Сахалыы

[Timiriliyev]

Saqa tIlIn "modnay" oñoro satIaqqa náda dîgit. Söp:

1) Latinitsa!
2) Надо искусственно ввести слова со звуками В, Ж, З, Ф, Ш, а вместе с ними и сами звуки
3) Заменить заимствования из русского на заимствования из английского, французского, и др. европейских языков.
* харандаас -> пэнсил
* уруучука -> пэн
* сурунаал -> дьурнаал
* хаhыат -> пэпэр
* кассета -> тэйип
+ оскуола -> оскуул
+ уоьрэтээччи -> уоьрэтмэн
+ остудьуон -> стээдин
* холодильник -> тонгорор
* морозильник -> ???
* тэлэбиисэр -> тэлэвизэр
+ Оьроьспууьбуьлуькэ -> Рыпааблык

4) То же самое с именами собственными:
Бикипиэдьийэ -> Википэди
Дьоппуон -> Ньыыхан
Дьокуускай
и т.д.

[Dana]

Өрөспүүбүлүкэ > дьүмһүрүйөт

[Timiriliyev]

SAQA CÜMHÜRÜYÖTE!!! Произносить неудобно, но удобнее чем öröspûbülüke

[huaxia]

2) Надо искусственно ввести слова со звуками В, Ж, З, Ф, Ш, а вместе с ними и сами звуки
3) Заменить заимствования из русского на заимствования из английского, французского, и др. европейских языков.

Тоҕо? Хата ол оннугар төрүт сахалыы тыллары туттуохха наада, араас кирии тыллартан сахабыт тылбытын ыраастыахха наада дии саныыбын! Холобур маннык курдук:

здравствуй - туругур
привет - эҕэрдэ
приветствую - нөрүөн нөргүй
приветствие ребенка со взрослым человеком - тэс биэрии (этээччилэр:" баран таайгын көрүс, тэс биэр бараҥҥын -диэччилэр")
кошелек - курбаанньык
торговля - эргиэн
продажа - атыы
предприниматель - урбаанньыт
ложка - хамыйах
сосед - дьукаах
стерва - сырбаҥса
фонарь - тымтык
наука - билим
уже - номнуо
вообще - олох, отой
возможность - кыах
вы - эһиги; ол гынан баран биир киһиэхэ туһаайан саха киһитэ ЭН диир, ким даҕаны буоллун
выделить - хараарт
выходной - өрөбүл
главный - сүрүн, тутаах
значение - ис хоhооно
интернет - билии ситимэ
правило - сиэр
прикол - көрүдьүөс
причина - төрүөт
поддержка - өйөөһүн
пока - көрсүөххэ диэри, үчүгэй баҕайытык.
попробовать - холонуу
просто - судургу, мээнэ
легко - чэпчэки, дөбөҥ
прости - бука диэн баалаама
начало - саҕаланыыта, иннэ
ну, пошли - чэ, бардыбыт.
острые знания - бии билиилэр
сайт - сир
середина - ортото
сеть - ситим
символ - им бэлиэ
сохранить - харай, хараныы, иҥэрии
сперматозоид - уллурук
срочно - суһаллык
ссылка - ыйынньык
иконка (комп.) - дьаралык
компьютер - тимир хаппыйа, тойон талкыта
конец - түмүгэ, кэннэ, бүтэһигэ
короче - кылгастык
крутой - өҥнөөх
очень - олус, наһаа, ордук, аhара
ответ - хоруй
называется - ааттанар
мероприятие - тэрээһин
уговорить - тылгар киллэрии (я уговорил его купить это - кини маны ыларыгар тылбар киллэрдим)
ужасный - алдьархай
фу - бээх
типа - оннук курдук
центр - киин
цитата - быһа тардыы
хотя бы - муҥ саатар
находка - булумньу
большая семья - тыынньа
беременная - хат дьахтар
компьютер - тойон талкыта

[Timiriliyev]

Алыс уЪун уонна коьруьдьуьоьс диэн санаабаххыт дуо?

[Уйбаан]

выходной - өрөбүл
легко - чэпчэки, дөбөҥ
называется - ааттанар
центр - киин
продажа - атыы

Эс, бу уонна атын тыллар саха тылын словарын СҮРҮН тыллара дии!  Ити тыллары билбэт диэн олох саамай бүтэһик дьыала, ити тыллары билбэт буоллаххына отой сахалыы саҥарбаккын.

Онтон манна:

компьютер - тойон талкыта
интернет - билии ситимэ

Бу балары номнуо сатаан уларыппатын буолуо, улаханнык саарбахтыыбын.

[Timiriliyev]

Самое главное:
ага -> ээх (или как-то так )
но всё же -> ити да буоллар
даже -> онноогъор
больше -> аны (больше тыытыманг -> аны тыытыманг)
устуул -> олоппос/олох-мас
оскуома -> тогъоhо
саамай -> ??? (Уйбаан, туох диэххэ соьбуьй?)
наада -> ???

p.s. Нэдиэлэ куьннэригэр бэйэбит ааппытын толкуйдуохха наада.

[huaxia]

p.s. Нэдиэлэ куьннэригэр бэйэбит ааппытын толкуйдуохха наада.

Оннук. «Бэнидиэнньик, оптуорунньук» - диэн истэргэ хайдах эрэ.
Атын түүр омуктарга нэдиэлэ күннэрэ бэйэлэрэ туспа ааттаахтар, холобур, казахтыы:

дүйсенбі   
сейсенбі   
сәрсенбі   
бейсенбі   
жұма   
сенбі   
жексенбі

эбэтэр татаардыы:

дүшәмбе   
сишәмбе   
чәршәмбе   
пәнҗешәмбе   
җомга   
шимбә   
якшәмбе

Сахалыы манныкка холоон, бу күннэр суолталарын билэн тылбаастаан кыбытыахха сөп.

Атын тылларга көрдөххө, сорохтор онон-манан киирбэккэ, нэдиэлэ күннэрин чыыһылатын бэрээдэгинэн ааттыыллар эбит, холобур, орхоон тылыгар:

биринч кюн   
икинч кюн   
юкюнч кюн   
тёртинч кюн   
безинч кюн   
алтинч кюн   
етинч кюн

оннук курдук сахалыы：
Бастакы күн
Иккис күн
Үһүс күн
Төрдүс күн
Бэһис күн
Алтыс күн
Сэттис күн - диэн ааттыахха сөп.

Атын омуктарга көрдөххө, Илин (Кытай, Дьоппуон, Индия, Кэриэй дойдута) да Арҕаа (Былыргы Рим, Греция, Испания, Италия, Франция) да дойдуларга күннэр ааттара астрологияны кытта ситимнээх эбит.
Ол курдук,
Бэнидиэнньик - Ыйдаҥа күнэ (лат. dies Lunae)
Оптуорунньук - Марс күнэ (dies Martis)
Сэрэдэ - Меркурий күнэ (dies Mercurĭi)
Чэппиэр - Юпитер күнэ (dies Jovis)
Бээтинсэ - Чолбон (Венера) күнэ (dies Venĕris)
Субуота - Сатурн күнэ (dies Saturni)
Баскыһыанньа - Күн күнэ (dies Solis)

Сорох Азия дойдуларыгар (Кытай, Дьоппуон, Корея, Тибет) маныаха майгынныр биэс элеменнары (мас, уот, сир, көмүс/тимир, уу) кытта ситимнээх нэдиэлэ күннэрин ааҕыытын систематын тутталлар.
Уот Марс планетаны кытта сибээстээх, уу - Меркурий, Мас - Юпитер, көмүс/тимир - Чолбон, сир - Сатурн.
Дьопуоннар уонна кэриэйдэр (былыр кытайдар) маннык системанан тутталлара:
бэнидиэнньик 月曜日 ый күнэ
оптуорунньук 火曜日 уот күнэ
сэрэдэ 水曜日 уу күнэ
чэппиэр 木曜日 мас күнэ
бээтинсэ 金曜日 көмүс күн
субуота 土曜日 сир күнэ
баскыһыанньа 日曜日 күн күнэ.

Сахалыы өссө маннык буолуон сөп:
1 ый күнэ
2 уот күнэ
3 уу күнэ
4 мас күнэ
5 көмүс күнэ / тимир күнэ / Чолбон күнэ
6 сир күнэ
7 күн күнэ / өрөбүл

[Timiriliyev]

Ce doƣottor, kim manna ɵssɵ saqalьь ʙilerij?

[Toivo]

Яҥалибинэн?

[Timiriliyev]

Яҥалибинэн?

Onnuk onnuk. Jaŋalif saatar Junikokka вatarьnan (вьhььlaaq) Nohoruodap alpaвььtьnaaƣar orduk.

[Toivo]

Jaŋalif saatar Junikokka вatarьnan (вьhььlaaq) Nohoruodap alpaвььtьnaaƣar orduk.

Новгородов алфавита Юникокка эмиэ быһыылаах батарынан.

[saiyn]

дьон сэҥээрэн испитин...
бэйэбит эрэ буккулла сылдьарбыт туох да көдьүүһэ суох буолуо.түүр тылын билэр дьону эмиэ кытыннардахха сатанар

[Timiriliyev]

Туойба барбыта куһаҕанын. Чэ буоллун.

Дьэ эрэ, Оффен, бу теманы көрөн хаал эрэ...

[offen]

бу саха лабаата эстибит быһыылаах?

эта якутская ветка кажется позаброшена?

[Timiriliyev]

Тоҕо диэтэргин манна биир эрэ саха регулярно киирэн суруйар.

[MaxAusDeutschland]

Тоҕо манна урукку курдук суруйбаттара? Мин саха тылын үөрэниэхпин баҕарабин...

[huaxia]

Дорообо Макс!
Саха тылын туохха үөрэтиэххин бағарағын?

[Timiriliyev]

Тоҕо манна урукку курдук суруйбаттара? Мин саха тылын үөрэниэхпин баҕарабин...

Тоҕо диэтэргин сахалар манна суохтар. Уопсайынан даҕаны манна киһи аҕыйаабыт, бу форум өлөн эрэр.