Предложения

[ЛАРА(?)]

Пожалуйста помогите с переводом  ( Очень много задали и я просто не успеваю
Dum abĕram, amīcus meus negotia mea gerēbat.
Qui guae vult dicit. Guae non vult audit (Terentius)
Uxor filii loco filiae habebatur. Uxorem filii loco filiae habebant.
Si aurum promittitur et, guasi aurum, aes datur, non liberatur debitur.
Hic spinas colligit, ille rosas.