Нядаўна я вырашыў трохі патрэніравацца ў беларускай мове. Прачытаў «Дзікае паляванне караля Стаха" і "Чорны замак Альшанскі" Уладзіміра Караткевіча. Потым яшчэ некалькі аповесцяў Васіля Быкава.
Мне спадабалася, што правапіс часта дапамагае вызначаць месца націску. З-за абазначэння акання ясна, напрыклад, дзе націск у «хораша», «у ваду».
І яканне часта дапамагае. Напрыклад, у вельмi - націск на першы склад, бо інакш предударное е ператварылася б у я (*вяльми).
Мой метад вывучэння моў - як мага больш чытаць і пры чытанні запамінаць правільнае вымаўленне слоў. У гэтым сэнсе, з украінскім мне крыху цяжэй. Часта памыляюся ў месцы націску...
Буду ўдзячны за ўказанне памылак.
Цитировать
Як правапіс дапамагае даведацца месца націску
даведацца аб месцы націску
Цитата: svarog от декабря 28, 2016, 15:05
Цитировать
Як правапіс дапамагае даведацца месца націску
даведацца аб месцы націску
Дзякую! Шкада, што ўжо ў назве тэмы памыліўся... :wall:
Што тычыцца тарашкевіцы пры вывучэнні мовы... Па-мойму, напрыклад, пазначэнне асіміляцыйнай мяккасці не надта дапамагае: гэта правіла даволі простае. А вось напісанне "не" і "без", як "ня" і "бяз" (маю на ўвазе часціцу і прыназоўнік) паказвае на тое, што наступнае слова мае націск на першы склад (напрыклад, «ня выкананыя»). А вось гэта карысна...
Тут вам пашанцавала, што сучасная тарашкевіца адмовілася ад правіла, якое было ў тарашкевіцы даваеннай. Калісьці яканне абазначалася і ў другім складзе перад націскам (бядуна, лясуна). У гэтым выпадку вызначаць націск для неабазнанага чалавека больш складана.
Цитата: Окаменелость от февраля 2, 2017, 18:49
Калісьці яканне абазначалася і ў другім складзе перад націскам
Дзякую за каментар. Паглядзеў, што сапраўды ў першапачатковай тарашкевіцы правілы былі больш складаныя.
ЦитироватьБраніслаў Тарашкевіч, грунтуючыся, відавочна, на вымаўленьні свае роднае віленскае гаворкі, артаграфічна замацаваў пераход е ў я ня толькі ў першым, але і ў другім складзе перад націскам. Пазначэньне яканьня ў другім складзе перад націскам залежала ад якасьці зычнага ў першым складзе перад націскам. Калі ў першым складзе быў [а], тады яканьне ў другім складзе не пазначалася: нявучоны, але незаможны; ня пойдзеш, але не пайду.
...
Практыка адроджанай тарашкевіцы ў сучаснай Беларусі засьведчыла стыхійную адмову ад гэтага Тарашкевічавага правіла на карысьць непазначэньня яканьня ў іншых, акрамя першага пераднаціскавага, складох.
http://knihi.com/storage/pravapis.html
Цікава, што і цяпер узнікаюць памылкі з пазначэннем якання ў другім складзе перад націскам у тарашкевіцы. Напрыклад, у Вікіпедыі пра лесуна прачытаў:
"Абсяг дзейнасьці лесуна..."
"Лясуна можна падмануць..."
(wiki/be-tarask) Лясун (https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8F%D1%81%D1%83%D0%BD)