قلمرو احساسات или Империя чувств

[Мечтатель]

قلمرو احساسات

или

Империя чувств

Такие разные чувства, эмоции... Они противоречивы, они непредсказуемо меняются, они порой мешают нам жить. Но без них жизнь - это не жизнь. Жизни человеческой души, выраженной на языке фарси, мы посвятим эту тему.

"чувство" : احساس (‎ehsâs), тадж. эҳсос (араб.)
мн. ч. احساسات (ehsâsât), тадж. эҳсосот
В персидском языке, так же как и в русском, термин "чувство" может применяться как к перцептивным способностям*, так и к эмоциям.

*В основном в этом значении употребительно также
حس ‎(hess), тадж. ҳис

[Мечтатель]

"радость", "счастье" (ощущение) :
شادی (šâdi), тадж. шодӣ
شادمانی (šâdmâni), тадж. шодмонӣ
خوشحالی (xošhâli), тадж. хушҳолӣ
خرسندی (xorsandi), тадж. хурсандӣ
خوشی (хoši), тадж. хушӣ

"радостный", "счастливый":
شاد (šâd), тадж. шод
شادمان (šâdmân), тадж. шодмон
خوشحال (xošhâl), тадж. хушҳол
خرسند (xorsand), тадж. хурсанд

С переживанием радости и счастья некоторым образом связана счастливая судьба.
"счастье", "удача" : بخت (baxt), тадж. бахт
خوشبختی (xošbaxti), тадж. хушбахтӣ
"счастливый", "удачливый" : خوشبخت, тадж. хушбахт

[Мечтатель]

"горе", "скорбь", "траур" : سوگ (sug), тадж. суг
"скорбный", "печальный", "траурный" : سوگوار ‎(sugvār), тадж. сугвор


"печаль", "грусть" :
غم ‎(ğam), тадж. ғам
اندوه ‎(anduh), тадж. андӯҳ
دلتنگی (deltangi), тадж. дилтангӣ
ﺤذن, тадж. ҳузн
غصه, тадж. ғусса
الم, тадж. алам

"печальный", "грустный" :
غمگین (ğamgin), тадж. гамгин
اندوهگین (anduhgin), тадж. андӯҳгин
محزون, тадж. маҳзун


Он кас, ки ба хубон лаби хандон додаст,
Хуни ҷигаре ба дардмандон додаст.
Гар қисмати мо надод шодӣ ғам нест,
Шодем, ки ғам ҳазор чандон додаст.


"Кто губам прекрасным улыбку беспечную дал,
Кто в удел скорбящим печаль сердечную дал, -
Пусть он не дал нам счастья, -довольно с нас и покоя,
Ибо многим он слезы и муку вечную дал."

[Neeraj]

"печаль", "грусть" :
ﺤذن, тадж. ҳузн
......
"печальный", "грустный" :
محزون, тадж. маҳзун

Почему написали с разными буквами - это же однокоренные слова... Правильно -  ﺤزن

[Мечтатель]

О, прошу прощения, не заметил. Почему-то я думал, что это корень с "залем" и сначала напечатал с этой буквой, и чуть позже узнал, заглянув в словари, что там "зайн". Но "заработался", слов много, и так и не исправил.
Хорошо, когда кто-то может заметить такие ошибки.

[Мечтатель]

"надежда" : امید (omêd, ommêd), тадж. умед
امیدوار (‎omid-vâr, ommid-vâr), тадж. умедвор "надеющийся", "полный надежды"

и противоположность

"отчаяние", "безнадёжность" : ناامیدی, тадж. ноумедӣ
ناامید, тадж. ноумед "отчаявшийся", "потерявший надежду"



"вера", "доверие" : باور (bâvar), тадж. бовар

[Мечтатель]

всегда востребованное слово, особенно в поэзии

"одиночество" : تنهائی (‎tanhâ'i), тадж. танҳоӣ

"один", "одинокий" : تنها (tanhā), тадж. танҳо

[Мечтатель]

"спокойный", "мирный" (тж. сущ.) : آرام (ârâm), тадж. ором

"спокойствие", "мир", "безмятежность", "отдых" : آرامی (ârâmi), тадж. оромӣ
тж. آرامش ‎(ârâmeš), тадж. оромиш


"тихий", "безмолвный" : خاموش (xâmuš), тадж. хомуш
خاموشی, тадж. хомушӣ "молчание", "тишина"

[Мечтатель]

Ещё одно слово, означающее тишину, безмолвие, молчание :

سکوت ‎(sokut), тадж. сукут (араб. سُكُوت)

[Мечтатель]

سرخوش (sarxoš) "весёлый", "счастливый" (тж."опьянённый")
سرخوشی (sarxoši) "веселье", "радость"


الکساندر بلوک

دختری در میان همسرایان كلیسا می‌خواند
،از همه‌ی كسانی كه در سرزمینهای بیگانه وامانده‌اند
،از همه‌ی كشتیهای به سوی دریا رانده
.از همه‌ی كسانی كه سرخوشی‌شان را از یاد برده‌اند

،این گونه آوایش به سوی گنبد پر كشید
،و پرتویی از خورشید بر شانه‌ی سفیدش درخشید
و از ظلمات همه تماشا می‌كردند و می‌شنیدند
.چه سان جامه‌ی سفید در آفتاب می‌خواند

،و همه گمان می‌كردند كه سرخوشی خواهد آمد
،كه همه‌ی كشتیها در بندرگاههای امن پناه گرفته‌اند
كه همه‌ی مردم وامانده در سرزمینهای بیگانه
.خود زندگانی متینی یافته‌اند

،و آوا دل‌انگیز بود، و آفتاب لطیف بود
،و تنها، در بالا، بر دروازه‌های مذبح
درگیر با راز،- كودكی می‌گریست
...چون هیچ كس هرگز باز نخواهد گشت


Девушка пела в церковном хоре
О всех усталых в чужом краю,
О всех кораблях, ушедших в море,
О всех, забывших радость свою.

Так пел ее голос, летящий в купол,
И луч сиял на белом плече,
И каждый из мрака смотрел и слушал,
Как белое платье пело в луче.

И всем казалось, что радость будет,
Что в тихой заводи все корабли,
Что на чужбине усталые люди
Светлую жизнь себе обрели.

И голос был сладок, и луч был тонок,
И только высоко, у Царских Врат,
Причастный Тайнам,- плакал ребенок
О том, что никто не придет назад.

[Мечтатель]

"сон" (как состояние, так и сновидение) : خواب ‎(xâb)
"спать" : خوابیدن ‎(xâbidan) , осн. наст. вр. خواب ‎(xâb)
("видеть сон" خواب دیدن ‎(xâb didan))
также устар. خفتن ‎(xoftan), осн. наст. вр. خسپ ‎(xosp)
(خفته (xoftе) "спящий", напр. название сказки "زیبای خفته")

"кошмар" : کابوس ‎(kâbus) (араб.)

ای گل سرخی که در پاییز می پوسی
بوی باران بهاری کو
تا تورا از خواب سنگینت بر انگیزد
تا زمان باقیست
با نسیم و باد و باران باش
با بهاران باش

ای گل سرخی که در پاییز می پوسی
بوی باران بهاری کو
تا تورا از خواب سنگینت بر انگیزد

پس بزنید غبار سنگین را
باز کن رو به صبح پنجره ای
تا ببینی که آسمان آبیست
تا ببینی که از تو بیرون تر
دودی و گردی و غباری نیست

چشم اگر وا کنی جهان زیباست
هم زمینو هم آسمان زیباست

اگر که بپاشد این کابوس
اگر این چشم ها رها شوند
بی گمان چشم اگر باز کنی
صبح را در اتاق خواهی دید

اگر که بپوسد این زنجیر
اگر این دست ها رها شوند
بی گمان دست اگر دراز کنی
سیب را از درخت خواهی چید

پس بزنید غبار سنگین را
باز کن رو به صبح پنجره ای
تا ببینی که آسمان آبیست
تا ببینی که از تو بیرون تر
دودی و گردی و غباری نیست

چشم اگر وا کنی جهان زیباست
هم زمینو هم آسمان زیباست

اگر که بپاشد این کابوس
اگر این چشم ها رها شوند
بی گمان چشم اگر باز کنی
صبح را در اتاق خواهی دید

اگر که بپوسد این زنجیر
اگر این دست ها رها شوند
بی گمان دست اگر دراز کنی
سیب را از درخت خواهی چید

ای گل سرخی که در پاییز می پوسی
دیر اگر زین خواب برخیزی
خواهد آمد فصل سردی
که در آن بی وقفه و یک ریز می پوسی

تا زمان باقیست با نسیم و باد و باران باش
با بهاران باش
ای گل سرخی که در پاییز می پوسی

[Neeraj]

"спать" : خوابیدن ‎(xâbidan) , осн. наст. вр. خواب ‎(xâb)

В разговорной речи афганцев никогда не слышал этого глагола.... только خواب بودن

[арьязадэ]

"спать" : خوابیدن ‎(xâbidan) , осн. наст. вр. خواب ‎(xâb)

В разговорной речи афганцев никогда не слышал этого глагола.... только خواب بودن

خوابیدن ‎(xâbidan) - спать, уснуть
خواب بودن (xâb budan) - спать в прошедшем времени
خواب رفتن (xâb raftan) - идти спать
خواب بردن (xâb bordan) - заснуть

[Neeraj]

Небольшой сборник газелей Хафиза , изданный в 1935 году в Москве ( оригинал + русский перевод )
Хафез - Лирика

[Iskandar]

خواب بودن (xâb budan) - спать в прошедшем времени

چرا همیشه خواب آلوده هستم

در این ساعات نیز خواب آلوده وکسل هستم

حس دلچسبی دارم
خواب هستم انگار

[Мечтатель]

شورش (šureš) "бунт", "восстание", "мятеж"
شورشی (šureši) "бунтарь"