Мужчина говорящий по-белорусски говоря Хай бог крые произносит ы в крые абсолютно так как произносится украинский и. Я очень удивился :)
https://m.youtube.com/watch?v=KkjQLoza1kc

это Юшковичи, родным языком для местных жителей является не белорусский, а диалект, который скорее украинский, чем белорусский
Название: Па-беларуску
Отправлено: Сяргей Леанідавіч от июня 3, 2017, 17:13
Вы серьезно ? :D
Название: Па-беларуску
Отправлено: Цитатель от июня 3, 2017, 17:34
(https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/Dialects_of_Belarusian_language_be-tarask.png)

Барановичи как то чересчур далеко на севере для украинского диалекта
Название: Па-беларуску
Отправлено: Окаменелость от июня 16, 2017, 23:00
Цитата: servusDei от марта 14, 2011, 18:06
у кнігах што выдае грэка-каталіцкі кляштар у Полацку выкарыстоваецца клясычны правапіс, але слова "сымбаль" пішацца як "сімвал", "бізантыйскі" - "візантыйскі".

Гэта не клясычны, а ўжо асобны, прамежкавы правапіс - "дзеясловіца". (wiki/be-tarask) Дзеясловіца (https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D1%8F%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%B0)
Название: Па-беларуску
Отправлено: dan-pt от мая 6, 2020, 19:18
Эх, белорусский раздел форума мёртв. Жаль.