Опыт польской кириллицы

[lehoslav]

Ну я как раз на западе живу.

Ja też na zachodzie, ale tam akurat sporo przesiedleńców ze Wschodu. Rdzenni mieszkańcy Pomorza Zachodniego (są tacy) i przyjezdni z centralnej Polski tak nie mówią. Jeszcze na początku w lat siedemdziesiątych można było usłyszeć na ulicach Szczecina osoby zaciągające.

Rdzenni mieszkańcy Pomorza Zachodniego - кто такой?
Везде пишут, что как раз поляки из востока умеют произносить мягкие губные без глайда. Везде пишут о асинхронном произношении мягких губных в польском языке.

[Rōmānus]

Powinno być [lystonosz]

Już myślałem, że czegoś nie rozumiem i przeoczam ciągle, chociaż niby z pięc razy przeczytałem to same

[lehoslav]

Długo nie byłam świadoma, że z warszawska wymawiam [g'enerał], [g'eografia]

I co z tym nie w porządku?

То, что это нелитературное произношение.

[Rōmānus]

Rdzenni mieszkańcy Pomorza Zachodniego

Niezgermanizowani rdzenni Polacy-Luteranie. Co tu takiego wyjątkowego?

[Rōmānus]

То, что это нелитературное произношение.

Bo niby kto powiedział? Przynajmniej w latach 60-70 miękka wymowa w geo-, i innych przyrostkach greckich właśnie była normą. Teraz to mogło się zmienić, a jednak to nie robi wymowy "miękkej" niepoprawną

[Pinia]

Rdzenni mieszkańcy Pomorza Zachodniego - кто такой

Bliżej Kaszub, na tzw pograniczu, około 200 km od Szczecina od wieków mieszkało wielu Polaków. Całe wsie były polskie, mieli swoje szkoły, spółdzielczość, organizację polonijną, a tuż przed wojną nawet 2 posłów w niemieckim parlamencie.

[Rōmānus]

od wieków mieszkało wielu Polaków.

Wyznanie?

[Pinia]

Ci Polacy byli katolikami. Tam często kościół katolicki był ostoją polskości, pozwalał przetrwać germanizację.

[Rōmānus]

Ależ powinni też być Luteranie, jak na Śląsku - nie?

[Pinia]

Na Śląsku tez bywało różnie. Nie wszyscy byli luteranami. Raczej częściej byli katolikami. To ich odróżniało od Niemców i zgermanizowanych.

[lehoslav]

То, что это нелитературное произношение.

Bo niby kto powiedział? Przynajmniej w latach 60-70 miękka wymowa w geo-, i innych przyrostkach greckich właśnie była normą. Teraz to mogło się zmienić, a jednak to nie robi wymowy "miękkej" niepoprawną

Большинство поляков издевается над таким произношением и считает его варшавским, так как lypu.


"Nieznaczna i coraz bardziej malejąca część wykształconych Polaków używa przed e każdego pochodzenia miękkich [k', g']. Na tle unikania takiej wymowy [...]" Z. Siteber, Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Warszawa 1966 s. 114.

Обращаю внимание на год издания.

[Pinia]

Большинство поляков издевается над таким произношением и считает его варшавским, так как lypu.

To prawda, musiałam bardzo uważać, żeby więcej nie popełniać takich błędów.

[Rōmānus]

żeby więcej nie popełniać takich błędów

taj już od razu - "błędów"?

[Rōmānus]

Nie wszyscy byli luteranami. Raczej częściej byli katolikami.

Widzę teraz, że moje powiedzenie mogło być niewłaściwie zrozumiane. Nie chciałem powiedzieć, że wszyscy na Śląsku byli Luteranami, tylko raczej że tacy się zdażali dosyć często. Podobnie miało być (przynajmniej teoretycznie) na Pomorzu

[lehoslav]

żeby więcej nie popełniać takich błędów

taj już od razu - "błędów"?

Если не все, то подавляющее большинство образованных поляков считает это нелитературным произношением.

[Rōmānus]

Если не все, то подавляющее большинство образованных поляков считает это нелитературным произношением.

Jak i wymowę "ziemja"?

[Pinia]

Zdarzali, oczywiście. Tylko to pozwala zrozumieć przywiązanie do kościoła rdzennych mieszkańców tych ziem 

[lehoslav]

Если не все, то подавляющее большинство образованных поляков считает это нелитературным произношением.

Jak i wymowę "ziemja"?

Об этом я судить не буду. Для меня такое произношение является вполне литературным, в отличие от произношения [źem'a].
Даже те, кто утверждает, что произношение -mia в словах zшemia и armia не совпадает (одного знаю), не опровергают самого существования легко заметного слух и-образного глайда в словах как zemia, а пишут лишь о том, что он короче чем в armia. С чем я не согласен. Но здесь могу представить региональное различие.
В кашубском мягкие губные распались на сочетания Твердый губной+й.

[lehoslav]

W niestarannej wymowie niektórzy wymawiają je rozczepiając na samogłoskę e i spółgłoskę nosową "n" [renka]; pozostali wymawiają "ę" z lekką nosowością.

Nosowa samogłoska pozostaje tylko przed spółgłoskami szczelinowymi na kształt s, z, ś, ź, ż, sz itd

Ну, если говорить точно, то даже перед щелевыми нет в польском языке никаких носовых гласных, а дифтонги типа [ɛw͂ ], [ɛj͂]...

[Pinia]

перед щелевыми  = czy to termin oznaczający "szumiące, ciszące"?
Jeszcze mam kłopot z terminologią rosyjską i nie potrafię sobie poradzić z komputerowym zapisem fonetycznym.
Rozszczepienie nosówek  następuje tylko przed spółgłoskami ustnymi zwartymi, np. ząb [zomb], zęby [zemby], kędy [kendy]
ale książka [ksiąška] (powinno być o nosowe), wąż [wąš]

[Rōmānus]

перед щелевыми  = czy to termin oznaczający "szumiące, ciszące"?

To znaczy szczelinowe, frykatywne

Для меня такое произношение является вполне литературным, в отличие от произношения [źem'a].

Źródło, cytat?

[lehoslav]

перед щелевыми  = czy to termin oznaczający "szumiące, ciszące"?
Jeszcze mam kłopot z terminologią rosyjską i nie potrafię sobie poradzić z komputerowym zapisem fonetycznym.
Rozszczepienie nosówek  następuje tylko przed spółgłoskami ustnymi zwartymi, np. ząb [zomb], zęby [zemby], kędy [kendy]
ale książka [ksiąška] (powinno być o nosowe), wąż [wąš]

щелевые - szczelinowe

No niestety, przed szczelinowymi polskie "samogłoski nosowe" mają dyftongiczny charakter. W wyrazach 'książka' i 'wąż' pod literą 'ą' kryją się dwa dźwięki: 1) najpierw czyste o (może być lekko nazalizowane, ale nie jest to konieczne) 2) nosowe u niezgłoskotwórcze.

Przed spółgłoskami miękkimi zamiast nosowego u niezgłoskotwórczego mamy nosowe j.

Spektrogram wyrazu 'gęś' (granice między fonami robione na szybko i orientacyjnie). Widać wyraźnie dyftongiczny charakter "ę".

[lehoslav]

Для меня такое произношение является вполне литературным, в отличие от произношения [źem'a].

Źródło, cytat?

Postaram się dać coś w poniedziałek, teraz nie mam pod ręką żadnej fonetyki języka polskiego.

[lehoslav]

Na razie taki cytat:

"W starszych polskich pracach fonologicznych polskie palatalne spółgłoski labialne opisywane były jako samodzielne fonemy. Współczesne opisy typu strukturalnego zgodnie traktują miękkie labialne jako warianty pozycyjne twardych przed /i/ i /j/ [...]. Podstawę do takiej interpretacji stwarzają ograniczenia dystrybucyjne miękkich labialnych i brak faktycznej różnicy fonetycznej między sekwencjami uprzednio traktowanymi jako różne */L,V/ i /LjV/. [przecinek oznacza miękkość - uwaga lehoslava] Różnica ta związana była z różnicą: wyraz rodzimy vs. wyraz obcy, np ziemia /ʑɛm,a/ -- armia /arm,ja/ - taka interpretacja miała także oparcie w pisowni tych wyrazów w przypadkach zależnych, por. ziemia - ziemi, stułbia - stułbi, ale armia - armii, kopia - kopii. Faktycznie jednak obie końcówki wymawiane są identycznie zarówno w nominatywie, jak i w przypadkach zależnych. Identycznie realizowane są róznież wyrażenia, w których labialna i jota rozdzielone są szwem morfologicznym typu objętość, objąć [ɔbjɛntɔɕt͡ɕ], [ɔbjɔɲt͡ɕ]. Mimo całkowitego ujednolicenia wymowy omawianych sekwencji w wyrazach rodzimych i obcych informacja o obcości zachowuje się jednak w jakiś sposób, a mianowicie w wyrazach obcych zdarzają się substytucje grup [L,jV] poprzez [L,ijV] w morfemach rdzennych, np. biologia [b,ijɔlɔɟja] zamiast [b,jɔlɔɟja]. [...] Takie zmiany nie są możliwe w zakończeniach wyrazów (np. kopia tylko [kɔp,ja]) i w wyrazach rodzimych (np. biorę tylko [b,jɔrɛ].

Irena Sawicka, Stefan Grzybowski "Studia z palatalności w językach słowiańskich", Toruń 1999, s. 19-20.

Porównaj jeszcze transkrypcje typu biała [b,jawa] (tamże, s. 23)

[lehoslav]

I jeszcze coś o miękkich welarnych:

"Dawniejsza, przedwojenna kulturalna polszczyzna prezentowała ten drugi typ [tzn. miała miękkie welarne przed każdym [e] - uwaga lehoslava], po czym zanikło zmiękczenie w wyrazach obcych, a praktycznie zanikło tam, gdzie nie było uwzględnione na piśmie. Znam kilka wiekowych osób, które jeszcze mówią [cef,ir], [ɟeɔlɔɟja], itp. -- to już bardzo rzadka wymowa.
tamże, s. 76.