Главное меню
Мы солидарны с Украиной. Узнайте здесь, как можно поддержать Украину.

Дзеясловіца

Автор Dy_što_ty_havoryš, ноября 24, 2013, 19:41

0 Пользователи и 1 гость просматривают эту тему.

Dy_što_ty_havoryš

Анатоль Івашчанка. МОВА. «Дзеясловіца» — кампрамісны правапіс. 2008

ЦитироватьУпершыню з «тарашкевіцай» я сутыкнуўся класе ў 11-м, калі настаўнік беларускай даў пачытаць «Сьцяну» Быкава. Памятаю, як мае бацькі тады адмоўна выказваліся супраць класічнага правапісу, маўляў, тлумяць людзям галовы, у такога правапісу няма персьпектываў сярод паспалітага люду. Навучаючыся на філфаку (1998 — 2003 гг.), першыя тры курсы карыстаўся «наркамаўкай» (дарэчы, Алесь Разанаў прапануе такі, як на мяне, сімпатычнейшы варыянт гэтага слова: «нармаванка»). Выданьні з «тарашкевіцай» трапляліся мне спарадычна й выклікалі, па шчырасьці, болей негатыву, чымся пазітыву. Найперш — праз нязвыкласьць да фанетыкі словаў іншаземнага паходжаньня кшталту «кляса, клюб, філязофія, пазыцыя, рэжысэр, пэрспэктыва, Эўропа, артаграфія» й да т. п. Пасьля, пазнаёміўшыся з суполкай людзей, што вызнавалі «тарашкевіцу», пачаў і сам карыстацца ёй.

Вось жа, у жывой гаворцы я быў змушаны, вобразна кажучы, пераступаць празь сябе, калі справа тычылася, скажам, лацінізмаў (зь мяккім [л]) альбо «філялёгіяў», «праспэктаў» ды іншых «рэжысэраў». Пэўны час, у залежнасьці ад суразмоўцы, я абіраў тую (скажам, каб не выглядаць «саўком» — «тарашкевіцкую») ці іншую словаформу.

Ужо тады мне стала відавочным, што «тарашкевіца» — болей за варыянт правапісу. Проціпастаўленьне «наркамаўкі» й «тарашкевіцы» — болей за праблему выбару правапісаў. Бо іх адрознасьць праяўляецца на розных узроўнях мовы — і граматычным (напрыклад, у родзе альбо сістэме скланеньня назоўнікаў), і, вядома, фанетычным. «Тарашкевіца» — гэта іншы варыянт мовы. Патлумачу для тых, хто, раптам, ня ў курсе. Справа ня толькі ў спрашчэньні фанетычнага прынцыпу, што прынесьлі рэформы 1933 і 1957 гадоў (асаблівасьцях перадачы асіміляцыйнай мяккасьці сьвісьцячых ды першага складу перад націскам). Напрыклад, словы «зьвер», «сьнег», «зь вераю», «бязь веры» — якім бы правапісам не пісаліся гучацьмуць аднолькава. У гэтых і падобных прыкладах з асіміляцыяй ды аканьнем адрозьненьне напраўду выключна арфаграфічнае. Лексемы ж кшталту «кляса, філязофія, артаграфія» і інш., што прыводзіліся вышэй, уяўляюць зь сябе зусім іншыя словаформы.

Па маім абсалютным перакананьні (прыклады будуць ніжэй), ня мяккія знакі ды перадача першага складу перад націскам ствараюць «псіхалагічны (ці «псыхалягічны») бар'ер» для тых, чыё вывучэньне беларускай абмяжоўваецца школай, а перадусім словаўтварэньне запазычанай лексікі (а менавіта: лацінізмы зь мяккім [л], сьвісьцячыя у пазіцыях перад [і], дыферэнцыяцыя гукаў [ф] і [т], перадача ўласных імёнаў і інш.). Тут і ў саміх адэптаў «тарашкевіцы» поўна супярэчлівых поглядаў...

Бясспрэчна, рэдакцыя «Нашай Нівы» мае рацыю, кажучы пра звужэньне чытацкай аўдыторыі праз «тарашкевіцу». Няпраўда заключаецца ў тэзе пра тое, што «правапісаў два», бо насамрэч іх... як мінімум тры.

2. Няпраўда

На чацьвертым курсе мне трапіўся першы нумар часопісу «Дзеяслоў», друкаваны сярэдзінным між «наркамаўкай» і «тарашкевіцай» варыянтам, які сёньня часам называюць «дзеясловіцай». «Дзеясловіца» рэалізоўвае перадачу асаблівасьцей беларускага вымаўленьня (фанетычнага прынцыпу, які вядомы пад слоганам «як чуецца, так і пішацца») на аснове нормаў афіцыйнага варыянту мовы. Адрозьненьне «дзеясловіцы» ад «наркамаўкі» ў асноўным адбываецца на арфаграфічным узроўні — г. зн. у абодвух варыянтах адзін і той жа тэкст чытаецца аднолькава. Вынятак — канчаткі назоўнікаў ІІ скланеньня ў родным склоне, а таксама паўнагалосьсе ў формах І сланеньня роднага склону множнага ліку, накшталт «задачаў, паэмаў, пазіцыяў і г.д.», што насьледуе прынцыпы класічнага правапісу).

Недахоп «дзеясловіцы» перадусім у непасьлядоўнай перадачы асіміляцыйнай мяккасьці сьвісьцячых (у прыназоніках яна не перадаецца), пра што я сказаў рэдактару падчас адной зь першых сустрэчаў. Але гэты недахоп лёгка выпраўляльны. У астатнім жа з таго моманту, як я пабачыў «дзеясловіцу», зразумеў, што гэты правапіс — «мой» (і ня з прынцыпу «кожны кулік на сваім полі вялік»).

Цяпер яшчэ пра псіхалагічны бар'ер. На занятках беларускай я (паводле праграмы) распавядаю студэнтам адной тэхнічнай ВНУ, дзе выкладаю, пра класічны правапіс, рэформу 1933 г. і тыя спрашчэньні фанетычнага прынцыпу, што яна выклікала (не чапаючы праблемы запазычаньняў). За два з паловай гады выкладаньня магу запэўніць: 99 адсоткаў (а мне пераважна трапляліся сьпецыяльнасьці зь вялікім праходным балам) ня ведаюць ня тое што слова «тарашкевіца» (ну, хтосьці, бывае, скажа: «А, гэта тая мова, якой апазіцыйныя ўлёткі друкуюцца»), але й таго, што паводле нормаў «без веры» трэба чытаць як «бязь веры» (пры тым, што каля паловы цэнтралізаванае тэставаньне пісалі па-беларуску). Хапае паўзанятку, каб патлумачыць пра аканьне й асіміляцыю, каб дасягнуць добрага выніку ў чытаньні, пасьля чаго студэнты кажуць: «Дык сапраўды ж школьны правапіс недасканалы».

У адной з інтэрнэт-дыскусіяў, дзе я выказваў думку што да мэтазгоднасьці «дзеясловіцы», мне адразу пачалі пярэчыць: нам бы з двума правапісамі разабрацца, а ён яшчэ ўскладняе — з трэцім лезе. Пры гэтым выявілася, што мая гісторыя пра пакуты ў выбары правапісу ня ёсьць выключэньнем, а хутчэй наадварот. У часе гутарак многія людзі, што карыстаюцца «тарашкевіцай», пацьвярджалі, што запазычаньні для іх ёсьць фактарам раздражняльным. Некаторыя пераходзілі на аналаг «дзеясловіцы» ня ведаючы пра яе існаваньне. Каб жа «тарашкевіца» карысталася шалёным попытам... Дык жа не, сьведчаньнем чаму, напрыклад, кніга «Беларускі клясычны правапіс», што выйшла больш як два гады таму, але дасюль лёгка дасяжная ў продажы (кажуць, — нібыта празь вялізны наклад...).

Я не прэтэндую на апошнюю праўду й не кажу цяпер пра тое, што нейкі правапіс лепшы, а нейкі горшы. Гэта асабісты (й няпросты) сьведамы выбар кожнага чалавека беларускай культуры. Гаворка напраўду пра пашырэньне аўдыторыі беларускамоўных выданьняў (чытай: пашырэньня сьвядомасьці). Мяркуючы па водгуках на сайце, НН хаця й згубіць пэўную частку прынцыповых адэптаў тарашкевіцы, што палічылі-такі крок рэдакцыі кан'юнктурай і амаральным учынкам, большасьць інтэрнаўтаў паставілася да гэтага талерантна. Кажу ўсё гэта без аніякае зласьлівасьці й шчыра радуюся вяртаньню газеты ў шапікі. Дарэчы, у адным з карпусоў, дзе я выкладаю, месьціцца шапік Белсаюздруку. Як сказала прадавачка, «Нашу Ніву» расхапалі там у першы дзень. Гэта месца, ізаляванае ад людзей «з вуліцы» — то бок пакупнікамі НН маглі быць выключна студэнты-»тэхнары» (праўда, ня будзем тут выключаць пэўнага ўплыву невялічкай рэкламнай кампаніі, зробленай адным сьціплым выкладнікам беларускай, што да вяртаньня НН у шапікі, ну ды ладна...).


Читать полностью: http://naviny.by/rubrics/opinion/2008/12/13/ic_articles_410_160331/
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

Dy_što_ty_havoryš

ЦитироватьЯ, вядома ж, усьведамляю, што рэдакцыя «Нашай Нівы» не магла б абраць «дзеясловіцу». Сярэдзінны варыянт папросту не разглядаўся. Ва ўсіх дыскусіях вакол новага закону пра правапіс і мажлівым пераходзе незалежных выданьняў на «наркамаўку» ніхто й нідзе нават словам не абмовіўся аб існаваньні «дзеясловіцы» (і гэта нягледзячы на тое, што на сёньня выйшла 36 нумароў, а выданьне мае індывідуальную падпіску, што ня сьнілася дзяржаўным). Дваццацігадовая гісторыя спрэчак вакол правапісаў высьвечвае такія архетыповыя рысы беларускае існасьці, як зацятасьць (хтосьці, вядома, назаве тое прынцыповасьцю) і любоў да скрайнасьцяў. Уперціся рогам і не саступаць, каб потым... здаць усё, за што змагаліся як за вышэйшую каштоўнасьць.

Дык якая ж мэта была першаснай пры звароце да «тарашкевіцы» — маргіналізацыя мовы (сьцьвярджэньне пэўнай тусоўкі інтэлектуалаў уласнае элітарнасьці) альбо асьвета (вяртаньне гістарычнае справядлівасьці й нормаў беларускага вымаўленьня, што зьніклі ў рэпрэсаваным правапісе)? Падазраю, што ўсё ж другая.

У рэкламшчыкаў ёсьць каронны прыём, які, здаецца, называецца «прынцыпам яблыку», калі ў спажыўца пытаюцца: які яблык вы выбераце — чырвоны ці зялёны? Вядома ж, усе хочуць зьесьці чырвоны, г. зн. сасьпелы. Але сасьпелы яблык не абавязкова чырвоны. Ён бывае і жоўтым, і... зялёным. Дык вось. Перакананы, што яшчэ ня позна (бо ніколі нічога ня позна) абраць залатую сярэдзіну. Прынамсі — пачаць абмеркаваньне кампраміснага правапісу, дапрацоўка й прыняцьце якога магло б стаць напраўду прымірэнчым актам. Вуніяй! Пагатоў важкі плацдарм створаны й эфектыўна дзейнічае больш як шэсьць год на старонках «Дзеяслова», даносячы да чытача найлепшыя творы сучаснай літаратуры.

У сярэдзіне 1920-х гадоў Язэп Лёсік актыўна выступаў за спрашчэньне «тарашкевіцы». Яго словамі з «Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі» (1927) хацелася б завяршыць гэты зварот да ўсіх, каму не абыякавы лёс мовы: «Мы ўсе прымаем прынцыпы Тарашкевічаўскага правапісу; трэба толькі выправіць тыя недакладнасьці і труднасьці, якія робяць наш правапіс маладаступным шырокім масам і якія часам зьбіваюць з толку і нас, сталаграматных інтэлігентных людзей»
.
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

Dy_što_ty_havoryš

 Б.Пятровіч: "Дзеясловіца" заканчваецца бясслаўна

ЦитироватьЗ новага году літаратурна-мастацкі часопіс "Дзеяслоў" зьмяняе правапіс — пераходзіць з тарашкевіцы на наркамаўку. Чаму? Адказы ў гутарцы з галоўным рэдактарам часопісу Барысам Пятровічам, які быў госьцем ранішняга эфіру "Свабоды".

   
22.12.2009 10:00
Пятровіч: Нам вельмі цяжка далося гэтае рашэньне і вельмі няпроста, але мы вымушаны былі пайсьці на гэта, каб пазьбегнуць праблемаў у бліжэйшай пэрспэктыве. Як вы ведаеце, 1 верасьня пачынае дзейнічаць адмысловы закон. І мы пайшлі на гэты крок – і, бачыць Бог, мы трымаліся да апошняга – і, фактычна, апошнімі з зарэгістраваных афіцыйных выданьняў пераходзім на "афіцыйны" ці "школьны" правапіс.

Мы робім гэта вымусова, як бачыце, але і раней да нас зьвярталася шмат настаўнікаў, выкладчыкаў, студэнты, школьнікі, каб мы гэта зрабілі. Яны тлумачылі гэта тым, што ім вельмі цяжка працаваць з тэкстамі – у нас друкуецца вельмі шмат аўтараў, якія ўваходзяць у школьную праграму і ў пазакляснае чытаньне.

Цяжка нам будзе гэта зрабіць і самім, бо можа быць напачатку будуць і памылкі, бо калі я нават сам бачу слова "сьвята" зь мяккім знакам, то гэты мяккі знак мне ня рэжа вока і здаецца мне абсалютна натуральным, я яго не заўважаю пры чытаньні. Тое ж самае будзе, думаю, і для нашых карэктараў.

Шкада, што нашае пачынаньне, нашая прапанова паяднаўчага, альтэрнатыўнага правапісу, які атрымаў назву "дзеясловіца", заканчваецца так бясслаўна. Яна засталася фактычна незаўважанай – ні з боку прыхільнікаў тарашкевіцы, ні з боку заканадаўцаў наркамаўкі. Ну, што ж зробіш...

Соўсь: Слухачы "Свабоды" памятаюць, дый Вы таксама, што калі "Наша Ніва" пераходзіла на наркамаўку, было шмат спрэчак, папрокаў, было вельмі шырокае абмеркаваньне. Як на Вашу думку – "Наша Ніва" страціла ці набыла, зьмяніўшы правапіс? Ці, па вялікім рахунку, ня ў правапісе справа, а ў сутнасьці выданьня?

Пятровіч: Не, ну, вядома, ня ў правапісе справа, але кепска тое, што даводзіцца рабіць гэта вымусова – і "Нашай Ніве", і нам. Калі б гэта было натуральна, то хутчэй быў бы адваротны працэс, мне здаецца. Хутчэй усё больш і больш выданьняў выходзіла б на нерэпрэсаванай беларускай мове – зь мяккім знакам і з поўнымі канчаткамі, хоць бы на тым варыянце, які прапанаваў якраз "Дзеяслоў".

Таму што вяртаньне мяккага знаку насьпела, і гэта мы бачым па тым, што нават калі і чуем беларускую мову па радыё ці па тэлебачаньні, то ўсё больш людзей вымаўляе словы "сьнег", да прыкладу, ня мякка, як гэта патрабуецца, а на расейскі манер, цьвёрда: "снег, снег..." Шкада, што правільнае вымаўленьне не замацавана ў нас у правапісе, бо многія карыстаюцца негалосным правілам беларускай мовы – "як чуецца, так і пішацца" – і гавораць якраз на расейскі манер.

Гэта зьвязана з тым, што мова, можа быць, апошнім часам перадаецца не ад бацькоў дзецям, а вучыцца па падручніках.

Соўсь: Як Вы мяркуеце, цяпер, калі зьмяншаецца колькасьць выданьняў, якія выкарыстоўваюць у правапісе мяккі знак – якія ёсьць шляхі для захаваньня гэтай артаэпічнай нормы?

Пятровіч: Найлепшай прапагандай было якраз выкарыстаньне мяккага знаку недзяржаўнымі выданьнямі. Але паколькі дзяржава гэтак сур'ёзна ўзялася за тое, каб унармаваць правапіс... Дарэчы, гэтая спроба ня першая, я памятаю, як яшчэ ў 2003 годзе ў Саюзе пісьменьнікаў зьявілася кніжачка, на якой стаяў штамп "Зацьверджана прэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь", і там якраз былі гэтыя прапановы з правапісам, але тады нам давялося адбіцца, дзякуючы пазыцыі якраз Саюзу беларускіх пісьменьнікаў – на Радзе мы прынялі спэцыяльную заяву, але бачыце, пэўныя колы ўсё роўна вярнуліся да гэтага і правялі сваё рашэньне.

Шлях? Ня ведаю... Ну, ёсьць зараз інтэрнэт, дзе большасьць людзей карыстаецца якраз альбо тарашкевіцай, альбо правапісам з захаваньнем мяккага знаку і іншых асаблівасьцяў беларускай гутарковай мовы. Я думаю, усё роўна тарашкевіца ці дзеясловіца будуць жыць, існаваць незалежна ад нейкіх забаронаў.

Соўсь: Скажыце, а ці можа пераход на наркамаўку дапамагчы вам вярнуцца ў дзяржаўную сыстэму падпіскі і распаўсюду?

Пятровіч: Праблематычна. Таму што мне здаецца, ня гэта было галоўнае. Усё ткі часопіс мае падпіску – і, дарэчы, зараз ідзе падпісная кампанія, яна заканчваецца, і нашыя прыхільнікі, чытачы маглі б падыйсьці ў паштовае аддзяленьне і выпісаць часопіс.

Як бачыце, для некаторых дзяржаўных структур ня важна – ёсьць мяккі знак, няма мяккага знаку ў тэкстах. Тое, што нас не прымаюць на распаўсюд у "Белпошце", "Белсаюздруку", я думаю, зьвязана зусім зь іншымі прычынамі, і правапіс тут ні пры чым.

Соўсь: У "Слове да чытачоў" рэдакцыя "Дзеяслова" падкрэсьлівае: "Шаноўныя чытачы, гісторыя вучыць нас: сапраўдная літаратура заўсёды была па-за палітыкай, сапраўдная літаратура заўсёды была ў апазыцыі да любой улады, сапраўдная літаратура ніколі не слугавала тым, хто пры ўладзе... А чаго чакаць чытачам "Дзеяслова" ў Новым годзе?

Пятровіч: Тое, што мы будзем цьвёрда прытрымлівацца сваіх прынцыпаў – гэта абсалютна дакладна. І хоць мы ня так даўно пачалі выходзіць, у нас ужо склаліся пэўныя традыцыі. Кожны часопіс з даўніх часоў слаўны чым? Вядома ж, сваімі аўтарамі. У нас ёсьць кола аўтараў, і ў наступным годзе ў нас ёсьць чым парадаваць і зацікавіць чытачоў. У нашых плянах – надрукаваць новыя раманы Леаніда Дайнэкі, Юрыя Станкевіча, Кастуся Тарасава, надрукаваць драматычную паэму "Армагедон" Уладзімера Някляева, вершы Рыгора Барадуліна і Ніла Гілевіча, Леаніда Дранько-Майсюка, Андрэя Хадановіча, маладзейшых аўтараў, такіх, як Сяргей Прылуцкі, Дар'я Ліс. Будуць, вядома, і апавяданьні, эсэ, інтэрвію, пераклады, крытыка. Будуць артыкулы пра Васіля Быкава, Валянціна Тараса, Анатоля Сыса, дзёньнікі, перапіска пісьменьнікаў, успаміны – словам, усё тое, што робіць нашу сучасную літаратуру адметнай і нязьменна і бязьмежна цікавай для чытачоў.
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

dragun97yu

Karaciej, dziejasłovica, heta kali zapazyčanya słovy pišucca jak u narkamaucy, a bełaruskija słovy - jak u taraškievicy?

Darečy, dzieści čytała, što taraškievica - pierakładańnie praviłau łacinki na kirylicu. Spahadžusia.
Скопка - это маленькая скопа.

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 19:49
Karaciej, dziejasłovica, heta kali zapazyčanya słovy pišucca jak u narkamaucy, a bełaruskija słovy - jak u taraškievicy?

Darečy, dzieści čytała, što taraškievica - pierakładańnie praviłau łacinki na kirylicu. Spahadžusia.

Дзеясловіца гэта прыблізна так: фанетычна - наркамаўка, правапісна - тарашкевіца.

Тарашкевіца і лацінка праўда амаль што адно і тое ж, бо пры запісе лацінкаю больш натуральным было б вымаўленьне запазачанасьцяў як у тарашкевіцы.
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

dragun97yu

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 19:57
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 19:49
Karaciej, dziejasłovica, heta kali zapazyčanya słovy pišucca jak u narkamaucy, a bełaruskija słovy - jak u taraškievicy?

Darečy, dzieści čytała, što taraškievica - pierakładańnie praviłau łacinki na kirylicu. Spahadžusia.

Дзеясловіца гэта прыблізна так: фанетычна - наркамаўка, правапісна - тарашкевіца.

Тарашкевіца і лацінка праўда амаль што адно і тое ж, бо пры запісе лацінкаю больш натуральным было б вымаўленьне запазачанасьцяў як у тарашкевіцы.

Fanetyčna - NARKAMAUKA? :uzhos:

Snieh, sniežań, sciah? Vas pre biez kampotu?
Скопка - это маленькая скопа.

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:02
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 19:57
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 19:49
Karaciej, dziejasłovica, heta kali zapazyčanya słovy pišucca jak u narkamaucy, a bełaruskija słovy - jak u taraškievicy?

Darečy, dzieści čytała, što taraškievica - pierakładańnie praviłau łacinki na kirylicu. Spahadžusia.

Дзеясловіца гэта прыблізна так: фанетычна - наркамаўка, правапісна - тарашкевіца.

Тарашкевіца і лацінка праўда амаль што адно і тое ж, бо пры запісе лацінкаю больш натуральным было б вымаўленьне запазачанасьцяў як у тарашкевіцы.

Fanetyčna - NARKAMAUKA? :uzhos:

Snieh, sniežań, sciah? Vas pre biez kampotu?


У наркамаўцы ФАНЕТЫЧНА асіміляцыйную мяккасьць ніхто не адмяняў.

Я пра тую мяккасьць і даведаўся са школьнага - наркамаўскага - падручніка. Гэта там было напісана, што вымаўляць павінны зьвер, а пісаць звер. Але Ь на належным месцы там няма, таму людзі й забыліся на мяккасьць у мове, якую амаль не выкарыстоўваюць.

Таксама і яканьне нікуды не зьнікае з фанетыцы: казаць у наркамаўцы трэба НЯ буду, БЯЗ вас, як пішацца ў тарашкевіцы і дзеясловіцы.

:green:
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

Wolliger Mensch

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:13
Гэта там было напісана, што вымаўляць павінны зьвер, а пісаць звер. Але Ь на належным месцы там няма, таму людзі й забыліся на мяккасьць у мове, якую амаль не выкарыстоўваюць.

А зачем там писать ь? Разве в белорусском [з'в'] и [зв'] противопоставляются?
«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:20
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:13
Гэта там было напісана, што вымаўляць павінны зьвер, а пісаць звер. Але Ь на належным месцы там няма, таму людзі й забыліся на мяккасьць у мове, якую амаль не выкарыстоўваюць.

А зачем там писать ь? Разве в белорусском [з'в'] и [зв'] противопоставляются?

так было заложено традицией. зубры филологии рационально призывали отказаться от Ь как от ера в русском, но жизнь показала, что без Ь стала искажаться фонетика.

А зачем ассимиляция по мягкости передаётся в польском?  :???
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

dragun97yu

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:13
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:02
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 19:57
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 19:49
Karaciej, dziejasłovica, heta kali zapazyčanya słovy pišucca jak u narkamaucy, a bełaruskija słovy - jak u taraškievicy?

Darečy, dzieści čytała, što taraškievica - pierakładańnie praviłau łacinki na kirylicu. Spahadžusia.

Дзеясловіца гэта прыблізна так: фанетычна - наркамаўка, правапісна - тарашкевіца.

Тарашкевіца і лацінка праўда амаль што адно і тое ж, бо пры запісе лацінкаю больш натуральным было б вымаўленьне запазачанасьцяў як у тарашкевіцы.

Fanetyčna - NARKAMAUKA? :uzhos:

Snieh, sniežań, sciah? Vas pre biez kampotu?


У наркамаўцы ФАНЕТЫЧНА асіміляцыйную мяккасьць ніхто не адмяняў.

Я пра тую мяккасьць і даведаўся са школьнага - наркамаўскага - падручніка. Гэта там было напісана, што вымаўляць павінны зьвер, а пісаць звер. Але Ь на належным месцы там няма, таму людзі й забыліся на мяккасьць у мове, якую амаль не выкарыстоўваюць.

A, heta mianie pre.
Mnie zdałasia, što vy mieli na uvazie vymaulać adpaviedna pravapisu narkamauki... :fp:

Nasamreč, mianie sučasny pravapis zadavalnaje. Šmat miakkich znakau nie patrebna.
Ale ž kali b ludzi nie zabyvalisia na asimilacyju...

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:20
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:13
Гэта там было напісана, што вымаўляць павінны зьвер, а пісаць звер. Але Ь на належным месцы там няма, таму людзі й забыліся на мяккасьць у мове, якую амаль не выкарыстоўваюць.

А зачем там писать ь? Разве в белорусском [з'в'] и [зв'] противопоставляются?

Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:23
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:20
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:13
Гэта там было напісана, што вымаўляць павінны зьвер, а пісаць звер. Але Ь на належным месцы там няма, таму людзі й забыліся на мяккасьць у мове, якую амаль не выкарыстоўваюць.

А зачем там писать ь? Разве в белорусском [з'в'] и [зв'] противопоставляются?

так было заложено традицией. зубры филологии рационально призывали отказаться от Ь как от ера в русском, но жизнь показала, что без Ь стала искажаться фонетика.

А зачем ассимиляция по мягкости передаётся в польском?  :???

По-польски удобно - одна буква используется, немного места занимает.
Скопка - это маленькая скопа.

Wolliger Mensch

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:26
Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.

Почему в России помнят, хотя ь в таких случаях никогда не писался, а в Белоруссии внезапно позабывали? :what:
«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:33
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:26
Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.

Почему в России помнят, хотя ь в таких случаях никогда не писался, а в Белоруссии внезапно позабывали? :what:

потому что язык для многих существует только в учебнике. Еслиб всё было с этим делом совсем иначе, можно б было писать хоть как тут Красивый белорусский
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

dragun97yu

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:33
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:26
Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.

Почему в России помнят, хотя ь в таких случаях никогда не писался, а в Белоруссии внезапно позабывали? :what:

В России и не помнили.
Мягкий знак в речи ставлю только после того, как прочитала орфоэпические правила.
Скопка - это маленькая скопа.

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:33
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:26
Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.

Почему в России помнят, хотя ь в таких случаях никогда не писался, а в Белоруссии внезапно позабывали? :what:

В России и не помнили.
Мягкий знак в речи ставлю только после того, как прочитала орфоэпические правила.

щас ся повторить обсуждение о дзеканьи...
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

Wolliger Mensch

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:23
так было заложено традицией. зубры филологии рационально призывали отказаться от Ь как от ера в русском, но жизнь показала, что без Ь стала искажаться фонетика.

Почему вы решили, что из-за этого? И почему вы считаете, что это «искажение», а не, скажем, естественное развитие? — Там, ведь, не фонологического противопоставления, поэтому мягкость зубных перед мягкими согласными всегда вариьируется индивидуально и по говорам.

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:23
А зачем ассимиляция по мягкости передаётся в польском?  :???

В польском долгое время писали вообще без диакритик, потом под влиянием деятельности Гуса начали их использовать, но непоследовательно, нынешняя орфография — можно сказать, идеи «одиакричивания», доведённые до логического конца. Одно дело, однако, заваливать всё диакритиками, и другое — писать дополнительные буквы: пентаграф дзьдз — хорошее напоминание, до чего это может дойти.
«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

Wolliger Mensch

«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

dragun97yu

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:42
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:33
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:26
Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.

Почему в России помнят, хотя ь в таких случаях никогда не писался, а в Белоруссии внезапно позабывали? :what:

В России и не помнили.
Мягкий знак в речи ставлю только после того, как прочитала орфоэпические правила.

щас ся повторить обсуждение о дзеканьи...

Ну не говорите - дзекала, сколько себя знаю. От матери получала и получаю замечания по произношению ;D

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:44
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
В России и не помнили.

Вы действительно так считаете?
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:44
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
В России и не помнили.

Вы действительно так считаете?
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:44
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
В России и не помнили.

Вы действительно так считаете?

Т.к. я о себе говорю, то я это не считаю, а знаю.
Скопка - это маленькая скопа.

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:44
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:23
так было заложено традицией. зубры филологии рационально призывали отказаться от Ь как от ера в русском, но жизнь показала, что без Ь стала искажаться фонетика.

Почему вы решили, что из-за этого? И почему вы считаете, что это «искажение», а не, скажем, естественное развитие? — Там, ведь, не фонологического противопоставления, поэтому мягкость зубных перед мягкими согласными всегда вариьируется индивидуально и по говорам.

Ну главная причина опять же в политике. Никогда не признаю это естественным развитием. Представьте себе, если бы российские новости читались с прононсом, кхм, Всенародноизбранного.

И, между прочим, ассимиляционная мягкость в официальном литературном произношении всё ещё требуется.
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

Wolliger Mensch

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:46
Т.к. я о себе говорю, то я это не считаю, а знаю.

Вы всегда о себе во мн. числе говорите? :what:
«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

Wolliger Mensch

Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:46
Никогда не признаю это естественным развитием.

Очень странное суждение. :donno:
«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

dragun97yu

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:47
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:46
Т.к. я о себе говорю, то я это не считаю, а знаю.

Вы всегда о себе во мн. числе говорите? :what:

По обращению на "вы" было бы логичнее отвечать мы. Император всеройсский Коля Александрович говорил же о себе "мы" :yes:

Где вы в предложении выше увидали обращение к самой себе в мн.ч.?
Скопка - это маленькая скопа.

Dy_što_ty_havoryš

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:51
Цитата: Dy_što_ty_havoryš от ноября 24, 2013, 20:46
Никогда не признаю это естественным развитием.

Очень странное суждение. :donno:

Это порождено сужением использования белорусского языка. В конце концов народ не столько сам отказывался от языка, сколько был запуган. Верите вы этому или нет, белорусский язык и до этого дня для многих - "знак беды", и лучше с ним не связываться. Белорусскоязычные привлекают внимание, в том числе милиции и проч. Не говорю уже о сталинщине. Поэтому и не помнят, что в том языке-то должно быть. Что тут естественного?
Под синим небом белорусским Познал я радость и беду. Я — белорус, а значит — русский, Таким и в небо я уйду.

Wolliger Mensch

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:53
Где вы в предложении выше увидали обращение к самой себе в мн.ч.?

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
В России и не помнили.
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:44
Вы действительно так считаете?
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:46
Т.к. я о себе говорю, то я это не считаю, а знаю.
«Вот интересно, каких лингвистических жемчуг можно найти в море отодвинутых книг», Ян Гавлиш.
«Впредь прошу помнить, что придумал игру не для любых ассоциаций, а для семантически оправданных. Например, чтó это такое: ,,рулетке" — ,,выпечке"?? Тем более, что сей ляпсус я сам совершил...», Марбол
«Ветхий Завет написан на иврите и частично на армейском», Vesle Anne
«МЛ(ять)КО ... ПЛ(ять)NЪ», Тася
«Вот откроет этот спойлер, например, Марго, ничего не подозревая, а потом будут по всему форуму блюющие смайлики...», Авал
«Томан приличный мужчина. Правда по патриархальным меркам слегка голодранец», Vesle Anne
«Возможен ли фонетический переход "ж" в "п с придыханием"», forest

dragun97yu

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:57
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:53
Где вы в предложении выше увидали обращение к самой себе в мн.ч.?

Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:38
В России и не помнили.
Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:44
Вы действительно так считаете?
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:46
Т.к. я о себе говорю, то я это не считаю, а знаю.

Ну хоть не в третьем лице :donno:
Скопка - это маленькая скопа.

Pawlo

Цитата: Wolliger Mensch от ноября 24, 2013, 20:33
Цитата: dragun97yu от ноября 24, 2013, 20:26
Люди не помнят, что надо произносить со смягчением.

Почему в России помнят, хотя ь в таких случаях никогда не писался, а в Белоруссии внезапно позабывали? :what:
среди носителей русского тенденция к ослаблению асимиляции еще сильней
Лучше смерть, как избавление,
Чем быть первой средь рабынь.
Знай же ты моё решение-
Мой ответ: «Навеки сгинь!»

Быстрый ответ

Обратите внимание: данное сообщение не будет отображаться, пока модератор не одобрит его.

Имя:
Имейл:
Проверка:
Оставьте это поле пустым:
Наберите символы, которые изображены на картинке
Прослушать / Запросить другое изображение

Наберите символы, которые изображены на картинке:

√36:
ALT+S — отправить
ALT+P — предварительный просмотр