Хурматли форумдагилар, ока-укалар ва опа-сингиллар, кани энди узбекча хам гаплашайлик.
P.S. Узбекчаям = узбекча хам?
Агар шу мавзуда ҳар куни бир-иккита гап ёзиб турсангиз, тилни тезроқ ўрганволишингиз ҳеч гапмас.
Анови сиз ишлатган "форумдаги" сўзи ҳақида бир фикрим бор. Ўзимизнинг тилимизда ҳам –чан деган қўшимча бор. Қаердан пайдо бўлган –билмадим. Ўша форс-тожик-араб томонлардан олинган бўлса керак. Мана, "ишчан" сўзи. Бу сўз ишга ихлос қўйиб, қизиқиш билан ишлайдиган одамлар ҳақида айтилади. Биз ҳам "форумдаги" эмас, "форумчан" деб гапирсак бўлаверади, менимча. Қизиқ бўлади. :yes:
Албатта, хар куни бир нарса калламга нима кеса езиб туравераман. Бугунам энди, узимни овозимни ёзиб бераман, кийин сиз айтасиз мени шевам канака экан. Айтасиз-да мени тушуналасизми. Мени жиннича гапларимга хеч ким яхши тушуналмайди. :)
P.S Биз жинни гапирмаймиз, биз джинди гапрамиз.
господа, вот читаю - почти все понимаю, но говорить не могу хоть убей) может вы запилите парочку годных уроков узбекского? :)
Цитата: smith371 от марта 28, 2012, 10:01
господа, вот читаю - почти все понимаю, но говорить не могу хоть убей) может вы запилите парочку годных уроков узбекского? :)
Ока, сиз узингиз канака турк тилини биласиз? Сизни она тилингиз канака?
Цитата: heckfy от марта 28, 2012, 09:40
Бугунам энди...
Бўпти. Бехато ёзишга ҳаракат қилинг. Хоҳласангиз, мен баъзи-баъзида сиз ёзиб қўйган нарсаларни адабий тилга ўтказиб, қўлдан келганича бехато, янгидан ёзиб беришим мумкин. Вақтга қараб.
Цитата: smith371 от марта 28, 2012, 10:01
годных уроков узбекского
Мы же просто носители. Забегайте сюда, говорите, насколько у Вас получается и, может, будет толк.
Ман Туркияда уч йил сунгра булдим. Бунинг кейин хеч бир турк тили гапламадим) амма менинг акамнинг бир жураси узбек :)
Цитата: heckfy от марта 28, 2012, 10:18
Ока, сиз узингиз канака турк тилини биласиз? Сизни она тилингиз канака?
русча :) мен оз-моз узбек тили (ташауз диалекти) гапира оламан, оз туркча биламан)
Цитата: smith371 от марта 28, 2012, 10:21
Ман Туркияда уч йил сунгра булдим. Бунинг кейин хеч бир турк тили гапламадим) амма менинг акамнинг бир жураси узбек
Вот на узбекском было бы -
"Мен Туркияда уч йил давомида бўлдим. Бундан кейин ҳеч бир турк тилида гапирмадим, аммо менинг акамнинг бир жўраси - ўзбек."
"Сўнгра" в узбекском есть, но означает
потом,
после.
Цитата: Удеге от марта 28, 2012, 10:32
"Мен Туркияда уч йил давомида бўлдим
не на протяжении трех лет, а три года назад) был я там всего 5-6 дней)
Тогда "уч йил аввал, беш-олти кун"
"Сўнгра" в том смысле, в каком Вы его употребили - откуда?
Цитата: Удеге от марта 28, 2012, 10:36
Тогда "уч йил аввал, беш-олти кун"
вот собсно, друг моего отца немного меня учил, но сам он полуграмотный (если смотреть правде в глаза) и из Ташауза. я так понимаю, у него несовсем правильный узбекский, например:
ждать - карашмок
говорить - гапламок (а не гапирмок)
в общем, мои познания смехотворны, а хочется большего)
Наиболее плодотворный способ (из собственного опыта изучения русского) - тупо и тупо, и много читать, пропуская непонятное, возвращаясь, перебрасывая мостики из того, что слышишь, к тому, что читаешь.
Хўп. Кейинроқ яна кирамиз форумга.
Цитата: smith371 от марта 28, 2012, 10:30
Цитата: heckfy от марта 28, 2012, 10:18
Ока, сиз узингиз канака турк тилини биласиз? Сизни она тилингиз канака?
оз-моз
Нон-пон, саль-паль, чой-пой, пиёз -миёз, ош -пош и т.д, такой у вот у нас культур-мультур :D
Цитата: Удеге от марта 28, 2012, 09:26
Агар шу мавзуда ҳар куни бир-иккита гап ёзиб турсангиз, тилни тезроқ ўрганволишингиз ҳеч гапмас.
Анови сиз ишлатган "форумдаги" сўзи ҳақида бир фикрим бор. Ўзимизнинг тилимизда ҳам –чан деган қўшимча бор. Қаердан пайдо бўлган –билмадим. Ўша форс-тожик-араб томонлардан олинган бўлса керак. Мана, "ишчан" сўзи. Бу сўз ишга ихлос қўйиб, қизиқиш билан ишлайдиган одамлар ҳақида айтилади. Биз ҳам "форумдаги" эмас, "форумчан" деб гапирсак бўлаверади, менимча. Қизиқ бўлади. :yes:
"Ишчан" деган сузини биринчи марта эштияпман.
Шу қўшимча билан яна битта сўз эсимга келди. Кейин икковиниям Луғатда топдим. Ишчан, қизиқувчан. Қараб қўйинг.
Цитата: heckfy от марта 29, 2012, 09:26
"Ишчан" деган сузини биринчи марта эштияпман.
В башкирском
эшсән в том же значении
Қаердан бу бало келган : -чан? Турк тилларининг умумий хусусиятими ёки бошқа тиллардан келган?
Откуда эта беда : -чан? Общее свойство тюркских языков или из других языков пришло?
Удеге, Паркент, Заркент, шунака бир жойлар борда...эшитганмисиз?
Эшитганман, лекин бўлмаганман у ёқларда.
Бизни Паркентимизда энг зур узумлар ўсади...
Ана шу энг зўр узумлардан гап кетганда эшитган бўлсам керак.
Цитата: Удеге от марта 29, 2012, 11:14
Қаердан бу бало келган : -чан? Турк тилларининг умумий хусусиятими ёки бошқа тиллардан келган?
Откуда эта беда : -чан? Общее свойство тюркских языков или из других языков пришло?
Үзбәкләрдә бәлки татарчадандыр? Татарча: эшчән "работящий", тормышчан "жизненный, реалистичный" Һ.б.
Цитата: Удеге от марта 29, 2012, 10:03
Шу қўшимча билан яна битта сўз эсимга келди. Кейин икковиниям Луғатда топдим. Ишчан, қизиқувчан. Қараб қўйинг.
Хотя, вот и в убекском есть такой аффикс.
Яна бошқа сўзлар эсимга келди: ўйчан - задумчивый, хаёлчан - мечтательный.
(http://www.ljplus.ru/img4/l/e/leonid_kudreyko/002_Obrezanie..JPG).
Ана...Сукокда болани суннат-тойи буляпти. Сукокдан мени кишлогимгача 5 километрча борда.
Цитата: Удеге от марта 29, 2012, 11:14
Қаердан бу бало келган : -чан? Турк тилларининг умумий хусусиятими ёки бошқа тиллардан келган?
Откуда эта беда : -чан? Общее свойство тюркских языков или из других языков пришло?
Дык десятки слов с этим -сан/-сән в башкирском.
ИМХО тюркского генеза
Зўр! Учинчи бола сап-сариғ-у!
Цитата: Удеге от марта 30, 2012, 10:28
Зўр! Учинчи бола сап-сариғ-у!
Бизда сариқлар жудаям кўп. Мен хам чикиналигимда сариқ булганман. Хозир кап-кора булиб колдим. Кийин кўзим хам кўк.
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 10:32
чикиналигимда
Сизларда шундай гапириладими? Биз томонларда "кичкиналигимда" дейилади.
Цитата: Удеге от марта 30, 2012, 10:39
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 10:32
чикиналигимда
Сизларда шундай гапириладими? Биз томонларда "кичкиналигимда" дейилади.
Ака...бизни тарафимзда унакаям гапирса булаверади...лекин мен "чикина" гапираман.
Тушундим. Сариқ бола - ўрисча айтсам, самый прикольный. Энг ёши бўлса керак, қаерга олиб кетишаётганини билмай, хурсанд бўлиб ўтирипти. Яхши.
Кийин масалан узим хам "тушундим" гапирмайман, мен "чундим" гапираман. :)
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 10:54
"чундим
Менимча, бу сўзда "у" товушини чўзиброқ гапирсангиз керак. Эшитганман бунақа гапиришни.
Цитата: Удеге от марта 30, 2012, 10:52
Тушундим. Сариқ бола - ўрисча айтсам, самый прикольный. Энг ёши бўлса керак, қаерга олиб кетишаётганини билмай, хурсанд бўлиб ўтирипти. Яхши.
Сариқ бола
жудаям жуда хам ширин. Эээ...у бола ярим соатдан кийин
бакириб бўкириб йиғлаверади.
Унинг ҳам чўчоғини кесишган бўлса - ҳайрон бўладиган жойи йўқ! Оғрийди-да!
Узиз катликсиз?
Шаҳарни биласиз. Ўшанинг атрофидан. Янаям аниқроқ қилиб ёзишни кераги йўқдир дейман. Форумда ҳеч ким бундай ошкор ёзмаяпти.
Партизанлик қилиб юраверамиз, ҳаммага ўхшаб.
Цитата: Удеге от марта 30, 2012, 18:31
Шаҳарни биласиз. Ўшанинг атрофидан. Янаям аниқроқ қилиб ёзишни кераги йўқдир дейман. Форумда ҳеч ким бундай ошкор ёзмаяпти.
Партизанлик қилиб юраверамиз, ҳаммага ўхшаб.
Ишклип, кишлокликмисиз?
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 18:43
Ишклип, кишлокликмисиз
Қишлоқданмиз, қишлоқдан. Нима аҳамияти бор бунинг?
Шахарликлар узини катта тутади. Тошкентликлар, айникса.
Ҳалиги таржима мавзусидаги баъзи бир хабарларнинг имлосига қарасак, бунақанги шаҳарликларнинг қорнини ёрсанг, алиф топилмайди. Энасини эмишсин деб қўяверинг.
Цитата: Удеге от марта 30, 2012, 10:58
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 10:54
"чундим
Менимча, бу сўзда "у" товушини чўзиброқ гапирсангиз керак. Эшитганман бунақа гапиришни.
Яна биз тоғ ўрнига тау/тоу деб гапирамиз, соғ ўрнига сау/соу деб гапирамиз. Кипчоклармиз :UU:
Биз томонларда ҳамма нарса аралаш-қуралаш бўлиб кетганга ўхшайди. Қандайдир бир сайтда шеваларимиз ҳақида қисқа бир мақола топгандим. Ўша мақоладаги маълумотларга кўра фикр юритсам, биздаги одамлар барча шеваларда учрайдиган сўзлардан фойдаланашади. У ёки бу даражада.
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 09:05
Удеге, Паркент, Заркент, шунака бир жойлар борда...эшитганмисиз?
Ҳақиқий суғдий жойлар экан ;D
Сўғдий демоқчимисиз?
Цитата: Iskandar от апреля 8, 2012, 21:43
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 09:05
Удеге, Паркент, Заркент, шунака бир жойлар борда...эшитганмисиз?
Ҳақиқий суғдий жойлар экан ;D
Ташобл.
Цитата: Удеге от апреля 8, 2012, 21:47
Сўғдий демоқчимисиз?
Хучандский вокализм.
Цитата: Удеге от апреля 8, 2012, 21:47
Сўғдий демоқчимисиз?
Хучандский вокализм.
Цитата: kanishka от апреля 8, 2012, 21:50
Хучандский вокализм.
Такой?
По причине сильного влияния таджикского языка фонетика, морфология и лексика в говорах Самаркандско-Бухарской зоны имеют следующие особенности.
Фонетика:
а) вместо "и" используется "у": хотин — хотун (жена);
б) вместо "у" используется "ў": уйқи — ўйқу (сон);
в) вместо "ў" используется "у": ўсма — усма;
г) звуки "ҳ" и "х" взаиморазличаются
Цитата: Удеге от апреля 8, 2012, 21:57
Цитата: kanishka от апреля 8, 2012, 21:50
Хучандский вокализм.
Такой?
По причине сильного влияния таджикского языка фонетика, морфология и лексика в говорах Самаркандско-Бухарской зоны имеют следующие особенности.
Фонетика:
а) вместо "и" используется "у": хотин — хотун (жена);
б) вместо "у" используется "ў": уйқи — ўйқу (сон);
в) вместо "ў" используется "у": ўсма — усма;
г) звуки "ҳ" и "х" взаиморазличаются
О замене ў на у не слышал, как-то непривычно. Остальные да. Хотя хотин>хотун - это влияние фарси или наоборот, спорно. Вполне возможно и даже вероятно, переход был обратный: хотун>хотин. Вокализм самаркандского диалекта таджикского не совпадает с другими. А есть еще фонетические явления, одинаковые для самаркандского диалекта обеих языков.
Цитата: Iskandar от апреля 8, 2012, 21:43
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 09:05
Удеге, Паркент, Заркент, шунака бир жойлар борда...эшитганмисиз?
Ҳақиқий суғдий жойлар экан ;D
Ха...биз тарафимизда тожикларам яшайди. Заркентда тажиклар кўп. Бир менинг амакимни қизи, амакиваччам тожикга турмушга чиқган. Кейин қариндошлоримдан ҳам тожиклар бор. Яна уруғларимда бир-иккита тажик топса бўлади. :UU:
Хз, правильно ли написал.
PS. Не в ближайших поколениях, а в прапрапрадедушках-прапрапрабабушках, и то я не совсем уверен в этом.
Цитата: kanishka от апреля 8, 2012, 22:15
О замене ў на у не слышал
Қаранг, ҳалиги қўшиқлар мавзусида Абдуллаева асосан "кучалар" деб куйлаб ўтирипти. Мен биринчи марта эшитдим бу нарсани, ҳайрон бўлдим. У доим чиройли, тоза гапирарди-да.
Цитата: Удеге от апреля 8, 2012, 22:20
Цитата: kanishka от апреля 8, 2012, 22:15
О замене ў на у не слышал
Қаранг, ҳалиги қўшиқлар мавзусида Абдуллаева асосан "кучалар" деб куйлаб ўтирипти. Мен биринчи марта эшитдим бу нарсани, ҳайрон бўлдим. У доим чиройли, тоза гапирарди-да.
Так она иранка, ее вокализм не эталон самаркандского говора. Емнип, ирони вслед за ферганцами огубляют у. Рудимент былого сингармонизма.
Тушунарли. Умуман, ана шу мақоладан эски пайтларда, қирқинчи ё эллигинчи йилларда ёзилган бўлса керак деган фикр қолди. У ерда ҳар бир шева сўзлари намуналари сифатида келтирилган сўзларнинг кўплари биз томонларда ишлатилади. Аралаш-қуралаш, айтганимдай.
Цитата: Удеге от апреля 8, 2012, 22:50
Тушунарли. Умуман, ана шу мақоладан эски пайтларда, қирқинчи ё эллигинчи йилларда ёзилган бўлса керак деган фикр қолди. У ерда ҳар бир шева сўзлари намуналари сифатида келтирилган сўзларнинг кўплари биз томонларда ишлатилади. Аралаш-қуралаш, айтганимдай.
Қайси мақола?
Мана. Тарихий қисмидан бошқа ҳаммаси. Спойлер остида.
ДИАЛЕКТЫ УЗБЕКСКОГО ЯЗЫКА
Узбекский язык, в отличие от других тюркских языков, состоит из трех больших диалектических объединений: карлукского, кипчакского и огузского.
Карлукский диалект
Этот диалект является преимущественно городским. Сам по себе он не является однородным, в нем можно различить три подгруппы — диалекты Ташкентской, Ферганской и Самаркандско-Бухарской зон.
Диалекты Ташкентской зоны
В настоящее время количество разговаривающих на диалекте Ташкентской зоны в два-три раза больше тех, кто говорит на диалектах Ферганской, Самаркандско-Бухарской зон вместе взятых. Этот диалект имеет следующие особенности фонетики:
а) шесть гласных фонем: а, о, у, ў, и, э, и;
б) звук "к" в конце слова произносится как "й": туршак — туршай, кесак — кесай, или совсем опускается: мушук — мушу, кучук — кучу;
в) не различаются звуки "қ" и "х";
г) звук "т" в начале слова произносится как "ч": тиш — чиш;
д) звук "қ" в середине слова превращается в "х": тўқсон — тўхсон.
Особенности морфологии:
а) окончание глагола в прошедшем времени имеет форму "вуз": келдивуз, бордивуз;
б) окончание винительного и родительного падежа и "нинг" не различаются;
в) в окончании существительного множественного опускается буква "р": болалар — болала, ўқувчилар — ўқувчила;
г) окончание настоящего времени имеет форму "-вотти", а не "-япти": борвотти, кетвотти.
Кроме того, в диалекте этой зоны существуют своеобразные единицы лексики: бадал (вместо "овоз" — голос), энггай ("ияк" — подбородок), энгил ("кийим" — одежда), юмалог ("думалок," — круглый), бўтана ("лойқа" — илистый), калиш ("галош"), пакки ("кичик пичок," — маленький нож), сумбат ("гавда" — туловище), пақир ("челак" — ведро), сўнгай ("суяк"— кость), ёрти ("ярим" — половина).
Диалекты Ферганской зоны
Фонетическое своеобразие этого диалекта состоит в том, что долгие гласные несут семантическую функцию, служа определению смысла слов: если "уч" означает "три", то "ууч" — "вершину" (например, "терак учи" — "вершина тополя"); если "ун" означает "муку", то "уун" — "голос" (вместо "овоз").
Морфологические особенности состоят в следующем:
а) окончание в винительном и родительном падежах имеют форму "-ти" и "-ди", например, "ишти" (работы);
б) глагол прошедшего времени имеет окончание "-дик": келдик (прибыли);
в) глагол настоящего времени заканчивается аффиксом "-аяп": ишлаяпман, бораяпман (работаю, иду).
Кроме того, в данном диалекте имеются следующие своеобразные лексико-семантические единицы: бувак (вместо "чақалоқ" — младенец), какка ("загизгон" — сорока), шоти ("нарвон" — лестница), болиш ("ёстуқ" — подушка), бувча ("опа" — старшая сестра), бўзак ("бузоқ" — теленок), избир ("катта зовур" — большая дренажная канава), каса ("сопол товоқ" — глиняная чашка), пол ("пушта" — грядка), парақ ("катта галвир" — большое решето или сито).
Диалекты Самаркандско-Бухарской зоны
По причине сильного влияния таджикского языка фонетика, морфология и лексика в говорах Самаркандско-Бухарской зоны имеют следующие особенности.
Фонетика:
а) вместо "и" используется "у": хотин — хотун (жена);
б) вместо "у" используется "ў": уйқи — ўйқу (сон);
в) вместо "ў" используется "у": ўсма — усма;
г) звуки "ҳ" и "х" взаиморазличаются.
Морфология:
а) предложный и дательный падежи не различаются: "магазинга ишлайди" вместо "магазинда ишлайди" (работает в магазине);
б) окончание существительных настоящего времени имеет форму аффикса "-оп": келопту (идет);
в) глагол прошедшего времени не спрягается: мен келган, сен келган, у келган.
Лексика:
в диалектике этой зоны больше используются таджикские слова: морча (вместо "чумоли" — муравей), каллапўш ("дўппи" — тюбетейка), гўсала ("бузоқ" — теленок), сўзанак ("ниначи" — стрекоза), тартанак ("ўргимчак" — паук), матал ("эртак" — сказка).
Кипчакский диалект
Распространение этого диалекта связано с народностью кипчаков, которые живут в Кашкадарьинской, Сурхандарьинской, Самаркандской, Навоийской, Сырдарьинской и Джизакской областях и состоят из многих родов. Но на нем говорят не только представители этого племени. Он распространен в основном в сельской местности. Кипчакский диалект отличается следующими свойствами.
Фонетика:
а) вместо "й" в начале слов произносится "ж": йўл — жўл (дорога), йурак — журак (сердце);
б) существуют долгие гласные и они влияют на смысл слов: ўт (растение) — ўўт (организм), ўнгир (впадина) — ўўнгир (вместо "тўн этаги" — подол халата);
в) существуют дифтонги: эй, оу, вў;
г) звук "г" меняется на "в": ток, (гора) — тав, бог (сад) — бов;
д) в конце слова звуки "к," и "к" пропускаются: вместо сариқ (желтый) — сари, кичик (маленький) — кичи , қаттиқ (твердый) — қатти.
Морфология:
а) в дательном падеже местоимение образует следующую форму: мақан, сақан, уқан;
б) настоящая форма глагола используется с помощью окончания "-жатир": баражатир, келажатир (идет);
в) дополнительное дательного падежа имеет форму "-га": жўлга;
г) окончания множественного числа встречаются в форме "-нар", "-тар": қатиннар, аттар;
С лексической точки зрения, кипчакский диалект выделяется своеобразным словарным составом, например: чўччи (вместо "ширин" — сладкий), ўй ("текислик" — равнина), маяк ("тухум" — яйцо), кели ("ўсир" — ступа), тўқал ("бева" — вдовец), чимилдиқ ("гўшанга" — полог, занавес для новобрачных в углу комнаты), олашакщак, ("загизгон" — сорока), ўргамчи ("ўргумчак" — паук), изламоқ ("қидирмоқ" — искать), арт ("орқа" — зад, задняя часть), ўр ("чуқур" — яма), барак, ("юнгдан тўқилган гилам" — ковер, связанный из шерсти).
Огузский диалект
Носители этого диалекта в основном живут в Хорезме и на Аральском побережье.
Фонетические особенности диалекта:
а) в начале слова вместо звуков "к", "т" произносятся соответственно "г", "д": тил (язык) — дил, тиш (язык) — диш, кел (приди) — гел, керак (нужен) — герак;
б) "қ", "г", "к", "г" в конце слова опускаются: иссиқ (горячий) — исси, дирик — дири;
в) внутри слова добавляется звук "-н-": ичинда (внутри), дишинда (в зубах);
г) существуют долгие гласные: уур — томон (сторона), уурт — лунж, уун — бугдой (пшеница), ўўж — ўч (месть).
Морфологические особенности:
а) родительный падеж используется в форме "-инг";
б) окончание винительного падежа имеет форму "-а";
в) окончание глагола в настоящем времени длительного действия имеет форму "-йатир": гелайатир, барйатир (приходит, идет);
г) окончание глагола будущего времени имеет форму "-жак": гележак, баржак (придет, пойдет);
д) форма намерения глагола имеет следующее дополнение: гели, гали, гелели,барали.
В словаре огузского диалекта много специфических слов: зангнги (вместо "нарвон" — лестница), сўқи ("ўгир" — решето), буват ("тўгон" — плотина), йимирта ("тухум" — яйцо), қумри ("мусича" — горлинка), бурч ("гар-мдори" — перец), дувақ ("қопқоқ" — крышка), қаринджа ("чумоли" — муравей).
Кажись статья отражает диалектологическую карту начала прошлого века. И не так уж четко все описано.
Ныне деление узбекского языка на три диалекта устарело.
Цитата: kanishka от апреля 9, 2012, 06:59
Кажись статья отражает диалектологическую карту начала прошлого века. И не так уж четко все описано.
Ныне деление узбекского языка на три диалекта устарело.
У вас есть какие-нибудь современные работы по узбекской диалектологии?
Яна бир нарса эсимга тушди. Мен ухтайман/хутайман vs мен ухлайман. Лекин "ухлайман" хам деб гапираверамиз.
Интересно еще, что я употребляю киргизское менен наряду с узбекским билан. (Вот эту фразу не смог записать по-узбекски)
Цитата: heckfy от апреля 17, 2012, 18:14
Еще я употребляю киргизское менен наряду с узбекским билан
Это, пожалуй можно записать так -
"Мен яна қирғизча "менен"дан ўзбекча "билан" қатори бир хилда фойдаланиб юравераман. (фойдаланаман, менен-ни билан қатори ишлатаман)
Калай ўз тоғларимиз. Хушманзара.
(http://i1224.photobucket.com/albums/ee367/tujakov/IMG_2335.jpg)
Аввалам бор Ассалому алейкум! Бу мавзуни укиб узимни шунаканги оми хис хилдимкииии :-[. куп шеваларни ешитмаганман, лекин базиларини мисол килишим мумкин, масалан, Наманган вилоятининг чурток туманининг шеваси Тошкент шевасига ухшаб кетади, факат О урнига Э ишлатилади " кевЭсанми" бунга мисол була олади. Наманган шахрининг шеваси хакида гапирмасам хам булади, базида узимга кулгилик туюлади ;D
Цитата: risligoy от мая 28, 2012, 19:35
Аввалам бор Ассалому алейкум! Бу мавзуни укиб узимни шунаканги оми хис хилдимкииии :-[. куп шеваларни ешитмаганман, лекин базиларини мисол килишим мумкин, масалан, Наманган вилоятининг чурток туманининг шеваси Тошкент шевасига ухшаб кетади, факат О урнига Э ишлатилади " кевЭсанми" бунга мисол була олади. Наманган шахрининг шеваси хакида гапирмасам хам булади, базида узимга кулгилик туюлади ;D
Наманганликмисиз?
Саломга алик олмаслик ёмон одат :yes:
ха Наманганликман.
А мен наманганлик эмасман :(
Эч нарса эмас :-[
Цитата: Borovik от мая 30, 2012, 15:58
Эч нарса эмас :-[
"Эч" эмас "Хеч" булади :)
Тушиндим, ёзиб олдим :yes:
Цитата: risligoy от мая 29, 2012, 20:56
Саломга алик олмаслик ёмон одат :yes:
ха Наманганликман.
Кечирасиз.
Ассалому алейкум. Яхшимисиз? Согмисиз? Омоммисиз? Чарчамай юрибсизми? :)
Цитата: risligoy от мая 28, 2012, 19:35
Наманган вилоятининг чурток туманининг шеваси Тошкент шевасига ухшаб кетади, факат О урнига Э ишлатилади " кевЭсанми" бунга мисол була олади.
Бизларда мунака гапиради. Кевотирсанми ёки кевосанми.
Цитата: heckfy от мая 30, 2012, 23:18
Цитата: risligoy от мая 29, 2012, 20:56
Саломга алик олмаслик ёмон одат :yes:
ха Наманганликман.
Кечирасиз.
Ассалому алейкум. Яхшимисиз? Согмисиз? Омоммисиз? Чарчамай юрибсизми? :)
ваалейкум ассалом! :=
Авваламбор, ҳаммага салом, диалектлар тўғрисида ўз фикримни билдирмоқчи эдим.
Мен оила аъзоларим билан Хоразм шевасида гаплашаман.
Цитата: Удеге от апреля 9, 2012, 00:00
Огузский диалект
Носители этого диалекта в основном живут в Хорезме и на Аральском побережье.
Фонетические особенности диалекта:
кел (приди) — гел, керак (нужен) — герак;
"Кел" сўзи бизда "гел" эмас, балки "гал" деб айтилади. "Керак" сўзи эса, "гарак" деб айтилади.
Цитата: Удеге от апреля 9, 2012, 00:00
г) существуют долгие гласные: уур — томон (сторона), уун — бугдой (пшеница)
"Уур" сўзини умуман эшитмаганман. Бизда "томон" сўзи қуйидагича ишлатилади: Вер (У ер), Бер (Бу ер):
Бугин вер-бера (у ер-бу ерга) боросонми?
Вён-бён (У ён - бу ён)
Бизда буғдой ҳеч қачон "уун" деб айтилмаган, ун адабий тилда ҳам ун (мисол учун, буғдой уни).
Цитата: Хусан от июня 1, 2012, 21:30
"Кел" сўзи бизда "гел" эмас, балки "гал" деб айтилади
Сансан маным дилбарым, бари гал... ::)
Шунга ўхшаш
Цитата: Хусан от июня 1, 2012, 21:30
Бизда буғдой ҳеч қачон "уун" деб айтилмаган, ун адабий тилда ҳам ун (мисол учун, буғдой уни).
Салом! Сиз цитата сифатида келтирган гаплар спойлер остидаги кимнингдир мақоласидан олинган. У ерда бошқа шевалар ҳақида ҳам нотўғрироқ нарсалар ёзиб қўйишибди. Мақола эскириб қолган деган хулосага келдик бу ерда.
Мен ҳам шу фикрдаман
Ташкари- дишон?
Ичкари - ичон?
Ха
Адашмасам дадам Хоразм ховлилари бошка Узбек ховлиларига ухшамайди дегадилар, шу тугрими?
Қайси жиҳатдан: Гўзаллиги жиҳатиданми, кенглигими ёки ўзаро муносабатларидами?
Мен учун ҳаммаси бир хил.
"Xammani ki o`ziga shirin" degan gap bor :)
Xop, siz aytgan jixatlarini boshqa O`zbek shahar va qishloqlaridan nima farqini bor?
Фарқи йўқ. Деталлар ҳар бир қишлоқда ўзига хос.
lingvoforum.net/index.php/topic,49066.0.html
lingvoforum.net/index.php/topic,43579.new/topicseen.html#new
Хусан, бир нима деворинг.
Ким билади? Раҳматли Ҳожибой Тожибоев ўзи қаерлик?
Хўжанднинг Москва деган колхозидан. Қабриям ўша ерда.
Иби, қишлоғини адаштириб юбордим. Охирги концертини кўринг, айтган.
Раҳмат. Бир монологини бошидан охирига довур ёзволувдим. Қаерга қўяй деб бош қотиряпман. Қўйишга арзийдими, умуман?
Ўзбекнинг гапи қизиқ - аталган.Ок.
Хожибой арзийди. Қўшиқлар ичигами, алоҳида мавзуми ўзбекча видеолар деган.
Хожибой узи узбекми ёки тажикми?
ЎзбекЪ
Сизларда кандай гапираланади. Набирами ёки неверами?
Невара. Невара-чеваралар.
Тугри. Бизда хам невера/невара. Лекин набира адабий суз булса керак.
Бола - ребенок.
Невара - внук.
Эвара - правнук.
Чевара - праправнук.
А кейин кандай? Кандай "прапраправнук" булади? пра..внук?
Ёки бегона булиб кетадими?
Навара.
Цитата: heckfy от июня 19, 2012, 16:21
Ёки бегона булиб кетадими?
Йўқ. Биз томонлардаги катта ёшли одамларнинг гапига кўра, кейин ҳалиги сўзларга
пан- деган олд кўмакчи (предлог) қўшилиб, бўлажак еттинчи авлодга қадар саналаверади:
1. Бола 2. Невара 3. Чевара 4. Эвара 5. Панневара 6. Панчевара 7. Панэвара.
Шу сўзни (предлог) китоблардан тополмадим, учратмаганманам. Канишка ё Искандарга айтиш керак, ахтариб кўришсин. Қизиқ-да.
Когда-то моя мама сказала, что все потомки будет по такому порядку:
1. Бола
2. Невара
3. Эвара
4. Чевара
5. Овлиқ
6. Човлиқ
7. Ёвлиқ
8. Остальные Бегона
Чевара билан эварани ўрнини алмаштириб қўйибман.
Assalomu Alaykum O'zbekistonliklar! Juda ham qiziq forum ekan,shevalar haqida yozilganlari menga ko'proq yoqdi :)
Salom barchaga ! Kim qaysi tillarni biladi yoki o'rganyapti?
Цитата: джыгит от ноября 15, 2012, 21:05
Assalomu Alaykum O'zbekistonliklar! Juda ham qiziq forum ekan,shevalar haqida yozilganlari menga ko'proq yoqdi :)
Ва Алайкум Ассалом. Форум кизик, менга хам ёкади. Узбек шеваларни хакида материаллар ва илмий ишлар жуда хам кам :(
Цитата: джыгит от ноября 15, 2012, 21:05
Assalomu Alaykum O'zbekistonliklar!
O'zingiz O'zbekistonni qayeridansiz?
Менимча катта-кургонлик булса керак.
Цитата: heckfy от ноября 16, 2012, 18:59
Менимча катта-кургонлик булса керак.
Қаердан билдингиз?
Цитата: Хусан от ноября 16, 2012, 19:01
Цитата: heckfy от ноября 16, 2012, 18:59
Менимча катта-кургонлик булса керак.
Қаердан билдингиз?
Джигит узи ёзди мана шу тредда катта-кургон шевани хакида. Шундай уйлаб шунака хулосога келдим.
Литературный узбекский и диалекты (http://lingvoforum.net/index.php/topic,53469.0.html)
Его "каттакурганский" подходит для половины Самарканда и Кашкадарьи.
Цитата: heckfy от ноября 16, 2012, 18:59
Менимча катта-кургонлик булса керак.
Katta - qo'rg'ondan Samarqand vil...
Цитата: kanishka от ноября 16, 2012, 19:49
Его "каттакурганский" подходит для половины Самарканда и Кашкадарьи.
to'g'ri topdingiz qoyil :=
Цитата: джыгит от ноября 16, 2012, 21:33
Цитата: heckfy от ноября 16, 2012, 18:59
Менимча катта-кургонлик булса керак.
Katta - qo'rg'ondan Samarqand vil...
Согласен...но каждый говор имеет свои характерные черты .наряду с родстственными ему деалектами
Джигит, сизни тарафингизда уруг, шажара деган нарса борми?
Джигит, сизни тарафингизда уруг, шажара деган нарса борми?
Aynan man tug'ilgan shaharda urug'chilik degan narsani eshitmaganman...biz yetti pusht degan tushuncha borligini bilaman lekin,ya'ni yetti ajdodini ismini bilish.
Lekin oq suyaklar yoki eshonlar(типа арестократы) degan tushuncha bor..bular faqat o'zlarini oq suyaklari bilan oila qurishgan oldinlari...boshqa tumanlarda urug' tushunchasi yaxshi saqlanib qolgan...m-n: Bulung'ur va jomboy tumanlarida O'zbek urug'larining 10-15 xilini uchratish mumkin.shaxsan manga umuman qizig'i yuq bu urug'chilikni
Цитата: heckfy от января 17, 2013, 15:01
Джигит, сизни тарафингизда уруг, шажара деган нарса борми?
heckfy,
бундай тушунчалар Ўзбекстиннинг қайси тарафларида белгили?
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 11:26
Цитата: heckfy от января 17, 2013, 15:01
Джигит, сизни тарафингизда уруг, шажара деган нарса борми?
heckfy,
бундай тушунчалар Ўзбекстиннинг қайси тарафларида белгили?
Шунака тушунчалар бизни тарафимизларда хам йук. Узим шунака нарсаларга кизикаман. Суркашда ( Сурхондариё ва Кашкадариё) уруг, шажара деган тушунчалар булса керак.
Хойнахой биласиздир: қипчоқ халқларида шунақа нарсалар кенг белгили
urug'chilik qipchoq shevali O'zbeklar orasida yaxshiroq saqlanib qolgan...
Узбек уругуни кандай билсангиз булади? Хар бир кишлогни номи булади. Уларни номилари канака уруг ана шу кишлогда яшаган булса шунака купинча булади.
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 11:51
Хойнахой
Бошкирладра хам шунака суз борми?
P.S Я строю предложения, опираясь на русский синтаксис, поэтому заранее звиняйте, если кто-то что-то не понял.
Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:16
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 11:51
Хойнахой
Бошкирладра хам шунака суз борми?
Йўқ :-[ Луғаттан қараб билдим. чиқиши ирон тилларидан бўлса керак
Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:22
P.S Я строю предложения, опираясь на русский синтаксис, поэтому заранее звиняйте, если кто-то что-то не понял.
Мен эса бошқирд тилинан чиқип ўзбекча ёзиб таваккал қилман. Хатоларим бўлса керак
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 12:26
Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:16
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 11:51
Хойнахой
Бошкирладра хам шунака суз борми?
Йўқ :-[ Луғаттан қараб билдим. чиқиши ирон тилларидан бўлса керак
Тугрисида, бунака сузни биринчи марта эшитияпман. Менимча бу сузни факат китобларда топсангиз керак, хакикий адабий суз булса керак.
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 12:31
Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:22
P.S Я строю предложения, опираясь на русский синтаксис, поэтому заранее звиняйте, если кто-то что-то не понял.
Мен эса бошқирд тилинан чиқип ўзбекча ёзиб таваккал қилман. Хатоларим бўлса керак
Сиз ёзган гапларингизни мен тушуняпман. Лекин менимча хатолар бор.
Мен эса бошкирд тилидан чикиб узбекча ёзиш харакат киламан. А я же переходя с башкирского, пытаюсь писать на узбекском.
Таваккал килмок меньше используют, чем харакат килмок.
таваккал - это риск
таваккал килмок = рисковать
Цитата: джыгит от января 17, 2013, 15:38
Джигит, сизни тарафингизда уруг, шажара деган нарса борми?
Aynan man tug'ilgan shaharda urug'chilik degan narsani eshitmaganman...biz yetti pusht degan tushuncha borligini bilaman lekin,ya'ni yetti ajdodini ismini bilish.
В Каттакургане найманы в основном. Были ирони и ургенчи. Близ Пайшанбы есть бахрины.
[/quote]
В Каттакургане найманы в основном. Были ирони и ургенчи. Близ Пайшанбы есть бахрины.
в Каттакургане ни найманов ни других...в городе нет такого понятия найман или бахрин,..у нас есть либо арабы либи Узбеки и ещё мугат(люли),
а тех кто разговаривает вна кипчакском деалекте их называют Узвайами...я имею ввиду именно в городе,а за городом ,например окрестностях водохранилищи обитают так называемые Саройла,чей деалект отличается от городского сильно
Цитата: джыгит от января 17, 2013, 15:38
Aynan man tug'ilgan shaharda urug'chilik degan narsani eshitmaganman...biz yetti pusht degan tushuncha borligini bilaman lekin,ya'ni yetti ajdodini ismini bilish.
Бизлар тарафда ҳам етти пуштни билиш керак дейишади. Ёшлигимда онам етти пуштимизни санаб берарди.
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 11:51
Хойнахой биласиздир: қипчоқ халқларида шунақа нарсалар кенг белгили
Қулоғимга ноодатий эшитилган сўзлар "биласиздир" ва "белгили" сўзлари бўлди. Одатда, ҳойнаҳой биларсиз, ҳойнаҳой билсангиз керак кўринишида ишлатилади. Сизда -дир қўшимчаси менда тўқ ёзув билан белгиланган қўшимчалар ўрнида ишлатиляпти, менимча.
Сиз белгили сўзини тарқалган маъносида ишлатяпсизми?Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:15
Узбек уругуни кандай билсангиз булади? Хар бир кишлогни номи булади. Уларни номилари канака уруг ана шу кишлогда яшаган булса шунака купинча булади.
Русча синтаксис бизга ҳам мос тушиб кетаверади:
Ўзбек уруғини қандай билсангиз бўлади? Ҳар бир қишлоқни номи бўлади. Уларни номлари қанақа уруғ қайси кишлоқда яшаган бўлса, шунақа кўпинча бўлади.
Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:37
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 12:26Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:16Цитата: Borovik от января 18, 2013, 11:51Хойнахой
Бошкирладра хам шунака суз борми?
Йўқ :-[ Луғаттан қараб билдим. чиқиши ирон тилларидан бўлса керак
Тугрисида, бунака сузни биринчи марта эшитияпман. Менимча бу сузни факат китобларда топсангиз керак, хакикий адабий суз булса керак.
Мен бу сўзни кўп эшитганман. Айниқса, киноларда.
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 12:31
Мен эса бошқирд тилинан чиқип ўзбекча ёзиб таваккал қилман.
Сиз хоразмчага яқин гапирар экансиз. Бизда ҳам тилидан ўрнига тилиннан (дилиннан) деб айтишади.
Бошқирдчада ҳозирги замон давом феълида -яп қўшимчаси қўшилмайдими? Масалан, қил
япман деб.
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 12:31
Хатоларим бўлса керак
Тилларимиз деярли бир хил. Асосийси бир-биримизни жуда яхши тушунамиз.
Цитата: heckfy от января 18, 2013, 12:48
Цитата: Borovik от января 18, 2013, 12:31
Мен эса бошқирд тилинан чиқип ўзбекча ёзиб таваккал қилман. Хатоларим бўлса керак
Мен эса бошкирд тилидан чикиб узбекча ёзиш харакат киламан.
Таваккал килмок меньше используют, чем харакат килмок.
Ёзишга бўлиши керак. Янаям аниқроғи,
мен эса бошқирд тилидан келиб чиқиб ўзбекча ёзишга ҳаракат қиляпман.Таваккал сўзини ҳам кўп ишлатишади, айниқса, биз томонларда. Таваккал сўзи билан ҳаракат сўзи бир-бирига унчалик мос келавермайди. Джигит ака айтганидек, у киши ҳаракат эмас, таваккал қиляпти.
У киши ёзган гапи бизникидан унчалик ҳам фарқ қилмайди. Ўзбекчада бундай бўлган бўлар эди:
Мен эса бошқирд тилидан келиб чиқиб ўзбекча ёзиб таваккал қиляпман.
Цитата: джыгит от января 18, 2013, 23:32
в Каттакургане ни найманов ни других...в городе нет такого понятия найман или бахрин,..у нас есть либо арабы либи Узбеки и ещё мугат(люли),
а тех кто разговаривает вна кипчакском деалекте их называют Узвайами...я имею ввиду именно в городе,а за городом ,например окрестностях водохранилищи обитают так называемые Саройла,чей деалект отличается от городского сильно
Сейчас нет. Но лет 100 назад родовая память сохранялась.
Сейчас нет. Но лет 100 назад родовая память сохранялась.
а почему тогда в Каттакургане забыли родовую память,коли созранилась она?
не сохранилась, а сохранялась 100 лет назад. урбанизация. смешение. нормальный процесс. многие узбеки уже забывают родовую принадлежность.
Цитата: kanishka от января 19, 2013, 23:07
не сохранилась, а сохранялась 100 лет назад. урбанизация. смешение. нормальный процесс. многие узбеки уже забывают родовую принадлежность.
то что забывают это хорошо или плохо?
Не знаю. Кому как. Для кого-то это память предков, для кого-то остатки темного прошлого. А у меня только научный интерес.
Цитата: kanishka от января 20, 2013, 21:51
Не знаю. Кому как. Для кого-то это память предков, для кого-то остатки темного прошлого. А у меня только научный интерес.
а мне вообще не интересно,правда только за покойных молится надо
Досларим, мен хам Узбек тилини оргеняпман бирок джудаям яхши билмейман, менге практик керек ) Агар менге аз йордам берасиз мен джудаям хурсанд боламан! Кёп рахмат! :) Мен тюрк тилини яхши билеман, Чеченистанда турамин ва Узбек миллетини севемин.
Сизга қандай ёрдам керак? Бажонидил!
Цитата: Хусан от марта 13, 2013, 21:12
Сизга қандай ёрдам керак? Бажонидил!
Практик экэн. Агар мен сизге бир нарсаги йозяпман ва йоздигим нарса тогру эмэссе ва сиз агар менге айттасыз, бу йордам болади. Бир сорум бор. Узбек тилинге эн укшаш экэн тил канси? Ва тилингизде (щедрый) экэн гап бор ма? Чюнкю досларимнги соради ва улар айттади ки шундай гап йук )
Қўли очиқ.
Нима ўртоқ-д ўстларингизнинг луғатда банить килибдими?
Щедр/ый , -ая , -ое; щедр, щедра, щедро
1 сахий, ќўли очиќ, саховатли, олићиммат, ћотамтой, ћимматли, ћеч нарсани аямайдиган; ~ый человек олићиммат киши;
2 перен., на что и в чём ёќимли (аммо ќуруќ) сўзни аямайдиган; ~ый на похвалы маќташ учун сўзни аямайдиган, мадћиябоз; ~ый на обещания катта-катта ваьда бераверадиган, ваьдабоз;
3 бой, мўл-кўл, сероб, кўп; серћосил, сахий; ~ая земля серћосил (сахий) ер; ~ая природа бой (сахий) табиат;
4 ќимматбаћо; катта-катта; ~ые подарки ќимматбаћо совѓалар; ~ой рукой сахийлик (очиќ ќўллик) билан, ћеч нарсани аямасдан (аямай).
Gilgamesh, кечирасиз, аммо чеченмисиз?
Агар мустокбил вокит мен бир нарсаги тушинмеймин, Сизги сориштибилемин ми, дослар? :)
Kanishka пишет:
Ныне деление узбекского языка на три диалекта устарело.
См. критический анализ работ по узбекской диалектологии:
А,Б.Джураев. Теоретические основы ареального исследования узбекоязычного массива. Т., "Фан", 1991.
А так же : А.Б.Жўраев. Стандарт ўзбек тили // Linguistics 1. Изд УзГУМЯз, 2010.
Выложите на форуме этих сверхценные материалы плиз.
Самарқанд ва Қашқадарё вилоятлари шевалари бўйича Е.Д.Поливанов, Улуғ Турсун, Назар Ражабов, Худойберди Дониёров, Болта Жўраев, Аъзам Шерматов, Тўра Қудратов, М. Валиев, В.Эгамовларнинг тадқиқотлари бор.
Gilgamesh pishet:
Практик экэн. Агар мен сизге бир нарсаги йозяпман ва йоздигим нарса тогру эмэссе ва сиз агар менге айттасыз, бу йордам болади. Бир сорум бор. Узбек тилинге эн укшаш экэн тил канси? Ва тилингизде (щедрый) экэн гап бор ма? Чюнкю досларимнги соради ва улар айттади ки шундай гап йук ).
Ўзбек тилига энг яқин туркий тил бу уйғур тилидир. Ундан сўнг қорақалпоқ тилини эслатиб ўтиш керак. Бу тил гўё қозоқ ва ўзбек тиллари оралиғида тургандек туйилади. Ўзбек тили кўп шевали тил бўлгани учун у қипчоқ, ўғиз ва қарлуқ гуруҳидаги туркий тиллар билан жуда кўп муштарак белгиларга эга.
"Щедрый" сўзи ўзбек тилига "саҳий, ҳимматли, қўли очиқ,хотамтой,олий ҳиммат" тарзида таржима қилинади. Булар орасида айрим услубий нозикликлар бор.
Kanishka pishet:
Не знаю. Кому как. Для кого-то это память предков, для кого-то остатки темного прошлого. А у меня только научный интерес.
Существует очень большая литература о родо-племенном делении узбекоязычного населения. Материалы фиксировали как узбекские диалектологи, так и узбекские этнографы.
Письмо для HECKFY,
какой у вас родной язык?
Цитата: Evgenii от марта 17, 2013, 01:20
Письмо для HECKFY,
какой у вас родной язык?
Русский у меня первый язык, узбекский второй язык. В том сообщении опечатка. :)
Рислигой пишет:
Наманган вилоятининг чурток туманининг шеваси Тошкент шевасига ухшаб кетади
Наманган вилоятининг Чортоқ туманини 1980 йилнинг ёзида диалектологик экспедиция вақтида ўрганган эдик. Этник состави аралаш, ўзбеклар ҳам, тожиклар ҳам қайд этилган. Асосий фонетик хусусияти умлаутнинг мавжудлиги, феъл таркибидаги инкор аффикси (-ма) нинг бир оз чўзиқлик билан айтилиши.
Русский у меня первый язык, узбекский второй язык. В том сообщении опечатка
Для HECKFY,
Вы изучаете узбекский или исследуете?
Цитата: Evgenii от марта 17, 2013, 01:38
Русский у меня первый язык, узбекский второй язык. В том сообщении опечатка
Для HECKFY,
Вы изучаете узбекский или исследуете?
Я узбек, поэтому мне важно знать язык моих предков. Мне интересна узбекская диалектогия. У меня паркентский диалект, отличный от столичного.
Po Parkentskomu govoru zashchena dissertatsiya Afzalova Sh. eshche 1953 godu.
Ona dostupna v biblioteke AN Uzb.
Цитата: Evgenii от марта 18, 2013, 17:26
Po Parkentskomu govoru zashchena dissertatsiya Afzalova Sh. eshche 1953 godu.
Ona dostupna v biblioteke AN Uzb.
Я в Москве сейчас, возможностей попасть в эту библиотеку у меня нету.
Цитата: Evgenii от марта 17, 2013, 00:41
Kanishka пишет:
Ныне деление узбекского языка на три диалекта устарело.
См. критический анализ работ по узбекской диалектологии:
А,Б.Джураев. Теоретические основы ареального исследования узбекоязычного массива. Т., "Фан", 1991.
А так же : А.Б.Жўраев. Стандарт ўзбек тили // Linguistics 1. Изд УзГУМЯз, 2010.
Решетов, Абдураҳмонов. Ўзбек диалектологии. Читайте, это основы.
Цитата: Evgenii от марта 17, 2013, 01:16
Существует очень большая литература о родо-племенном делении узбекоязычного населения. Материалы фиксировали как узбекские диалектологи, так и узбекские этнографы.
Вы меня учите-то? ::)
Dlia Kanishki:
Во первых, один из авторов не Абдурахмонов, а Шоабдурахмонов,
Во вторых, я предложил Вам те работы, в которых критически анализирован именно этот учебник, а в том что я написал о фиксации родо-племенных групп у диалектологов и этнографов не вижу никакого обучения.
Для HECKHY.
Я в Москве сейчас, возможностей попасть в эту библиотеку у меня нету.
В Москве есть автореферат этой диссертации, в старой Ленинке, или в библиотеке Института языкознания.
Цитата: kanishka от марта 18, 2013, 18:44
Цитата: Evgenii от марта 17, 2013, 01:16
Существует очень большая литература о родо-племенном делении узбекоязычного населения. Материалы фиксировали как узбекские диалектологи, так и узбекские этнографы.
Вы меня учите-то? ::)
Men USA- da yashaiman va uzbekcha gapiraman va tushunaman, ammo bu erda uzbekcha gapirardigon insonlarni kup kurmadim,ammo Uzbek tilini uzim uchun urganish va rivojlantirishini istardim, agar iloji bulsa men bilan uzbekcha suzlashing va mukolama qiling, kup minnatdor bulardim. Bugungi uzbek tili naqadar takmil topgan va yo uzgarilgan va farqi adabij uzbek tilidan buiukmi?
Цитата: Zol от марта 30, 2013, 04:11
Men USA- da yashaiman va uzbekcha gapiraman va tushunaman, ammo bu erda uzbekcha gapirardigon insonlarni kup kurmadim,ammo Uzbek tilini uzim uchun urganish va rivojlantirishini istardim, agar iloji bulsa men bilan uzbekcha suzlashing va mukolama qiling, kup minnatdor bulardim. Bugungi uzbek tili naqadar takmil topgan va yo uzgarilgan va farqi adabij uzbek tilidan buiukmi?
Yozganlaringizda mayda xatolar bor:
Men USAda yasha
yman va
oʻzbekcha gapiraman va tushunaman, ammo bu
yerda
oʻzbekcha gapira
rdigon (-gon shevalarda bor, adabiycha -gan) insonlarni k
oʻp k
oʻrmadim, ammo
Oʻzbek tilini
oʻzim uchun
oʻrganish va rivojlantirish(
i)ni istardim, agar iloji b
oʻlsa men bilan
oʻzbekcha s
oʻzlashing va mu
ho
kama qiling, k
o'p minnatdor b
o'lardim. Bugungi
o'zbek tili naqadar tak
omil topgan va yo
o'zgar(
il)gan va farqi adabi
y o'zbek tilidan bu
yukmi? (buyukmi o'rniga kattami ishlatiladi)
Цитата: Zol от марта 30, 2013, 04:11
Bugungi uzbek tili naqadar takmil topgan va yo uzgarilgan va farqi adabij uzbek tilidan buiukmi?
Bugungi o'zbek tili deganda uch xil guruhdagi (qarluq, o'g'uz va qipchoq) shevalarni qamrab olgan o'zbek tili tushunlishi kerak. O'zgargan deb faqat qadimgi o'zbek tili (chig'atoy tili) dan bir oz farqlarini keltirish mumkin. Adabiy o'zbek tili turkiy tillarning qarluq guruhiga kiradi, shuning uchun qarluq shevalariga juda yaqin, ayniqsa Namangan shevasi bilan bir xil deyiladi. O'zbek qipchoq shevalari bilan esa ayrim harf va tovushlarning almashinishi bilan farqlanadi ("y" - "j", mas. yo'q - jo'q). O'zbek o'g'uz shevalarida esa og'uz tillariga xos belgilar mavjud ("k" o'rnida "g" harfi, "t" harfi o'rnida "d" harfi va h.k. ishlatiladi: "kerak" - "garak", "tosh" - "dosh").
Just for Zol,
You can use my e-mail address: shevalahja@yandex.ru
Best,
Evgeniy
Цитата: Хусан link=topic=46674.msg1636230#msg1636230 date=1364931
Yozganlaringizda mayda xatolar bor:
Men USAda yashab]y[/b]man va oʻzbekcha gapiraman va tushunaman, ammo bu yerda oʻzbekcha gapirardigon (-gon shevalarda bor, adabiycha -gan) insonlarni koʻp koʻrmadim, ammo Oʻzbek tilini oʻzim uchun oʻrganish va rivojlantirish(i)ni istardim, agar iloji boʻlsa men bilan oʻzbekcha soʻzlashing va muhokama qiling, ko'p minnatdor bo'lardim. Bugungi o'zbek tili naqadar takomil topgan va yo o'zgar(il)gan va farqi adabiy o'zbek tilidan buyukmi? (buyukmi o'rniga kattami ishlatiladi)
Цитата: Zol от марта 30, 2013, 04:11
Bugungi uzbek tili naqadar takmil topgan va yo uzgarilgan va farqi adabij uzbek tilidan buiukmi?
Bugungi o'zbek tili deganda uch xil guruhdagi (qarluq, o'g'uz va qipchoq) shevalarni qamrab olgan o'zbek tili tushunlishi kerak. O'zgargan deb faqat qadimgi o'zbek tili (chig'atoy tili) dan bir oz farqlarini keltirish mumkin. Adabiy o'zbek tili turkiy tillarning qarluq guruhiga kiradi, shuning uchun qarluq shevalariga juda yaqin, ayniqsa Namangan shevasi bilan bir xil deyiladi. O'zbek qipchoq shevalari bilan esa ayrim harf va tovushlarning almashinishi bilan farqlanadi ("y" - "j", mas. yo'q - jo'q). O'zbek o'g'uz shevalarida esa og'uz tillariga xos belgilar mavjud ("k" o'rnida "g" harfi, "t" harfi o'rnida "d" harfi va h.k. ishlatiladi: "kerak" - "garak", "tosh" - "dosh").
Tashakkur siz yozgan javoblarizga. Men uchun avallo mohim narsa ozbekcha yozish va suzlashdur. Men albatta sizning bergan maslahatlarizga quloq solaman va hatman " will correct my mistakes". Yana bir bor rahmat sizga.
Цитата: Evgenii от апреля 2, 2013, 23:53
Just for Zol,
You can use my e-mail address: shevalahja@yandex.ru
Best,
Evgeniy
Thank you very much for your help and advise.
Цитата: Zol от апреля 3, 2013, 00:22
Men uchun avallo mohim narsa ozbekcha yozish va suzlashdur. Men albatta sizning bergan maslahatlarizga quloq solaman va hatman " will correct my mistakes". Yana bir bor rahmat sizga.
Arzimaydi, yana savollaringiz boʻlsa beravering.
Siz oʻzbekchani qanday oʻrgangansiz?
Цитата: Evgenii от марта 19, 2013, 01:01
Dlia Kanishki:
Во первых, один из авторов не Абдурахмонов, а Шоабдурахмонов,
Во вторых, я предложил Вам те работы, в которых критически анализирован именно этот учебник, а в том что я написал о фиксации родо-племенных групп у диалектологов и этнографов не вижу никакого обучения.
И в этих работах написано, что узбекское "довон", восходит к китайскому Да-вань, лол? ::)
Цитата: Zol от марта 30, 2013, 04:11
Bugungi uzbek tili naqadar takmil topgan va yo uzgarilgan va farqi adabij uzbek tilidan buiukmi?
Ўзбек тили чиғатой тилининг давомчиси бўлгани учун бадиий услуби бағоят яхши ривожланган, аммо илмий ва расмий услублар ҳали яхши такомиллашмаган. Кўп соҳалар бўйича терминология яхши ишлаб чиқилмаган. Хуллас, муаммолар бор.
Ўзбек тилини ўрганиш қийин, аммо сих яхши биларкансиз, буёғи осон. :)
Адабий тил ва сўзлашув тили орасидаги фарқларга келадиган бўлсак, барча тиллардаги каби, адабий тилда долзарблигини йўқотган сўз ва категориялар узоқроқ сақланади. Луғат бироз фарқланади. Адабий тилда мавҳум отлар кўп ишлатилади, арабий ва форсий ўзлашмалар ҳам. Ишлатиладиган сўзлар частотаси фарқ қилади.
Бундан ташқари, шевалар морфонологияси мураккаб шаклда. Адабий тилда эса морфемалар унификацияси амалга оширилган. Қисқаси, бошқа тилларда қандай бўлса, ўзбек тилида ҳам шундай.
Цитата: Хусан от апреля 3, 2013, 19:26
Цитата: Zol от апреля 3, 2013, 00:22
Men uchun avallo mohim narsa ozbekcha yozish va suzlashdur. Men albatta sizning bergan maslahatlarizga quloq solaman va hatman " will correct my mistakes". Yana bir bor rahmat sizga.
Arzimaydi, yana savollaringiz boʻlsa beravering.
Siz oʻzbekchani qanday oʻrgangansiz?
Meny burzurg onam Shahrisabzda va padar buzurg Samarqanda tugilganlar va bizni oilamizda ozbekcha va forscha gapirishni urgatganlar.
Qaysi urug`dansiz?
Цитата: kanishka от апреля 4, 2013, 15:22
Qaysi urug`dansiz?
Mahmud Khoja Behbudi va Abulvohid Munzim avlodlaridan biz.
O'zbek ekansizku. ;up:
Для Канишка:
И в этих работах написано, что узбекское "довон", восходит к китайскому Да-вань, лол?
------
"Лол" га бало борми?
Вам нужен источник, где сказано, что Довон восходит к Да Вань?
Ребята, читайте литературу...
ust for Zol,
You can use my e-mail address: shevalahja@yandex.ru
Best,
Evgeniy
Thank you very much for your help and advise.
------------------------
Think your family moved to US from Afganistan,
uzbeks from Afganisatan often use "HATMAN".
Best
Цитата: Evgenii от апреля 6, 2013, 18:08
Think your family moved to US from Afganistan,
uzbeks from Afganisatan often use "HATMAN".
Best
ЦитироватьMeny burzurg onam Shahrisabzda va padar buzurg Samarqanda tugilganlar va bizni oilamizda ozbekcha va forscha gapirishni urgatganlar.
P.S. Евгений, используйте теги и цитирование.
Цитата: Evgenii от апреля 6, 2013, 18:08
ust for Zol,
You can use my e-mail address: shevalahja@yandex.ru
Best,
Evgeniy
Thank you very much for your help and advise.
------------------------
Think your family moved to US from Afganistan,
uzbeks from Afganisatan often use "HATMAN".
Best
We are not sure how but they were forced to leave before the Bolshevik revolution. Jadids were extremely persecuted at that time.
Цитата: Evgenii от апреля 6, 2013, 18:03
"Лол" га бало борми?
Вам нужен источник, где сказано, что Довон восходит к Да Вань?
Ребята, читайте литературу...
:fp:
В соответствующей теме я уже привел две цитаты из науч.литературы, в т.ч. и из "Ўзбек тилининг этимологик луғати", так что можете не напрягаться.
саломлар! калесилар?
Салом, салом. Бизада хаммаси яхши. Узингиз тузикмисиз?
ха рахмат тузик, узбек тилини урганишка харакат киляпман :what:
Кареглазка, узбек тилини урганишка не кизиктиради?
Узбекистонда 20 йил булмаган эдим .шу ичун эсимдан чикаряпман она тилимни
Ҳозир қаерда яшаяпсиз? Кўчиб кетганмисиз?
Цитата: кареглазка от июля 15, 2013, 18:16
Узбекистонда 20 йил булмаган эдим .шу ичун эсимдан чикаряпман она тилимни
Яхши. Узбекистонда кайси еридан, жойидан буласиз? Катликсиз?
Мен хам узбек тилини секин-секин урганяпман.
Шахрихондан ман, хозир симферопольда. Шу ерда ойлам бор, узб.га кайтолмайман.
Цитата: кареглазка от июля 15, 2013, 22:18
Шахрихондан ман, хозир симферопольда. Шу ерда ойлам бор, узб.га кайтолмайман.
Озодбек Назарбековнинг ватанидан экансиз. :) Шу 20 йил орасида Узбекистонга борганмисиз?
Ха бир марта бориб келдим холос. Жудаям согиндим.
Цитата: кареглазка от июля 15, 2013, 22:36
Ха бир марта бориб келдим холос. Жудаям согиндим.
Худо хохласа, яна бориб келасиз. Узим, доим харакат киламан хар йил Узбекистонга бориб туришга. Бир кишлок кариндошлар бор, шуларни согиниб юраман.
ха да, Узбекистонди каерида сиз? хозирчи?
Цитата: кареглазка от июля 16, 2013, 10:16
ха да, Узбекистонди каерида сиз? хозирчи?
Хозир мен Москвада, чунки узим шу ерда тугилганман ва яшайман. Ота-онам паркентликлар булади. Паркент кичкина шахарча Тошкент вилоятида.
Тошкенттан Чимганга машина билан борганда, Паркент оркали утипман :yes:
Ошибки правьте плиз
Цитата: Borovik от июля 16, 2013, 11:51
Тошкенттан Чимганга машина билан борганда, Паркент оркали утипман :yes:
Ошибки правьте плиз
Тошкентдан Чимганга машина билан борганда, Паркентдан утиб кетамиз. Я бы сказал так...Когда едем из Ташкента в Чимган, проезжаем через Паркент.
Я хотел сказать - я проезжал )
Чунки Узбекистонда бир марта гина болипман (пока ещё)...
Цитата: Borovik от июля 16, 2013, 11:58
Я хотел сказать - я проезжал )
Чунки Узбекистонда бир марта гина болипман (пока ещё)...
Тогда так. Тошкентдан Чимганга машина билан борганда, Паркентдан утиб кетдим (или утиб кетганман)
Цитата: Borovik от июля 16, 2013, 11:51
Тошкенттан Чимганга машина билан борганда, Паркент оркали утипман :yes:
Я на русский так перевожу: Когда ездил с машиной из Ташкента в Чимган, оказывается, проезжал через Паркент.
Правильно: tuzuk.
В разговоре дело доходит аж до: тузимисиз?
В порядке ли вы? итд Дежурное здоровканье.
Цитата: Удеге от июля 21, 2013, 12:09
Правильно: tuzuk.
В разговоре дело доходит аж до: тузимисиз?
В порядке ли вы? итд Дежурное здоровканье.
Я, с башкирских позиций, понимаю этот
tuzuk как "исправный, в рабочем состоянии"
В узбекском тоже самое.
тузук I
1 исправный; // исправно; телефон ~ми, бузуќми? телефон в порядке или поврежден?; мотор ~ ишлаб турибди мотор работает исправно;
2 неплохой, вполне хороший; ладный; // хорошо, ладно; ўзи ~ шоир, бироќ танќидни кўтармагани ёмон (А. Ќаћћор, «Сароб») Сам он неплохой поэт, но плохо то, что он не любит, критики; ~ ќиз неплохая девушка; иш ~ боряпти работа идёт хорошо; бу иш ~ ташкил ќилинмаган эта работа не организована как следует; ~-~ одамлар хорошие (порядочные) люди; менга олманинг ~-тузугидан беринг дайте мне яблок получше;
3 здоровый, не болъной; ота, ~мисиз? как вы себя чувствуете, отец? (при обращении к болъному); ~ бўлиб кетдингизми? вы поправилисъ?;
4 нареч. толком, обстоятелъно; как следует; ~кина гапирсангчи! говорите же толком!; ~ ўтир сиди как следует;
5 в знач. утверд.частицы хорошо, ладно; эртага китобни ола кел, ~ми? завтра принеси с собой книгу, хорошо?; ~, ола келаман ладно, принесу; * ўзига ~ одам обеспеченный человек; человек, живущий в достатке.
тузук II
ист. уложение, кодекс.
Цитата: Borovik от июля 22, 2013, 11:44
с башкирских позиций, понимаю этот tuzuk как "исправный, в рабочем состоянии"
В узбекском tuzuk как отглагольное проецируется, скорее, на несколько глаголов и потому - во многих смыслах..
Тузмоқ – составлять... устраивать... итд
Тузамоқ – наряжать... складывать... ставить в опр. порядке итд
Тузалмоқ – выздоравливать... заживать... исправляться.. итд
Цитата: Borovik от июля 16, 2013, 11:58
Я хотел сказать - я проезжал )
Чунки Узбекистонда бир марта гина болипман (пока ещё)...
Кариндошларингиз борми Узбекистонда?
Цитата: Хусан от января 19, 2013, 05:11
Бошқирдчада ҳозирги замон давом феълида -яп қўшимчаси қўшилмайдими? Масалан, қиляпман деб.
Яп қосымшасы қай сөзден шыққан?
Яп қўшимчаси қанақа сўздан чиққан?
В разговорной речи слова часто сокращаются. Я заметил, что узбеки как слышат, так и пишут. Например: булар экан – буларкан; борми экан – бормикан. (Казахи же хотя и часто говорят «баратырмын», но пишут «бара жатырмын»). Поэтому думаю, что «қиляпман» в настоящем продолженном времени изначально было «қилиб ётибман». Т.е. "яп", которое вы называете қушимча, это сокращение от "ётиб" - глагол "ётмоқ".
В каз.яз. настоящее время образуется с помощью четырех глаголов – отыр, тұр, жүр, жатыр.
Каз. – узб.
Мен көріп отырмын – мен кўриб ўтирибман
Мен көріп тұрмын – мен кўриб турибман
Мен көріп жүрмін – мен кўриб юрибман
Мен көріп жатырмын – мен кўриб ётибман – мен кўряпман
Қылып жатырмын – қилиб ётибман – қиляпман
Мен жазып жатырмын – мен ёзиб ётибман – мен ёзяпман
Ол жылап жатыр – у йиғлаб ётибти – у йиғляпти
Дұрыс?
Цитата: mail от ноября 4, 2013, 10:16
Дұрыс?
Мен бу қўшимчанинг этимологияси билан қизиқмаганман. Хоразмчада бу қўшимча йўқ.
Цитата: Хусан от ноября 4, 2013, 20:07
Цитата: mail от ноября 4, 2013, 10:16
Дұрыс?
Мен бу қўшимчанинг этимологияси билан қизиқмаганман. Хоразмчада бу қўшимча йўқ.
Хоразмчада
хозирги замон давом феъли қандай болады?
дурибман, ўтирибман, ётибман, юрибман.
Doslarim, Özbek tiline en uxşaş bölan hame Türk tillerinden til qansi?
Цитата: Gilgamesh от ноября 7, 2013, 16:08
Doslarim, Özbek tiline en uxşaş bölan hame Türk tillerinden til qansi?
Уйғур тили, достим.
Цитата: Gilgamesh от ноября 7, 2013, 16:08
Doslarim, Özbek tiline en uxşaş bölan hame Türk tillerinden til qansi?
уйғурчә эмасми?
Цитата: Gilgamesh от ноября 7, 2013, 16:08
Doslarim, Özbek tiline en uxşaş bölan hame Türk tillerinden til qansi?
Менимча энг якин уйгур тили булса керак.
Javobingiz için köp rahmat. Diger bir suroğim da bor. Qazaq tilindeki metinini Özbek tilini bilen adam için tüşünmoq qiin mi, engil mi?
Цитата: Gilgamesh от ноября 7, 2013, 16:16
Javobingiz için köp rahmat. Diger bir suroğim da bor. Qazaq tilindeki metinini Özbek tilini bilen adam için tüşünmoq qiin mi, engil mi?
Мен ўзим ўзбек тилини яхши билмайман, лекин ҳаётда қозоқлар билан гаплашсан, 50-60 фоиз тушунаман. Қозокча содда матни ўкисан 50 фоизча тушнсам керак.
http://www.ozodlik.mobi/a/25120695.html
Жиззахда 20 яшар келинчак пахтазорда ўлиб қолди :(
Мен кулиб, кулиб, столни тагига кириб кетдим.
Juda qiziq.
Буни эшитиб ҳожибой-акани эсладим.
Доброе утро, как перевести: Tuningiz osuda o'tsin
Цитата: Allbina от августа 5, 2014, 07:52
Доброе утро, как перевести: Tuningiz osuda o'tsin
Перевод здесь: Перевод: РУССКИЙ <=> УЗБЕКСКИЙ язык (http://lingvoforum.net/index.php/topic,12446.new.html#top)
Здравствуйте Удеге, я здесь новичок, хотелось бы написать вам сообщение в личку, не знаю как....есть просьба перевести текст на узбекский язык
Здравствуйте, Сильва. Наберите больше 10 сообщений на форуме(правила такие), наведите указатель мыши на значки под аватаркой моей, нажмите на тот из них, после наведения на который всплывёт "личное сообщение" и.. пишите.
смайлы тоже считаются как сообщения? :)
Это ж бездушная машина, посты с одной буквой даже, по-моему, сочтёт за сообщения. Но живые модераторы могут возразить. :yes:
а к Вам в друзья можно добавиться?
или это ни чего не меняет?
ну ладно....)))
интересно почему такие правила???????
) :wall: :wall: :wall: :wall:
.
извиняюсь...перед модераторами)))))
но, так надо!
помогите пожалуйста перевести : нега индамис асалим
Цитата: yanahon от октября 30, 2014, 16:49
помогите пожалуйста перевести : нега индамис асалим
По всей видимости, это значит "Почему молчишь, моя сладкая?"
Цитата: Iskandar от апреля 8, 2012, 21:43
Цитата: heckfy от марта 30, 2012, 09:05
Удеге, Паркент, Заркент, шунака бир жойлар борда...эшитганмисиз?
Ҳақиқий суғдий жойлар экан ;D
Унақа эмас. Бу топ-тоза туркнинг эли. :green:
Ўзбек тилида гаплашайлик деган чақириқ остидаги Мавзу виждонимни тинч қўймай, кўрмагандай ўтиб кетишга йўл қўймади.
Кўпинча кўзга ташланиб ё қулоққа чалиниб қолади, тилимиз гўёки бойлигимиз эмиш. Йўқ, тил бойлик сифатида қабул қилинса, бошқа юзлаб тилларнинг аҳамияти ерга урилган, камситилгандай бўлиб қолмайдими?! Аслини олганда, тил -- бу миллатнинг ўзига хослигини таъминловчи мезон, миллатнинг ажралмас қисмидир. Нима бўлганда ҳам, қайси тилларни ўқиб-ўрганмайлик, дунёнинг қай бир тилида гаплашмайлик, ўзлигимизнинг асос-негизларидан бири бўлмиш тилимизни унутмайлик.
Менимча, қанақа ҳалк бўлса худди шунга хос тили бўлади. Рост ҳам, тил - ҳалкнинг бойлиги.
П.С. Мен адабий тилни яхши билмайман, шунинг учун хато билан ёзшим мумкин.
Salom do'stlar.
O'zbek tili ham juda chiroyli turkiy tillardan,shunday emasmi?
Menga bu tilning boshqa turkiy tillarda bo'lgani kabi singarmonizmning (yoki singarmoniyamikan..)yo'qligi, o'ziga xos yumshoqligi bilan yoqadi.
Albatta tilning bunday tus olishida fors(tojik)tilining roli katta.
Men aytmoqchi bo'lgan gap boshqa edi.Yani ba'zi tillar yot tillardan kirgan so'zlarni o'sha til lo'g'at boyligidan o'chirishga uringan.Masalan turk tili bunga misoldir.Endi o'zbek tilini olsak bu tilda juda ko'p yot so'zlar mavjud.Agar o'zbek tilini ham tozalash boshlansa,menimcha befoyda deb o'ylayman.Sizning fikringiz,marxamat! Siz nima deb o'ylaysiz? Foydasi bormi shu tozalashni? Inson zoti jonli tilni avvalgi yoki keyingi holga keltira olishga qodirmikan...?
Цитата: джыгит от декабря 29, 2014, 23:05
Men aytmoqchi bo'lgan gap boshqa edi.Yani ba'zi tillar yot tillardan kirgan so'zlarni o'sha til lo'g'at boyligidan o'chirishga uringan.Masalan turk tili bunga misoldir.Endi o'zbek tilini olsak bu tilda juda ko'p yot so'zlar mavjud.Agar o'zbek tilini ham tozalash boshlansa,menimcha befoyda deb o'ylayman.Sizning fikringiz,marxamat! Siz nima deb o'ylaysiz? Foydasi bormi shu tozalashni? Inson zoti jonli tilni avvalgi yoki keyingi holga keltira olishga qodirmikan...?
Turkiya Osman tilini maktab bolalariga oʻrgatishni boshlamoqchi. Yoshlar eski manbalarimizdan ajralib qolmasin degan maqsadda. Ogʻzaki soʻzlashuv tilimizda unchalik yot soʻzlar koʻp emas. Masalan, biz (xorazm shevasida) nur, ilm, astoydil, azbaroyi, nafaqat, nainki, ... kabi soʻzlarni umuman ishlatmaymiz. Bu soʻzlar faqat adabiy tilga xos soʻzlar deb bilamiz. Qadimda sheʻrlarlarda qofiya kelishsin deb, ikkinchi tillaridan olib qoʻyib ketaverishgan.
jigit, siz o'zbeksizmi yo tojiksizmi? boshqa mavzudan sizning tojik tilida yozgan kommentingizni ko'rdim.
джыгит, европа ва рус тилларидан кириб келган баъзи сўзларнинг ўрнига соф ўзбек тилидаги муқобилини қўллашни тушунса бўлади, аммо тилни батамом ўзлаштирилган сўзлардан тозалаб ташлашнинг умуман иложи йўқ.
Цитата: mail от декабря 30, 2014, 07:20
jigit, siz o'zbeksizmi yo tojiksizmi? boshqa mavzudan sizning tojik tilida yozgan kommentingizni ko'rdim.
O'zbekman.Ha tojik tilidagi mavzuda komment yozgandim.Tojik tiliga ham qiziqaman.
O'zi shahardanmisiz?
Xusan, tilni tozalab bo'lmaydi.Buning iloji yo'q.Til o'zgarishi bu tabiiy hol.Har qanday til borki,o'zgaradi,boshqa rang boshqa tusga kirib,uzoq yillar o'tishi bilan umuman boshqa tilga aylanib ketadi.To'g'ri Xorazm shevasida chin turkiy,kerak bo'lsa arxaik so'zlar bor.Bu hol qipchoq shevalarimizda ham uchratish mumkin.
Цитата: Альфред от декабря 30, 2014, 12:43
джыгит, европа ва рус тилларидан кириб келган баъзи сўзларнинг ўрнига соф ўзбек тилидаги муқобилини қўллашни тушунса бўлади, аммо тилни батамом ўзлаштирилган сўзлардан тозалаб ташлашнинг умуман иложи йўқ.
Alfred,fikringizga 200% qo'shilaman!
Цитата: heckfy от декабря 30, 2014, 13:51
O'zi shahardanmisiz?
Bu savol mengami? Agar menga bo'lsa,unga ha.Lekin qaysi shaharni nazarda tutgansiz tushunmadim...Men Samarqandlikman
Цитата: джыгит от декабря 30, 2014, 13:59
Цитата: heckfy от декабря 30, 2014, 13:51
O'zi shahardanmisiz?
Bu savol mengami? Agar menga bo'lsa,unga ha.Lekin qaysi shaharni nazarda tutgansiz tushunmadim...Men Samarqandlikman
Profilda Samarqand deb yozgan ekansiz, shuning uchun tushunar edingiz deb o'ylabman.
Profilda Samarqand deb yozgan ekansiz, shuning uchun tushunar edingiz deb o'ylabman.
[/quote]
Haya,esimdan ko'tarilibdi.To'g'ri Samarqand deb yozhandim.2013 - yildan beri forumga kirmay qo'ygandim.Kechadan boshlab yana kira boshladim.O'zingiz qayerdan bo'lasiz,agar siz bo'lmasa?
Men o'zi moskvalikman, lekin asli kelib chiqishim Parkent tumaning Kumushqon qishloqidan. Ota-onam shy erlik.
Samarqandda o'zbek zabon yashovchilar ko'pmi? Hozir faqat shahar haqida qap ketyapti.
Цитата: heckfy от декабря 30, 2014, 14:37
Samarqandda o'zbek zabon yashovchilar ko'pmi? Hozir faqat shahar haqida qap ketyapti.
Aniq ha yo yo'q deyish qiyin.Chunki Samarqand uch tilli shahardir.Rus,tojik va o'zbek tillari.Lekin o'zbek tilisiz ham Samarqandni tasavvur qilish qiyin.Shaharda viloyatning turli tumanlaridan kelib o'qib ishlab yurgan o'zbek millati vakillari ko'p.Xohlaysizmi yo'qmi ular bilan transportda,savdoda,bozorda,xizmat ko'rsatish joylarida o'zbekcha gaplashasiz.
Lekin o'troq tojiklar ko'proq tojikchani maqul ko'radi.Va zarurat tug'ilganda o'zbekch gaplashadilar.Samarqanda yana bitta yirik etnik guruh vakillari bor,ironilar deb atalib,tillari o'zbekcha.Shevasida oz moz ozarbayjon elementlari saqlangan,ayniqsa katta yoshdagi ironilar so'zlashganda seziladi.
heckfyджыгит
Цитата: джыгит от декабря 30, 2014, 15:18
.Samarqanda yana bitta yirik etnik guruh vakillari bor,ironilar deb atalib,tillari o'zbekcha.Shevasida oz moz ozarbayjon elementlari saqlangan,ayniqsa katta yoshdagi ironilar so'zlashganda seziladi.
Можете пример из их разговора привести? Масалан, я интересовался и спрашивал, приводят:
"дефар тагида илан вар"
Салам, досла! Бу қейра мәнмән Бехтийәр))) мана енди регистрациини өттүмән. Қандақсизла, өзбәк адишлирим? Сизлирни сеғинип кәттимән))) Кәлатқан бейримиңла билән тәбриклиймән! Йеңи жилни яхши тосуңла, дослирим! Һәммиңла қутлуқ болсун, дослирим! Хусан әкимгә чоооооң салам ейтип қоюңла! Хусан мни тениса кәрәк)))
Цитата: dahbed от декабря 30, 2014, 15:34
heckfyджыгитЦитата: джыгит от декабря 30, 2014, 15:18
.Samarqanda yana bitta yirik etnik guruh vakillari bor,ironilar deb atalib,tillari o'zbekcha.Shevasida oz moz ozarbayjon elementlari saqlangan,ayniqsa katta yoshdagi ironilar so'zlashganda seziladi.
Можете пример из их разговора привести? Масалан, я интересовался и спрашивал, приводят: "дефар тагида илан вар"
[/quote
Кроме дефар остальное понятно. А может дефар это - девор(стена)..
Вообще Самаркандские иранцы они и есть иранские азербайджанцы.Мне мало известно об их истории появления в Самарканд.Хотя я уверен что они азербайджанскими корнями народ.Их диалект совсем совсем утратил огузские элементы.Но всё пахнет)
Например: (1 узб,2 иранск) 1.Менга,сенга,бизларга2.Мана,сана,бизайа или бизара.
1. Келаяпти ,кетаяпти .
2.Галопти,гитопти.
1.Амаки,куёв 2. Амулло,домот и т.д...
Цитата: Бахтияр от декабря 30, 2014, 15:47
Салам, досла! Бу қейра мәнмән Бехтийәр))) мана енди регистрациини өттүмән. Қандақсизла, өзбәк адишлирим? Сизлирни сеғинип кәттимән))) Кәлатқан бейримиңла билән тәбриклиймән! Йеңи жилни яхши тосуңла, дослирим! Һәммиңла қутлуқ болсун, дослирим! Хусан әкимгә чоооооң салам ейтип қоюңла! Хусан мни тениса кәрәк)))
Ва алейкум салом қардош.Сиз манимча уйғур тилида ёзибсиз.Уни қарангки,тилингизни сузма суз таржимасиз тушундим :dayatakoy:
Цитата: джыгит от декабря 30, 2014, 15:57
Ва алейкум салом қардош.Сиз манимча уйғур тилида ёзибсиз.Уни қарангки,тилингизни сузма суз таржимасиз тушундим :dayatakoy:
Һә, бу уйғурчә))) тоғру чүшүнүпсиз) сизгә һәм чоң салам!
Цитата: джыгит от декабря 30, 2014, 15:18
Цитата: heckfy от декабря 30, 2014, 14:37
Samarqandda o'zbek zabon yashovchilar ko'pmi? Hozir faqat shahar haqida qap ketyapti.
Aniq ha yo yo'q deyish qiyin.Chunki Samarqand uch tilli shahardir.Rus,tojik va o'zbek tillari.Lekin o'zbek tilisiz ham Samarqandni tasavvur qilish qiyin.Shaharda viloyatning turli tumanlaridan kelib o'qib ishlab yurgan o'zbek millati vakillari ko'p.Xohlaysizmi yo'qmi ular bilan transportda,savdoda,bozorda,xizmat ko'rsatish joylarida o'zbekcha gaplashasiz.
Lekin o'troq tojiklar ko'proq tojikchani maqul ko'radi.Va zarurat tug'ilganda o'zbekch gaplashadilar.Samarqanda yana bitta yirik etnik guruh vakillari bor,ironilar deb atalib,tillari o'zbekcha.Shevasida oz moz ozarbayjon elementlari saqlangan,ayniqsa katta yoshdagi ironilar so'zlashganda seziladi.
Айтганимча, мавзу фақат шаҳар ҳақида эди. Самарканд вилоятининг аҳолиси қанақалигини жуда яхши биламан. Рост ҳам, 80-90 фоизи ўзбеклар. Мен ўзи Самарканд шаҳрининг аҳолиси ҳақида қизиқияпман. Ўзи Самарканднинг яшовчилар орасида ўзбеклар ва ўзбек забон (уйда ҳам ўзбек тилида гапирадиганлар) одамлар қанча?
heckfy, aytdimku aniq aytolmayman deb.Lekin bu shaharda istiqomat qiluvchi o'zbek oilalari ham talaygina va ular o'zbek tilida so'zlashadilar.Biroq aniq hisobda ularning sonini bilish qiyin.Hozir o'zbeklarimiz Samarqanda ko'payishgan.Qirq ellik yil oldin buyerda o'zbek zabonlar juda kamchilikni tashkil etishgan.Hozir esa ko'p.
Lekin raqamlarga e'tibor bersak,baribir o'zbek zabonlar ko'pchilikni tashkil etadi.Chunki shaharda o'zbekcha so'zlashuvchi o'zbek oilalarining o'zidan tashqari yana anchagina o'zbek zabon ironi millati ham bor.Va ular ham uyda va o'zaro o'zbek tilida so'zlashadi.Umid qilamanki,tushuntiroldim...
Цитата: Бахтияр от декабря 30, 2014, 15:47
Кәлатқан бейримиңла билән тәбриклиймән! Йеңи жилни яхши тосуңла, дослирим! Һәммиңла қутлуқ болсун, дослирим! Хусан әкимгә чоооооң салам ейтип қоюңла! Хусан мни тениса кәрәк)))
Sizga ham yangi yil bayrami qutlugʻ boʻlsin. Ha, men sizni tanidim.
Цитата: джыгит от декабря 30, 2014, 17:56
heckfy, aytdimku aniq aytolmayman deb.Lekin bu shaharda istiqomat qiluvchi o'zbek oilalari ham talaygina va ular o'zbek tilida so'zlashadilar.Biroq aniq hisobda ularning sonini bilish qiyin.Hozir o'zbeklarimiz Samarqanda ko'payishgan.Qirq ellik yil oldin buyerda o'zbek zabonlar juda kamchilikni tashkil etishgan.Hozir esa ko'p.
Lekin raqamlarga e'tibor bersak,baribir o'zbek zabonlar ko'pchilikni tashkil etadi.Chunki shaharda o'zbekcha so'zlashuvchi o'zbek oilalarining o'zidan tashqari yana anchagina o'zbek zabon ironi millati ham bor.Va ular ham uyda va o'zaro o'zbek tilida so'zlashadi.Umid qilamanki,tushuntiroldim...
Раҳмат, Джыгит. Менимча, қирқ-эллик йил илгари ўзбеклар ҳам кўп эди. Мисол учун, 20нчи асрининг бошида Самаркаднинг кўчаларда туркий забони форсий забонига нисбатан кўпроқ эшитса бўлар эди.
Цитата: heckfy от декабря 30, 2014, 22:11
Цитата: джыгит от декабря 30, 2014, 17:56
heckfy, aytdimku aniq aytolmayman deb.Lekin bu shaharda istiqomat qiluvchi o'zbek oilalari ham talaygina va ular o'zbek tilida so'zlashadilar.Biroq aniq hisobda ularning sonini bilish qiyin.Hozir o'zbeklarimiz Samarqanda ko'payishgan.Qirq ellik yil oldin buyerda o'zbek zabonlar juda kamchilikni tashkil etishgan.Hozir esa ko'p.
Lekin raqamlarga e'tibor bersak,baribir o'zbek zabonlar ko'pchilikni tashkil etadi.Chunki shaharda o'zbekcha so'zlashuvchi o'zbek oilalarining o'zidan tashqari yana anchagina o'zbek zabon ironi millati ham bor.Va ular ham uyda va o'zaro o'zbek tilida so'zlashadi.Umid qilamanki,tushuntiroldim...
Раҳмат, Джыгит. Менимча, қирқ-эллик йил илгари ўзбеклар ҳам кўп эди. Мисол учун, 20нчи асрининг бошида Самаркаднинг кўчаларда туркий забони форсий забонига нисбатан кўпроқ эшитса бўлар эди.
Bo'lishi mumkin.
Hurmatli forumdosh do'stlar,barchangizni yaqinlashib kelayotgan yangi 2015-yil bilan tabriklayman.Kelayotgan yil barchasidan ham omadli kelsin!Yangi yil muborak bo'lsin!
Salom forumdoshlar!
Menda bir savol bor.Hozirgi o'zbek tilida arab,fors-tojik,rus va boshqa tillarda kirib kelgan so'zlar birtalay.Qadimiy tillardan ham o'zlashtirilgan bir- ikkita bo'lsa ham so'zlar saqlanib qolganmikan?Masalan so'g'd tilidan.Bir do'stimning aytishicha tilimizdagi ,,katta,aka,,kabi so'zlar so'g'd tilidan meros bo'lib boshqa turkiy tillarda uchramasmish.Bunga fikringiz qanaqa?
Цитата: dahbed от мая 19, 2015, 18:43
Цитата: джыгит от мая 19, 2015, 17:59
katta
Согдизм
Цитата: джыгит от мая 19, 2015, 17:59
aka
Тюрко-монголизм
Я тоже был уверен, в том что ,,катта,, - это согдизм. Наверное,это не единственное согдийское слово в словарном составе узбекского языка)
ака - собственное узбекское слово.
Цитата: heckfy от мая 19, 2015, 19:08
ака - собственное узбекское слово.
Demak bu so'z tojik tiliga o'zbek tilidan o'tgan bo'lishi kerak.AKA so'zi.
Qiziq..,so'zlarni kelib chiqish ildizlarini qanday aniqlash mumkin? Masalan yuqorida Dahbet ,,katta,,so'zini so'g'd tiliga,,aka,,so'zini esa mo'g'ul-turkiy guruhiga oid deyapti.Buni qanday isbotlash mumkin?
Цитата: джыгит от мая 19, 2015, 19:20
Цитата: heckfy от мая 19, 2015, 19:08
ака - собственное узбекское слово.
Demak bu so'z tojik tiliga o'zbek tilidan o'tgan bo'lishi kerak.AKA so'zi.
Ha, huddi shunaqa
Цитата: джыгит от мая 19, 2015, 19:20
Qiziq..,so'zlarni kelib chiqish ildizlarini qanday aniqlash mumkin? Masalan yuqorida Dahbet ,,katta,,so'zini so'g'd tiliga,,aka,,so'zini esa mo'g'ul-turkiy guruhiga oid deyapti.Buni qanday isbotlash mumkin?
Bu yerdan koʻrsa boʻladi:
https://uz.wiktionary.org/wiki/aka
[/quote]
Bu yerdan koʻrsa boʻladi:
https://uz.wiktionary.org/wiki/aka
[/quote]
Rahmat, juda foydali lug'at ekan)