***

[_Swetlana]

1. PENSVM С
Ubi est Rōma? – Rōma in Italiā est.
Estne Sparta in Italiā? – Sparta in Italiā nōn est, Sparta est in Graeciā.
Ubi est Italia? – Italia in Eurōpā est.
Ubi sunt Syria et Arabia? –  Syria et Arabia in Asiā sunt.
Estne Aegyptus in Asia? – Aegyptus nōn in Asiā, Aegyptus in Āfricā est.
Ubi sunt Sparta et Delphī? – Sparta et Delphī in Graeciā sunt.
Ubi est Brundisium? – Brundisium in Italiā est.
Quid est Brundisium? – Brundisium oppidum est.
Num Crēta oppidum est? – Crēta oppidum nōn est, Crēta est īnsula.
Estne Britannia īnsula parva? –  Britannia nōn īnsula parva, sed magna īnsula est.
Quid est Tiberis? – Tiberis fluvius est.
Quid est D? – D est littera Latīna.
Num Δ littera Latīna est? – Δ littera Latīna nōn est, Δ est littera Graeca.
Estne II magnus numerus? – Nōn, II est numerus parvus.

2. PENSVM С
Quis est Quīntus? – Quīntus est puer Rōmānus, fīlius Iūliī.
Quī sunt Mēdus et Dāvus? – Mēdus et Dāvus servī Iūliī sunt.
Mārcusne quoque servus Iūliī est? – Nōn servus Iūliī, sed  fīlius Iūliī est Mārcus. / Mārcus nōn servus, sed  fīlius Iūliī est.
Cuius fīlia est Iūlia? – Iūlia est fīlia Iūliī.
Quot līberī sunt in familiā Iuliī? – Numerus līberōrum in familiā Iuliī est tres: ūna fīlia et duo fīliī. / In familiā Iuliī tres līberī sunt.
Quot servī in familiā sunt? – Numerus servōrum in familiā est centum.
Num Syra domina est? – Nōn domina, sed ancilla est Syra.
Quae est domina ancillārum? – Domina ancillārum est Aemilia.
Estne Cornēlius vir Graecus? – Nōn Graecus, sed vir Rōmānus est Cornēlius. / Cornēlius vir Graecus nōn est.
Num 'puella' vocābulum masculīnum est? – Nōn vocābulum masculīnum, sed vocābulum fēminīnum est 'puella'. / 'Puella' vocābulum fēminīnum est, nōn masculīnum.

3. PENSVM С
Quis Iūliam pulsat? – Mārcus Iūliam pulsat.
Cūr Iūlia plōrat? – Quia Mārcus eam pulsat.
Quīntusne quoque Iūliam pulsat? –  Nōn, Quīntus Iūliam nōn pulsat.
Quem Quīntus pulsat? – Quīntus Mārcum pulsat.
Cūr Aemilia venit? – Quia Iūlia eam vocat.
Quis Iūlium vocat? – Quīntus Iūlium vocat.
Cūr Iūlius Quīntum nōn audit? – Quia dormit.
Quem audit Iūlius? – Iūlius Mārcum audit.
Cūr Mārcus plorat? – Quia Aemilia eum verberat.
Rīdetne Iūlia? – Iūlia nōn rīdet.
Num 'Mārcus' accūsātīvus est? – Nōn, 'Mārcus' nōminātīvus est.
Num 'Iūliam' nōminātīvus est? –  Nōn, 'Iūliam' accūsātīvus est.
Quid est 'dormit'? – 'Dormit' verbum est.

4. PENSVM С
Quot nummī sunt in sacculō Iūliī? – In sacculō euis decem nummī sunt.
Adestne Dāvus in scaenā prīmā? – Dāvus in scaenā prīmā abest.
Quis Dāvum vocat? – Mēdus Dāvum vocat.
Suntne nummī Iūliī in sacculō Dāvī? – Nummī Iūliī nōn sunt in sacculō Dāvī.
Quid Iūlius ponit in sacculō Dāvī? –  Iūlius in sacculō Dāvī ūnum nummum ponit.
Quot nummī iam in sacculō Iūliī sunt? – Iam novem nummī sunt in sacculō Iūliī.
Estne vacuus sacculus Mēdī? – Sacculus Mēdī vacuus nōn est.
Cūr Mēdus discēdit? – Mēdus discēdit, quia is pecūniam dominī in sacculō suō habet.
Quem Iūlius vocat? – Iūlius Mēdum vocat.
Cūr Mēdus Iūlium nōn audit? – Mēdus Iūlium nōn audit, quia abest.

5. PENSVM С
Num Iūlius sōlus in vīllā habitat? – Iūlius nōn sōlus, sed cum magnā familiā in vīllā habitat.
Quot fīliōs et quot fīliās habent Iūlius et Aemilia? – Iūlius et Aemilia trēs līberōs habent: duōs fīliōs et ūnam fīliam.
Ubi est impluvium? – Id est in atriō.
Ubi dormiunt servī? – Servī in ūnō cubiculō parvō dormiunt.
Adestne Iūlius in peristȳlō cum Aemilia? – Iūlius in peristȳlō abest.
Ubi est Iūlius? – Iūlius in oppidō Tūsculō est. / Iūlius Tūsculī est.
Estne Aemilia sōla in peristȳlō? – Aemilia in peristȳlō sōla nōn est, sed cūm līberīs suīs.
Quid Iūlia agit in hortō? – Iūlia in hortō rosās carpit.
Cūr puerī Iūliam rīdent? – Quia improbī sunt.

6. PENSVM С
Ambulatne Iūlius? – Nōn ambulat, duo servī eum portant. / Nōn ambulat, lectīca vehitur.
Quī Iūlium portant? – Dāvus et Ursus Iūlium portant.
Quid portant Syrus et Lēander? – Syrus et Lēander saccōs portant.
Unde venit Iūlius et quō it? – Iūlius Tūsculō venit et ad vīllam suam it.
Quō it Mēdus? – Rōmam it.
Etiamne Cornēlius Tūsculō Rōmam it? – Nōn,  Cornēlius Rōmā Tūsculum  it.
Ubi habitat Cornēlius? – Cornēlius Tūsculī habitat.
Cūr Mēdus laetus est? – Mēdus laetus est, quia Rōmam it, ubi amīca eius Lȳdia habitat.
Quae est Lȳdia? – Lȳdia est amīca Mēdī, fēmina pulchra et proba.
Quid habet Mēdus in sacculō suō? – In sacculō suō Mēdus nummōs Iūliī habet.
Suntne amīcī Iūlius et Mēdus? – Iūlius et Mēdus nōn amīcī, sed inimīclī sunt.
Num 'portat' verbum passīvum est? – 'Portat' nōn verbum passīvum, sed actīvum est.

7. PENSVM С
Quem puerī exspectant? – Puerī Iūlium exspectant.
Venitne Iūlius Rōmā? – Iūlius nōn Rōmā, sed Tūsculō venit.
Quis ōstium aperit et claudit? – Ōstiārius ōstium aperit et claudit.
Quid inest in saccīs? – In saccīs māla et pira insunt.
Cui Iūlius mālum prīmum dat? – Iūlius Mārco mālum prīmum dat.
Cui Aemilia ōsculum dat? – Aemilia virō suō ōsculum dat.
Estne Iūlia in hortō? – Iūlia in hortō nōn est.
Quō it Dēlia? – Dēlia ad cubiculum Iūliae it. / Dēlia in cubiculum Iūliae it.
Estne Iūlia sōla in cubiculō suō? – Nōn sōla est Iūlia, sed Syra in cubiculō Iūliae inest.
Rīdetne Iūlia? – Nōn rīdet Iūlia, sed lacrimat.
Quō Iūlia currit? – Ad patrem suum. / Iūlia in ātrium currit.
Quid Iūlius dat fīliae suae? – Iūlius fīliae suae ōsculum, mālum et pirum dat.

8. PENSVM С
Quid Albīnus vendit? – Albīnus ōrnamentā vendit.
Ā quō Aemilia ōrnāmenta accipit? – Aemilia multa ōrnāmenta ā virō suō accipit.
Ambulatne Mēdus cum dominō suō? – Mēdus nōn cum dominō, sed cum amīcā suā Lȳdiā ambulat.
Ubi Mēdus et Lȳdia cōnsistunt? – Mēdus et Lȳdia ante tabernam Albīnī cōnsistunt.
Cūr Mēdus margarītās nōn emit? – Quia Lȳdia margarītās multās habet.
Cūr Lȳdia nūllum ānulum habet? – Quia Lȳdia pecūniōsa nōn est.
Estne vacuus sacculus Mēdī? – Nōn est vacuus, sed plēnus nummōrum. / Sacculus Mēdī vacuus nōn est, in sacculō eius nōnāginta sestertiī sunt.
Quot sēstertiīs cōnstat ānulus gemmātus? – Ānulus gemmātus HS C cōnstat. / Ānulus gemmātus centum sestertiī cōnstat.
Ad quem digitum ānulus convenit? – Ānulus ad digitum quārtum convenit.

9. PENSVM С
Num pāstor sōlus in campō est? – Nōn. Pāstor cum canis et ovēs in campō est. / Pāstor nōn sōlus est, canis et ovēs apud eum sunt.
Quot ovēs habet pāstor? – Pāstor centum ovēs habet.
Ā quō canis cibum accipit? – Canis ā pāstōre cibum accipit.
Suntne montēs prope pāstōrem? –  Montēs nōn prope pāstōrem, sed procul ā pāstōre sunt.
Ubi sunt vallēs? – Vallēs sunt inter montēs.
Quid est collis? – Collis est parva mōns.
Quō it pāstor? – Pāstor ad arborem it.
Cūr pāstor umbram petit? – Quia sōl lucet et nūlla nūbēs in caelō suprā campum est. 
Quō it ovis nigra? – Ovis nigra silvam petit. / Ovis nigra in silvā it.
Quid ovis in terrā videt? – Ovis in terrā vestīgia lupī videt.
Cūr lupus ovem nigram nōn ēst? – Quia canem timet. / Quia canis accurrit et lupum petit.

10. PENSVM С
Num Neptūnus homō est? –Nōn homō, sed deus est Neptūnus. / Neptūnus nōn homō, sed deus est.
Quis est Mercurius? – Mercurius est deus mercātōrum et nūntius deōrum.
Quid agunt mercātōrēs? – Mercātōrēs emunt et vēndunt.
Num necesse est margarītās habēre? – Id necesse nōn est.
Quid est ōceanus Atlanticus? – Ōceanus est magnum mare.
Cūr aquila ā parvīs avibus timētur? – Quia aquila parvās avēs capit et ēst.
Ubi sunt nīdī avium? – Nīdī avium in arboribus sunt.
Quid est in nīdīs? – In nīdīs sunt ōva aut pullī.
Quae bēstiae ōva pariunt? – Avēs et serpentēs ōva pariunt.
Quid agunt puerī in hortō? – Puerī in hortō nīdōs in arboribus quaerunt.
Cūr rāmus Quīntum sustinēre nōn potest? – Quia rāmus tenius puerum crassum sustinēre nōn potest. / Quia puer crassus est.

11. PENSVM С
Quae sunt membra corporis hūmānī? – Membra corporis hūmānī sunt duo bracchia et duo crūra.
Ubi est cerebrum? – Cerebrum post frontem est.
Quid est in pectore? – In pectore pulmōnēs et cor insunt. 
Ubi est venter? – Venter est īnfrā pulmōnēs.
Cūr Quīntus cibum sūmere nōn potest? – Quia puer aeger est.
Estne Quīntus sōlus in cubiculō suō? – Quīntus sōlus nōn est, apud eam Aemilia et Syra sunt.
Unde medicus arcessitur? – Medicus ā Syrō Tūsculō arcessitur.
Quid videt medicus in ōre Quīntī? – Medicus in ōre Quīntī dentem nigrum videt.
Quid Quīntus in bracchiō sentit? – Puer digitum medicī in bracchiō suō sentit.
Cūr Syra Quīntum mortuum esse putat? – Quia puer quiētus jacet neque oculōs aperit.

12. PENSVM A
Pīlum ē manū iacitur, sagitta ex arcū. In exercitibus Rōmānīs multī Gallī mīlitant, quī arcūs ferunt. Equitātus sine metū impetum in hostēs facit, neque hostēs impetum equitātūs sustinēre possunt. Mīlle passus sunt quīnque mīlia pedum. Via Latīna CL [150: centum quīnquāgintā] mīlia passuum longa est.

Rāmus tenuis puerum crassum sustinēre nōn potest, nam puer crassus gravis est. Ūnum mālum grave nōn est, nec duo māla gravia sunt, sed saccus plēnus mālōrum gravis est. Lēander saccum magnum et gravem portat. In saccō gravī sunt māla. Servī saccōs gravēs portant. In saccīs gravibus sunt māla et pira.

Saccus Lēandrī gravior est quam Syrī, nam māla graviōra sunt quam pira. Via Appia longior est quam via Latīna. Via Appia et via Aurēlia longiōrēs sunt quam via Latīna. Quīntus crassior est quam Mārcus. Lēander saccum graviōrem quam Syrus portat. In saccō graviōre māla sunt.

Hoc pīlum longius et gravius est quam illud. Haec pīla longiōra et graviōra sunt quam illa.

12. PENSVM В
Mārcus frāter Quīntī est. Quīntus ūnum frātrem et ūnam sorōrem habet. 'Iūlia' nōmen sorōris est. Frāter Aemiliae est avunculus līberōrum.
Quīntus: "Ubi est avunculus noster?" Iūlius: "Avunculus vester est in Germāniā."
Prōvincia est pars imperiī Rōmānī. Rhēnus Germāniam ab imperiō Rōmānō dīvidit; Rhēnus finis imperiī est. In Germāniā multī mīlitēs Rōmānī sunt, quī contrā Germānōs pugnant; Germānī enim hostēs Rōmānōrum sunt. Mīlitēs Rōmānī scūta et gladiōs et pīla ferunt. Mīlitēs in castrīs habitant. Circum castra est fossa et vāllum, quod X pedēs altum est. Mīlitēs patriam ab hostibus dēfendunt.

12. PENSVM С
Num 'Mārcus' cognōmen est? – 'Mārcus' nōn cognōmen, sed praenōmen est.
Quot frātrēs habet Aemilia? – Ūnum frātrem habet.
Quid agit Aemilius in Germāniā? – Pugnat contrā Germānōs. / Aemilius in Germāniā mīlitat.
Quae arma pedes Rōmānus fert? – Pedes Rōmānus pīlum, gladium et scūtum fert. 
Quam longum est pīlum Aemiliī? – Pīlum eius sex pedēs longum est.
Ubi habitant mīlitēs Rōmānī? – Mīlitēs Rōmānī in castrīs habitant.
Quī sunt Germānī et Gallī? – Hominēs, quī  Germāniam et Gallīam incolunt.
Estne Germānia prōvincia Rōmāna? – Germānia prōvincia Rōmāna nōn est.
Quod flūmen Germāniam ā Galliā dīvidit? – Flūmen Rhēnus Germāniam ā Galliā dīvidit.
Cūr hostēs castra expugnāre nōn possunt? – Quia mīlitēs Rōmānī bene pugnant, et circum castra  fossa lāta et vāllum altum est. / Quia Rōmānī castra bene dēfendunt. 
Num mīles fortis ab hoste fugit? – Mīles fortis ab hoste nōn fugit, sed armīs sē dēfendit. / Mīles fortis ab hoste nōn fugit, sed impetum in eum facit.
Cūr hasta procul iacī nōn potest? – Quia hasta nimis gravis est.

[_Swetlana]

13. PENSVM A
Hōrae diēī sunt XII. Hōra sexta diem dīvidit in duās partēs: ante merīdiem et post merīdiem. Sex hōrae sunt dīmidia pars diēī. Mēnsis Iūnius XXX diēs habet: numerus dierum est XXX. Novus annus incipit ab eō diē quī dīcitur kalendae Iānuāriae.
Iūlius mēnsis annī calidissimus est; Iānuārius est mēnsis annī frīgidissimus. Mēnsis annī brevissimus est Februārius. Padus est flūmen Italiae longissimum et latissimum. Sōl stella clārissima est.

13. PENSVM В
Iānuārius mēnsis prīmus est. December est mensis duodecimus ac postrēmus. Tempore antīquō September mēnsis septimus erat, nam tunc mēnsis prīmus erat Mārtius. Nunc September mensis nōnus est. Diēs est tempus ā māne ad vesperum. Māne est initium diēī, vesper finis diēī est et initium noctis. Diēs in XII hōrās dīviditur. Nocte lūna et stēllae lūcent, neque eae tam clārae sunt quam sōl. Sol lūnam lūce sua illūstrat. Ea lūnae pars quae sōle nōn illūstrātur obscūra est.
Vēr et autumnus, aestās et hiems sunt quattuor tempora annī. Aestās ā mēnse Iūniō incipit. Hieme nōn sōlum imber, sed etiam nix dē nūbibus cadit: montēs et campī nive operiuntur. Aqua nōn tam frīgida est quam nix.

13. PENSVM С
Quot sunt mēnsēs annī? – Mēnsēs annī sunt duodecim.
Ā quō Iānuārius nōmen habet? – Iānuārius ā deō Iānō nōmen habet. / Mēnsis Iānuārius nōminātur ā deō Iānō.
Quam longus est mēnsis Aprīlis? – Mēnsis Aprīlis trīgintā diēs longus est.
Ā quō mēnsis Iūlius nōmen habet? – Mēnsis Iūlius ab imperātōre Iūliō Caesare nōmen habet. / Mēnsis Iūlius nōminātur ā Iūliō Caesare.
Cūr mēnsis decimus Octōber nōminātur? – Nam tempore antīquō Mārtius  mēnsis prīmus erat, Octōber igitur erat mēnsis octāvus.
Cūr lūna nōn tam clāra est quam sōl? – Quia lūna ipsa suam lūcem nōn habet, sed sōle illūstrātur.
Quī diēs annī brevissimus est? – Diēs annī brevissimus est ante diem octāvum kalendās Iānuāriās. / Diēs annī brevissimus est a.d.VIII.Kal.Ian.
Quī diēs aequinoctia dicuntur? – Ante diem octāvum kalendās Aprīlēs (a.d.VIII.Kal.Apr.) et ante diem octāvum kalendās Octōbrēs (a.d.VIII.Kal.Oct.).
Quod tempus annī calidissimum est? –  Aestās vel tempus ā mēnse Iūniō ad mēnsem Augustum. / Aestās est tempus annī calidissimum.
Quandō nix dē nūbibus cadit? – Hieme.
Quid est imber? – Imber est aqua quae dē nūbibus cadit.
Ā quō diē incipit annus novus? – Annus novus ā Kalendīs Iānuārīs incipit.

[_Swetlana]

14. PENSVM A
Puer dormiēns nihil audit. Dāvus puerum dormientem excitat: in aurem puerī dormientis clāmat: "Mārce!" Mārcus oculōs aperiēns servum apud lectum stantem videt. Servus puerō frīgentī vestīmenta dat. Parentēs fīlium intrantem salūtant et ā fīliō intrante salūtantur. Fīlius discedēns "Vale!" inquit.
Corpus valēns nōn dolet. Medicus caput dolēns sānāre nōn potest. Piscēs sunt animālia natantia.

14. PENSVM В
Puerī in lectīs cubant [= iacent]. Alter puer dormit, alter vigilat; alter valet, alter aegrōtat. Uter puer aegrōtat, Mārcusne an Quīntus? Quīntus aegrōtat.
Servus puerum dormientem excitat et eī aquam affert. Mārcus ē lectō surgit et prīmum manūs lavat, deinde faciem. Puer vestīmenta ā servō poscit, et prīmum tunicam induit, deinde togam. Iam puer nūdus nōn est. Virō togātō [= togam gerentī] bracchium dextrum nūdum est. Dāvus Mārcum sēcum venīre iubet: "Venī mēcum!"
Mārcus Mēdum, quī cum eō īre solet, nōn videt. Mēdus librōs et cēterās rēs Mārcī portāre solet, Mārcus ipse nihil (nūllam rem) portāre solet praeter mālum. "Hodiē" inquit Iūlius "Mēdus tēcum īre nōn potest." Mārcus sōlus abit librum et tabulam et stilum sēcum ferēns.

14. PENSVM С
Quīntusne bene dormit? – Quīntus nōn dormit, quod et pēs et caput eī dolet. / Quīntus dormīre nōn potest.
Uter puer aegrōtat? – Quīntus aegrōtat, Mārcus valet.
Estne clausa fenestra Mārcī? – Nōn est. Fenestra eīus aperta est.
Uter ē duōbus puerīs gallum canentem audit? – Quīntus vigilat et gallum canentem audit. / Quīntus, quī vigilat, gallum canentem audit.
Quōmodo servus Mārcum excitat? – In aurem Mārcī dormientis magnā vōce clāmat: "Mārce! Māne est!"
Tōtumne corpus lavat Mārcus? – Nōn tōtum corpus, sed modo/tantum manūs et caput lavat.
Cūr Mārcus frīget? – Mārcus frīget, quod corpus eīus nūdus est et per fenestram frīgidus matutinus āēr intrat. / Quod nūdus est.
Quid Mārcus ā servō poscit? – Mārcus vestīmenta sua ā servō poscit.
Utrum bracchium togā operītur? – Sinistrum bracchium togā operītur.
Utrā manū mīles scūtum gerit? –Mīles scūtum gerit manū sinistrā.
Quās rēs Mārcus sēcum fert? – Mārcus librum, tabulam, stilum, regulam, mālumque sēcum fert.

[_Swetlana]

15. PENSVM A
Mārcus ad lūdum venit nec iānuam pulsat. Magister: "Cūr tū iānuam nōn pulsās, cum ad lūdum venīs?" Mārcus: "Ego iānuam nōn pulsō cum ad lūdum veniō, quod nec Sextus nec Titus id facit. Audīte, Sexte et Tite: vōs iānuam nōn pulsātis cum ad lūdum venītis!" Sextus et Titus: "Nōs iānuam pulsāmus cum ad lūdum venīmus!" Magister: "Tacēte! Aperīte librōs!" Titus: "Ego librum nōn habeō." Magister: "Cūr librum nōn habēs, Tite?" Titus: "Librum nōn habeō, quod Mārcus meum librum habet!" Mārcus: "Sed vōs meās rēs habētis!" Titus et Sextus: "Nōs rēs tuās nōn habēmus!"

Magister discipulōs dormīre vidēns exclāmat: "Ō puerī! Dormītis! Ego recitō, vōs nōn audītis!" Mārcus: "Ego tē recitāre audiō. Νōn dormiō." Titus et Sextus: "Nec nōs dormīmus. Tē recitāre audīmus. Bene recitās, magister." Magister: "Ego bene recitō, at vōs male recitātis! Malī discipulī estis!" Discipulī: "Vērum nōn dīcis, magister. Bonī discipulī sumus: in lūdō nec clāmāmus nec rīdēmus, et tē audīmus!"

15. PENSVM В
Māne puerī in lūdum eunt. Puerī quī in lūdum eunt discipulī sunt. Quī lūdum habet magister est. Mārcus magistrum metuit, nam Diodōrus magister sevērus est quī puerōs improbōs virgā verberat.
Intrat magister. Sextus de sellā surgit. Cēterī discipulī nōndum adsunt. Magister exclāmat: "Ō, discipulōs improbōs!" Sextus: "Num ego improbus sum?" Magister: "Tū discipulus improbus nōn es, at [= sed] cēterī discipulī improbī sunt!"
Post Sextum venit Titus, tum [= deinde] Mārcus. Mārcus iānuam [= ōstium] nōn pulsat antequam lūdum intrat, nec magistrum salūtat. Magister: "Discipulus improbus es, Mārce! Statim ad mē venī!" Magister tergum Marcī verberat. Tergum est posterior pars corporis. Magister puerum verberare dēsinit. Mārcus ad sellam suam redit, neque cōnsīdit. Magister: "Quid [= cūr] nōn cōnsīdis?" Mārcus: "Sedēre nōn possum, quod pars tergī īnferior mihi dolet!"

15. PENSVM С
Quō puerī māne eunt? – Māne puerī in lūdum eunt.
Quis est Diodōrus? – Diodōrus est vir Graecus, magister lūdī.
Cūr puerī magistrum metuunt? – Quod sevērus est magister.
Quis discipulus prīmus ad Iudūm advenit? – Sextus prīmus Iudūm intrat.
Quid facit Titus antequam Iudūm intrat? – Titus nōn statim Iudūm intrat, sed prīmum iānuam pulsat.
Cūr Titus librum suum nōn habet? – Quod Mārcus librum eius habet.
Quis est discipulus improbissimus? – Mārcus est discipulus improbissimus. / Quī in lūdō clāmat et rīdet nec verba magistrī suī audit.
Cūr Quīntus in lūdum īre nōn potest? – Quod Quīntus aeger est. / Quod Quīntus aegrotat.
Cūr magister recitāre dēsinit? – Quod omnēs discipulī dormiunt.
Tūne magister an discipulus es? – Et magistra et discipula sum.
Num tū iānuam pulsās antequam cubiculum tuum intrās? – Iānuam cubiculī meī nōn pulsō, statim intrō.

[_Swetlana]

16. PENSVM A
Nautae, quī Neptūnum verentur, tempestātem opperiuntur. Mēdus et Lȳdia ex Italiā proficīscuntur. Lȳdia Mēdum in puppim ascendentem sequitur. Dum nauta loquitur, Mēdus occidentem intuētur, unde nūbēs ātrae oriuntur. Simul tempestās oritur. Mercātor trīstis mercēs suās in mare lābī videt; nēmō eum cōnsōlārī potest.
Quī ab amīcīs proficīscitur lāetārī nōn potest.

16. PENSVM В
Brundisium est oppidum maritimum (in ōrā maritimā situm) quod magnum portum habet. Portus est locus quō navēs ad terram adīre possunt.
Cum nūllus ventus flat, mare tranquillum est. Tempestās est magnus ventus quī mare turbat et altōs flūctūs facit. Gubenātor est nauta quī in puppī nāvis sedēns nāvem gubernat. Partes caelī sunt oriēns et occidēns, septentriōnēs et merīdiēs. Oriēns est ea caelī pars unde sōl oritur, occidēns est ea pars quō sōl occidit.
Mēdus et Lȳdia navem cōnscendunt atque ex Italiā proficīscuntur. Ventus secundus est, nāvis plēnīs vēlīs ex portū ēgreditur; sed in altō marī tempestās oritur: magnus ventus flāre incipit et tōtum mare turbidum fit. Nautae aquam ē nāve hauriunt et mercēs in mare iaciunt. Mēdus Neptūnum invocat: "Ō Neptūne! Servā mē!" Nāvis flūctibus iactātur nec vērō [= sed nōn] mergitur.


16. PENSVM С
Quae nāvēs Rōmam adīre possunt? – Quod paulum aquae est in Tiberī, parvae tantum nāvēs Rōmam adīre possunt.
Quid est 'ōstium' flūminis? –'Ōstium' flūminis est is locus quō flūmen in mare īnfluit.
Num Tiberis in mare Superum īnfluit? – Tiberis nōn in mare Superum, sed in mare Īnferum īnfluit.
Quandō nāvēs ē portū ēgrediuntur? – Ventō secundō nāvēs ē portū ēgrediuntur.
Ubi sedet gubenātor et quid agit? – Gubenātor in puppī nāvis sedēns nāvem gubernat.
Quae sunt quattuor partēs caelī? – Partēs caelī sunt oriēns et occidēns, merīdiēs et septentriōnēs.
Quās rēs Mēdus et Lȳdia sēcum ferunt? – Pauca vestīmenta, paulum cibī nec multum pecūniae et Lydiae parvum librum. / Omnēs rēs suās sēcum ferunt.
Quō Mēdus cum amīcā suā īre vult? – In patriam suam Graeciam.
Cūr trīstis est Lȳdia? – Quia omnēs amīcās suās Rōmānās relinquit.
Quem deum invocant nautae? – Nautae Neptūnum, deum maris, invocant.
Cūr mercēs in mare iaciuntur? – Quod nāvis propter mercēs nimis gravis est. / Quod mercēs nimis gravēs sunt. 
Num nāvis eōrum mergitur? – Nāvis eōrum nōn mergitur.

[_Swetlana]

17. PENSVM A
Mārcus ā magistrō nōn laudātur  sed reprehenditur. Mārcus: "Cūr ego semper reprehendor, numquam laudor? Titus et Sextus semper laudāntur, numquam reprehenduntur." Magister: "Tū nōn laudāris, sed reprehenderis, quia prāvē respondēs." Mārcus: "Sed ego semper interrogor!" Sextus: "Tū nōn semper interrogāris; nōs saepe interrogāmur nec prāvē respondēmus: itaque ā magistrō laudāmur, nōn reprehendimur." Mārcus: "At facile est id quod vōs interrogāmini: itaque rēctē respondētis ac laudāmini!" Titus: "Nōs magistrum verēmur. Nōnne tū eum verēris?" Mārcus: "Ego magistrum nōn vereor. Cūr vōs eum verēmini?"

17. PENSVM B
Discipulus est puer quī discit. Vir quī puerōs docet magister est. Magister est vir doctus quī multās rēs scit quās puerī nesciunt. Sextus nec stultus nec piger, sed prūdēns atque industrius est. Magister interrogat, discipulus quī respondēre potest manum tollit. Nōn oportet respondēre antequam magister interrogat. Magister: "Dīc numerōs ā decem ūsque ad centuml" Quisque puer manum tollit, prīmum Sextus, deinde Titus, postrēmō Mārcus. Sextus numerōs dīcit: "X, XI, Xll, XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIll, XIX, XX, XXX, XL, L, LX, LXX, LXXX, XC, C." Sextus bonus discipulus est, quī semper rēctē respondet; itaque magister eum laudat. Mārcus, quī semper prāvē respondet, ā magistrō reprehenditur: "Numquam rēctē respondēs, Mārce! Cūr nōn cōgitās antequam respondēs?" Mārcus: "Cūr Titum nōn interrogās? Is nōn tam saepe interrogātur quam ego." Magister: "lam eum interrogō: quot sunt XXI et LXVIII?" Titus: "LXXXVII? an LXXXVIII?" Titus nōn certus sed incertus est ac magistrō respōnsum incertum dat. Sextus vērō rēctē respondet, quamquam difficile est id quod interrogātur. Quod Mārcus interrogātur nōn difficile, sed facile est.
Ūnus dēnārius est IV sēstertiī, ūnus sēstertius IV assēs.

17. PENSVM С
Quid puerī discunt in lūdō? – Puerī in lūdō numerōs et litterās discunt.
Cūr Sextus ā magistrō laudātur? – Quod Sextus semper rēctē respondet.
Cūr Mārcus reprehenditur? – Quod Mārcus semper prāvē respondet.
Estne facile id quod Titus interrogātur? – Id, quod Titus interrogātur, nōn facile sed difficile est.
Cūr Titus nōn statim respondet? – Quod Titus uncertus est.
Uter rēctē respondet, Titusne an Sextus? – Sextus rēctē respondet.
Quot sunt ūndētrīginta et novem? – Sunt XXXVIII (duodēquadrāgintā).
Trēs sēstertiī quot sunt assēs? – Sunt XXII (duodecim) assēs.
Quot dēnāriī sunt octōgintā sēstertiī? – Sunt XX (vīgintī) dēnāriī.
Num facilēs sunt numerī Rōmānī? – Numerī Rōmānī nōn facilēs sed difficilēs sunt.
Tune ā magistrō tuō laudāris? – Ita (nōn) est, ego ā magistrō meō (nōn) laudor.

[_Swetlana]

18. PENSVM A
Sextus rēctē respondet, Marcus pravē respondet et sevērē reprehenditur. Nēmō rēctius aut pulchrius scrībit quam Sextus; is rectissimē et pulcherrimē scrībit. Lūna plēna clarē lūcet, sed sōl clarius lūcet quam lūna et cēterae stēllae; sōl clarissimē lūcet.
Hostēs nōn tam fortiter pugnant quam Rōmānī. Mīlitēs nostrī fortius pugnant quam hostēs. Nostrī fortissimē pugnant. Mārcus nimis leviter scrībit. Magister breviter scrībit 'Mārcum improbum esse.'

18. PENSVM В
Ex XXIII litterīs Latinīs VI vōcālēs sunt: A E I O V Y; cēterae sunt cōnsonantēs. Cōnsonāns semper cum vōcālī jungitur. K, Y, Z litterae rārae sunt in linguā Latīnā, in linguā Graecā frequentēs. Vocābula ōstium et iānua eandem rem significant; lingua duās rēs variās significat. Magister librōs Latīnōs et Graecōs legere potest.
Discipulī hanc sententiam in tabulīs suīs scrībunt: Homo oculōs et nāsum habet. Magister tabulam cuiusque puerī aspicit, et Sextī et Titī et Mārcī. In tabulā Marcī IV litterae dēsunt. Magister litterās quae dēsunt addit; ita [= eō modō] magister menda Mārcī corrigit. Tum Mārcus scrībit sīc [= hōc modō]: HOMO HOCULOS... Magister: "Ō Marce! Hīc nōn dēest, immō superest littera H!" Mārcus stilum vertēns H litteram dēlet. Tum magister calamum et chartam sūmit et epistulam ad patrem Mārcī scrībit.
Cera est māteria mollis. Ferrum est māteria dūra.

18. PENSVM С
Quot sunt litterae Latīnae? – Litterae Latīnae sunt XXIII (vīgintī trēs).
Estne D vōcālis an cōnsonāns? – Littera D nōn vōcālis sed cōnsonāns est.
Quot syllabās habet vocābulum 'apis'? – Hoc vocābulum duās syllabās habet.
Quōmodo parvus discipulus legit? – Parvus discipulus quemque litteram cuiusque vocābulī legit. / Parvus discipulus quamque syllabam cuiusque vocābulī legit.
Quis discipulus rēctissimē scribit? – Ex tribus discipulīs Sextus est ille quī rēctissimē scribit.
Quālēs sunt litterae quās Titus scrībit? – Litterae Titī foedae sunt. / Litterae Titī tam foedae quam Mārcī.
Quālis discipulus est Mārcus? – Mārcus est discipulus nōn stultus sed piger et improbus.
Cūr Mārcus nōn HOMO, sed OMO scrībit? – Quia Mārcus ut dīcit, itaque scrībit. / Quia Mārcus semper 'omo' dīcit.
Quotiēs Mārcus litteram H scrībit? – Mārcus deciēs H scrībit.
Stilōne in tabulā scrībit magister? – Magister nōn stilō in tabulā sed calamō in chartā scrībit.
Quid magister scrībit? – Magister epistulam ad patrem Mārcī scrībit.
Estne facilis grammatica Latīna? – Grammatica Latīna difficilis est.
Tūne rēctius scrībis quam Mārcus? – Rēctius scrībō quam ille, Mārcus enim bene dīcit, male scrībit.

Tam industria sum quam apis 

[_Swetlana]

19. PENSVM A
Ante X annōs Iūlius apud parentēs suōs habitābat nec uxōrem habēbat. Iūlius et Aemilia Rōmae habitābant. Iūlius Aemiliam amābat nec ab eā amābātur. Ea numquam Iūlium salūtābat cum eum vidēbat, quamquam ipsa ab eō salutābātur. Aemilia epistulās Iūliī nōn legēbat nec dōna eius accipiēbat, sed omnia remittēbat.
Iūlius: "Tunc ego tē amābam nec ā tē amābar, nam tū alium virum amābās nec ab eō amābāris. Ego miser eram et tū misera erās. Tunc apud parentēs nostrōs habitābāmus. Tū et parentēs tuī in parvā domō habitābātis. Vōs ā mē salūtābāminī, quamquam pauperēs erātis."

19. PENSVM В
Iūlius, quī marītus Aemiliae est, uxōrem suam nec ūllam aliam fēminam amat. Quīintus minor quam Mārcus et mājor quam Iūlia est.
Tectūm peristȳlī XVI altīs columnīs sustinētur. Inter columnās III signa stant. Iūnō, conjūnx [= uxōr] Iovis, dea mātrōnārum est. Nēmō deōrum pējor marītus est quam Iuppiter. Inter omnēs deōs Iuppiter pessimus marītus est.
Ante X annōs Aemilia nōn mātrōna, sed virgō erat. Tunc Iūlius adulēscēns XXII annōrum erat. Pater Iūliī vir divēs [= pecūniōsus] erat. Quī nōn divēs, sed pauper est, in parvā domō habitat. Rōmae multī hominēs habitant, plūrēs quam in ūllā aliā urbe. Rōma est urbs māxima imperiī Rōmānī.

19. PENSVM С
Quae est coniūnx Iovis? – Iūnō, dea mātrōnārum coniūnx Iovis est.
Num Iuppiter bonus marītus est? – Nēmō deōrum pējor marītus est quam Iuppiter.
Cuius fīlius est Cupīdo? – Cupīdo est fīlius Veneris et Mārtis.
Estne Quīntus māior quam Mārcus? – Nōn est, Quīntus minor est quam Mārcus.
Ubi parentēs Iūliī habitābant? – Parentēs Iūliī Rōmae habitābant.
Cūr Iūlius tunc miser erat? – Quia Aemiliam amābat nec ab eā amābātur.
Cūr Aemilia Iūlium nōn amabat? – Quia alium virum Rōmānum amābat.
Num Iūlius Aemiliam propter pecūniam amābat? – Minimē, Iūlius Aemiliam  amābat, quia ea virgō proba ac fōrmōsa erat. / Nōn ita est, Aemilia virgō pauper erat.
Cūr Aemilia nunc beāta est? – Quia cum marītō bonōque tribus līberīs et magnā familiā in magnificā vīllā habitat.
Hodiēne Aemilia minus pulchra est quam tunc? – Hodiē Aemilia tam pulchra est quam virgō erās.

[_Swetlana]

20. PENSVM A
Мох novus īnfāns in сunīs Aemiliae erit. Aemilia rūrsus īnfantem habēbit. Tum quattuor līberī in familiā erunt. Iūlius et Aemilia quattuor līberōs habēbunt. Aemilia īnfantem suum amābit. Iūlius et Aemilia īnfantem suum aeque amābunt. Annō post īnfāns prīma verba discet et prīmōs gradūs faciet. Īnfāns ambulāns ā parentibus laudābitur.
Aemilia: "Ego īnfantem meum bene cūrābō: semper apud eum manēbō, numquam ab eō discēdam." Iūlius: "Certē bona māter eris, Aemilia: īnfantem tuum ipsa cūrābis nec eum apud nūtrīcem relinquēs." Aemilia: "Etiam nocte apud īnfantem erō, semper cum eō dormiam. Nōs et īnfāns in eōdem cubiculō dormiēmus." Iūlius: "Nōn dormiēmus, sed vigilābimus! Nam certē ab īnfante vāgiente excitābimur!" Aemilia: "Ego excitābōr, tū bene dormiēs nec excitāberis!"

20. PENSVM В
Parvulus puer quī in cūnīs iacet īnfāns appellatur. Īnfāns quī cibō caret magnā vōce vāgit. Nōn panis, sed lac cibus īnfantium est. Nūtrīx est mulier [= fēmina] quae nōn suum, sed aliēnum īnfantem alit. Multāe mātrēs īnfantēs suōs ipsae alere nōlunt.
Marītus et uxor iam nōn dē tempore praeteritō colloquuntur, sed dē tempore futūrō. Aemilia: "Cūr tū fīlium habēre vīs, lulī? Ego alteram fīliam habēre volō, plūrēs quam duōs fīliōs nōlō [= nōn volō]. Vōs viri fīliōs tantum vultis! Fīliōs magis dīligitis quam fīliās!" Iūlius silit [= tacet]. Aemilia īrāta gradum adversus ōstium facit, sed Iūlius "Manē hīc apud mē!" inquit, "Nōlī discēdere!" Aemilia manet ac loquī perget: "Bona māter apud īnfantem suum manēre dēbet, hoc mātris offīcium est. Nēmō enim īnfantem melius cūrāre potest quam māter ipsa."

20. PENSVM С
Ubi parvulus īnfāns cubat? – In cūnīs cubat.
Quid facit īnfāns quī cibō caret? – Īnfāns quī cibō caret, magnā vōce vāgit.
Quid est cibus īnfantium parvulōrum? – Lac est. / Parvulī īnfantēs lacte vīvunt.
Num omnēs īnfantēs ā mātribus suīs aluntur? – Nōn omnēs, multī īnfantēs ā nūtrīcibus aluntur. / Multae mātrēs īnfantēs alere nōlunt.
Quae sunt prīma verba īnfāntis? – Prīma verba īnfāntis sunt 'mamma' et 'tata'.
Quandō Aemilia novum īnfantem habēbit? – Mox, post paucōs mēnsēs.
Cūr Aemilia ā marītō suō discēdere vult? – Quia Iūlius cum īnfante suīs in eōdem cubiculō dormīre nōn vult. / Quia Iūlius dīcit 'sē in aliō cubiculō dormīre velle.'
Cūr Iūlius in aliō cubiculō dormīre vult? – Quia ibī ab īnfante vāgiente nōn excitābitur. / Quia ab īnfante vāgiente excitārī nōn vult.
Quid Aemilia offīcium mātris esse dīcit? – Aemilia dīcit 'offīcium mātris esse  īnfantem suum alere et cūrāre.'
Cūr Syra et Iūlia in hortō nōn manent? – Quia illae mox imbrem habēbunt.
Cūr Iūlia sorōrem habēre nōn vult? – Quia Iūlia putat parentēs suōs ipsam minus amātūrum esse quam parvulam sorōrem suam.