Poradnia językowa

[Pinia]

No to wam obu fajnie. Bo w Warszawie żyje się tak sobie, zwłaszcza jak się nie jest studentem. 

[rouslan85]

jestem jesteśmy
jesteś  Jesteście
jest     są

Кто-нибудь обращал внимание, что это личные окончания, характерные для прошедшего времени?

[Konopka]

Вообще не понятно, что вы имеете в виду

[Donkey]

Chciałbym spytać o dwie "nietypowe" formy zwracania się do osoby w języku polskim. Otóż oprócz 2 "glównych" form, analogi których istnieją w innych słowiańskich i niesłowiańskich językach:
1) ty
2) Pan/Pani

- spotykałem w polskich tekstach i z osobistego doświadczenia jeszcze 2 warianty:
3) wy (do jednej osoby): najczęściej w połączeniu z nazwiskiem i najczęściej w oficyjnych kontekstach przy zwracaniu do obywatela w Polsce komunistycznej. Chociaż słyszałem także w jednym filmie o czasach międzywojennych: tak mówił oficer do szeregowego.

4) tryb rozkazujący liczby pojedynczej + Pan/Pani. "Wsiadaj Pan!" (powiedział do mnie facet z busika na granicy polsko-ukraińskiej )

Na ile te formy 3 i 4 są normatywnymi dla współczesnego języka, i kiedy ich się używa?

[rouslan85]

-em -śmy
-eś  -ście
-0   

Это кагбе парадигма личных окончаний прошедшего времени, а не настоящего.

[Konopka]

насколько я знаю, в польском слился глагол в прошедшем времени с определенной формой глагола быть (в "настоящем" времени), поэтому у него такие окончания 

[Pinia]

Na ile te formy 3 i 4 są normatywnymi dla współczesnego języka, i kiedy ich się używa?

Słusznie zauważyłeś, że formy "wy" używali towarzysze. Próbowali ją wprowadzić do języka normatywnego, ale naród okazał się oporny. Te formę wcześniej spotykano w staropolszczyźnie i spotyka się jeszcze w dialektach i argotach, np. w wojsku.   

"Wsiadaj Pan!"

Taka forma jest charakterystyczna dla języka potocznego. W literackim byłoby "Niech pan wsiada".

[Pinia]

Czasownik "być" ma odmianę nieregularną.

[rouslan85]

насколько я знаю, в польском слился глагол в прошедшем времени с определенной формой глагола быть (в "настоящем" времени), поэтому у него такие окончания

А мне кажется, что это переосмысление прошедшего как настоящего (jestem- есмь), настоящего как будущего (będę - буду), а причастия как прошлого (bylem - я есмь был).

[hurufu]

Jest takie polskie słowo "ładny" - красивый.
Zaś ostatnio, słyszę, że wykorzystują go w znaczeniu "хороший", jako synonim słowa dobry.
¿To jest nowa tendencja językowa, czy pojędyńcze przypadki?

P.S. Nigdy się nie uczyłem interpunkcji polskiej, bo nie była mi potrzebna, czy reguły są podobne do owej w języku rosyjskim?

[lehoslav]

Zaś ostatnio, słyszę, że wykorzystują go w znaczeniu "хороший", jako synonim słowa dobry.
¿To jest nowa tendencja językowa, czy pojędyńcze przypadki?

Примеры в студию.

[hurufu]

Примеры в студию.

Например "ładny pies" в значении "dobry pies".
To powiedział człowiek mając na uwadzę: "Nie bój się, pies się nie gryzie. To jest dobry pies". Ta osoba była napewno polskojęzyczna.

[lehoslav]

Например "ładny pies" в значении "dobry pies".
To powiedział człowiek mając na uwadzę: "Nie bój się, pies się nie gryzie. To jest dobry pies". Ta osoba była napewno polskojęzyczna.

Очень странно, никогда не слыхал.

[hurufu]

Przypomniała mi się jeszcze parę ciekawych zdań:
1. Chodź tu na chwila!
2. No to idziem.

Czy można mówić o tym, że język polski wolno, ale traci fleksję? (tendencja ogólnosłowiańska)

Czy może słowo "idziem" zostać odebrane przez nosiciela jako tryb nakazowy czasownika "idziemy" tzn. "idźmy", czy to jest po prostu jego postać skrócona?

P.S. Wydaje mi się że mam złą interpunkcję w mojej wypowiedzi, jeżeli tak proszę się nie krępować i poprawić .

[lehoslav]

Chodź tu na chwila!

Na Śląsku?

No to idziem

To jest "skrócona" forma od "idziemy".

tryb nakazowy

tryb rozkazujący

wyprawić

po-

[hurufu]

Chodź tu na chwila!

Na Śląsku?

Nie, robotnicy w Wa-wie, chociaż mogą być ze Śląska .

[Pinia]

P.S. Wydaje mi się że mam złą interpunkcję w mojej wypowiedzi, jeżeli tak proszę się nie krępować i poprawić .

Nie jest źle. Zasady są podobne do rosyjskiej.

[Pinia]

Który/jaki
Jeżeli w poprzedzającym zdaniu można użyć zaimka 'ten', to wstawiamy zaimek 'który', np. Wybraliśmy [tego] kandydata, który (nie: jaki) znał najwięcej języków; Chciałbyś chyba [ten] model drukarki, który (nie: jaki) widziałeś na targach.

Jeżeli w zdaniu nadrzędnym może wystąpić zaimek 'taki', to wstawiamy zaimek 'jaki', np.
Wybrała [taką] melodię, jaką (nie: która) Basia bardzo lubiła; Były tu [takie] warunki, jakie (nie: które) miałam w dzieciństwie; Jedyny [taki] porządny człowiek, jakiego znałem, to Stefan; Jedyną [taką] nieomylną wróżką, jaką poznałem, był ciotka mojej matki.

[Pinia]

Tę czy tą [książkę]
Za profesorem Janem Miodkiem

Czy kończymy tę rozmowę, czy tą rozmowę .
W tekście oficjalnym, w wywiadzie radiowym, telewizyjnym, we wszystkich tekstach pisanych: skończyłem tę rozmowę; odwróciłem się w tę stronę. W tekście nieoficjalnym, potocznym, mówionym dopuszcza się już tą.
Jeszcze 150, 200  lat temu widziało się nie tylko tę dziewczynę, ale i moję żonę, twoję matkę, naszę siostrę.  Słowem wszystkie zaimki w 4 przypadku miały końcówkę –ę. Przymiotniki miały zawszę końcówkę –ą: widziało się dobrą, miłą, przystojną, elegancką kobietę, matkę, żonę. I sytuacja była niewygodna. Bo oto dwa wyrazy pełniące taką samą funkcję składniową przydawek określeń rzeczownika zachowywały się fleksyjnie nie jednakowo. Widziało się moję dobrą żonę. Więc zaimki przyjęły też przymiotnikową końcówkę –ą . Dzisiaj się widzi moją dobrą żonę, twoją starszą siostrę, naszą elegancką koleżankę.
OFICJALNIE: tę
POTOCZNIE: tę lub tą

[Westmann]

Witam!
Prosze przetłumaczyć mi różnicę między spójnikami "i" i "a".

[Pinia]

"I" to z reguły spójnik łączący w szereg wyrazy i zdania (współrzędne łączne).
Spójnik 'a"
- najczęściej łączy zdania przeciwstawne: np. Pojadę samochodem, a ty pójdziesz pieszo.
- może też sygnalizować porównanie, np: Uczniowie a nauczyciele. Tę funkcję najczęściej pełni w tytułach.
- występuje w wypowiedzeniach uzupełniających treść zdań głównych: Nie kupił płyty, a o książce też zapomniał.
- czasem jest spójnikiem łączącym, np.: gada a gada (tutaj można podstawić "i" i sens zdania się nie zmienia)

[Westmann]

- może też sygnalizować porównanie, np: Uczniowie a nauczyciele. Tę funkcję najczęściej pełni w tytułach.

Dziękuję.
Czy rzec można np. "Poeta a piosenkarz"? Czy tylko "poeta i piosenkarz"?
Pytanie drugie.
Kiedy "się" piszą przed czasowniekiem, a kiegy po nim?

[Pinia]

Kiedy "się" piszą przed czasowniekiem, a kiegy po nim?

Zaleca się, by – jeśli to tylko możliwe – zaimek zwrotny "się" umieszczać przed czasownikiem, ale nie zawsze jest to bezwzględna konieczność, a nieraz, gdy zdanie składa się tylko z formy czasownikowej i się – jest to wręcz niemożliwe (por. nieakceptowalne *Się wstydzę). Ogólnie powinno się starać nie kończyć i nie zaczynać zdania zaimkiem "się".